نظریه جدایی-فردیت مارگارت ماهلر

نظریه جدایی-فردیت (Separation-Individuation) که توسط مارگارت ماهلر (Margaret Mahler) توسعه یافته، یکی از نظریات مهم در روانشناسی رشد و روانکاوی کودک است. این نظریه به بررسی مراحل رشد عاطفی و روانی کودکان و فرآیندهای مرتبط با جدایی از والدین و شکل‌گیری هویت فردی می‌پردازد. ماهلر در طول سال‌های کار خود به‌عنوان یک روانکاو، مشاهدات و تجربیات بالینی زیادی از کودکان و خانواده‌هایشان داشت. او با بررسی رفتار و واکنش‌های کودکان در شرایط مختلف، به الگوهای خاصی در رشد عاطفی و روانی دست یافت. ماهلر تحت تأثیر نظریات زیگموند فروید و دیگر روانکاوان معاصر قرار داشت. نظریه‌های مربوط به رشد شخصیت و تأثیرات روابط اولیه در نظریه‌های فروید و دیگران، زمینه‌ساز تفکرات ماهاوی در مورد جدایی و فردیت بودند. او نظریات فروید را در زمینه کودک و روابط اولیه توسعه داد و به آن‌ها بُعد جدیدی اضافه کرد.

ادامه نوشته

نظریه رشد حرکتی ویلیام بوبت

ویلیام بوبت (William B. H. Boubet) یکی از شخصیت‌های مهم در زمینه نظریه‌های رشد حرکتی و روانشناسی توسعه است. او به‌ویژه در زمینه نظریه‌های حرکتی کودکان و نحوه رشد و توسعه آن‌ها در سال‌های اولیه زندگی شناخته شده است. بوبت بر این باور است که رشد حرکتی کودکان شامل مراحل مختلفی است که هر مرحله به‌طور خاص با توانایی‌های حرکتی و شناختی مرتبط است. او مراحل رشد حرکتی را به‌گونه‌ای تقسیم‌بندی کرده که شامل شناخت خط وسط بدن، خروج و بازگشت به خط وسط، تلاش برای کسب وضعیت‌های سه‌بعدی و ارتفاع، و تجربه ترس و شجاعت می‌شود.

ادامه نوشته

نظریه رشد شناختی دیوید کیس

دیوید کیس (David C. C. K. Case) در تاریخ 10 فوریه 1931 در تورنتو متولد شد و در تاریخ 25 آوریل 2018 در همان شهر درگذشت وی یک روان‌شناس توسعه‌ای و پژوهشگر در زمینه نظریه‌های شناختی است. او به‌ویژه به خاطر نظریه‌های خود در مورد یادگیری و توسعه شناختی کودکان شناخته می‌شود. او تأثیر زیادی از کارهای جان پیاژه (Jean Piaget) و دیگر پژوهشگران در حوزه توسعه شناختی گرفته است. دیوید کیس بر روی فرآیندهای شناختی و تأثیر آن‌ها بر یادگیری و حل مسائل در کودکان تمرکز دارد. او نیز جنبه‌های مختلف توسعه شناختی را بررسی کرده و نظریات خود را در این زمینه ارائه داده است.

ادامه نوشته

نظریه شناختی ژان پاسکال-لیون

ژان پاسکال-لیون (Jean Pascal-Leone) یک روان‌شناس و نظریه‌پرداز در زمینه یادگیری و توسعه شناختی است که به‌ویژه به دلیل نظریه‌هایش در مورد مراحل شناختی و نقش زبان در یادگیری شناخته شده است. پاسکال-لیون به‌ویژه به خاطر نظریه مراحل شناختی خود شناخته می‌شود. نظریه شناختی پاسکال-لیون به بررسی فرآیندهای شناختی در کودکان و نحوه‌ی توسعه‌ی توانایی‌های شناختی آن‌ها می‌پردازد. این نظریه به‌ویژه به این سوال می‌پردازد که چگونه کودکان اطلاعات را پردازش می‌کنند و چگونه توانایی‌های شناختی آن‌ها در طول زمان تکامل می‌یابد.

ادامه نوشته

نظریه نوپیاژه ای رشد گریم هالفورد

گریم اس. هالفورد (Graham S. Halford) یکی از روانشناسان و پژوهشگران برجسته در زمینه روانشناسی شناختی و توسعه کودک است. او به ویژه به دلیل کارهایش در رابطه با نظریه‌های شناختی و نظریه‌های مرتبط با ژان پیاژه (Jean Piaget) شناخته شده است. هالفورد از نظریه‌های پیاژه به عنوان پایه‌ای برای تحقیقات خود استفاده کرده و بر روی توسعه شناختی در کودکان تمرکز دارد. هالفورد مقالات و کتاب‌های متعددی در زمینه روانشناسی شناختی و توسعه کودک منتشر کرده است که به توسعه نظریه‌ها و مدل‌های شناختی کمک کرده‌اند. او در جامعه علمی به عنوان یک محقق معتبر شناخته می‌شود و کارهای او تأثیر بسزایی بر درک ما از توسعه شناختی و یادگیری در کودکان داشته است.

ادامه نوشته

نظریه رشد اجتماعی رابرت هایند

هایند ( 1987 ) این مطلب را مورد بحث قرار داد که تعامل با همسالان، پیچیدگی و ماهیت تعامل اجتماعی را افزایش می دهد و همه اینها در سه مرحله موفقیت آمیز رخ می دهد: 1- تعاملات : که نتیجه فرآیند دوجانبه اي است که فرد در این فرآیند با فعالیت هاي داراي سطوح مشابه، سروکار داشته و دست و پنجه نرم می کند. 2- ارتباطات : که وابسته به تعاملات است، اما شامل حس تعهد قوي است. 3- گروه ها : که در سطوح گسترده تري وجود دارند و پیوستگی بین افراد و حس سلسله مراتبی را در فرد تسهیل می کنند، یعنی حس عضوي از گروه بودن و حس پیروي از دستور و نظم گروه.

ادامه نوشته

نظریه چرخه های رشدی دی بروملی

در طبقه‌بندی دی بروملی (Bromley D., 1966)، پنج چرخه رشد تعریف شده است: داخل رحمی، دوران کودکی، نوجوانی، بزرگسالی، و کهنسالی. هر یک از این چرخه‌ها نیز به مراحل مجزایی تقسیم می‌شوند. 1- چرخه داخل رحمی شامل چهار مرحله می‌شود: زیگوت، جنین اولیه، جنین، و لحظه تولد. 2- چرخه دوران کودکی به سه مرحله تقسیم می‌شود: نوزادی (از تولد تا ۱۸ ماهگی)، کودکی پیش‌دبستانی (۱۸ ماهگی تا ۵ سالگی)، و کودکی مدرسه‌ای ابتدایی (از ۵ سالگی تا حدود ۱۱ یا ۱۳ سالگی).

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی رابرت هایند

رابرت هایند ( Robert Hinde ) زیست شناس ، کردارشناس و روانشناس انگلیسی است که در انگلستان متولد شد. پدرش پزشک و مادرش پرستار بود. او پس از جنگ جهانی دوم وارد کالج کمبریج شد و در سال 1948 موفق به اخذ مدرك کارشناسی گردید. در سال 1950 دکتراي خود را از دانشگاه آکسفورد دریافت کرد و پس از آن به عضویت بخش حیات وحش شناسی دانشگاه کمبریج درآمد و در دهه 1950 به بررسی و تحقیق درباره نقش پذیري پرداخت و پس از آشنایی با جان بالبی به بررسی و تحقیق درباره رشد انسان علاقه مند شد. پژوهش هاي هایند بر روي پریمات ها در دهه هاي 1960 و 1970 او را به ماهیت و پویش هاي روابط بین انسانها و نهایتاً اعضاي خانواده و همسالان علاقهمند کرد. علاقه او به رابطه میان روانشناسی و کردارشناسی منجر به تألیف کتاب « رفتار حیوان » در 1966 شد. از دیگر کتاب هاي او می توان به « مبانی زیستی رفتار اجتماعی انسان » (1974) و « فرد ، روابط و فرهنگ » (1987 ) اشاره کرد. روبرت هایند در روزهای پایانی سال 2016 میالدی درگذشت.

ادامه نوشته

نظریه رشد پیش از تولد و مطالعات مارگارت هریس و جورج بترورث

جورج باترورث و مارگارت هریس دارای دو تالیف مشترک به نام های روانشناسی رشد ( Developmental psychology ) و روانشناسی کودکان دبستانی هستند . در کتاب روانشناسی رشد خودشان که شامل مباحثی در خصوص مقوله رشد و روان کودک و نوجوان است؛ که طی آن تعاریف مختلف رشد جنبه‌های آن و مراحل تکامل جنین از ابتدا تا دوره نوجوانی بازگو می کنند. طبق نظر هریس و بترورث ( 2004 ) رشد حرکتی کودکان پیش از تولد را می توان طبق یک توالی، به طور معمول متناسب با هفته هاي رشد بیان کرد. همان طورکه در جدول زیر قابل مشاهده است، این رشد از هفته سوم با رشد سلول هاي عصبی شروع می شود و در هفته بیست و چهارم است که براي اولین بار جنین می تواند شَست خود را بمکد.

ادامه نوشته

نظریه رشد فردی کارل راجرز

راجرز بر این باور بود که شخص کامل، نتیجه رشد مطلوب روانی و تکامل اجتماعی است. وي به توصیف چند ویژگی اشخاص کامل یا خودشکوفا پرداخت، از جمله اینکه اشخاص کامل نسبت به تمام تجربیات آگاهی نشان می دهند، در هر لحظه به طور کامل و پربار زندگی میکنند، به ارگانیزم خودشان اعتماد می کنند، احساس می کنند بدون قید و بندها و ممانعت ها در تصمیمگیري آزادند، خلاق هستند و زمانیکه شرایط محیطی تغییر می کند به صورت سازنده و سازگارانه زندگی می کنند و ممکن است با مشکلات مواجه شوند (راجرز، 1961).

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی دیوید شافر

رشد در کل، فرآیند پیچیده اي است و ادراك تنها یک حیطه از رشد است که بر زمینه هاي متعدد دیگر تأثیر می گذارد. شافر ( Shaffer ) در سال 1993 تعریفی جامع و کامل از آنچه به عنوان رشد ادراکی در نظر گرفته می شود، ارائه داد. شافر معتقد است رشد ادراکی که همان رشد مهارت هاي تفسیري است، فرآیند پیچیده اي است که به بروز ژن مایه فردي، رسش گیرنده هاي حسی، تجارب حسی براي تحلیل و تفسیر و توانایی هاي شناختی کودك وابسته است.

ادامه نوشته

نظريه های رشد مذهبی

رویکرد شناختی رشد دینی، رویکردی است که بر رشد درک مفاهیم دینی و روش تفکر درباره ی آموزه های دینی در طول عمر ـ به ویژه دوره ی کودکی و نوجوانی ـ متمرکز است و مراحل و تجویزاتی را برای رشد دین داری و آموزش دین پیشنهاد می کند. رویکردشناختی در رشد عینی، عمدتاً نتیجه ی مفاهیم پیاژه درباره ی تحول کلی انسان است. برخی تحقیقات بعدی، مفاهیم پیاژه ای را جرح و تعدیل کردند و برخی مثل فلور افزون بر مفاهیم پیاژه ای از عناصری از نظریه های اریکسون، کلبرگ و لوینسن کمک گرفتند؛ ولی ایده ی پیاژه به منزله ی تعیین کننده ی ساختار اساسی در رویکردشناختی کاملاً نمایان است.

ادامه نوشته

مراحل رشد با رویکرد اسلامی

اکثر صاحبنظران اسلامی با استفاده از منابع دست اول و دست دوم و با توجه به توصیه هایی که در سنین و مراحل مختلف در رابطه با رفتارها و آموزه هاي دینی شده است، مراحل رشد را که در برخی از کتب دینی تحت عنوان مراحل تربیت از آن نام برده شده است، تعیین می کنند.مرحوم مجلسی ( 1403 ) بیان می کند که رشد و تحول طی دوره ها و مراحلی به وجود می آید که از نظر کیفیت با یکدیگر متفاوت هستند و در عین حال، یکی بر دیگري بنا شده است (مجلسی، 1403 ). در این بخش نیز با توجه به توصیه هاي مستقیم و غیرمستقیم منابع مختلف دینی، مراحل رشد تحت عنوان دوره پیش از تولد و دوره جنینی، دوره نوزادى و دوره کودکی، دوره نوجوانی،دوره بزرگسالی( دوره جوانی، دوره میانسالی، دوره سالمندي ) و دوره مرگ و پس از مرگ ارائه می شوند .

ادامه نوشته

نظریه رشد رابرت ریچاردسون سیرز

سیرز معتقد است که در ابتدا نوزاد تقریباً براي تمام نیازهاي خود به مادر وابستگی پیدا می کند و سپس براي نیازهاي دیگر به پدر یا سایر اعضاي خانواده رو می آورد و در حقیقت وابستگی به والدین را می آموزد. اما با بزرگ شدن کودك و مشغله والدین، وقت زیادي براي رفع نیازمندي هاي فرزند باقی نمی ماند و در این صورت کودك از والدین تقلید کرده و با همانندسازي خود را تقویت می کند (سیف و همکاران، 1388). مطابق نظریه سیرز دوره هاي رشد و تکامل کودك به قرار زیر است: - دوره اولیه یا دوره رشد و تکامل انگیزه وابستگی ( The phase of rudimentary ) - دوره روش انگیزشی ثانوي بسته ( The phase of close secondary motivation system ) - دوره انگیزشی ثانویه باز اجتماعی ( The phase of open secondary motivation society )

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی شارلوت بوهلر

شارلوت برتا بوهلر ( Charlotte Bohler ) متولد 20 دسامبر 1893 و متوفای 3 فوریه 1974 ، روانشناس وینی، نخستین رئیس انجمن روانشناسی بشردوستانه بود. وي در برلین متولد شد. پس از اتمام دوره دبیرستان در دانشگاه برلین و در رشته علوم طبیعی و علوم انسانی مشغول به تحصیل شد. در 1918 دکتراي خود را از دانشگاه مونیخ دریافت کرد. در 1923 در دانشگاه وین مشغول به تدریس شد و پژوهش ها و تألیفات زیادي انجام داد و به راه اندازي مدرسه رشد کودك وین همت گمارد. بوهلر در 20 دسامبر سال ۱۸۹۳ در برلین متولد شد. وی فرزند اول خانواده و تنها دختر رزا و هرمان مالاچوفسکی بود. شارلوت هرگز صمیمیت با والدینش را تجربه نکرد. برادر کوچکترش که ساعت های زیادی را در دوران کودکی با او در بازی های مشترک و نواختن موسیقی سپری می کرد بسیار به او نزدیک تر بود.

ادامه نوشته

نظریه استدلال والدین کارولین مور نیوبرگر

کارولین مور نیوبرگر ( Carolyn Moore Newberger ) ، متولد 11 مارس 1941 در میلواکی آمریکا ، روانشناس بالینی و رشدی آمریکایی ، دارای مجوز روانشناس بالینی در ماساچوست آمریکاست . وی دریافت کننده جایزه بشردوستانه انجمن روانشناسی ماساچوست در 1988 می باشد . او هیئت مدیره والدین گمنام ماساچوست ، عضو انجمن تحقیقات در رشد کودک و انجمن روانشناسی آمریکا است . کارولین مور نیوبرگر دختر جوزف ای و مری مور می باشد که در 1963 لیسانس خود را از کالج سارا لارنس ، کارشناسی ارشد آموزش را در 1972 از دانشگاه هاروارد و دکترای آموزش را در 1977 از دانشگاه هاروارد دریافت کرد .

ادامه نوشته

نظریه سالمندی راجر گولد

راجر گولد ( Gold ) ( 1987 ) تحول بزرگسالی را در فاصله سنی 16 تا 60 سال طی پنج دوره سازماندهی می کند. سن براي گولد یک نشانه مهم است. او می گوید : « داده هاي من نشان می دهد که نه تنها بزرگسالی شامل یکسري از وظایفی است که باید انجام شود، بلکه یک ساعت واقعی وجود دارد که کاملاً یکسان و منظم، وظایف هر مرحله را مشخص میکند. براي مثال، 40 تا 43 سالگی شیوه نگرش شما را به زندگی و نحوه تصمیم گیري شما را تحت تأثیر قرار می دهد. وقتی شما به 50 سالگی رسیدید، نگرش شما تغییر می کند. بنابراین مهمترین رویدادهاي زندگی (مرگ یک والد، طلاق، شکست در کار یا مأیوس شدن از فرزند) در دوره هاي مختلف بزرگسالی معانی متفاوتی دارند ».

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی لیمن وین

لیمن سی وین ( Lyman Wynne ) متولد 17 سپتامبر 1923 در تایلر مینه سوتا و متوفای 17 ژانویه 2007 در 84 سالگی در بتسدای مریلند ، روانپزشک و روانشناس آمریکایی با علاقه خاصی به اسکیزوفرنی بود. تحقیقات اولیه او به پایه‌گذاری درمان‌های مبتنی بر خانواده کمک کرد، بر دیگرانی مانند لاینگ ( R. D. Laing ) و مارگارت سینگر ( Margaret Singer ) تأثیر گذاشت.. او با همکاری با دوقلوهای فرزندخوانده، اکتشافات زیادی در مورد تأثیر متقابل ژنتیک و محیط در ایجاد اسکیزوفرنی انجام داد. او مقالات متعددی منتشر کرد و «ماهیت اسکیزوفرنی» (1978) را ویرایش کرد، جایزه فریدا فروم رایشمن را برای تحقیقات اسکیزوفرنی از آکادمی روانکاوی آمریکا در سال 1965 دریافت کرد، مدال خدمات شایسته را از خدمات بهداشت عمومی ایالات متحده در سال 1966 دریافت کرد. و دو جایزه از آکادمی خانواده درمانی آمریکا ، یکی در سال 1981 و دیگری در سال 1989 دریافت کرد .

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی کریس آرجریس

کریس آرجریس ( chris Argris ) که پسر یک مهاجر یونانی بود در سال ۱۹۲۳ در نیوجرسی ایالات متحده آمریکا به دنیا آمد. قسمتی از دوران کودکی کریس آرجریس در یونان سپری گردید. کریس آرجریس در جنگ جهانی دوم وارد ارتش ایالات متحده آمریکا شد و با درجه ستواندوم در لشکر مخابرات خدمت کرد. کریس آرجریس پس از جنگ جهانی دوم در دانشگاه کلارک مشغول به تحصیل شد و در سال ۱۹۴۷ در رشته روانشناسی از این دانشگاه فارغ التحصیل شد. کریس آرجریس در دانشگاه کلارک با کرت لوین آشنا شد زمانیکه لوین به دعوت مک گریگور مرکز تحقیقات پویایی های گروهی را در موسسه تکنولوژی ماساچوست (MIT) را راه اندازی کرده بود. کریس آرجریس در سال ۱۹۴۹ فوق لیسانس روانشناسی و اقتصاد را از دانشگاه کانزاس و دکترایش را در سال ۱۹۵۱ در رشته رفتار سازمانی از دانشکده روابط صنعت و کار دانشگاه کرنل (زیر نظر ویلیام اف وایت) دریافت کرد. کریس آرجریس بعد از گرفتن مدرک دکتری و تا سال ۱۹۷۱ در دانشگاه ییل به عنوان استاد مشغول به تدریس بود و سرپرست علوم اداری نیز بود. کریس آرجریس در دانشگاه ییل به رتبه استادی در رشته علم مدیریت دست پیدا کرد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی الکسی نیکولایویچ لئونتیف

الکسی نیکولایویچ لئونتیف ؛ متولد 18 فوریه 1903 و متوفای 21 ژانویه 1979 ، روانشناس و فیلسوف رشدی شوروی و بنیانگذار و نظریه پرداز فعالیت بود . الکسی نیکولاویچ لئونتیف به طور گسترده به عنوان رهبر شناخته شده روانشناسی شوروی در دهه های 1940 و 1970 شناخته می شود. خدمات او به علم داخلی عالی و همه کاره است. در دانشگاه مسکو، او ابتدا گروه روانشناسی را در دانشکده فلسفه ایجاد کرد، و سپس دانشکده روانشناسی، که سالها رهبری آن را بر عهده داشت، یکی از رهبران آکادمی علوم تربیتی RSFSR و اتحاد جماهیر شوروی بود (در به ویژه معاون آن)، مقالات علمی بسیاری از جمله چندین کتاب نوشت که هر کدام به ده ها زبان خارجی ترجمه شد و یکی از آنها به نام «مشکلات رشد روان» 4 سال بعد جایزه لنین را دریافت کرد. انتشار آن تقریباً همه روانشناسان دانشگاهی از نسل متوسط ​​و قدیمی، شاگردان و کارمندان مستقیم او هستند.

ادامه نوشته

نظریه گزینش اجتماعی - هیجانی لورا کارستنسن

در حالی که پیری اغلب با از دست دادن و ناتوانی همراه است، نظریه انتخاب‌پذیری اجتماعی-عاطفی نشان می‌دهد که پیری مزایای مثبتی دارد. این نظریه مبتنی بر این ایده است که انسان ها با افزایش سن به دلیل توانایی منحصر به فرد انسان در درک زمان، اهداف خود را تغییر می دهند. بنابراین، وقتی افراد بالغ جوان هستند و زمان را به‌عنوان بی‌پایان می‌بینند، اهدافی را اولویت‌بندی می‌کنند که بر آینده تمرکز دارد، مانند یادگیری اطلاعات جدید و گسترش افق‌های خود از طریق فعالیت‌هایی مانند سفر یا گسترش دایره اجتماعی خود. با این حال، وقتی افراد بزرگتر می شوند و زمان خود را محدودتر می دانند، اهداف آنها به سمتی تغییر می کند که بیشتر بر ارضای عاطفی در زمان حال متمرکز شوند. این امر افراد را به سمت اولویت دادن به تجربیات معنادار سوق می دهد، مانند تعمیق روابط با دوستان نزدیک و خانواده و لذت بردن از تجربیات مورد علاقه.

ادامه نوشته

نظریه رشد نوشتار کودکان کرول

تحقیقات در زمینه توسعه نوشتار در روانشناسی محدود شده است. در پژوهشی که انجام شده است، عموماً تمرکز بر توسعه زبان نوشتاری و گفتاری و ارتباط آنها بوده است. مهارت های گفتاری و نوشتاری را می توان مرتبط در نظر گرفت. محققان بر این باورند که زبان گفتاری کودکان بر زبان نوشتاری آنها تأثیر می گذارد. هنگامی که یک کودک نوشتن را یاد می گیرد، باید در شکل گیری حروف، املا، نقطه گذاری تسلط داشته باشد و همچنین باید ساختار و الگوهای سازمانی درگیر در زبان نوشتاری را به دست آورد. نظریه کرول ( Kroll BM ) در 1981 یکی از مهم ترین نظریه ها در زمینه رشد نوشتاری کودکان است. او پیشنهاد کرد که رشد نوشتن کودکان به 4 مرحله تقسیم می شود. کرول صریحاً بیان می‌کند که این مراحل «مصنوعی» هستند به این معنا که مرزهای بین مراحل نادقیق هستند و او تشخیص می‌دهد که هر کودک متفاوت است، بنابراین رشد آنها منحصر به فرد است. مراحل رشد نوشتار برجسته شده است تا به خواننده یک طرح کلی از مراحلی که کودک در طول رشد نوشتاری طی می کند ارائه دهد. با این حال، هنگام مطالعه عمیق رشد یک فرد، مراحل ممکن است تا حدی نادیده گرفته شوند.

ادامه نوشته

درک اصوات گفتاري در دوره جنینی

در خصوص ميزان شنوايي کودکان در دوره جنيني تحقيقات زيادي انجام گرفته است. تا همين اواخر، تصور بر اين بود که طنين گفتار مادر تحت تاثير اصوات قوي ضربان قلب و ديگر اندامهاي بدن او قرار دارد. اما حال ثابت شده است که جنين نيز مي‌تواند اصوات خارجي همچون صداي مادر، را بشنود. در اواخر حاملگي مادر، جنين مي‌تواند اصوات آشنا را بشناسد و حتي داستاني را كه مادرش قبل از تولد برايش خوانده را تشخيص دهد. اين اظهار نظر در تحقيقي که ديکاسپر و اسپنس درسال 1986 انجام دادند به اثبات رسيده است. در تحقيق ديکاسپر و اسپنس دوازده زن حامله مورد آزمايش قرار گرفتند و از آنها خواسته شد که متن مشخصي از داستان « گربه در کلاه » را دوبار در روز و در شش هفته آخر حاملگي براي جنين شان بخوانند. به اين ترتيب، قبل از تولد نوزاد سه ساعت و نيم داستان برايش خوانده مي‌شد. دو يا سه روز پس از تولد نوزادان را با پستانکي که براي ثبت شدت مکيدن طراحي شده بود مورد آزمايش قرار دادند. نوزادان ابتدا به مدت دو دقيقه اين پستانک را مکيدند تا محققان بتوانند ميزان معيني را براي شدت مکيدن معمولي آنها به دست آورند. سپس قسمتي از داستان گربه در کلاه و داستان ديگري که قبلا گوش نکرده بودند،توسط يك ضبط و صوت براي آنها پخش شد. نوسانات حاصل از سرعت مکيدن نوزادان يک ضبط صوت را روشن و خاموش مي‌کرد. نوزاداني که متن آشنايي را مي‌شنيدند سرعت مکيدنشان را طوري تغيير مي‌دادند که بتوانند صداي نوار رابشنوند. ولي نوزاداني که متن نا آشنايي را مي‌شنيدند تغييري در سرعت مکيدن خود نمي‌ دادند. انجام يك آزمايش ديگر با صداي مادر و صداي يک زن ديگر نيز چنين نتيجه اي به بار آورد. اين نتايج نشان مي‌دهند که تجارب شنيداري پيش از تولد در نوزادان وجود دارد.

ادامه نوشته

نظریه هویت اریک اریکسون

اریکسون رشد شخصیت را به هشت «مرحله روانی-اجتماعی» تقسیم کرد. چهار مرحله اول شبیه مراحل دهانی، مقعدی، آلتی، و نهفتگی فروید هستند. تفاوت اصلی بین نظریه های آنها در این است که اریکسون بر همبسته های روانی-اجتماعی تأکید کرد، در حالی که فروید بر عوامل زیستی تأکید داشت. اریکسون معتقد بود که فرایند رشد تحت تأثیر چیزی قرار دارد که آن را «اصل تکوینی رسش» نامید. منظور او از این اصطلاح این بود که نیروهای ارثی، ویژگی های تعیین کننده مراحل رشد هستند. بنابراین، رشد به عوامل ژنتیکی بستگی دارد. نیروهای اجتماعی و محیطی که با آنها مرواجه می شویم، بر اینکه چگونه مراحل رشد، که از پیش به صورت ژنتیکی تعیین شده اند، تحقق یابند، تأثیر می گذارند. بنابراین، رشد شخصیت تحت تأثیر عوامل زیستی و اجتماعی، یا متغیرهای شخصی و موقعیتی قرار دارد. در نظریه اریکسون، رشد انسان یک رشته تعارض های شخصی را در بر دارد. امکانات این تعارض ها هنگام تولد به صورت آمادگی های فطری وجود دارد؛ این آمادگی ها در مراحل مختلف، هنگامی که محیط مان سازگاری های خاصی را می طلبد، برجسته می شوند. هر رویارویی با محیط مان، «بحران» نامیده می شود. این بحران، تغییر در دیدگاه را ایجاب می کند، و ما را ملزم می دارد تا انرژی غریزی خود را بر طبق نیازهای هر مرحله از چرخه زندگی، متمرکز کنیم .

ادامه نوشته

نظریه هویت لووینگر

لووینگر ( luovinger ) ، هویت رادریک جهت کل گرایانه به عنوان « صفت سرامد شخصیت » می بیند. ازدیداو « من » یک وسیله گزینش است که به فرداجازه می دهدواقعیت خارجی را به طریقی درک کند. که اضطراب راکاهش دهد اورشدمنش اخلاقی / کنترل تکانش هاودرونی ساختن قواعدرفتارراجزء کنش های من می داندکه « من » این قابلیتها را به مرورکسب می کند . درمان تحلیلی سنتی ، این کنش ها، بیشترکنش های فرامن است و نشان می دهدکه « لووینگر » منزلت - « من » را بالا برده و آن را مهمتر در نظر گرفته است . ( کروگر، 1996 ) لووینگر، برپایه مطالعات روان سنجی گسترده ای که بااستفاده از آزمون فرافکن تکمیل – جملاتش انجام داد، مجموعه ای ازمراحل رشدی رادرشکل گیری من یاتجربه خودتوصیف کرده است ودراین توصیف اوشکل های رایج کنترل تکانه ،سبک بین فردی ،مشغولیت های ذهنی آگاهانه وسبک شناختن رادرهرمرحله بررسی می کند و مراحلی که بواسطه آن « صفت سرآمد شخصیت » وجودرادرطول نوزادی تصرف می کندوبسوی مراحل عملکردبالغ تردراواخرنوجوانی وبزرگسالی رشد می کند یا بازداری می شود راتشریح می کند از نظر او افراد به تربیت دراین مراحل هشتگانه ، پیشرفت می کندتاجایی که دیگرقادربه پیشرفت نباشد.

ادامه نوشته

نظریه رشد شناختی گیسلا لابووی ویف

نظريه گیسلا لابووي- ويف ( Gisela Labouvie-Vief ) ( 1980 – 1985 ) در سال 2015 کتاب « یکپارچه سازی هیجانات و شناخت در طول عمر » را چاپ کرد . از جمله مواردی که در این کتاب بدان اشاره شده عبارتند از: افلاطون و عقلانیت آرمانی، نظریه هیجانات بعد از داروین، فروید و ناخودآگاه، مراحل روانی اجتماعی اریکسون، انتقال نورونی، انتقال دهنده‌های عصبی و نوروترنسمیترها، ارتباط شناخت و هیجان در رشد: دیدگاه پیاژه، رشد هیجانی اولیه و زمینه روانی اجتماعی: دیدگاه اریکسون، رشد شناختی هیجانی در دوران کودکی، تفکر درباره تفکر، زبان و هیجان، نوجوانی از نظر پیاژه، محدودیت اندیشه نوجوان، یکپارچگی شاخت و هیجان در نوجوانی، افسردگی و جنسیت، شناخت و مغز در اواخر زندگی، پیامدهای تغییرات مغز در اواخر زندگی بر روابط شناخت و هیجان.

ادامه نوشته

نظریه تحول شناختی ویگوتسکی

در حوزۀ تحول شناختی، نظریه پرداز برجسته ای که عمیقاً به نیروهای درونی و بیرونی اشاره کرد، ویگوتسکی بود. ویگوتسکی (۱۹۳۱، ص، ۱۷) نوشته های گزل، ورنر و پیاژه را مطالعه نمود و به اهمیت نوعیِ تحول درونی که آنها مطرح کرده بودند، پی برد. به علاوه، ویگوتسکی یک مارکیست بود که اعتقاد داشت درک انسان تنها براساس بافت تاریخی-اجتماعی محیط امکان دارد. بنابراین، ویگوتسکی سعی کرد تا نظریه ای را خلق کند که در آن ارتباط بین دو مسیر تحول یعنی مسیر طبیعی که از درون سرچشمه می گیرد و مسیر تاریخی-اجتماعی که کودک را از بیرون تحت تأثیر قرار می دهد، را نشان دهد (به نقل از کرین، ۱۹۴۳، ترجمۀ خویی نژاد و رجایی، ۱۳۸۴). از این رو نظریۀ ویگوتسکی به نظریۀ اجتماعی-فرهنگی تحول شناخته می شود زیرا ویگوتسکی کنش متقابل میان یادگیرنده و محیط اجتماعی را تعیین کنندۀ اصلی تحول شناختی میداند (جان اشتاینر و همکاران، ۱۹۹۶، توروک، ۲۰۰۸).

ادامه نوشته

نظریه رشد هویت آرتور چیکرینگ

آرتور دبلیو چیکرینگ ( Arthur W. Chickering ) متولد 27 آوریل 1927 و متوفای 15 اوت 2020 ، یک محقق آموزشی در زمینه امور دانشجویی بود . او به خاطر مشارکتش در نظریه های رشد دانش آموزی شناخته شده بود . در سال 1950 او کارشناسی ادبیات تطبیقی مدرن را از دانشگاه وسلیان و در 1951 مدرک کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی را از دانشکده تحصیلات تکمیلی آموزش دانشگاه هاروارد و در سال 1959 مدرک دکترای روانشناسی خود را از کالج معلمان دانشگاه کلمبیا دریافت کرد . در سال 1990 به ریاست دانشکده تحصیلات تکمیلی دانشگاه جورج میسون منصوب شد. او در سال 1992 توسط دکتر گوستاوو آ. ملاندر جانشین او شد. چیکرینگ همچنین در دانشگاه جورج میسون و کالج گدارد تدریس می کرد . او از سال 2002 تا 2012 در کالج گودارد به عنوان دستیار ویژه روسای دانشگاه شولمن و واکار کار کرد. چیکرینگ در 15 اوت 2020 در شرق مونپلیه، وی تی در 93 سالگی فوت کرد .

ادامه نوشته

نظریه نوپیاژه ای رشد مایکل کامنز

مایکل لمپورت کامنز ( Michael Lamport Commons ) متولد 1939 ، یک دانشمند رفتارگرای نظری و یک دانشمند سیستم های پیچیده است. او مدل پیچیدگی سلسله مراتبی را توسعه داد . مایکل لمپورت کامنز در سال 1939 در لس آنجلس به دنیا آمد و در هالیوود بزرگ شد . کامنز دارای دو مدرک کارشناسی از دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس (UCLA) است، یکی در ریاضیات و دیگری در روانشناسی . او کارشناسی ارشد و M.Phil. و در سال 1973 دکترای خود را در رشته روانشناسی از دانشگاه کلمبیا دریافت کرد . در حال حاضر، او استادیار بالینی، گروه روانپزشکی در مرکز پزشکی Beth Israel Deaconess (بیمارستان آموزشی دانشکده پزشکی هاروارد ) و مدیر مؤسسه Dare، کمبریج، ماساچوست است. علاقه پژوهشی او تحلیل کمی واقعیت روانشناختی است که در طول عمر رشد می کند . او با فرانسیس آسبری ریچاردز، ادوارد ترودو و الکساندر پکر، مدل پیچیدگی سلسله مراتبی ، یک مدل روانشناسی ریاضی را توسعه داد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی شناختی و رشدی خوان پاسکوال - لئونه

خوان پاسکوال-لئونه (متولد 1933 در اسپانیا ) یک روانشناس مغز و اعصاب در حال رشد و بنیانگذار رویکرد نئوپیاژه ای در رشد شناختی . وی این اصطلاح را به ادبیات معرفی کرد و پیش بینی های کلیدی نئوپیاژه در مورد توجه ذهنی و حافظه فعال را در زمینه رشد رشد ارائه داد. از درون "پردازش وظیفه افراد". وی این چشم انداز را "فرابوژه" می نامد ، و آن را با دیدگاه ناظر خارجی مقایسه می کند. مدل سازی فرا سوژگی به تجزیه و تحلیل وظیفه ارگانیکال علی نیاز دارد. وی با استفاده از این روش تمایزهای بین یادگیری (از جمله یادگیری توابع اجرایی) ، فرایندهای رشد و نمو و حافظه فعال ، مطالعه روابط متقابل آنها را از نظر ارگانیسم سازنده-رشد ، روشن کرد. روشهای نظری و تجربی تحقیق و نظرات سازنده گرا در مورد معرفت شناسی علمی منجر به طرح نظریه اپراتورهای سازنده (TCO) ، مدل علی کلی عصبی روانشناختی وی با توجه به عملگرهای ارگانیسم ، طرح ها و اصول شد. پاسکوال-لئونه در دانشگاه والنسیا پزشکی را تحصیل کرد ، با تخصص روانپزشکی و عصب شناسی در سانتاندر ، در ساحل شمالی اسپانیا و پاریس . سوابق وی به عنوان پزشک پزشکی و روانپزشک اعصاب و تجربه تحصیل در روانشناسی با ژان پیاژه ، به درک پیچیده ای از نظریه پیاژه کمک کرد. ؛ و منجر به توسعه تئوری اوپراتورهای سازنده شد - گسترش و ارایش ارگانیکال عللی که در کنار هم ، ایده های مربیان وی پیاژه و هرمان ویتکین ایده ها را ادغام می کند.

ادامه نوشته

نظریه نوپیاژه ای رشد آندریاس دمیتریو

آندریاس پانتلی دمیتریو ( Andreas Panteli Demetriou ) متولد 15 آگوست 1950 در قبرس یونانی نشین ، روانشناس رشد و سابق وزیر آموزش و فرهنگ قبرس بود . دمتریو در استرانگیلو فاماگوستا در قبرس متولد شد . او با جولیا تساكالئا ازدواج كرده است و دارای دو پسر به نام های پانتلیس و دیمیتریس است. وی پس از فارغ التحصیلی از سالن ورزشی Pancyprium ، قدیمی ترین مدرسه متوسطه در قبرس ، به تسالونیکی یونان رفت و در آنجا در دانشگاه ارسطو تسالونیکی روانشناسی خواند. وی در سال 1983 دکترای روانشناسی دریافت کرد. وی استاد روانشناسی رشد در دانشگاه ارسطو سالونیك تا سال 1996 بود . وی سپس به دانشگاه قبرس رفت و در آنجا استاد روانشناسی بود تا اینكه وزیر آموزش و پرورش شد. در حال حاضر وی استاد روانشناسی و رئیس دانشگاه نیکوزیا است و بنیاد تحقیقات وی همچنین رئیس انجمن روانشناسان Pancyprian است. به عنوان یک وزیر آموزش و فرهنگ وی از مارس 2008 تا آگوست 2011 برنامه بزرگی از اصلاحات را در آموزش قبرس هدایت کرد که شامل تدوین برنامه های درسی جدید در تمام موضوعات و مقاطع از پیش دبستانی تا دبیرستان و گسترش سیستم دانشگاهی کشور است. وی همچنین به ارتقا universities دانشگاه های قبرس به مراکز منطقه ای تعالی و همکاری کمک کرد. علاوه بر این ، وی سیستم حاکمیت فرهنگی را اصلاح کرد تا سازندگان و مردم فرهنگ در سازوکارهای تصمیم گیری درباره هنر و فرهنگ دخیل باشند. سرانجام ، وی تلاش کرد تا از طریق یک سری تغییرات در عملکرد اداری ، کارایی وزارت را بهبود بخشد.

ادامه نوشته

نظریه رشد وارنر شای

به اعتقاد شای (K. Warner schaie) ، توانایی های شناختی انسان به سختی از مرحله ی عملیات صوری فراتر می روند، اما به هر حال وقتی افراد به بزرگسالی می رسند موقعیت هایی که در آن ها فکر کنند بیشتر می شوند. ک. وارنر شای معتقد بود که اهداف فعالیت‌ ذهنی از فراگیری دانش به استفاده از آن طبق مراحل زیر تغییر می‌کند: مرحله فراگیری در کودکی و نوجوانی - مرحله دستیابی در اوایل بزرگسالی - مرحله مسئولیت در برخی افراد، مرحله اجرایی در میانسالی و بالاخره مرحله ادغام مجدد در اواخر بزرگسالی .

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی رابی کیس

رابی کیس معتقد است تغییرات شناختی وابسته به افزایش ظرفیت حافظه کاری   (working memory capacity) یا به عبارت دیگر فضای پردازش اجرایی  (executive processing space) است که یعنی بیشترین طرحواره های مستقلی که یک کودک در هر لحظه می تواند پردازش کند.  این حافظه کاری به دو شیوه افزایش می یابد؛ یکی از طریق سریعتر و خودبخودی تر شدن فعالیت ها، به این صورت که وقتی فعالیتی بخاطر مهارت یا تمرین اتوماتیک می شود فضای حافظه کاری را اشغال نمی کند پس فضا برای فعالیت شناختی دیگر هم باز می شود. دیگری از طریق رسش مغز که سبب افزایش مقدار اطلاعات استفاده شده کودک در تکالیف متعدد می شود و با میلین سازی و اتصالات نرونی صورت می گیرد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی کورت فیشر

ديدگاه‌ کورت ويليام فيشر به‌ طور كلي‌ در خصوص‌ رشد مهارت ها است‌ او معتقد است‌ كه‌ در كودكان‌مجموعه‌اي‌ از مهارتهاي‌ منفرد وجود دارد كه‌ رشد مي‌كنند. فيشر مهارت ها را ظرفيت‌ براي‌ عمل‌كردن‌ به‌ شيوة‌ سازماندهي‌ شده‌ در زمينة‌ خاص‌ تعريف‌ مي‌كند. مهارتها دسته‌اي‌ از  فعاليتها هستندكه‌ تحت‌ تأثير اعمال‌ فيزيكي‌ و ذهني‌اند. اين‌ مهارتهامي‌ توانند توسط‌ محيط‌ و افراد محدودشوند. محيطهاي‌ ناهمگن‌ باعث‌ مهارتهاي‌ ناهمگن‌ مي‌شوند و به‌ اين‌ ترتيب‌ ممكن‌ است‌ برخي‌مهارتها كمترو برخي‌ بيشتر رشد كنند. در نظرية‌ فيشر، رشد شناختي‌ شامل‌ اكتساب‌ مهارتها براي‌دستكاري‌ اطلاعات‌ خاص‌، اشياء و رويدادها به‌ طور ذهني‌ است‌.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسان نوپیاژه ای

اصطلاح نوپیاژه ای به معنای خاص کلمه، به دو گروه اطلاق می شود: 1- ابتدا گروهی که سازه گرایی پیاژه را می پذیرد مانند پاسکوال-لئون اما جنبه های دیگر نظریه وی را نقد می کند . 2- و دیگر، گروهی مانند هالفورد ( Halford ) که ساخت گرایی پیاژه را اساسی می دانند و جنبه های دیگر را مستلزم نقد می دانند . اگر مفهوم نوپیاژه ای را قدری عام تر در نظر بگیریم ، می توانیم از همه کسانی سخن بگوییم که اصولا به دیدگاه پیاژه ای اعتقاد دارند اما جنبه هایی از آنرا محتاج تغییر و اصلاح می دانند .

ادامه نوشته

نظریه رشد پیش از تولد فیلس گرینکر و فودور

در میان روانکاران فیلس گرینکر و فودور نظریه هایی مبنی بر تاثیر محیط پیش از تولد در رشد بعدی شخصیت ابراز می دارند.اگر چه این دو مولف در چند مسئله با هم اختلاف نظر زیادی دارند، اما در نظریه های ایشان چندین تمایل مشترک موجود است: هر دو اهمیت تاثیر دوره پیش از تولد را در شخصیت بعدی خاطر نشان می سازند.

ادامه نوشته

نظام زیست - بوم شناختی یوری بران فن برنر

نظریه سیستم های بوم شناختی فرد را به صورت سیستم پیچیده ای از روابط در نظر می گیرد که چندین سطح از محیط اطراف بر او تاثیر می گذارند . اين مدل ، محيط را به چهار نظام تقسيم مي کند : 1-نظام کوچک که شامل خانه و مدرسه است. 2- نظام مياني که شامل محله و محيط زندگي است. 3- نظام بيروني که شامل وسايل ارتباط جمعي و نهادها مي باشد. 4- نظام بزرگ که شامل باورها و ايدئولوژي اجتماعي و فرهنگها مي باشد.

ادامه نوشته

نظریه اخلاقی و تربیتی آلیسون گوپنیک

آلیسون گوپنیک ، استاد روانشناسی در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی ، می نویسد که کودکان از همان کودکی پایه های اخلاقی دارند. در حالی که پیاژه و کوهلبرگ این نظریه را مطرح می کنند که کودکان خردسال نمی توانند اخلاق را درک کنند زیرا با دیگران همدلی ندارند ، گوپنیک می نویسد که نوزادان همدل هستند و می توانند از بدو تولد با دیگران همذات پنداری کنند. وی دریافت که نوجوانان 18 ماهه با میل و رغبت آنچه را می خواستند به دیگران می دادند و از هیچ راهی برای کمک به دیگران صرف نظر می کردند ، هر دو رفتار اخلاقی درست که به نفع شخصی آنها نبود. در 3 سالگی ، بچه ها می توانند تفاوت بین انجام عمدی کاری و تصادفات را درک کنند. به عنوان مثال ، اگر تصادفاً با

ادامه نوشته

رشد و تکامل در سال سوم زندگی

به نظر می رسد تخیل و مهارت های زبانی بچه ها از حدود سه سالگی به شدت تقویت می شود. با کلمات جدید آشنا می شوند، داستان سرایی و بازی می کنند و یاد می گیرند که با دیگران ارتباط برقرار کنند. در کنار این لذت ها، سعی می کنند درست را نیز از غلط تشخیص دهند و احساساتشان را که گاهی در آن غوطه ور می شوند، کنترل کنند. شما می توانید با شناخت نقاط عطف کودک در ۳ سالگی تمام این تغییرات را پشت سر بگذارید. متوجه می شوید که کودک در این سن چه مهارت‌هایی دارد؟ به این ترتیب متوجه می‌شوید که آیا فرزندتان در حال یادگیری مهارت های خوب است یا خیر؟ از این رو برای مراحل بعد نیز آماده می شوید. در کنار این نقاط

ادامه نوشته

رشد و تکامل کودک در سال دوم زندگی

در سال دوم عمر در اثر کاهش اشتها، کاهش در بافت‌‌های چربی زیر جلدی نیز بوجود می‌‌آید و بچه‌ای که قبلا چاق به نظر می‌‌رسید به تدریج لاغر و عضلانی می‌‌شود. در سال دوم عمر دیگر چنین رشد سریعی وجود ندارد و وزن کودک فقط حدود 2/5 کیلوگرم اضافه می‌‌شود. در طی سال دوم فقط دو سانتیمتر به دور سر اضافه می‌‌شود. در سال دوم 12/5 سانتیمتر به قد افزوده می‌‌شود. 

ادامه نوشته