نظریه های تکاملی جنسی سوزان بلک‌مور

سوزان بلک‌مور (Susan Blackmore) یک روان‌شناس و نویسنده شناخته‌شده در زمینه روان‌شناسی تکاملی و فرهنگ است. او به‌ویژه به خاطر کارهایش در حوزه‌های مرتبط با آگاهی، فرهنگ و تمایلات جنسی شناخته می‌شود. سوزان بلک‌مور با رویکردهای تکاملی و تحلیل‌های فرهنگی به بررسی تمایلات جنسی و رفتارهای انسانی پرداخته و تأثیرات زیستی و فرهنگی را بر این رفتارها مورد مطالعه قرار داده است. آثار او به‌ویژه در زمینه روان‌شناسی تکاملی و فرهنگ، به درک عمیق‌تری از عوامل مؤثر بر تمایلات جنسی و رفتارهای انسانی کمک کرده است.

ادامه نوشته

نظریه روانشناسی دین استنلی هال

استنلی هال (G. Stanley Hall)، از پیشگامان روان‌شناسی آمریکا، دیدگاه‌های منحصربه‌فردی در روان‌شناسی دین داشت که عمدتاً بر پایه نظریه تکامل، روان‌شناسی کودک و نوجوان، و مفهوم “تجدید حیات” (Recapitulation) شکل گرفته بود. هال دین را به عنوان پدیده‌ای طبیعی و تکاملی می‌دید که در طول تاریخ شکل گرفته و تکامل یافته است. او بر اهمیت دوران نوجوانی در شکل‌گیری باورهای دینی، تجربه دینی و احساسات، و دینداری فردی و عقلانی تأکید داشت. نظریه او با تأکید بر جنبه‌های روان‌شناختی دین و استفاده از نظریه تکامل، تأثیر قابل توجهی بر روان‌شناسی دین گذاشت.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی تکاملی لدا کازمیدز

لدا کازمیدز ( Leda Cosmides ) در 9 مه سال ۱۹۵۷ در فیلادلفیا، پنسیلوانیا به دنیا آمد. او مدرک لیسانس زیست شناسی خود را در سال ۱۹۷۹ از کالج رادکلیف دریافت کرد و در سال ۱۹۸۵ دکترای خود را از دانشگاه هاروارد دریافت کرد. در هاروارد، او از نزدیک با نظریه‌پرداز تکاملی مشهور رابرت ال.تریورز کار کرد. او در حال حاضر استاد برجسته گروه روانشناسی و علوم مغز در دانشگاه کالیفرنیا، سانتا باربارا است. وی همچنین برندهٔ جوایزی همچون کمک‌هزینه جان سیمون گوگنهایم شده‌است .

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی بروس لیپتون

بروس هارولد لیپتون ( Bruce Harold Lipton ) متولد ۲۱ اکتبر ۱۹۴۴ در شهر نیویورک آمریکا ، یک زیست شناسی تکاملی است. اگر از زندگینامه بروس لیپتون بخواهید بدانید باید بگویم که: اقای لیپتون می گوید دوران کودکی و جوانی خوبی داشتم و بیشتر به سمت درس و ادامه تحصیل کشانده شدم. بروس لیپتون یک مدرک لیسانس زیست شناسی در سال ۱۹۶۶ از دانشگاه خصوصی C.W Post Campus زیر نظر دانشگاه لانگ آیلند و او مدرک PHD تخصص زیست شناسی تکاملی در سال ۱۹۷۱ از دانشگاه ویرجینیا در چارلوتسویل دریافت کرد. پس از آن در سال ۱۹۷۳ به دپارتمان آناتومی در دانشکدۀ پزشکی وینکانسن پیوست. بروس لیپتون از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۲ علم آناتومی بدن انسان را در دانشگاه ویسکانسین آموخت. سپس برای مدت سه سال استاد دانشگاه سنت جورج در رشته آناتومی شد. از سال 1987 تا 1992، لیپتون در تحقیقات دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا و مرکز پزشکی دانشگاه استنفورد شرکت داشت. از سال 1993، او در مناصب غیر رسمی در کالج ها و مدارس عمدتا جایگزین و کایروپراکتیک تدریس می کند.

ادامه نوشته

مطالعات روانشناسی تکاملی آنگوس بیتمن

آنگوس جان بیتمن (۱۹۱۹–۱۹۹۶) ژنتیک‌دان انگلیسی بود. او بیش از همه به دلیل مطالعه سال 1948 خود در مورد انتخاب جنسی در مگس میوه ( Drosophila melanogaster ) که اصل بیتمن را تثبیت کرد، مشهور است . بیتمن در جریان ماجرای لیسنکو از اعضای حزب کمونیست بریتانیا بود. او در حزب ضد لیسنکوئیست بود و در دفاع از لیسنکو برای مخاطبان غیرحزبی می نوشت. بیتمن در سال 1940 مدرک کارشناسی خود را از کینگز کالج لندن دریافت کرد و بعداً دکترای خود را در 1946 با موضوع « بررسی عوامل مختلف مؤثر بر تلاقی بین انواع گیاهان زراعی » دریافت کرد. و D.Sc. از همان موسسه در سال 1942 او به بخش ژنتیک سیریل دارلینگتون در موسسه باغبانی جان اینس در مرتون پارک نقل مکان کرد . بیتمن یکی از آشنایان رونالد فیشر بود و به طور انتقادی درباره نسخه خطی مقاله خود در سال 1948 با او بحث کرد. بیتمن بعداً به موسسه پترسون در منچستر نقل مکان کرد و روی جهش زایی کار کرد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی تکاملی رابرت تریورز

رابرت لودلو تراورس "باب" ( Robert Trivers ) متولد 19 فوریه 1943 در ایالت واشینگتن ، زیست شناس تکاملی و جامعه شناس آمریکایی است . Trivers نظریه های مربوط به نوع دوستی متقابل (1971), سرمایه گذاری والدین (1972) ، عاملی نسبت جنسیت عزم (1973) ، و درگیری والدین و فرزندان (1974) او همچنین با توضیح کمک کرده است خودفریبی به عنوان یک استراتژی تکاملی تطبیقی ​​(اولین بار در سال 1976 شرح داده شد) و درگیری درون ژنی مورد بحث است . تریورز تئوری تکامل را با ارنست مایر و ویلیام دروری از سال 1968 تا 1972 در هاروارد مطالعه کرد ، و دکترا خود را در زیست شناسی با موضوع پایان نامه انتخاب طبیعی و رفتار اجتماعی (1972) با مشاوره ارنست ویلیامز دریافت کرد . اولین مقاله اصلی او ، نوع دوستی متقابل، در سال 1971 منتشر شد. تراورز در دانشگاه هاروارد از 1973 تا 1978 فعالیت می کرد ، و سپس به دانشگاه کالیفرنیا ، سانتا کروز جایی که او عضو هیئت علمی 1978 تا 1994 بود. او در حال حاضر یک عضو هیئت علمی دانشگاه راتگرز است . وی عضو دانشگاه موسسه مطالعات پیشرفته برلین است . به تراورز در 2007 جایزه Crafoord در علوم زیستی برای " تجزیه و تحلیل اساسی او از تکامل اجتماعی ، تعارض و همکاری " اهدا شد .

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی دونالد توماس کمپبل

دونالد توماس کمپبل ( Donald Thomas Campbell ) متولد۲۰ نوامبر ۱۹۱۶ در گرس لیک میشیگان و متوفای ۶ مه ۱۹۹۶ در سن 79 سالگی در بیت لحم پنسلوانیا ، دانشمند علوم اجتماعی آمریکایی بود . او به دلیل کار خود در روش شناسی مورد توجه قرار گرفته است. او اصطلاح معرفت شناسی تکاملی را ابداع کرد و نظریه انتخاب گرایانه خلاقیت انسان را توسعه داد . نظرسنجی مروری بر روانشناسی عمومی که در سال 2002 منتشر شد، کمپبل را به عنوان سی و سومین روانشناس پر استناد قرن بیستم رتبه بندی کرد. او بود که نخستین بار عبارتِ معرفت‌شناسی تکاملی را ابداع کرد و یک نظریهٔ گزینش‌گرایانه دربارهٔ پدیدهٔ خلاقیت در انسان ارائه نمود. او همچنین به واسطهٔ کارهایش در زمینهٔ روش‌شناسی شهرت دارد. کمپبل در سال 1916 به دنیا آمد و تحصیلات خود را در رشته روانشناسی در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی به پایان رساند ، جایی که او و خواهر کوچکترش، فایت، به ترتیب اول و دوم را در کلاس 1939 فارغ التحصیل کردند.

ادامه نوشته

نظریه جامعه شناسی خانواده جان فرگوسن مک لنان

جان فرگوسن مک لنان ( John Ferguson McLennan ) متولد 14 ژوئن 1881 در اینورنس اسکاتلند و متوفای 16 اکتبر 1827 در 53 سالگی ، حقوقدان اسکاتلندی در توسعه و گسترش حقوق مقایسه ای نقش تعیین کننده ای  داشته است. او مطالعات خود را درباره ازدواج انجام داده است . او ازجمله کسانی بود که با مورگان بر سر اهمیت نسبی برون‌همسری ، واژۀ ابداعی مَکْ‌لنان، و واژگان خویشاوندی به‌مثابۀ نشانه‌هایی از گذشته، بحث داشت. جان فرگوسن مک لنان ، قوم شناس اسکاتلندی، مورخ جامعه بدوی، یکی از بنیانگذاران مکتب تکاملی در قوم نگاری. آثار عمده به تاریخ اولیه ازدواج و خانواده اختصاص دارد . او در اینورنس ، از پدری که نماینده بیمه بود و مادرش جسی راس متولد شد. وی در آن شهر تحصیل کرد ، سپس در کالج کینگ ، آبردین در رشته حقوق تحصیل کرد و در سال 1849 فارغ التحصیل شد. سپس وارد دانشگاه ترینیتی ، کمبریج شد ، جایی که در سال 1853 موفق به کسب جایگاه Wrangler (کلاس اول ) در مطالب ریاضی شد . وی بدون گرفتن مدرک در آنجا از کمبریج خارج شد.

ادامه نوشته

نظریه جامعه شناسی خانواده سر هنری مین

سر هنری جیمز سامر مین (Maine, sir Henry Summer) متولد 15 آگوست ۱۸۲۲ و متوفای 3 فوریه ۱۸۸۸ ، تاریخ‌شناس حقوقی انگلیسی. مطالعات خود را در آغاز با تألیف کتاب قانون باستان (۱۸۶۱) به‌ثمر رساند. در این کتاب بر نوعی فرآیند تطوری عام از «جایگاه» به «قرارداد» تأکید کرد. سپس هفت سال در هند به پژوهش دربارۀ قوانین و اصطلاحات حقوقی پرداخت و کار خود را با مطالعۀ تطبیقی نهادهای اجتماعی ادامه داد. بخشی از این مطالعات در کتاب جماعت‌های روستایی در شرق و در غرب منتشر شد. پس از آن با سِمت استادی دانشگاه‌های آکسفورد و کیمبریج بازگشت. مین پسر دکتر جیمز مین ، از کلسو در اسکاتلند بود . او در بیمارستان مسیحی تحصیل کرده بود ، جایی که در سال 1902 یک پانسیون به نام او نامگذاری شد. از آنجا او به آنجا کالج پمبروک در کمبریج در سال 1840 رفت . در کمبریج ، او به عنوان یک دانشمند کلاسیک شناخته شد و همچنین برنده جایزهمدال طلای صدراعظم برای شعر در سال 1842 شد . وی برنده بورس تحصیلی Craven شد و در سال 1844 به عنوان مدرس ارشد کلاسیک فارغ التحصیل شد و همچنین دریافت کننده مدال مدرس ارشد کلاسیک بود.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی تکاملی زنان دیوید باس

نظریه دیوید باس بین روابط کوتاه مدت و بلند مدت در استراتژی های جفت یابی تمیز قائل شده است. او یک پرسشنامه با نام soi-r ایجاد نمود که مشخص می کند یک انسان به روابط بلند مدت و جدی علاقه دارد و یا به روابط کوتاه مدت و بدون تعهد. بر اساس تحقیقات دیوید باس و همکارانش، مردانی که چهره یک زن را به آنها نشان می دادند، علاقه بیشتری به روابط بلند مدت داشتند و از سوی دیگر مردانی که به آن ها بدن زنان را نشان دادند، میل به داشتن روابط کوتاه مدت با صاحب آن عکس داشتند. آزمایش مشابه ای بر روی زنان صورت گرفت و هیچ نشانه ی خاصی که معنایی برای استراتژی جفت یابی دیوید باس داشته باشد، نشان نداد.

ادامه نوشته

نظریه های تکامل جنسی ساتوشی کانازاوا

ساتوشی کانازاوا ( Satoshi Kanazawa ) متولد 1962 نوامبر 16 ، یک انگلیسی متولد آمریکا تکاملی روانشناس و نویسنده است. وی در حال حاضر فارغ التحصیل در مدیریت در دانشکده اقتصاد لندن است در کار وی از روانشناسی تکاملی برای تجزیه و تحلیل علوم اجتماعی مانند جامعه شناسی ، اقتصاد و انسان شناسی استفاده شده است. «ساتوشي کانازاوا» محقق مدرسه مديريت واقتصاد لندن و عضو افتخاري کالج روانشناسي دانشگاه لندن است .

ادامه نوشته

نظریه های ادوارد وسترمارک

ادوارد الکساندر وسترمارک ( Edvard Westermarck ) ‏متولد ۲۰ نوامبر ۱۸۶۲ در هلسینکی و متوفای ۳ سپتامبر ۱۹۳۹ در تنالا ، مردم‌شناس سوئدی‌ زبان فنلاندی بود که بیشتر به دلیل معرفی اثر وسترمارک شناخته شده‌است. مهمترین مطالعات وی بر روی برون‌همسری و تابوی زنا با محارم بود. وسترمارک در مورد گوناگونی سامانه‌های اخلاقی می‌نوشت. او به نوعی نسبی‌گرایی باور داشت و یک نویسندهٔ معتبر در زمینه تاریخ اخلاق و رسوم ازدواج به‌شمار می‌رود. نامدارترین اثر خود تاریخ ازدواج انسان را در ۱۸۹۱ منتشر کرد. او چند کتاب نیز در زمینه رسوم مراکشی‌ها نوشت. وسترمارک استاد دانشگاه لندن از ۱۹۰۷ تا ۱۹۳۰ بود. خواهر او، هلنا وسترمارک، نویسنده و هنرمند بود.

ادامه نوشته

نظریه های لوئیس هنری مورگان

مورگان از اوان کودکی به سرخپوستان علاقمند بود همچنین علاقه مفرطی به سازمان دادن داشت هنگامیکه هنوز در مدرسه درس می خواند ، دوستان خود را وارد یک انجمن بنام گوردون نات کرده بود بی شک همانطور که میان اغلب خردسالان آمریکایی مرسوم است مورگان نیز در کودکی هنگام بازی خود را به شکل سرخپوستان در می آورد .

ادامه نوشته

نظریه های برونیسلاو مالینوفسکی

برانیسلاف کاسپر مالینوفسکی ( Bronisław Malinowski )؛ ‏متولد ۱۸۸۴ در کراکوف ، اتریش - مجارستان و متوفای ۱۹۴۲ در کنتیکت، آمریکا ، یکی از مهم‌ترین مردم‌شناسان سده بیستم بود. هم‌چنین از او به عنوان جامعه‌شناس و مردم‌نگار یاد شده‌است. خانواده او، خانواده ای دانشگاهی و فرهنگی بود . پدرش کولجان مالینوفسکی ، استاد زبان شناسی و مادرش ژوزفا نیز بانویی فرهیخته و با فرهنگ بود که تاثیر زیادی بر تربیت برونیسلاو جوان داشت.

ادامه نوشته

نظریه تاریخچه زندگی

نظریهٔ تاریخچهٔ زندگی یک نظریهٔ فرگشت زیستی است که قصد دارد ابعاد مختلف کالبدشناسی و رفتار حیوانات را با مراجعه به مسیر زندگی‌شان - که شامل رفتارهای مرتبط با تولیدمثل، رفتارهای پس از تولیدمثل و طول عمرشان می‌شود - که توسط انتخاب طبیعی شکل داده شده‌است، توضیح دهد. راهبرد تاریخچهٔ زندگی عبارت است از «الگوهای خاص برای سن و مرحله» و زمانبندی وقایعی که زندگی یک اندامگان را تشکیل می‌دهد؛ مانند تولد، شیر گرفتن، بلوغ، مرگ و غیره. این وقایع، به ویژه رشد نوجوانان، سن بلوغ جنسی، تولید مثل اول، تعداد فرزندان، میزان سرمایه‌گذاری والدینی، پیری و مرگ به جسم و محیط زیست اندامگان بستگی دارد.

ادامه نوشته

روانشناسی تکاملی دین

روان‌شناسی فرگشتی دین، مطالعه باور مذهبی با استفاده از اصول روان‌شناسی فرگشتی است که یک رویکرد به روان‌شناسی دین است. به مانند تمام دیگر اعضای بدن، مغز و ساختار عملکرد شناخت، بر پایه ژنتیک شناخته شده‌اند، و بنابراین موضوع فرگشت و انتخاب طبیعی به آنها اعمال شده‌است. مانند دیگر ارگان‌ها و بافت‌ها، این عملکردهای ساختاری بایستی میان تمام انسان‌ها مشترک باشند و برای مشکلات بقا

ادامه نوشته

نظریه تکاملی دلبستگی

نظریه تکاملی دلبستگی (به عنوان مثال ، بالبی ، هارلو ، لورنز) نشان می دهد که کودکان برای ایجاد دلبستگی با دیگران از نظر بیولوژیکی ، از قبل برنامه ریزی شده به دنیا می آیند ، زیرا این امر به آنها کمک می کند تا زنده بمانند. نوزاد رفتارهای " آزادکننده اجتماعی " ذاتی مانند گریه و لبخند ایجاد می کند که پاسخ های مراقبت ذاتی از بزرگسالان را تحریک می کند. تعیین کننده دلبستگی غذا نیست ، بلکه مراقبت و پاسخگویی است. بالبی پیشنهاد کرد که کودک در ابتدا فقط یک دلبستگی اولیه (یکنواختی) تشکیل می دهد و شکل دلبستگی به عنوان یک پایگاه امن برای کاوش در جهان عمل می کند.

ادامه نوشته

نظریات دینی آلوين پلانتينگا

الوین کارل پلانتینگا ( Alvin Plantinga ) فیلسوف دین آمریکایی برجسته است. الوین پلانتینگا در سال ۱۹۳۲ در ایالت میشیگان آمریکا متولد شد. پدر وی دانش‌آموخته فلسفه و وابسته به کلیسای اصلاح‌شده بود. الوین هم راه پدر را در پیش گرفت و در کالج کالون به آموزش فلسفه پرداخت. وی در این باره می‌گوید: جاذبه کالج کالون برای ترکیب فعالیت جدی فلسفی با علاقه و دل بستگی اصیل دینی بود. مسئله مهم در این کالج یافتن ربط و نسبت‌های فعالیت علمی و عقلانی با حیات دینی بود. در سال ۱۹۵۴ برای تکمیل تحصیلات فلسفی خود به دانشگاه میشیگان رفت و در کلاس درس کسانی چون ویلیام فرانکنا و ویلیام آلستون حضور یافت. وی ضمن اعتراف به شکوه خیره‌کننده مباحث فلسفی در دانشگاه میشیگان، از این که تلاش فلسفی آن‌ها مصروف حل پرسش‌های اصلی و مهم نمی‌شد، اظهار نگرانی می‌کرد.

ادامه نوشته

نظریه ریچارد داوکینز درباره دین

کلینتون ریچارد داوکینز  متولد ۲۶ مارس ۱۹۴۱ ، رفتارشناس و زیست‌شناس فرگشتی اهل بریتانیا است. وی همچنین استاد صاحب کرسی دانشگاه آکسفورد در « درک عمومی علم » از ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۸ و نویسندهٔ کتاب‌های علمی برای عموم می‌باشد. او عضو انجمن سلطنتی علوم و انجمن سلطنتی ادبیات بریتانیا است و در تفسیر و آموزش مهارت دارد. همچنین داوکینز یکی از خداناباوران مشهور بوده و به دلیل نقد دین و دین گرایی شهرت دارد. داوکینز، کتاب‌های متعددی در زمینهٔ فرگشت (تکامل)، نوشته‌است. نخستین کتاب او، با عنوان ژن خودخواه، که در سال ۱۹۷۶ منتشر شد، او را به مجامع علمی، معرفی کرد. داوکینز در این کتاب، نقش کلیدی ژنها را در فرگشت، تشریح می‌کند و برای نخستین بار، مفهوم میم را مطرح می‌نماید. از آن پس او چندین کتاب در شرح و بحث جنبه‌هایی از

ادامه نوشته

تصویر خدا در عهد قدیم و جدید

کتاب مقدسِ مسیحیان، از دو بخش تشکیل شده است: «عهد قدیم» و «عهد جدید». مسیحیان بخش اوّل کتاب مقدس را «عهد قدیم» می ‌نامند؛ چرا که به اعتقاد آنها خدا با انسان دو عهد بسته است: یکی «عهد قدیم» است که در آن از انسان پیمان عمل به شریعت الهی گرفته. این عهد با حضرت ابراهیم(علیه السلام) شروع شده و با تجدید آن با حضرت موسی (علیه السلام) پایان می ‌یابد. دیگری «عهد جدید»‌ است که بر سر محبّت خدا و حضرت عیسی(علیه السلام) بسته شده است. از این رو مسیحیان، عهدین را حجّت می ‌دانند؛ امّا یهودیان؛ چون قائل به یک عهد؛ یعنی پیمان شریعت هستند، تنها بخش نخست کتاب مقدّس ـ‌ عهد قدیم ـ‌ را حجّت می‌ دانند. سنّت یهودی، عهد قدیم را به مجموعه‌ ای از نویسندگان نسبت می ‌دهد که اوّلین آنها حضرت موسی (علیه السلام)‌ است. مطابق این سنّت، این مجموعه در طی زمانی

ادامه نوشته

نظریه اسم الهى منشأدين

يكى از جالب ترين نظرياتى كه درباره منشأدين مطرح شده است، نظريه ابن عربى است. ابن عربى بينان گذار عرفان نظرى به صورت يك دستگاه منسجم، در ميان عرفاى اسلام است و اكثر عرفا جزو شارحان نظريات او بوده اند. از همين روست كه ابن عربى به « شيخ اكبر » مشهور شده است. ابن عربى براساس عرفان نظرى اش تبيينى از منشأدين ارائه مى دهد. بسيارى از جزئيات نظريه ابن عربى در اين باره اختلافى است. لذا ما سعى مى كنيم اصول كلى نظريه وى را ترسيم كرده سپس به ارزيابى آن بپردازيم. ويژگى اصلى نظريه ابن عربى توجه به ذات و اسماى الهى است. چون موضوع عرفان نظرى بحث از اسما و تجليات الهى است، از اين جهت ابن عربى هم خود را موظّف مى

ادامه نوشته

نظريه فطرت منشأ دین

نظريه فطرت، نظريه اى است كه استاد شهيد مرتضى مطهرى مطرح كرده و آنرا امّ المسائل معارف اسلامى دانسته اند. بحث فطرت بحثى فلسفى است. ايشان درابتدا چنين فرموده اند: موضوعات مهم فلسفه اين سه موضوع است: خدا، جهان، انسان. اين بحث، بحثى است مربوط به انسان و مى توان گفت از يك نظر و يك شاخه مربوط است به انسان و خدا. يك سر مسئله انسان است و سر ديگر آن، خدا. در منابع اسلامى; يعنى در قرآن و سنت، روى اصل فطرت تكيه فراوان شده است... اين كه قرآن براى انسان، قائل به فطرت است يك نوع بينش خاص درباره انسان است.

ادامه نوشته

نظریه عليت آندرو لانگ منشأ دین

آندرو لانگ متولد 31 مارس سال ۱۸۴۴ و متوفای 20 ژوئیه 1912 ، قصه پژوه نامدار و تاریخدان و انسان شناس شهیر اسکاتلندی است. اندرو لانگ بسیاری از مشهورترین قصه‌های خیالی از منابع مختلف را گرد آوری و پس از ساده سازی در زبان و نثر در قالب کتاب‌های مختلف « قصه‌های پریان » منتشر کرده است.  اندرو لانگ به دلیل اشرافش بر قصه‌ها و فرهنگ فولکلور مردمان کشورهای مختلف سعی کرده است گلچینی از بهترین قصه‌ها را گرد آورد و همین امر سبب شده است تا در سالیان متوالی این قصه‌ها و نوشته‌های لانگ از اعتبار و منزلت فراوانی برخوردار باشد و نیز کودکان و نوجوانان بسیاری از نقاط مختلف دنیا با این قصه‌ها خو بگیرند و به خواندنشان بپردازند. اندرو لانگ در سال ۱۹۱۲ در سن ۶۸ سالگی درگذشت.

ادامه نوشته

نظریه امر مقدس منشأ دین میرچا الیاده

بنا به نظر الياده، حوزه دين را بايد به طور مستقل در نظر گرفت. دين رانبايد به امور ديگرى مانند جامعه شناسى، روان شناسى و فيزيولوژى، اقتصاد،زبان، هنر و غيره تحويل داد; يعنى ماهيت دين را نبايد با اين امور تبيين كرد. پديده دين را بايد حوزه مستقلى در نظر گرفت و آن را بدون فرو كاستن به ديگرحوزه هاى معرفت بشرى تبيين كرد. تبيين دين براساس مقولات ديگر نظير آنچه ذكر شد، همان تحويل گرايى است. اشكال اساسى تحويل گرايى چيست؟ تحويل گرايى ماهيت دين را به امور ديگرى تحويل مى دهد. به عنوان مثال دوركيم ماهيت دين راجامعه شناسانه تبيين مى كرد; در اين صورت دين به جامعه شناسى تحويل مى شد. يافرويد ماهيت دين را با روان كاوى تبيين كرد; بنابراين فرويد هم تحويل گرااست. عيب اساسى تحويل گرايى، در نظر الياده

ادامه نوشته

نظریه کهن الگو به عنوان منشأ دین یونگ

يونگ ميان دين و عقايد فرق مى گذارد. خاستگاه عقايد دينى، تجارب دينى است. ماهيت دين همان تجارب دينى است كه برگرفته از محتواى ناخودآگاه جمعى، يعنى كهن الگوهايند. اكنون اين سؤال مطرح مى شود كه عقايد دينى چه نقشى دارند؟ يونگ مى گويد: عقايد و باورهاى دينى صدق ندارند و حقايقى ازلى را نشان نمى دهند. البته اين عقايد و باورها وظيفه و كاركرد مهمى درجامعه دارند; زيرا به جاى تجربه مستقيم بشر قرار گرفته اند. دين همان تجربه مستقيم بشر است، ولى عقايد و اعمال دينى و جزئيات دينى به صورت نماد آن تجربه درآمده اند; يعنى اين عقايد و اعمال در حقيقت كارشان اين است كه آن تجربه را به صورت نماد درآورده اند. به نظر يونگ، وظيفه روان شناس پرداختن به خودتجارب اصلى است، نه نمادهاى آن تجارب. اگر او به عقايد بپردازد، از بررسى كهن الگوهاى ضمير ناخودآگاه غافل مى شود.

ادامه نوشته

نظريه ترس از نومن رودلف اوتو

نظريه ترس از نومن ، نظريه فيلسوف و مستشرق مشهور، رودلف اوتو ( rudolf otto ) (1937 ـ 1869 م) است. اتو پيرو سنت فكرى متفكر بزرگ آلمان، شلايرماخر است. شلايرماخر پديده دين و معنويت را جزء لاينفك ساخت روانى انسان مى دانست. اتو هندشناس بزرگى بود و ساليان درازى در هند زندگى كرد و بسيارى از كتاب هاى مقدس هند را به زبان آلمان ترجمه كرد. اتو كتابى به نام مفهوم امر قدسى نگاشت.انتشار اين كتاب آغاز موجى بزرگ از تحقيقات بود و شورى وصف ناپذير را ميان محققان برانگيخت. نكته محورى در انديشه اتو، تنظيم و تقسيمى است كه از تجارب دينى، و تجربه امر مقدس ارائه مى دهد. لذا قبل از اين كه به بيان نظر او درباره منشأ دين بپردازيم، بايد تجربه دينى، و مفهوم نومن; يعنى مفهوم كليدى نظريه اتو را توضيح دهيم.

ادامه نوشته

نظریه روان زایی منشأ دین فروید

فرويد كتابى به نام توتم و تابو دارد كه در آن زندگى مردم ابتدايى راتحليل مى كند، و داستانى را براى پيدايش اديان مطرح مى كند. پريچارد اين نظريه را داستان محض و « قصه پريان » مى نامد . به نظر فرويد، انسان ابتدايى، در رمه آغازين زندگى مى كرد. اين رمه تشكيل مى شد از نرى مسلط كه پدر بود و تعدادى از ماده ها را در انحصار خود داشت. اين پدر نيرومند، پسران خود را از ماده ها دور نگه مى داشت. روزى اين پسران متحد شده پدر مسلط راكشتند و سپس آن را خوردند. دليل اين آدم خوارى به نظر فرويد اين بود كه آنها اعتقاد داشتند با خوردن قربانى، نيرو و قدرت او را به دست مى آورند. بعد از مدتى، آنها از عمل خويش پشيمان شدند و براى جبران و كفاره عمل خويش دو ممنوعيت را ابداع كردند: يكى اين كه نمادى به صورت يك نوع حيوان را به جاى پدر گذاشتند; اين نماد همان «توتم» است. برادران خوردن حيوان توتمى را حرام اعلام كردند. و ديگر اين كه ازدواج درون گروهى را حرام كردند و با تحريم ماده هاى آزاد شده بر

ادامه نوشته

نظريه توتم گروى امیل دورکیم

قبل از اين كه به منشأدين از نظر دوركيم بپردازيم، بايد ببينيم تعريف ديناز نظر وى چيست؟ دوركيم حقيقت را تفكيك جهان به دو بخش مقدس و نامقدس مى داند. اولين نكته اى كه دوركيم تأكيد مى كند اين است كه حقيقت دين اعتقادبه وجود خدايى برتر و فوق طبيعى نيست; زيرا اديانى وجود دارند كه در آنها اعتقاد به خدا نيست. به عنوان مثال در بوديسم اعتقاد به خدا وجود ندارد. بوداييان خداى هندوها را نمى پذيرند و به طور اساسى در اين مكتب اعتقاد به خدا و يا موجودى برتر وجود ندارد. نكته دومى كه دوركيم بيان مى كند، اين است كه در حقيقتِ دين، مفاهيمى مانند راز و يا فوق طبيعى نيز نقش ندارند; مثلا نمى توان گفت: دين اعتقاد به موجود مافوق طبيعى است، زيرا انسان هاى ابتدايى به طور متعارف دو جهان مختلف، يعنى جهان طبيعت و جهان فوق طبيعى را نمى فهمند. انسان هاى ابتدايى، تمام پديده ها را

ادامه نوشته

نظریه طبیعت گروی دینی و منشأ دین

از نظرياتى كه درباره منشأ دين گفته شده و طرفدارانى نيز يافت، نظريه طبيعت گروى ـ و يا طبيعت پرستى ـ است. پيش از آنكه به توضيح اين نظريه بپردازيم، لازم است به تفاوت جاندار پنداری و طبيعت گروى اشاره كنيم. اوّلا همه جاندار پنداران جزو مردم شناسان بودند و در حقيقت از نوعى مردمشناسى اديان ابتدايى به نظريه جاندار پنداری رسيده بودند. ثانياً جاندار پنداران در اديان ابتدايى جايى براى خداى اديان ابراهيمى و يا به طوركلى، موجود برتر نمى ديدند. از نظر آنها انسان هاى ابتدايى ارواحى را ـ نه خداى اديان ابراهيمى و وحيانى ـ پرستيده اند. طبيعت گرايان در هر دو نكته با جاندار پنداران اختلاف دارند. طبيعت گرايان، زبان شناس و اسطوره شناس بودند. آنها در زبان هاى هندواروپايى به تحقيق مى پرداختند. هم چنين اساطير هندواروپايى را بررسى مى كردند. طبيعت گرايان از بررسى اسطوره ها به تشابهاتى ميان آنها پى بردند و ديدند كه شخصيت هاى اين اساطير مشابه هم

ادامه نوشته

نظريه عصر پيش از جاندار پنداری منشأ دین

نظريه ديگرى كه تقريباً همزمان با جاندار پنداری مطرح شد و در حقيقت واكنشى نسبت به نظريه جاندار پنداری بود، نظريه « عصر پيش از جاندار پنداری » است. طرفداران اين نظريه مى گويند عصرى قبل از جاندار پنداری وجود داشته است كه دين در آن عصر به شكل ديگرى بوده است و در حقيقت جاندار پنداری مرحله اى پس از آن ظهور كرده است. علاوه بر اين، جاندار پنداری حالت پيچيده اى دارد و ممكن نيست به عنوان مرحله نخست به حساب بيايد. ما با عنوان « عصر پيش از جاندار پنداری » از دو نظريه متفاوت « آن گرايى » و « تقدم جادو بر دين » بحث مى كنيم. هر دو نظريه در اين نكته مشترك اند كه پيش از جاندار پنداری ، عصر ديگرى وجود داشته است. ولى اين دو نظريه با هم اختلافاتى نيز دارند.

ادامه نوشته

نظريه جان دار پنداری منشأ دین

منشأ دين ; جاندار پنداری ( جان مند انگارى ) است: تيلور مى گويد براى روشن ساختن منشأ دين، نخست بايد آن را تعريف كرد. ما بدون اين كه چيزى را بشناسيم، نمى توانيم آن را تبيين كنيم; پس تعريف مقدم بر تبيين است. آيا مى توان دين را « اعتقاد به خدا » تعريف كرد؟ تيلور مى گويد: چنين تعريفى، بسيارى از اديان، مانند تائويزم را خارج مى كند. تعريف بايد به گونه اى باشد كه همه اديان را شامل شود. بنابراين « اعتقاد به خدا » شروع مناسبى براى تعريف دين نيست. تيلور به دنبال حداقل چيزى است كه در همه اديان وجود دارد; يعنى عنصرى عام و مشترك ميان همهاديان كه با آن بتوان دين را تعريف كرد. به نظر او، اين عنصر مشترك و مهم « اعتقاد به موجودات روحانى ( يا مجرد ) » است. در تمام اديان، ابتدايى و پيشرفته، بزرگ و كوچك، اعتقاد به موجودات روحانى و فعال وجود دارد.

ادامه نوشته

نظر آگوست کنت درباره دین و جهالت منشأ دین

اگوست كنت خود بنيانگذار مذهبى است. به نظر او، مذهب دوره ما بايد ازپوزيتيويسم ملهم باشد. مذهب ما ديگر نمى تواند همان مذهب گذشته باشد; زيرا مذاهب گذشته بر شيوه اى از تفكر تكيه داشتند كه اينك نسخ شده است. انسان مجهز به ذهن علمى، ديگر نمى تواند دريافت متعارف وحى، الوهيت و غيره را اعتقاد داشته باشد. اما از سوى ديگر، انسان نياز دائمى به مذهب دارد. زيرا خواهان دوست داشتن چيزى برتر از خود است. اين امر برتر، ممكن است وحدت و تلائم اجتماعى باشد كه به نفع نوع بشر است. جوامع به مذهب نياز دارند. كنت مذهبى را بنا مى نهد; مذهبى كه به نيازهاى ثابت بشريت پاسخ دهد، و آن همانا مذهب خود انسانيت است. كنت، جامعه شناسى را به مذهب تبديل مى كند. بنابر مذهب انسانيت، بايد انسانيت اساسى را كه مردان بزرگ مظهر و نماد آن هستند، دوست داشته باشيم. زيرا چنان زيسته اند كه اثرى يا سرمشقى از خود برجاى گذاشته اند. بنابراين،وجود بزرگ، وجود مردان بزرگ است. اين وجود به قبيله و يا جامعه خاصى اختصاص ندارد.

ادامه نوشته

تقسيم نظريات درباره منشأ دين

 نظرياتى كه درباره منشأ دين ارائه شده است به دو دسته كلى تقسيم مى شود : نظريات الحادى و نظريات خداگرايانه . ويژگى اصلى نظريات الحادى اين است كه براى دين منشأيى فوق طبيعى قايل نيست; بلكه دين را صرفاً براساس امور روانشناختى و يا جامعه شناختى تبيين مى كند. از اين جهت نظريات الحادى دو دو دسته اند: 1. نظريات جامعه شناختى : طبق اين نظريات دين به گروه و جامعه تعلق دارد و ديندارى فردى از سرچشمه هاى اجتماعى مايه مى گيرد. به ديگر سخن: نفس جامعه به دلايلى موجب ديندارى افراد مى شود، و اديان محصول همين ديندارى است. جامعه نيازهايى را در افراد به صورت مفاهيم دينى اعمال مى كند و همين منشأ اديان است. 2. نظريات روان شناختى : دين بنابر نظريات روان شناختى امرى فردى است كه منشأ آن را در درون افراد بايد جست; مانند سركوب شدن غرايز و يا ترس از طبيعت. البته 

ادامه نوشته

مسئله منشأ دین

هر دينى مجموعه اى از باورها، اعمال، نمادها، اساطيرو...را شامل مى شود. گاهى مراد از بحث منشأدين، اين است كه اين مجموعه هاىگوناگون، يعنى اديان مختلف، چگونه به وجود آمده اند. اين مجموعه ها گرچه دربرخى عناصر تشابه دارند، ولى ميان آنهاتفاوت اساسى وجود ندارد. نظريات گوناگون در منشأدين بايد به اين تفاوت ها و نيز تشابه ها بپردازد; يعنى روشن سازد كه چرا برخى از اين عناصر تفاوت و يا تشابه دارند. دسته اى از نظريات الحادى ـ چنان كه بعداً توضيح خواهيم داد ـ تكامل گرا هستند; يعنى ميان همه اين مجموعه ها يكى را، مانند توتميسم به عنوان دين اساسى انتخاب كرده بقيهاديان را حالت پيچيده و تكامل يافته اى از آن دين ساده و اساسى مىدانند. نظريات خداگرا دو دسته اند: برخى، مانند نظريه يونگ تبيينى پلوراليستى ازاديان ارائه مى دهند; يعنى ميان اين مجموعه ها به ترجيح قايل نيستند و همه آنها را در دستيابى به هدف نهايى برابر مى دانند. دسته ديگر، از ميان اينمجموعه ها يكى را برتر از ديگرى مى نشاند; يعنى يكى را دين اصيل و بقيه راحالتى انحراف يافته مى داند.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی تکاملی هربرت اسپنسر

هربرت اسپنسر مى گويد: بهترين سنتى كه بايد در تأديب طفل از آن پيروى شود مجازات طبيعى است كه متجانس با عمل اوست. اما تنبيه بدنى و توبيخ كودك، از نوع تنبيه و مجازاتى است كه فاقد هرگونه ارزش و اهميت است؛ چون مخالف با قوانين طبيعت است و تنبيه كودك توسط والدين و مربيان با جرم او تناسب ندارد. ولى تنبيه طبيعت به ميزان صحيح و عادلانه اجرا مى شود، عواطف و احساسات هيچ گونه نقشى در آن ندارند، و شفاعت هيچ كس را نمى پذيرد.

ادامه نوشته

پیش فرض های روانشناسی تکاملی

پیش فرض های کلیدی روانشناسی تکاملی عبارتند از :

1- شایستگی فراگیر 

بر مبنای این پیش فرض ، ارگانیسم هایی که بیشترین مقدار تولید مثل را چه به طور مستقیم از طریق تولید مثل و چه به طور غیر مستقیم با کمک به کسانی که در ژن ها با آنها سهیم هستند ( مثلا قوم و خویش های نزدیک ) انجام می دهند توسط انتخاب طبیعی در مقایسه با بقیه ترجیح داده می شوند .

ادامه نوشته

منشاء تفاوت هاي جنسيتي در انسان از دیدگاه تکاملی

از اين ديدگاه، رفتاِر انسان و عملکرد ذهني او به انتخاب طبيعي ( انتخاب موجود شايسته تر توسط طبيعت ) نسبت داده مي شود.

روانشناسان تکاملي ، فعاليت هاي مردان در جامعه را، بازتاب رقابت ايشان در بدست آوردن منابع با هدف جذب زنان مي دانند. زنانِ جامعه نيز در جريانِ تکامل، کسي را به عنوانِ جفت ترجيح مي دهند که از عهده ي تامين منابع براي آنها و فرزندان شان برآيد.

از اين ديدگاه، مردان تمايل دارند براي قطعي شدنِ نقش پدري شان و تامين منابع براي فرزندانِ حقيقي، بر تمايلات جنسی زنان نظارت و کنترل داشته باشند.

ادامه نوشته

تکامل ایثار و رفتار ایثارگرانه از منظر ارنست مایر

در میان صاحب نظران ، هیچ یک از جنبه های تکامل به اندازه ی توضیح منشا اخلاقیات انسانی مورد مناقشه نبوده است . از 1859 ، همواره ایراد گرفته اند که رفتار ایثارگرانه با انتخاب طبیعی در تضاد است . غالبا این پرسش مطرح می شود : آیا رفتار خودخواهانه تنها شکل رفتار نیست که انتخاب طبیعی از آن حمایت می کند ؟ نوع دوستی و ایثارگرایی چیست و آن را چگونه می توان تعریف کرد ؟ آیا ایثار و فداکاری به گرایش ژنتیکی متکی است ، یا تنها از تربیت و آموزش ناشی می شود ؟

با حقانیت کامل می توان گفت که در پاسخ گویی به چنین سئوالاتی زمانی پیشرفت حاصل شد که رفتارهای مشابهی را نزد حیوانات مورد مطالعه قرار دادیم . در جریان این پژوهش روشن شد که باید میان انواع گوناگون ایثار تفاوت قائل شد ، و متناسب با آنها می توان انواع مختلف دریافت گرها ، که رفتار ایثارگرایانه به سوی انها سمت گیری شده است ، را از هم تمیز داد .

ادامه نوشته

تکامل مغز و زبان انسان از منظر تکامل گرایان

مغز انسان پدیده ی بسیار پیچیده ای است . مغز در انسان های بالغ دارای بیش از 30 میلیارد یاخته ی عصبی است . کورتکس مغز که در نوع انسان تکامل بسیار زیادی پیدا کرده است ، تقریبا از 10 میلیارد نورون یا یاخته ی عصبی و در حدود یک میلیون میلیارد پیوند که سیناپس نامیده می شوند تشکیل شده است . هر کدام از یاخته های عصبی یک زایده ی بلند به نام آکسون دارد ،  و چند شاخه ی کوچک ، به نام دندریت ، که از طریق سیناپس ها با سایر نورون ها ارتباط برقرار می کنند . 

ادامه نوشته

نظر داروین درباره انتخاب جنسی و تنازع جنسی

چنانکه در فرضیه ی تنازع بقا و نتیجه ی آن، یعنی انتخاب طبیعی، ذکر شده است، انواع جدید که به علت دارا بودن بعضی اختصاصات ممتاز و سودمند تشکیل می گردند، صفات و مزایای خود را نسل به نسل به کیفیت وراثت به اعقاب منتقل می سازند و دیگر صفات و اختصاصات، بر اثر اختلاط افراد مختلف یک نوع، تدریجا از بین می روند.
پس بنا به فرضیه ی فوق، به استثنای اعضای تحلیل رفته، که به خاصیت وراثت انتقال می یابند، و بر اثر عدم استعمال در شرف حذف تدریجی اند، در هیچ جانوری اعضا و اختصاصات جسمی ناسودمند نباید دیده شود، و حال آنکه در بسیاری از جانوران اختصاصاتی دیده می شود که برای حفظ و بقای نوع

ادامه نوشته