نظریه های روانشناسی گیج و برلاینر

گیج و برلاینر (Gage & Berliner) دو تن از محققان و نظریه‌پردازان معتبر در زمینه آموزش و یادگیری هستند که آثار و نظریات آن‌ها به طور گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف تعلیم و تربیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. نظریه‌ها و آموزه‌های گیج و برلاینر در زمینه مدیریت کلاس و فرآیند یادگیری، به معلمان و مربیان کمک می‌کند تا با استفاده از رویکردهای علمی و سازمان‌یافته، به بهبود کیفیت آموزش و یادگیری در کلاس‌های درس بپردازند. در اینجا به برخی از جنبه‌های کلیدی کارهای آن‌ها اشاره می‌شود:

ادامه نوشته

نظریه ذهنیت رشد کارول دوئک

نظریه ذهنیت رشد (Growth Mindset Theory) توسط کارول دوک، روانشناس دانشگاه استنفورد، مطرح شده است. در هسته این نظریه، این باور قرار دارد که افراد می‌توانند توانایی‌ها و هوش خود را از طریق تلاش و تمرین توسعه دهند. دکتر دوئک دو نوع ذهنیت اصلی را معرفی می‌کند که بر رفتار، انگیزه و موفقیت افراد تأثیر می‌گذارند ، این نظریه به دو نوع ذهنیت ثابت و ذهنیت رشد اشاره دارد. ذهنیت ثابت در مقابل ذهنیت رشد . نظریه ذهنیت رشد به ما نشان می‌دهد که باورهای ما در مورد خودمان تا چه حد قدرتمند هستند. این نظریه ابزاری برای تغییر این باورها و باز کردن قفل پتانسیل واقعی ما ارائه می‌دهد.

ادامه نوشته

نظریه هوش هیجانی LWS

نظریه‌پردازان اصلی هوش هیجانی LWS، سه نفر هستند: Kenneth S. Law: پروفسور مدیریت و سازمان در دانشگاه هنگ کنگ (The Hong Kong University of Science and Technology). Chi-Sum Wong: پروفسور مدیریت منابع انسانی در دانشگاه چینی هنگ کنگ (The Chinese University of Hong Kong). Stephanie Law: اسم سومین نفر در منابع مختلف متفاوته. بعضی جاها اسمش Stephanie Sun ذکر شده و بعضی جاها Na Lei. اما به هر حال، این شخص هم در توسعه و ترویج مدل LWS نقش داشته.

ادامه نوشته

مبانی نظری روانشناسی نظریه ذهن

نظریه ی ذهن ( Theory of Mind ) در روان‌شناسی، به اختصار ToM ، یکی از موضوعات چالش برانگیز در روان شناسی رشد به شمار می‌رود. بیشتر رفتارهاي روزانه، مستلزم تعامل با دیگران و فکر می باشند، به این معنا که فرد باید نوعی ارزشیابی شناختی از موقعیت اجتماعی داشته باشد و بتواند ارتباط خود با دیگري را در بافت یا زمینه اجتماعی خاص آن درنظرگیرد. به این منظور، انسان باید بتواند بر ارزشیابی هایی از خود و دیگري به عنوان موجوداتی هدفمند و داراي تمایلات و باورها دست یابد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی ایزرائیل شفلر

ایزرییل شفلر یا عزرائیل شفلر (۲۵ نوامبر ۱۹۲۳- ۱۶ فوریه ۲۰۱۴) فیلسوف تعلیم و تربیت آمریکایی بود. وی مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود در رشتهٔ روانشناسی را از دانشگاه بروکلین دریافت کرد و در سال ۱۹۵۲ مدرک دکترای فلسفه خود را از دانشگاه پنسیلوانیا دریافت کرد، وی همچنین در الهیات یهود دارای مدرک تحصیلی است. وی پس از آن مشغول به تدریس در دانشگاه هاروارد شد. وی از بنیانگذران شاخهٔ تحلیلی در فلسفه تعلیم و تربیت به حساب می‌آید. وی در کتاب در باب استعدادهای آدمی می‌نویسد "هر چیزی فقط صلاحیت و استعداد تبدیل شدن به شی یا اشیای معینی را دارد و نمی‌تواند هر صورت و حالتی را در آینده پذیرا باشد. در مورد انسان و استعداد یادگیری نیز وضع بر همین منوال است. هر فردی در هر موقعیت ذهنی و جسمی، امکان فراگیری هر نوع دانش یا شناختی را با هر کمیت یا کیفیتی ندارد. برای اغراض تربیتی ما بسیار مهم است که به حقیقت و هویت استعداد پی ببریم."

ادامه نوشته

مبانی نظری حافظه رویدادی یا حافظه اپیزودیک

حافظه اپیزودیک یا حافظه رویدادی (Episodic memory) خاطره شخص از یک واقعه خاص است. از آنجا که هر فرد دیدگاه و تجربه متفاوتی از یک واقعه دارد، خاطره اپیزودیک وی از آن واقعه بی نظیر است. حافظه اپیزودیک دسته‌ای از حافظه بلند مدت که شامل به خاطر سپردن رویدادها، موقعیت‌ها و تجربیات خاص است. خاطرات شما از اولین روز مدرسه، اولین بوسه، حضور در جشن تولد یک دوست و فارغ التحصیلی برادرتان، همه نمونه‌هایی از خاطرات اپیزودیک است. علاوه بر یادآوری کلی شما از خود رویداد، شامل خاطره‌ای از مکان و زمان وقوع آن رویداد نیز می‌شود.

ادامه نوشته

مبانی نظری توجه

توجه به معنای پردازش اطلاعات تعریف می شود که این پردازش یا داخلی (حافظه و دانش) یا خارجی (حوادث و مناظر بینایی) عنوان می گردد (وان دی ، هِسکِز ، گیلِن ، 1997). پاشلر (1998) فراخنای توجه را چنین تعریف می کند که: فراخنای توجه یک واقعیت است که از طریق آن برخی محرک های دریافتی را بیش از سایرین پردازش می کنیم (قابلیت انتخاب) این کار را به صورت خود به خودی یا آگاهانه انتخاب کرده و به تلاش برای پردازش این محرک ها یا فعالیت های خاص ادامه می دهیم(اسکول، 2001).

ادامه نوشته

مبانی نظری هوش عاطفی

هوش عاطفی‌ ريشه در مطالعات هوش اجتماعي در دهه‌ي 1920 دارد. و نیز هوش عاطفی‌ بار ديگر توسط سلوی و مایردر سال 1990 مورد توجه مجدد قرار گرفت. كساني كه اولين بار آن را هوش احساسي ناميدند و به عنوان 2 نوع از 7 نوع هوشي كه توسط گانیر (1993) تئوريزه شد و به عنوان، هوش شخصي و فراشخصي ارائه شد گلدمن در سال 1996 اين مفهوم را به عموم معرفي كرد و اظهار داشت كه هوش عاطفی ممكن است مفهومي برتر از IQ باشد. د

ادامه نوشته

مبانی روانشناسی حافظه آینده ‌نگر و گذشته ‌نگر

حافظه دو کارکرد دارد، به خاطر آوردن گذشته و برنامه ریـزي بـراي آینـده (شـاختر و آدیـس، 2007؛ شـاختر و همکـاران، 2007 ). اغلب مطالعات حافظه انسانی معطوف به گذشته است؛ یعنی تمرکز بر توانایی افراد در یادآوری رویدادهایی که قبلاً آموخته‌اند یا تجربه کرده‌اند. در صورتی‌که در زندگی روزمره بیشتر با حافظه‌ای سروکار داریم که مبتنی بر حافظه آینده‌نگر است که در آن یادآوری به منظور انجام اعمال با قصد است.

ادامه نوشته

مبانی نظری جانبی شدن و دست برتری

مغز انسان به صورت آناتومیکی و کارکردی نامتقارن است و نیمکره های مغزی بر اساس شیوه های ترجیحی پردازش اطلاعات و نوع اطلاعاتی که پردازش می شوند تقریباً اختصاصی شده اند ( دیویدسون، ۱۹۹۲ ؛ بنتون، ۱۹۹۱ ). فرایند اختصاصی شدن نیمکره ها که جانبی شدن نام دارد، از هنگام تولد آغاز و در حدود هشت تا ۱۰ سالگی کامل می شود ( دیویدسون، ۱۹۹۴ ؛ برک ، ۲۰۰۱ ). دست برتری به عنوان ترجیح غالب یک دست در اجرای تکالیف عملکردی که با یک دست قابل انجام هستند، تعریف شده است ( کاویل و برایدن ، ۲۰۰۳ ). روشن شده است که حدود ۹۰ درصد افراد راست دست و حدود ۱۰ درصد افراد چپ دست هستند ( آنت ، ۱۹۸۵ ).

ادامه نوشته

نظریه هوش اخلاقی دوگ لینک و فرد کیل

دوگ لینیک ( Doug Lennick ) و فرد کیل ( Fred Kiel ) در سال 2005 در کتاب هوش اخلاقی مدل ابداعی خود برای بهره گیری از هوش اخلاقی برای رهبری سازمانی را مطرح کردند . لینک و کیل (2006) مفهوم هوش اخلاقی را گسترش دادند. آن‌ها مفهوم هوش اخلاقی را مجزا از IQ در نظر گرفته و آن را مرتبط با ارزش‌ها و رفتار افراد دانستند. از نظر لینک و کیل هوش اخلاقی مکمل مفید و بالقوه ای برای دیگر صورت های هوش ، به ویژه هوش هیجانی ، هوش فنی و هوش اجتماعی است . یکی از شباهت های هوش اخلاقی با هوش اجتماعی و هوش هیجانی این است که تاثیر کارهای ما بر دیگران در هر سه هوش نقش کلیدی دارد . هوش اخلاقی توانایی ذهن برای تعیین چگونگی انطباق اصول کلی بشریت باارزش‌ها، اهداف و اعمال افراد است (لینیک و کیل، 2005).

ادامه نوشته

نظریه هوش اخلاقی میشل بوربا

بوربا ( Michele Borba ) هوش اخلاقي را در مباحث روان شناسي كودكان پژوهش كرد و لنيك و كيل به تأثيرات هوش اخلاقي و مؤلفه هاي آن در سطح سازماني توجه كرده اند. هوش اخلاقی به این نکته اشاره دارد که اصول اخلاقی حاصل وراثت نیست بلکه افراد یاد می گیرند که چگونه خوب باشند ( بوربا، 2005 ). هوش اخلاقی که به آن "هوش قضاوت اخلاقی" یا "هوش استدلال اخلاقی" گفته می‌شود؛ عبارت از ظرفیت و توانایی درک درست از نادرست، داشتن اعتقادات اخلاقی قوی و عمل به آن‌ها و رفتار در جهت صحیح و درست است ( بوربا، 2005).

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی هوش اخلاقی

موضوع اخلاق به ویژه از اواخر قرن بیستم، اولویت و اهمیت خاصی پیدا کرده است. هوش اخلاقی ( Moral intelligence ) یک بحث جدید و کم تر مطالعه شده است، که توسط میشل بوربا (2005) در روان شناسی وارد شده است. وی هوش اخلاقی را ظرفیت و توانایی درک درست از نادرست، داشتن اعتقادات اخلاقی قوی و عمل به آنها و رفتار در جهت صحیح و درست تعریف می کند. هوش اخلاقی ظرفیت و توانایی درک درست از نادرست، داشتن اعتقادات قوی اخلاقی و عمل به آنها و همچنین، رفتار در جهت صحیح است. هوش اخلاقی به این نکته اشاره دارد که اصول اخلاقی حاصل وراثت نیست بلکه افراد یاد می گیرند که چگونه خوب باشند ( بوربا، 2005 ).

ادامه نوشته

نظریه های رواشناسی پیوتر یاکولوویچ گالپرین

پیوتر یاکولوویچ گالپرین ( پیوتر گالپرین ؛ Pjotr Jakowlewitsch Galperin ) زادهٔ ۲ اکتبر ۱۹۰۲ در تامبوف – ۲۵ مارس ۱۹۸۸ در مسکو ، روان‌شناس و معلم اهل شوروی و بنیان‌گذار جهت‌گیری جدید در روان‌شناسی شوروی بود. او با الکسی لئونتیف کار کرد . پیوتر یاکولوویچ گالپرین روانشناس مشهور شوروی، دکترای روانشناسی، استاد برجسته، نویسنده نظریه شکل گیری تدریجی اعمال ذهنی انسان است. گالپرین فرآیندهای ذهنی را به عنوان نوع خاصی از فعالیت جهت گیری تفسیر کرد و در این رابطه ویژگی های جذب کودک از تجربه اجتماعی را آشکار کرد.

ادامه نوشته

آشنایی با روانکاوان : اریک کندل

اریک ریچارد کندل ( Eric Richard Kandel ) ، متولد سال ۱۹۲۹ میلادی در وین اتریش ، روانپزشک و عصب‌شناس اهل آمریکاست که در سال ۲۰۰۰ میلادی به‌دلیل تحقیق روی پایه و اساس فیزیولوژی ذخیره‌سازی حافظه در یاخته‌های عصبی، همراه آروید کارلسون و پائول گرینگارد، برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد. جالب است بدانید جایزه اروپایی اریک کندل به پاس احترام به این شخصیت علمی به محققان برجسته در حوزه علوم اعصاب اهدا می‌شود که در سال ۲۰۱۵ میلادی این جایزه به یاسر رودی، فیزیکدان جوان، از موسسه کاولی نیوروساینس و مرکز محاسبات عصبی NTNU در تروندهایم نروژ تعلق گرفت . کندل در 7 نوامبر 1929 در وین زاده شد. مادرش متولد اکراین و پدرش از منطقۀ امپراطوری اتریش- مجارستان بود. پدر و مادرش در آنجا یک فروشگاه کوچک اسباب بازی فروشی داشتند. در 1938 و نهمین سالگرد تولدش بود که شب کریستال اتفاق افتاد؛ شبی که نازیها شیشه های مغازه های یهودیان را شکستند و حمله و تعقیب یهودیان شروع شد؛ این اتفاق شامل حال خانوادۀ کندل هم شد. روز بعد، یوزف گوبلز به روزنامه ها دستور داد بنویسند : « حملۀ خودجوش نیروهای مردمی به محله های یهودی نشین ».

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی مایکل پوسنر

مایکل پوسنر ( Michael Posner ) ؛ متولد ۱۲ سپتامبر ۱۹۳۶ در سینسیناتی اوهایو ، دانشمند آمریکایی است. او ویراستار تألیفات متعدد شناختی و علوم اعصاب و محققی برجسته در زمینه توجه است. مدرک کارشناسی را در 1957 و کارشناسی ارشد خود را در 1959 از دانشگاه واشینگتن ، و مدرک دکترایش را در 1962 از دانشگاه میشیگان دریافت کرد. او در حال حاضر استاد روان‌شناسی در دانشگاه اورگون ( دپارتمان روان‌شناسی ، موسسه علوم شناختی و تصمیم‌گیری ) و استاد راهنما در کالج پزشکی ویِل در نیویورک است. از جمله دانشجوهایش می‌توان به افرادی همچون استانیسلاس دوآن ، یون درایور ، ویکی هانسون و دانیل لویتین اشاره کرد. وی در حال حاضر استاد برجسته روانشناسی در دانشگاه اورگان ( oregon ) آمریکا می باشد ، و همچنین در کالج پزشکی ویل ( weill medical college ) در نیویورک به عنوان استاد کمکی مشغول به فعالیت می باشد . طبق بررسی منتشر شده در سال 2002 در مجلۀ انجمن روان‌شناسی امریکا ، او در رتبۀ 56 برجسته‌ترین روان‌شناسان قرن بیستم قرار گرفته است. مایکل پوسنر در سال 2009، مدال ملی علوم را به دست آورد. در سال 2014 نیز به عنوان عضو همکار آکادمی بریتانیا انتخاب شد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی وندی سوزوکی

خانم وندی سوزوکی ( Wendy Suzuki ) استاد علوم اعصاب و روانشناسی در مرکز علوم عصبی دانشگاه نیویورک و ارتباط برقرار کننده علوم عامه است. او مربی تناسب اندام و نویسنده کتاب "مغز سالم ، زندگی شاد: یک برنامه شخصی برای فعال کردن مغز شما و انجام هر کار بهتر" است. سوزوکی لیسانس خود را در رشته فیزیولوژی و آناتومی انسان از دانشگاه برکلی کالیفرنیا در سال 1987 دریافت کرد . در آنجا ، وی با ماریان دیاموند ( Diamond ) کار کرد ، که پس از گذراندن دوره خود به نام "مغز و پتانسیل آن" با او ملاقات کرد. " کارهای دیاموند با شواهدی مبنی بر تغییر مغز در پاسخ به محیط خود ، امکان مطالعه نوروپلاستیک را باز کرد. با علاقه به حافظه و قابلیت انعطاف پذیری مغز ، سوزوکی سپس دکترای خود را در رشته علوم اعصاب از دانشگاه سن دیگو کالیفرنیا در سال 1993 ، تحت نظر دیوید عمارال ، استوارت زولا و لری اسکوایر دریافت کرد . در آنجا ، کارهای وی اهمیت perhhinal و parahippocampal cortices را در حفظ خاطرات طولانی مدت ما کشف کرد. پایان نامه دکترای وی برنده جایزه انجمن علوم اعصاب دونالد بی لیندسلی جایزه در زمینه علوم اعصاب رفتاری شد .

ادامه نوشته

نظریه روانشناسی لری رایان اسکوایر

لری رایان اسکوایر ( Larry Squire ) متولد 4 مه 1941 ، استاد روانپزشکی و متخصص علوم اعصاب و روانشناسی در دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو ، و دانشمند ارشد شغلی تحقیقاتی در مرکز پزشکی امور جانبازان، سن دیگو است. او محقق برجسته پایه های عصبی حافظه است که با استفاده از مدل های حیوانی و بیماران انسانی مبتلا به اختلال حافظه مطالعه می کند. اسکوایر مدرک لیسانس خود را از کالج اوبرلین دریافت کرد و با سلست مک کالو در مقطع دکترا در مؤسسه فناوری ماساچوست ، جایی که زیر نظر پیتر شیلر و هانس لوکاس تیبر تحصیل کرد . او متعاقباً یک فلوشیپ فوق دکترا را در کالج پزشکی آلبرت انیشتین به پایان رساند . در سالهای 1993-1994، اسکوایر به عنوان رئیس انجمن علوم اعصاب خدمت کرد. او از سال 1993 عضو منتخب آکادمی ملی علوم است، و از سال 2009 تا 2012 در شورای حاکم خدمت کرده است. او همچنین به عضویت آکادمی علوم و هنر آمریکا ، انجمن فلسفی از سال 1996، و آکادمی ملی پزشکی (موسسه پزشکی سابق) از سال 2000 انتخاب شده است .

ادامه نوشته

نظریه استعدادیابی جانسون اوکانر

جانسون اوکانر ( Johnson O’Connor ) متولد سال 1891 و متوفای 1973 . جانسون تحت عنوان یک روان‌سنج، پژوهشگر و مدرس آمریکایی فعالیت می‌کرد. فعالیت‌های جانسون در زمینۀ روان‌سنجی، او را به شهرت عظیمی رساند. فعالیت و مطالعاتی که در حوزۀ استعداد و استعدادیابی بود که نظر طرفداران و مخاطبین بسیاری را به خود جلب کرد. او در سال 1913 در دانشگاه هاروارد در رشته فلسفه فارغ التحصیل شد ، او به‌منظور حوزۀ تحصیلی‌اش و گرفتن مدرک آن حوزه، تحت سرپرستی ستاره‌شناس معروفی به نام Percival Lowell در کارخانۀ “جنرال الکتریک” آمریکا در بخش فولاد و سیم مشغول به کار شد. جانسون اوکانر حدود چهل سال پیش در نهمین دهه‌ی زندگیش فوت کرد. اما هنوز یکی از معروف‌ترین نام‌ها در حوزه‌ی استعدادیابی است. جانسون اوکانر معتقد بود : « مدیران سطح بالا از سه ویژگی مشخص می‌شوند: آرام حرف می‌زنند، با ابهت حرکت می‌کنند و هیچ اثری از طنز در وجودشان نیست » .

ادامه نوشته

نظریه استعداد یابی دونالد کلیفتون

دونالد او. کلیفتون ( Donald O. Clifton ) ؛ متولد ۵ فوریهٔ ۱۹۲۴ و متوفای ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۳ در 79 سالگی ، روان‌شناس اهل ایالات متحده آمریکا بود. او طراح و ایجادکنندهٔ درگاه « توامندی‌یاب کلیفتو ن» در وبگاه گالوپ است. کلیفتون از سال ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۹ میلادی، استادِ روان‌شناسی تربیتی در دانشگاه لینکلن نبراسکا بود. کلیفتون در جنگ جهانی دوم در پرواز B-24s ناوبر و بمب‌افکن شرکت داشت. وی پس از 25 موفقیت در حملات بمباران، به عنوان یک قهرمان برجسته پرواز کرد. وی یکی از کهنه‌سربازان جنگ جهانی دوم بود و بابت خدماتش، نشانِ صلیب پرواز ممتاز را دریافت داشت. کلیفتون یکی از نخستین کسانی بود که در حوزه‌ی توسعه فردی روی مفهوم نقطه قوت ( Strength ) تأکید کرد و سعی کرد نشان دهد که تقویت نقاط قوت مهم‌تر از تلاش برای بهبود نقاط ضعف است. به همین علت غالباً دونالد کلیفتون را « پدر روانشناسی نقاط قوت » می دانند (انجمن روانشناسی آمریکا در سال ۲۰۰۳ این عنوان را برای او به کار برد).

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی اولریک نایسر

اولریک ریچارد گوستاو نایسر ( Ulric Neisser ) متولد 8 دسامبر ۱۹۲۸ در کیل آلمان و متوفای 17 فوریه ۲۰۱۲ در ایتاکا نیویورک در 83 سالگی ، از روانشناسان نامدار آمریکا است. روان‌شناس آلمانی-آمریکایی و عضو آکادمی ملی علوم ایالات متحده بود. از او به عنوان "پدر روانشناسی شناختی " یاد می شود. نیسر در مورد ادراک و حافظه تحقیق کرد و نوشت. او اظهار داشت که فرآیندهای ذهنی یک فرد را می توان اندازه گیری کرد و متعاقباً تجزیه و تحلیل کرد. پدر نایسر، نظامی گری آینده هیتلر را پیش بینی کرد و در سال 1933 آلمان را به مقصد انگلستان ترک کرد و چند ماه بعد خانواده او را دنبال کرد. آنها با کشتی اقیانوس پیمای هامبورگ به ایالات متحده رفتند و در 15 سپتامبر 1933 به نیویورک رسیدند . نیسر پس از گرفتن درجه کارشناسی از هاروارد در ۱۹۵۰ درجه کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه سوارتمور و زیر نظر ولفگانگ کهلر روانشناس گشتالتی دریافت کرد. نیسر برای تحصیل در دوره دکتری به هاروارد برگشت و آن را در ۱۹۵۶ دریافت کرد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی آرتور جنسن

آرتور جنسن ( Arthur Jensen ) متولد ۲۴ اوت ۱۹۲۳ در سان دیگو و متوفای ۲۲ اکتبر ۲۰۱۲ در کلسیویل کالیفرنیا در 89 سالگی ، نویسنده و روان‌شناس اهل ایالات متحده آمریکا بود. او استاد روان‌شناسی تربیتی در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی بود. جنسن به خاطر کارش در روان‌سنجی و روان‌شناسی تفاوت‌های فردی، مطالعه چگونگی و چرایی تفاوت‌های رفتاری افراد با یکدیگر، شهرت داشت. جنسن پسر لیندا مری (نام خانوادگی شاختمایر) و آرتور آلفرد جنسن، که یک شرکت چوب و مصالح ساختمانی را اداره می کرد و مالک آن بود، به دنیا آمد. پدربزرگ و مادربزرگ پدری او مهاجر دانمارکی و مادرش نیمی یهودی لهستانی و نیمی آلمانی تبار بود. جنسن در کودکی به هرپتولوژی و موسیقی کلاسیک علاقه داشت و در ارکستر سمفونیک سن دیگو کلارینت می نواخت .

ادامه نوشته

نظریه های فرانسیس گالتون

سر فرانسیس گالتون ( Sir Francis Galton )، مخترع، جغرافی‌دان، هواشناس، جستجوگر مناطق حاره‌ای، از پیشگامان علم ژنتیک، مردم‌شناس و آماردان بود. او پسرعمهٔ چارلز داروین بود. فرانسیس گالتون که یکی مشهور ترین چهره های قرن 18 میلادی است، نظریات مختلفی را در موضوعات مختلفی از جمله: هواشناسی، روانشناسی، آمار و... ارائه داده است. همچنین اون پسر عموی چارلز داروین است.

ادامه نوشته

اثر مهمانی شبانه

اثر مهمانی شبانه ( Cocktail party effect ) پدیده‌ای در روان‌شناسی و شنوایی‌شناسی است و آن اینکه فرد می‌تواند توجه شنوایی خود را به یک محرک خاص معطوف کند و دیگر محرک‌ها را فیلتر کند، همانطور که فرد در یک مهمانی شلوغ می‌تواند با شخص دیگر گفتگو کند و به بقیه صداهای مزاحم توجهی نکند. اثر مهمانی شبانه پدیده‌ای است که ما را قادر می‌سازد صداهای انتخابی را از بقیه‌ی اصوات مزاحم تفکیک کنیم. از آن‌جایی که مهمانی‌ها محیط‌هایی بسیار شلوغ هستند، و معمولاً در ساعات پایانی روز برگزار می‌شوند، پدیده‌ی فوق به این نام خوانده شده است.

ادامه نوشته

آشنایی با ویلیام جیمز سایدیس

ویلیام جیمز سایدیس ( William James Sidis ) ؛ ریاضی‌دان، کیهان‌شناس و زبان‌شناس نابغه آمریکایی بود که از کودکی توانایی استثنایی و خارق‌العاده‌ای در یادگیری زبانها و حل مسائل ریاضی داشت. او قابل توجه است بابت کتابی که در سال ۱۹۲۰ به چاپ رساند؛ جاندار و بی جان (کتابی در زمینه ترمودینامیک).

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی الیزابت لوفتوس

الیزابت لوفتوس ( الیزابت فیشمن لافتس ، Elizabeth Fishman Loftus ) در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۴ در یک خانواده یهودی در لس آنجلس آمریکا به دنیا آمد. پدر و مادرش سیدنی و ربکا فیشمن بودند . پدرش پزشک و مادرش کتابدار بود . وقتی لوفتوس 14 ساله بود ، مادرش غرق شد . دایی او سال ها بعد به او یک بار گفت که الیزابت اولین نفری بوده که مادرش را در استخر پیدا کرده بود. این گفته دایی باعث شد تا تصاویری از این واقعه به ذهن الیزابت هجوم بیاورد. او احساس می کرد تصاویر روشنی از این ماجرا و زمانی که به تنهایی مادرش را در استخر پیدا کرده دارد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی دونالد برودبنت

دونالد اریک برودبنت ( Donald Eric Broadbent ) در ۶ می ۱۹۲۶ در برمینگهام متولد شد. او در دانشگاه کمبریج تحصیل کرد و در سال ۱۹۵۸ به عنوان مدیر تحقیقات در زمینه روانشناسی کاربردی، که توسط شورای تحقیقات پزشکی انگلستان در سال ۱۹۴۴ راه‌اندازی شده بود، تعیین گردید. تئوری‌های توجه انتخابی و حافظه کوتاه‌مدت او به عنوان کامپیوترهای دیجیتالی برای جامعه دانشگاهی در دسترس قرار گرفتند و جزء اولین مواردی بودند که از تحلیل‌های کامپیوتری استفاده می‌کردند تا مشارکت جدی در تجزیه و تحلیل شناخت انسان انجام دهند. در سال ۱۹۷۴، دونالد برودبنت عضو کالج ولفسون، آکسفورد، گردید. دونالد برودبنت در ۱۰ آوریل ۱۹۹۳ درگذشت.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی آن ماری تریسمن

آن ماری ترایسمن ( Anne Marie Treisman ) در ۲۷ فوریهٔ ۱۹۳۵ در ویکفیلد یورکشایر انگلستان متولد شد. تخصص وی در زمینه روانشناسی شناختی بود و تحقیقات او شامل حوزه‌های توجه دیداری، ادراک موضوع و حافظه می‌شد. یکی از ایده‌های پر نفوذش، نظریه‌ی جستجوی خصیصه از توجه است که برای اولین بار در سال ۱۹۸۰ توسط G. Gelade منتشر شد. آن ماری تریسمن در دانشگاه آکسفورد، دانشگاه بریتیش کلمبیا، دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و دانشگاه پرینستون به تدریس مشغول بوده است.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی آلن بادلی

آلن دیوید بادلی ( .Baddeley, Alan D ) در ۲۳ مارس ۱۹۳۴ در شهر لیدز یورکشایر انگلستان متولد شد. او یک روانشناس انگلیسی است و از اساتید روانشناسی دانشگاه یورک می‌باشد. آلن بادلی در سال ۱۹۵۶ از دانشگاه کالج لندن فارغ‌التحصیل شد و سپس مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی خود را از دانشگاه پرینستون دریافت کرد. آلن بادلی در سال ۱۹۶۲ مدرک دکترای خود را از دانشگاه کمبریج دریافت نمود و در سال ۱۹۹۹ دکترای افتخاری توسط دانشگاه اسکس به او اهدا شد. در سال ۲۰۰۰، آلن بادلی موفق به دریافت دکترای افتخاری علوم از دانشگاه پلیموت گردید.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی آلن نیوول

آلن نیوول ( Allen Newell ) (زاده ۱۹ مارس، ۱۹۲۷ - درگذشته ۱۹ ژوئیه، ۱۹۹۲ (میلادی)) محقق آمریکایی بود که در زمینهٔ علم رایانه و روانشناسی شناختی در شرکت آرای‌اِن‌دی و دانشکده علوم کامپیوتر فعالیت داشت. او با کمک هربرت الکساندر سیمون و کلیف شاو، توانست زبان پردازش اطلاعات را در موسسه علم و فن کارنگی و شرکت آرای‌اِن‌دی طراحی کند.(۱۹۵۶) آلن نیوول در سال ۱۹۷۵ به همراه هربرت الکساندر سیمون برای کمک‌های اساسی که در زمینهٔ هوش مصنوعی و روانشناسی شناختی کرده بودند، جایزه تورینگ را دریافت کردند.

ادامه نوشته

هوش رقابتی

هوش رقابتی مقوله‌ای میان رشته‌ای است که در حوزه انواع هوش و حوزه هوشمندی رقابتی قرار دارد. این نوع هوشمندی کمک می‌کند سازمان واکنش بهتری نسبت به رقبا داشته باشد. همچنین بتواند از موقعیت خود در بازار جهت حفظ یا گسترش سهم بازار به بهترین شیوه استفاده کند. مدیران بازاریابی باید از این سطح از هوشمندی بهره‌مند باشند تا بتوانند سازمان را در عرصه پرفشار رقابت در صنعت حفظ کنند.

ادامه نوشته

هوش استراتژیک

هوش استراتژیک ترکیب انواع دیگری از هوش برای ایجاد ارزش افزوده اطلاعات و دانش در راستای تصمیم گیری استراتژیک سازمانی است. هوش استراتژیک اغلب در ارتش یا جهان دفاعی برای بزرگ جلوه دادن اطلاعات و دانش که می تواند در سطوح بالای تصمیم گیری مفید باشد استفاده می شود و اغلب از هوش تاکتیکی یا عملیاتی که بیان کننده سطح پایین تری از هوشمندی است قابل تفکیک می باشد در موقعیت کسب و کار هوش استراتژیک همان معنی را دارد که در ابزار هوشمند ارتش متعارف است.

ادامه نوشته

نظریه هوش کاندوس و دبرا

در دسته‌بندی پذیرفته شده هوش کاندوس وبرا ، چهار نوع هوش در نظر گرفته شده است. براساس این نظریه انسان از چند نوع هوش به صورت همزمان برخوردار است. این دسته‌بندی با هوش جسمی که شامل آگاهی جسمی و نحوه استفاده ماهرانه از آن است، آغاز می شود. هوش بعدی هوش منطقی یا عقلانی است. هوش منطقی در حال حاضر بیش از سایر هوش ها در سیستم های آموزشی مورد توجه قرار می گیرد. پس از هوش منطقی یا عقلانی سطح دیگری است که به هوش هیجانی اختصاص دارد. آخرین لایه هوش معنوی است. هوش معنوی هدایت و معرفت درونی، حفظ تعادل فکری، آرامش درونی و

ادامه نوشته

مبانی هوش سازمانی

هوش سازمانی (OI) قابلیت سازمان برای جذب و خلق دانش مرتبط با اهدافش می‌باشد که همان ظرفیت ذهنی کل سازمان می‌باشد. این نوع از هوشمندی در میان سایر انواع هوش برای مدیران سازمان‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این سطح از هوش با هوش مدیریتی ارتباط مستقیم دارد و آگاهی از آن برای مدیریت ارشد حیاتی است.

ادامه نوشته

هوش مدیریتی

هوش مدیریتی (MQ) توانایی ذهنی است که میزان کنترل و تسلط مدیران سازمانی را بر روی خویشتن‌ و فضای کاری سازمان تعیین می‌کند. هر چه فردی دارای هوش مدیریتی بالاتری باشد، به این معنی ست که توانایی کنترل بیشتری بر خود و به دنبال آن، محیط اطراف خود خواهد داشت. هوش مدیریتی مجموعه قابلیت‌ها و توانمندی‌های ذهنی مدیران یک سازمان است که برای اداره خود، افراد و گروه‌های کاری استفاده می‌شود. هوش مدیریتی را به عنوان عاملی تأثیرگذار در موفقیت مدیران سازمان نام می‌برند. مزیت رقابتی سازمانها در مقدار دانایی، هوش، شایستگی و دانش خردمندانه نیروی

ادامه نوشته

نظریه های هوش اجتماعی

آلبرشت در مورد هوش اجتماعي چنين اظهار مي نمايد : « مفهوم هوش اجتماعي ابتدا توسط ثرندايك (1920) و سپس در نظريه هاي هوش عاطفي گلمن  (1996)، بار- اون  (1997)، سالوي و ماير  (1997) تحت عنوان مديريت عواطف و آگاهي از ديگران و در نظريۀ هوش هاي چند گانه گاردنر  (1983) با مفهوم هوش بين فردي مطرح شده است. در چارچوب اين نظريه ها هوش اجتماعي با مؤلفه هايي چون آگاهي از موقعيت، صداقت در رفتار، داشتن نگرش مثبت، توانايي بيان شفاف عقايد و همدلي با ديگران مشخص مي شود. در اين حوزه، هوش شناختي، عاطفي و اجتماعي در تعامل با يكديگر منجر به هوشمندي فرد مي شوند » (آلبرشت ، 2000: 6).

ادامه نوشته

هوش تجاری

هوش تجاری Business intelligence (BI) فرایندی فناوری‌محور برای تحلیل داده‌ها و ارائه اطلاعات عملیاتی به مدیران کسب‌وکار است. این حوزه از دانش زیرمجموعه‌ای از فناوری اطلاعات و ارتباطات است و سرآمد سیستم اطلاعات مدیریت در عصر حاضر می‌باشد. هوش تجاری از دیدگاه علمی و عملی مورد توجه پژوهشگران آکادمیک و مدیران سازمان‌ها قرار دارد. 

ادامه نوشته

نظریه های هوش سازمانی

ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻫﻮش ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻈﺮ ماتسودا ﺑﻪ 5 ﺟﺰ ء ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷـﻮد : ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ، حافظه ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ، ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ، ارﺗﺒﺎط ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﺗﻌﻘﻞ ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ . اﻳـﻦ 5 ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻓﺮﻋﻲ، اﺑﺰار ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪی ﺑـﺮای ﺗﺤﻠﻴـﻞ و ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ ﻓﺮ اﻳﻨـﺪﻫﺎی اﺗﺨـﺎذ ﺗـﺼﻤﻴﻢ در ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ. گونیا و کاه ، (2009) برای هوش سازمانی سه بعد را درنظر گرفته اند: هوش فنی و تحلیلی، هوش ادراك شیوه های حل مسائل و هوش زمینه ای .

ادامه نوشته

مدل حافظه چند مخزنی اتکینسون - شیفرین

مدل ریچارد اتیکنسون ( Richard Chatham Atkinson ) و ریچارد شفرین ( Richard Shiffrin ) که تحت عنوان مدل مخزن نیز گفته می شود از شناخته شده ترین مدل ها است. اصطلاح مخزن از اين باور منشأ گرفته است که اطلاعات در سه واحد از نظام که عبارتند از مخازن دريافت حسي، حافظه کوتاه مدت و حافظه بلند مدت، اخذ، پردازش و حفظ میشوند. سه واحد ياد شده سخت افزار نظام را تشکيل ميدهند.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی حافظه

حافظه به توانایی فرد اشاره به خاطر آوردن اطلاعاتی درباره تجارب قبلی و شامل فرایندهای کسب، ضبط یا رمزگزدانی، اندوزش و در نهایت بازیابی اطلاعات می شود و می تواند به طرق مختلف طبقه ‏بندی شود(نیک دل، کرمی نوری و عرب زاده، 1388) حافظه به عنوان مهم ترین جنبهای که در بیماران مبتلا به آلزایمر دچار نقصان میشود، به فرآیندهایی اطلاق

ادامه نوشته