نظریه های روانشناسی دیوید شافر

رشد در کل، فرآیند پیچیده اي است و ادراك تنها یک حیطه از رشد است که بر زمینه هاي متعدد دیگر تأثیر می گذارد. شافر ( Shaffer ) در سال 1993 تعریفی جامع و کامل از آنچه به عنوان رشد ادراکی در نظر گرفته می شود، ارائه داد. شافر معتقد است رشد ادراکی که همان رشد مهارت هاي تفسیري است، فرآیند پیچیده اي است که به بروز ژن مایه فردي، رسش گیرنده هاي حسی، تجارب حسی براي تحلیل و تفسیر و توانایی هاي شناختی کودك وابسته است.

ادامه نوشته

مبانی نظری روانشناسی نظریه ذهن

نظریه ی ذهن ( Theory of Mind ) در روان‌شناسی، به اختصار ToM ، یکی از موضوعات چالش برانگیز در روان شناسی رشد به شمار می‌رود. بیشتر رفتارهاي روزانه، مستلزم تعامل با دیگران و فکر می باشند، به این معنا که فرد باید نوعی ارزشیابی شناختی از موقعیت اجتماعی داشته باشد و بتواند ارتباط خود با دیگري را در بافت یا زمینه اجتماعی خاص آن درنظرگیرد. به این منظور، انسان باید بتواند بر ارزشیابی هایی از خود و دیگري به عنوان موجوداتی هدفمند و داراي تمایلات و باورها دست یابد.

ادامه نوشته

آشنایی با روانکاوان : اریک کندل

اریک ریچارد کندل ( Eric Richard Kandel ) ، متولد سال ۱۹۲۹ میلادی در وین اتریش ، روانپزشک و عصب‌شناس اهل آمریکاست که در سال ۲۰۰۰ میلادی به‌دلیل تحقیق روی پایه و اساس فیزیولوژی ذخیره‌سازی حافظه در یاخته‌های عصبی، همراه آروید کارلسون و پائول گرینگارد، برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد. جالب است بدانید جایزه اروپایی اریک کندل به پاس احترام به این شخصیت علمی به محققان برجسته در حوزه علوم اعصاب اهدا می‌شود که در سال ۲۰۱۵ میلادی این جایزه به یاسر رودی، فیزیکدان جوان، از موسسه کاولی نیوروساینس و مرکز محاسبات عصبی NTNU در تروندهایم نروژ تعلق گرفت . کندل در 7 نوامبر 1929 در وین زاده شد. مادرش متولد اکراین و پدرش از منطقۀ امپراطوری اتریش- مجارستان بود. پدر و مادرش در آنجا یک فروشگاه کوچک اسباب بازی فروشی داشتند. در 1938 و نهمین سالگرد تولدش بود که شب کریستال اتفاق افتاد؛ شبی که نازیها شیشه های مغازه های یهودیان را شکستند و حمله و تعقیب یهودیان شروع شد؛ این اتفاق شامل حال خانوادۀ کندل هم شد. روز بعد، یوزف گوبلز به روزنامه ها دستور داد بنویسند : « حملۀ خودجوش نیروهای مردمی به محله های یهودی نشین ».

ادامه نوشته

آشنایی با روانکاوان : پیتر فوناگی

پیتر فوناگی ( Peter Fonagy ) متولد ۱۴ اوت ۱۹۵۲ ، روان‌کاو و روان‌شناس بالینی انگلیسی متولد بوداپست مجارستان است. او در رشته‌ی روان‌شناسی بالینی در دانشگاه کالج لندن تحصیل کرده است. فوناگی استاد روان‌کاوی معاصر و علوم تحولی و رئیس بخش روان‌شناسی و علوم زبان در دانشگاه کالج لندن، مدیر اجرایی مرکز آنا فروید، یک تحلیلگر آموزشی و نظارتی در انجمن روان‌تحلیلی بریتانیا در حوزه‌ی تحلیل کودک و بزرگسال، عضو آکادمی بریتانیا، عضو هیأت علمی دانشکده‌ی علوم پزشکی، و آکادمی علوم اجتماعی و عضو BPC است. علایق بالینی او بر روی آسیب‌شناسی روانی مرزی، خشونت و روابط دلبستگی اولیه متمرکز است. او در کار خود می‌کوشد تا پژوهش‌های تجربی را با نظریه‌ی روانکاوی تلفیق کند. وی بیش از ۵۰۰ مقاله، ۲۷۰ فصل کتاب منتشر کرده و ۱۹ کتاب تألیف و ۱۷ کتاب ویرایش کرده است.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی مارشا لینهان

مارشا لینهان (Marsha M. Linehan) متولد 5 می 1943 در تولسای اوکلاهما ، یک روانشناس و نویسنده آمریکایی است. او بنیانگذار رفتار درمانی دیالکتیکی (Dialectical behavior therapy) یا به اختصار DBT است. DBT نوعی روان درمانی است که علم رفتاری را با مفاهیم بودایی مانند پذیرش و ذهنیت ترکیب می کند. آلن فرانسیس، در مقدمه کتاب ساختن زندگی ارزش زندگی توسط لاینهان، گفت که لاینهان یکی از دو تأثیرگذارترین "مبتکران بالینی" در سلامت روان است و دیگری آرون بک است. لینهان استاد روانشناسی، استاد ادبیات روانپزشکی و علوم رفتاری در دانشگاه واشنگتن در سیاتل و مدیر کلینیک های تحقیق و درمان رفتاری است.تحقیقات اولیه او در زمینه اختلال شخصیت مرزی، استفاده از مدل های رفتاری به رفتارهای خودکشی و سوء مصرف مواد است. پس از خروج از دانشگاه لویولا، لیناهان پس از مدرک دکترا در “خدمات خودکشی و بحران” در بوفالو، نیویورک بین سالهای 1971 تا 1972 شروع به کار کرد. در این زمان، لیانهان به عنوان دستیار پروفسور دانشگاه بوفالو، دانشگاه ایالت نیویورک مشغول به کار شد.

ادامه نوشته

طرحواره های ذهنی و ویتکنشتاین

ویتگنشتاین قرائتی از نظریـه راسـل، کـه اتمیسـم منطقـی خوانده می‌شد، ارائه کرد و آن را نظریه تصویری نام نهاد. براساس این نظریـه، زبـان ایـده‌آل جهان را مانند آینه‌ای نشان می‌دهـد، همـان‌طـور کـه نقشـه جغرافیـایی عمـل مـی‌کنـد. اگـر می‌خواهیم بدانیم آیا شهر «الف» در شـمال شـهر «ب» در اسـکاتلند اسـت، بـه سـراغ نقشـه می‌رویم، زیرا نقشه زمین را نشان می‌دهد و شباهت ساختاری بین نقـاط روی نقشـه و نقـاط روی زمین وجود دارد. زبان کامل هم مثل نقشه است و ساختار واقعیت را به تصویر می‌کشد.

ادامه نوشته

نظریه ذهن به عنوان رویکرد جدید تحول شناختی اجتماعی

شناخت اجتماعی،به طور کلی،برداشت کودک یا فرد از دنیا،پدیده‏ های اجتماعی ، چگونگی سازمان دادن به آنها و نیز فرآیندهای شناختی-اجتماعی است که از خلال آنها تجزیه‏ اجتماعی ادراک و دانش اجتماعی کسب می‏ گردد (محسنی، 1375). در مجموع شناخت اجتماعی به عنوان یک موضوع مهم‏ در روابط بین فردی و درون فردی افراد جایگاه مهمی در روانشناسی و بخصوص در روانشناسی تحولی‏نگر دارا می ‏باشد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی جان رابرت اندرسون

جان رابرت اندرسون ( John Robert Anderson‎؛ زادهٔ ۲۷ اوت ۱۹۴۷) روانشناس اهل ایالات متحده آمریکا است. او در حال حاضر استاد روانشناسی و علوم کامپیوتر دانشگاه کارنگی ملون است. وی همچنین برندهٔ جوایزی همچون نشان بنجامین فرانکلین شده‌است. اندرسون در سال ۱۹۴۷ در ونکوور، بریتیش کلمبیا، کانادا متولد شد. او مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه بریتیش کلمبیا در سال ۱۹۶۸ دریافت کرد و دکترای خود را در رشته روانشناسی در سال ۱۹۷۲ از دانشگاه استنفورد دریافت کرد. او امروز استاد روانشناسی (با یک نقطه مشترک در علوم کامپیوتر) در دانشگاه کارنگی ملون می باشد.

ادامه نوشته

ارتباط نظریه ذهن با سایر توانایی ها

توانایی انجام تکلیف تصویر کاذب: در حدود زمانی که کودک قادر به انجام تکلیف باور غلط یا کاذب می شود، توانایی انجام یک تکلیف دیگر را نیز پیدا می کند، تکلیف تصویر کاذب. این آزمون درواقع همان آزمون باور غلط است منتها به جای اینکه یک شیئ و یک شخص جابجا شوند، یک عکس گرفته می شود و پس از آن شیئ جابجا می شود. از کودک پرسیده می شود که شیئ در کجای عکس قرار دارد. اگر کودک پاسخ بدهد عکس، شیئ را در جای اصلی خودش نشان می دهد و نه در مکان جدید، موفق به گذر از این آزمون شده است

ادامه نوشته

مراحل تحول نظریه ذهن

مطالعه نظریه ذهن بر روی کودکان بالای 5سال باتمرکز روی باور رتبه دوم و رتبه سوم انجام شده است. منظور از تجسم باور رتبه دوم، این است که آیا کودک می تواند باورهای عمیق را درک کند، یعنی این که آن افراد، درباره باورهایی که دیگران در ذهنشان دارند، باورهایی داشته باشند که ممکن است درست یا نادرست باشد 

ادامه نوشته

ارزیابی توان نظریه ذهن در کودکان

1. تکلیف پیش بینی عمل یا انتقال غیر منتظره که توسط وایمر و پرنر ( 1983 ) ارائه شد. دراین تکلیف، که آزمون انتقال غیرمنتظره نامیده می شود فرد اصلی داستان، یک پسر خردسال ( علی ) شکلاتش را داخل کمدی آبی در آشپزخانه می گذارد و از آشپزخانه بیرون می رود. در غیاب او، مادرش بگونه ای غیرمنتظره، شکلات علی را از کمد آبی به کمد سبز جابجا می کند ( بنابراین علی از این اتفاق آگاهی ندارد ) . آزمونگر سپس از کودکان می خواهد تا پیش بینی کنند که علی کجا را برای پیدا کردن

ادامه نوشته

ارزیابی توان نظریه ذهن در کودکان

1. تکلیف پیش بینی عمل یا انتقال غیر منتظره که توسط وایمر و پرنر ( 1983 ) ارائه شد. دراین تکلیف، که آزمون انتقال غیرمنتظره نامیده می شود فرد اصلی داستان، یک پسر خردسال ( علی ) شکلاتش را داخل کمدی آبی در آشپزخانه می گذارد و از آشپزخانه بیرون می رود. در غیاب او، مادرش بگونه ای غیرمنتظره، شکلات علی را از کمد آبی به کمد سبز جابجا می کند ( بنابراین علی از این اتفاق آگاهی ندارد ) . آزمونگر سپس از کودکان می خواهد تا پیش بینی کنند که علی کجا را برای پیدا کردن

ادامه نوشته

رویکرد پیمانه ای نظریه ذهن

برخی از دانشمندان مانند شال و لزلی ( 1999 ) برای نظریه ذهن، منطقه ای جداگانه در مغز درنظر می گیرند؛ مانند سایر توانایی های شناختی که هر یک مناطق اختصاصی در مغز دارند و دسته خاصی از اطلاعات درآن جا پردازش می شوند. بنابراین بر اساس رویکرد پیمانه ای، ذهن متشکل از « سیستم هایی جداگانه ( مثل استعداد زبانی، سیستم دیداری، پیمانه بازشناسی چهره ) می باشد که هرکدام از سیستم هایش، دارای ویژگی مخصوص به خود می باشد » ( چامسکی، 1988 ) .

ادامه نوشته

دیدگاه شبیه سازی نظریه ذهن

برطبق رویکرد شبیه سازی، کودکان به صورت درونگرایانه از حالتهای ذهنی خودشان آگاهند واز طریق نوعی نقش گیری یا فرایند شبیه سازی، از این آگاهی می توانند برای استنباط حالتهای ذهنی سایر افراد استفاده کنند. بر طبق این دیدگاه، کودکان اعمال دیگران را بدین صورت پیش بینی می کنند اگر آنها باورها و امیال این افراد را داشتند چگونه عمل می کردند. کودک مفاهیم روانشناختی ( باور ، میل ، قصد ، هیجان ) را ازطریق تجربه خودش درک می کند . آن چیزی که تحول می یابد توان شبیه سازی است، هرچند که نقش نظریه های کودکان نادیده انگاشته نشده است.

ادامه نوشته

انواع بازنمایی در کودکان از نظر پرنر

" نمایش " الگویی از واقعیت است که بطور کامل توسط درونداد ادراکی تعیین می شود. در حدود 18 ماهگی کودک قادر می شود تا از محدویتهای واقعیت فراتر رفته و به دنیای فرضیه ای و غیرواقعی پا بگذارد. این توانایی که " بازنمایی " نامیده می شود به کودک امکان می دهد تا برخلاف " نمایش " که صرفاً واقعیت را منعکس می کرد، الگوهای ذهنی منعطف و متنوعی را درکنار الگوی نمایش بسازد. اعتقاد براین است که بازی وانمودسازی نتیجه ای از ظهور " بازنمایی " می باشد. درحدود چهارسالگی،

ادامه نوشته

سطوح تحول TOM از نظر برتش و ولمن

همه ما در رفتار متقابل روزمره مان با دیگران از نظریه های شخصی استفاده می کنیم و معمولاً نظریه های شخصی خود را بر پایه اطلاعات جمع آوری شده از درک رفتار اطرافیانمان قرار می دهیم. به عقیده پژوهشگرانی که با دیدگاه نظریه-نظریه موافقند، تحول درک اجتماعی کودکان نتیجه تحول نظریه ذهن است، فرایندی مشابه با ایجاد نظریه علمی . از نظر این دیدگاه، رشد شناختی عبارت است از فرایند شکل گیری و تحول نظریه های کودکان از دنیا ، خود و دیگران. دانش ما از دنیای ذهنی ( باورها، تمایلات

ادامه نوشته

کلیاتی بر نظریه ذهن

نظریه ذهن ، یکی از مباحث محوری روان‏شناسی رشد ، فلسفه ذهن و از کلیدی‏‏ ترین مفاهیم درباب چگونگی کارکر دذهن و تأثیر آن بر رفتار است . مفاهیمی چون شناخت ” خود ” و “ دیگران ” ، قراردادهای اجتماعی ، رفاقت و دوستی ، نفوذ و قدرت ، هیجانات و عواطف ، تعهد و اخلاق ، بر دنیای اجتماعی افراد اثر می گذارند . توانایی شناخت ادراک دیگران ، درک این مطلب که دنیای بیرون همیشه آن نیست که خود فرد می پندارد و هم چنین شناخت این که چگونه و درچه زمانی از دوران رشد ، کودک بر تمایلات ،

ادامه نوشته

سن اکتساب نظریه ذهن

در حال حاضر، در مورد سن دقیق اکتساب نظریه ذهن در کودکان بحث هایی در جریان است. برخی از پژوهش گران دیدگاه شروع اولیه را مطرح می کنند و اکتساب نظریه ذهن را 2/5 سالگی می دانند و برخی دیگر شروع با تأخیر را مطرح می کنند و معتقدند که توانش های نظریه ذهن حقیقی فقط بعد از چهار سالگی نمایان می گردند و برخی تفاوت های مشاهده شده در زمینه شروع اولیه یا شروع با تأخیر مربوط به نوع تکلیف به کار برده شده و درجه سادگی یا دشواری آن تکلیف می باشد

ادامه نوشته

تکالیف نظریه ذهن

چه زمانی و چگونه کودکان احساس میکنند که دیگران باورها و امیالی متفاوت از آنها دارند که عامل رفتارشان میشود؟ برای بررسی این سؤال پژوهشگران مختلف تکالیف متفاوتی را گسترش داده اند تا بدین وسیله مشخص سازند که کودکان چگونه می توانند افکار و اعمال دیگران را پیشبینی کنند و چه چیزی درباره ذهن های سایر افراد می دانند 

ادامه نوشته

فرا بازنمایی

اصطلاح فرابازنمایی یا فراتجسّم عموماً به عنوان بازنمایی یک بازنمایی یا به بیان دقیقتر بازنمایی یک بازنمایی به عنوان بازنمایی تعریف می شود (استینگتون و همکاران، 1988 ). فرابازنمایی ملاک اصلی در کسب نظریه ذهن محسوب می گردد. فرابازنمایی یعنی فرد به طور همزمان دو بازنمایی متفاوت از یک شییء یا رویداد داشته باشد. به این صورت که شییء یا رویدادی را از قبل بازنمایی کند و آن را با بازنمایی ای که هم اکنون از آن شییء یا رویداد دارد مقایسه نماید 

ادامه نوشته

بازنمایی

بازنمایی یا تجسم در برگیرنده درک روابط نمادینی است که یک شخص برای دیگری قائل می شود . به عقیده استینگتون ( 1993 )، اصطلاح بازنمایی را می توان به دو شیوه مورد بررسی قرار داد: در یک معنا بازنمایی یک حالت ذهنی است؛ فکر، خواسته، باور، قصد و … و در معنایی دیگر، به عنوان عامل شکل دهنده به این حالت های ذهنی. بنابراین بازنمایی هم فعالیت است و هم وجود، هم فرآیند است و هم تولید

ادامه نوشته

حالت های ذهنی

بسیاری از جنبه های رفتار انسان، نتیجه حالت های ذهنی درونی از قبیل باورها و امیال می باشند. علاوه بر این،کودکان خردسال نیز می توانند رفتار دیگران را بر حسب حالت های ذهنی زیربنایی پیشبینی، تعبیر، تفسیر و تبیین نمایند . قسمت اعظم مطالعات نظریه ذهن، افکار، مقاصد و دانش را مورد بررسی قرار داده است. پژوهشگران نظریه ذهن سعی می کنند تا کشف کنند کودکان درباره وجود و عمل حالت های ذهنی مختلف که در ذهن وجود دارند و نیز درباره اینکه حالت های ذهنی چگونه به طور علی به درون دادهای ادراکی یا برون دادهای رفتاری مربوط می شوند، چه می دانند .

ادامه نوشته

نظریه های تحولی پیرامون تبیین تحول نظریه ذهن

دانشمندان تنها افرادی نیستند که از نظریه ها استفاده می کنند و همه پیشنهادهای رسمی نظریه ها شامل فرض های مسلم و اصول تبعی نیستند. همه ما در رفتار متقابل روزمره مان با دیگران از نظریه های شخصی استفاده می کنیم و معمولاً نظریه های شخصی خود را بر پایه اطلاعات جمع آوری شده از درک رفتار اطرافیانمان قرار می دهیم 

ادامه نوشته

منشاء نظریه ذهن

خاستگاه های این رویکرد احتمالاً بسیار متنوع است. به ویژه بروز اشکال متعدد کاهش پذیری مناسب که برکاهش ناپذیری ذهن با وجود طبیعت گرایی یا ماده گرایی آن تأکید می کند، سهم عمده ای در ساختن این رویکرد داشته است. عامل دیگر ظهور علاقه به علوم شناختی کلی است. با وجود این به نظر می رسد که چهار تأثیر عمده برجسته ترند: فلسفه ذهن ، رفتار شناسی طبیعی شناختی ، بخشی از تحقیق در زمینه اکتساب زبان (اصطلاحات مربوط به حالت های ذهنی) و کارهای فلاول و همکارانش در زمینه تمایز نمود – واقعیت .

ادامه نوشته

خاستگاه ذهن انسان

به‌گفته‌ی باستان‌شناسی سر‌شناس از دانشگاه بولدر کلرادو؛ دانشمندانی که قصد درک ریشه‌های ذهن آدمی را دارند؛ احتمالاً برای حل برخی معما‌هایشان بایستی به زنبورهای عسل بنگرند؛ نه اجداد میمون‌ نمایمان.

دکتر «جان هافکر» (John Hoffecker)؛ پژوهش‌یار دانشگاه بولدر می‌گوید که فسیل‌ها و شواهد باستان‌شناختی ِ

ادامه نوشته

مفهوم نگهداري ذهني از منظر پیاژه

اگر ظاهر اشياي خارجي ( از جهات مختلف ) تغيير کند, وضع آنها در ذهن کودک ثابت مي ماند و او چنين تشخيص مي دهد که اين اشياي به ظاهر تغيير کرده, همان اشياي سابق هستند و فرقي نکرده اند . نگهداري و تثبيت ذهني , تابع مساله مهم بازگشت پذيري است. به اين معني که در هر عملي امکان بازگشت به نقطه 

ادامه نوشته

نظریه های رشد ذهنی

به نظره پیاژه، کودکان از دو راه به اطلاعات می پردازند؛ یا آن را جذب می کنند یا با آن انطباق می کنند؛ و هر دو این فرایند در تعادل جویی سهیم هستند. به عبارت ساده، هنگامی که کودکان اطلاعات را جذب می کنند آنها را به حقایقی که اکنون می دانند می افزایند؛ وقتی که با اطلاعات انطباق می کنند آنچه را که از قبل می دانند با 

ادامه نوشته

میانبرهای ذهنی

یکی از نظریات معروف درباره شناخت انسان این است که شناخت، ماهیتی عقلانی دارد و افراد می‌کوشند تا حد امکان به صحیح‌ترین عقاید و آرا دست پیدا کنند. یکی از پیشگامان این نظریه، جرمی بنتام است که از  فیلسوفان قرن هجدهم میلادی است. وی معتقد است هنگامی که فرد قصد انجام دادن کاری را دارد، تمام مزایا و معایب آن را در نظر می‌گیرد و چیزی را انتخاب می‌کند که بیشترین مزیت و کمترین عیب را داشته باشد.

ادامه نوشته

طرح های ذهنی

اطلاعات دریافتی از محیط اطرافمان معمولا از صافی‌های شناختی که از قبل در ذهن ما وجود دارند، عبور می‌کنند. در واقع ما در برخورد با اطلاعات پیرامون مردم و رویدادهای اجتماعی منفعل عمل نمی‌کنیم، بلکه اطلاعات را با توجه به تجارب قبلی‌ای که از دنیای اجتماعی داریم، تفسیر و سازمان‌دهی می‌کنیم. ساختار و چارچوب‌های شناختی ذهن ما شبکه درهم تنیده و یکپارچه‌ای از اطلاعات مربوط به مفاهیم و موضوعات مختلف می‌باشد که عصاره‌ای از تجارب ما 

ادامه نوشته

قابلیت‌های اولیه ذهن لوئیس تورستون

لوئیس تورستون (1955-1887)، روان‌شناس، نظریه  متفاوتی را درباره  هوش ارائه کرده است. نظریه  او به جای در نظر گرفتن هوش به عنوان یک قابلیت منفرد و عمومی، بر 7 قابلیت اولیه  ذهنی تمرکز دارد (تورستون 1938). قابلیت‌هایی که او تشریح کرده عبارتند از:

• درک کلامی
• استدلال
• سرعت ادراک
• توانایی عددی
• سیالی واژگانی (بیان سلیس)
• حافظه  تداعی
• تجسّم فضایی