تیپ های شخصیت بزهکاران ادوارد زلیگ

«ادوارد زلیگ» (Edward Sutherland Zelig) یکی از نظریه‌پردازان برجسته در حوزه جرم‌شناسی و جامعه‌شناسی است که به خصوص در زمینه تیپ‌شناسی بزهکاران و تحلیل رفتارهای جنایی شناخته می‌شود. او بر این باور بود که تحلیل رفتارهای مجرمانه نباید صرفاً بر اساس خصوصیات فردی یا وقایع جرم انجام شود بلکه باید مجموعه‌ای از عوامل شخصیتی، اجتماعی و روانی را در نظر گرفت. ارائه تیپ‌شناسی هشت‌گانه بزهکاران که در آن انواع مختلف شخصیت‌ها و انگیزه‌های بزهکارانه را دسته‌بندی کرده است. این رویکرد به درک بهتر پیچیدگی رفتارهای جنایی کمک می‌کند. نظریات زلیگ در مطالعات جرم‌شناسی کاربرد فراوانی دارد و به برنامه‌های پیشگیری و اصلاح مجرمان کمک می‌کند .

ادامه نوشته

تیپ‌ شناسی بزهکاران ژیبون

تیپ‌شناسی ژیبون (Jibone) به تحلیل رفتارهای بزهکارانه با تأکید بر نقش‌های اجتماعی و تعاملات اجتماعی می‌پردازد. این تیپ‌شناسی به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از انواع مختلف جنایتکاران و عوامل مؤثر بر رفتارهای بزهکارانه پیدا کنیم. در اینجا به توضیح چهار متغیر کلیدی که در این تیپ‌شناسی مطرح شده و ۱۵ تیپ مختلف جنایتکاران اشاره می‌شود: در تیپ‌شناسی ژیبون، چهار متغیر اصلی به عنوان پایه‌ای برای شناسایی و تحلیل رفتارهای بزهکارانه و جنایتکاران معرفی شده است. این متغیرها به ما کمک می‌کنند تا رفتارهای بزهکارانه را در بسترهای اجتماعی و فردی درک کنیم. 1- رفتار بزهکار 2- هیات تعامل ها 3- تصاویر خود 4- طرز تلقی و برخورد

ادامه نوشته

تیپ های شخصیت بزهکاران رباک

طبقه‌بندی رباک (Rabbak) در زمینه جرم‌شناسی به شناسایی تیپ‌های مختلف جنایتکاران بر اساس نوع و تعداد جرایم مرتبط با آن‌ها می‌پردازد. این دسته‌بندی می‌تواند به درک بهتر رفتارهای بزهکارانه و ویژگی‌های جنایتکاران کمک کند. در زیر به توضیح سه تیپ اصلی که رباک شناسایی کرده است، می‌پردازیم: 1- تیپ با جرم واحد 2- تیپ با دو جرم 3- تیپ با سه جرم

ادامه نوشته

تیپ شناسی بزهکاران لینواسمیت و دون هام

لینواسمیت (Linnaeus Smith) و دون هام (Dunham) به عنوان دو محقق برجسته در زمینه جرم‌شناسی و جامعه‌شناسی به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از نظریات آن‌ها و تأثیر آن‌ها بر مطالعه بزهکاری پیدا کنیم. تیپ‌شناسی لینواسمیت و دون هام به بررسی تفاوت‌های میان جنایتکاران اجتماعی و فردی می‌پردازد و بر اساس این تفاوت‌ها، ویژگی‌های خاص هر گروه را تشریح می‌کند. در اینجا به توضیح این تیپ‌شناسی و ویژگی‌های مربوط به هر گروه می‌پردازیم: 1. جنایتکاران اجتماعی 2. جنایتکاران فردی

ادامه نوشته

تیپ‌ شناسی بزهکاران التاریلا

تیپ‌شناسی التاریلا (Taltirella) به بررسی بزهکاری غیر عمدی و دسته‌بندی بزهکاران در این زمینه می‌پردازد. این نظریه‌پرداز جرم شناس به سه گروه اصلی از بزهکاران غیر عمدی اشاره می‌کند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند. در ادامه به توضیح هر یک از این گروه‌ها می‌پردازیم: 1- کسانی که به بی احتیاطی آنها از تظاهرات پرخاش جویی است . 2- کسانی که رفتار بزهکارانه آنها ناشی از بی استعدادی است . 3- کسانی که برحسب اتفاق به نقض حکم حقوقی برانگیخته شده اند .

ادامه نوشته

تیپ‌ شناسی بزهکاران موک شیلی

تیپ‌شناسی موک شیلی (Mook Shilly) در زمینه بزهکاری و شخصیت‌های جنایی، به دسته‌بندی‌های مختلفی از بزهکاران می‌پردازد. این تیپ‌شناسی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شود: بزهکاران دروغی و بزهکاران حقیقی. در حالی که بزهکاران دروغی بیشتر تحت تأثیر اختلالات روانی یا جسمی قرار دارند، بزهکاران حقیقی به عنوان افرادی به نظر می‌رسند که از نظر اجتماعی قابل قبول هستند اما در واقع دارای فساد اخلاقی و اجتماعی هستند.

ادامه نوشته

تیپ شناسی بزهکاران هانس کریستین آندرسن

هانس کریستن آندرسن (Hans Christian Andersen) شاعر، قصه‌پرداز و نمایش‌نویس مشهور دانمارکی پدیدآورنده‌ 160 داستان و افسانه‌، ۸۰۰ قطعه شعر و ۶ رمان است. مبنای شخصیت پردازی آندرسن در داستان هایش همین تیپ شناسی شخصیت اوست . در سال 2000 نیز اروین اندرسن و براندن دونِی آزمونی را طراحی کردن که تیپ شخصیت بازی شما را مشخص می کند . هانس کریستن آندرسن در ۲ آوریل ۱۸۰۵ در شهر اودنسه، دانمارک به دنیا آمد. او فرزند یک کفاش و یک مادر کارگر بود. خانواده او از نظر مالی در شرایط سختی زندگی می‌کردند و آندرسن در کودکی با فقر و مشکلات اقتصادی آشنا شد.

ادامه نوشته

تیپ شناسی بزهکاران مایکل آرژیل

مایکل آرژیل (Michael Argyle) یک روان‌شناس و محقق برجسته بریتانیایی است که در زمینه‌های مختلفی از جمله روانشناسی اجتماعی، ارتباطات و شخصیت شناسی فعالیت کرده است. او در تاریخ ۲۶ سپتامبر ۱۹۲۵ در لندن به دنیا آمد و در سال ۲۰۰۲ درگذشت. زندگی و کارهای او تأثیر بسزایی بر روان‌شناسی و علوم اجتماعی داشتند. او به ویژه به خاطر کارهایش در زمینه روانشناسی بزهکاری و تیپ‌شناسی بزهکاران شناخته می‌شود. آرژیل چهار تیپ بزهکار را شناسایی کرد که شامل “ناسازگاری من برتر”، “همانندسازی با گمراهان”، “ضعف کنترل خود” و “فقدان عاطفه” بودند. این دسته‌بندی‌ها به درک بهتر رفتارهای بزهکارانه کمک کردند.

ادامه نوشته

تیپ شناسی برهکاران کیت فریدلندر

کیت فریدلندر (Kate Friedlander) یک روانکاو پیشگام است که در زمینه روانشناسی و جرم‌شناسی فعالیت کرده و به تحلیل شخصیت بزهکاران پرداخته است. کیت فریدلندر بر اساس تئوری روان‌کاوی، بزهکاران را به سه گروه تقسیم می‌کند: مجرمان با منش ضد اجتماعی: افرادی که رفتارهای ضد اجتماعی دارند و این رفتارها به صورت پایدار در آنها وجود دارد. مجرمان با اختلال‌های عضوی: افرادی که به دلیل اختلالات جسمی یا عصبی به رفتارهای بزهکارانه روی می‌آورند. مجرمان با اختلال‌های پسیکوپاتیک: کسانی که دارای اختلالات شخصیت هستند و رفتارهای جنایی را تحت تأثیر این اختلالات انجام می‌دهند.

ادامه نوشته

نظریه تیپ‌شناسی شخصیت فلورانس لیتائر

نظریه تیپ‌شناسی شخصیت فلورانس لیتائر (Florence Littauer) بر اساس نظریه چهار مزاج بقراط است. فلورانس لیتائر در کتاب “شخصیت پلاس” (Personality Plus) این نظریه را به زبانی ساده و قابل فهم برای عموم مردم ارائه داده است. “شخصیت پلاس” (Personality Plus) یکی از مشهورترین و پرفروش‌ترین کتاب‌های فلورانس لیتائر است. این کتاب به توضیح نظریه تیپ‌شناسی شخصیت بر اساس چهار مزاج بقراط (که پیشتر در موردش صحبت کردیم: خونگرم، صفراوی، سوداوی، بلغمی) می‌پردازد.

ادامه نوشته

نظریه تیپ شناسی شخصیتی به اعتبار عمل سلسله اعصاب اپینگر و هس

به ‌واسطه این دسته‌بندی، چندین طبقه مشخص شده که یکی از آن‌ها متعلق به اپینگر و هس است. این طبقه‌بندی بر اساس دو اصل شکل گرفته: 1- اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک در اندام‌های مختلف تأثیرات متضادی دارند. 2- در برخی افراد، اثر اعصاب سمپاتیک ماندگاری و تداوم بیشتری دارد، در حالی که در گروهی دیگر، این ویژگی به اعصاب پاراسمپاتیک تعلق دارد.

ادامه نوشته

طبقه بندی خلق و خوی دیوید کیرسی

دیوید وست کیرسی ( David West Keirsey ) ؛ متولد ۳۱ اوت ۱۹۲۱ و متوفای ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۳ ، یک روانشناس آمریکایی ، استاد بازنشسته در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا، فولرتون ، و نویسنده چندین کتاب بود. در محبوب‌ترین انتشارات خود، لطفاً مرا درک کن (1978، نویسنده مشترک مرلین بیتس) و جلد دوم بازبینی‌شده و توسعه‌یافته لطفاً مرا درک کن II (1998)، او یک پرسشنامه شخصیتی خودارزیابی‌شده ، به نام طبقه بندی خلق و خوی کیرسی تنظیم کرد. ، که الگوهای رفتاری انسان را به چهار خلق و خو و شانزده نوع شخصیت پیوند می دهد. هر دو جلد کتاب لطفاً مرا درک کن حاوی پرسشنامه ای برای ارزیابی تیپ با پرتره های دقیق و درمان سیستماتیک توصیف ویژگی های خلقی و ویژگی های شخصیتی است. کیرسی با تمرکز بر مدیریت تعارض و همکاری، در مشاوره خانواده و مشارکت و مربیگری کودکان و بزرگسالان تخصص داشت .

ادامه نوشته

نظریه تیپ های شخصیتی سوشیونیکز

سوشیونیکز (Socionics)، در روانشناسی و جامعه‌شناسی، یک تئوری پردازش داده‌ها (پردازش شناختی) و تیپ شخصیتی است که با مدل داده روانی خود (آنرا با نام مدل آ می‌شناسند) و نیز مدل سازگاری میان افراد متمایز می‌شود. سوشینیکز یک شاخه نسبتا جدید و در حال شکل گیری در زمینه روانشناسی است که بر اساس فعالیت یونگ در مورد تیپ های شخصیتی ، تئوری هوشیار / ناهشیار فروید و تئوری متابولیسم اطلاعات از آنتونی کپینسکی ساخته شده است. سوشینیکس بر اساس این نظریه شکل گرفت که کاراکتر شخص بر اساس دسته ای از بلوک ها به نام " توابع روانشناختی " (psychological functions) فعالیت می کند . ترکیب و سری ساختن این توابع به شکل های گوناگون باعث روش های گوناگون دریافت و تولید اطلاعات می شود که این خود باعث الگوهای رفتاری متفاوت و درنتیجه انواع شخصیتی متفاوت می شود .

ادامه نوشته

نظریه جامعه شناسی ارتباطی ماکس وبر

کنش عاطفی یکی از چهار نوع عمده کنش اجتماعی است که توسط ماکس وبر تعریف شده است . برخلاف سایر کنش‌های اجتماعی، کنش عاطفی، کنشی است که در نتیجه حالت احساسی فرد اتفاق می‌افتد، گاه بدون توجه به پیامدهای ناشی از آن. از آنجا که این عمل نتیجه حالت احساسی ماست، ممکن است گاهی اوقات یک عمل محبت آمیز به عنوان غیرمنطقی و واکنشی توصیف شود. یک نمونه از یک اقدام محبت آمیز می تواند اقدام پدری باشد که دختر خود را به دلیل اقدامی که او انجام داده و پدر آن را ناامید کننده می داند، ضربه می زند .

ادامه نوشته

روانشناسی نارسیسیسم

فروید در اثر خود در سال 1914 نارسیسیسم را انحراف جنسی همجنس گرایانه خود-تحریک تعریف می کند. در جای دیگر از عبارت «عشق خویشتن» برای نارسیسیسم استفاده می کند. آنخل گارما ، روانکاو آرژانتینی که در برلین پیش از جنگ جهانی دوم روانکاوی خواند، معتقد بود که «عشق به خویشتن» به معنی نارسیسیسم نیست. بلکه «عزت نفس» است که به عقیده او در نارسیسیسم کاهش یافته است برعکس آنچه فروید در نظریه لیبیدو درباره نارسیسیسم در 1914 می گوید.

ادامه نوشته

نظریه نژادی پتروس کامپر

پیتر کامپر یا پتروس کامپر ( Petrus Camper / Peter Camper ) متولد 11 مه ۱۷۲۲ در لیدن و متوفای 7 آوریل ۱۷۸۹ در لاهه ، پزشک و آناتومیست هلندی است. پتروس کامپر پسر فلورنتیوس کامپر و سارا گیرترویدا کتینگ بود. پدر و مادرش در باتاویا، جاوه (جاکارتا، اندونزی کنونی) ازدواج کرده بودند، جایی که پدرش به عنوان وزیر اصلاحات خدمت می کرد. در سال 1713 آنها به لیدن بازگشتند، جایی که پدرش به عنوان یک جنتلمن مستقل زندگی می کرد. در دوران بازنشستگی خود، فلورنتیوس کامپر اغلب مردانی از علم و شهرت را دریافت می کرد، از جمله هرمان بوئرهاو (1668-1738). او مراقب بود که پسر با استعدادش در سنین پایین نجاری و همچنین هنرهای طراحی و نقاشی آموزش ببیند.

ادامه نوشته

مفاهیم نظریه شخصیتی ویلیام گلاسر

ويليام گلاسر در نظريه انتخاب از دو تيپ شخصيتي نام مي برد كه ازدواج با اين دو تيپ براي هيچكس مناسب نيست! نكته اين كه اين دو تيپ شخصيتي، صفاتي دارند كه در بسياري از ما وجود دارد و در چهارچوب اختلالات_روانشناختی نيستند : ١- تيپ شخصيتي ضد اجتماعي ٢-تيپ شخصيتي بيكار

ادامه نوشته

سندرم فرزند میانی

سندرم فرزند میانی یا نشانگان فرزند میانی ( Middle child syndrome ) احساس به حاشیه رانده شدن فرزند میانی را گویند ( آن فرزندی که یک برادر یا خواهر بزرگتر و یک برادر یا خواهر کوچکتر از خود دارد ). دیدگاهی فرگشتی این پدیده را اینگونه تبیین می‌کند که والدین سرمایه‌گذاری بیشتری بر روی فرزندان اول و آخر می‌کنند و لذا فرزند میانی کمتر به عنوان کودک مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین اثرات ناشی از ترتیب تولد می‌تواند ریشه‌های زیستی مرتبط با تعداد زایمان‌های مادر نیز داشته باشد. از این رو فرزندان میانی اجتماعی‌تر می‌شوند و کمتر بر خانواده متمرکز باقی می‌مانند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند فرزندان میانی نمره‌های بالاتری در مهارت‌های شخصیتی‌ای که ارتباط با ناخویشاوندان را تسهیل می‌کند مانند برونگرایی و وفق‌پذیری، بدست می‌آورند. در مجموع پدیده موسوم به سندروم فرزند میانی به عنوان یک اختلال بالینی حقیقی شناخته نمی‌شود؛ و پژوهشگران بر این باورند که این فرزندان رفته رفته با محیط و جایگاهشان وفق می‌یابند.

ادامه نوشته

نظریه های شخصیت هلن فیشر

هلن فیشر یک انسان شناس آمریکایی است که به خاطر تحقیقات گسترده اش در زمینه ی عشق شهرت جهانی دارد و چند کتاب نیز در این زمینه منتشر کرده است. فیشر تلاش کرد بفهمد چرا انسان از میان اطرافیانش فقط عاشق یک نفر می شود. چه عواملی باعث می شود تا دو فرد، حتی بدون شناخت از زندگی و رفتار یکدیگر، عاشق می شوند. فیشر در نتیجه ی سال ها مطالعه و تحقیقات گسترده به نتایج جالبی رسید. از نظر او اینکه هر فرد چرا عاشق یک فرد به خصوص می شود ریشه در ویژگی های شیمیایی مغزشان دارد.

ادامه نوشته

نظریه تیپ شناسی شخصیتی شلدون و استیونس

ویلیام هربرت شلدن ( William Sheldon ) و استیونس ( Stevens ) از کرچمر الهام گرفتند ولی از ان جا که مطالعات آن ها دارآی جنبه آماری قوی بود با روش کرچمر کاملا متفاوت بود. شلدن تحقیقات خود را از سال 1940 شروع کرد و در چند کتاب که آخرین آن ها اطلس انسان ها بود و در سال 1954 منتشر شد تحقیقات خود را شرح داده است. کار شلدون کاری عظیم بود که بیش از ده سال به ‌طول انجامید و در ضمن آن چهار هزار نفر معاینه شدند و شامل دو نوع طبقه‌بندی جسمانی و روانی و رابطه برقرار کردن بین آن‌ها بود.

ادامه نوشته

نظریه تیپ های شخصیت ارنست هوتون

جرم شناس هوتون ( HOOTON ) در داخل تقسیم بندی به شرح بلند قد و کوتاه قد برد ، وی همچنین بلند قد و کوتاه قد را به دو دسته تنومند و باریک به شرح ذیل تقسیم کرد: 1- بلند قد تنومند : جرم شاخصی که انجام می دهند، " آدم کشی بدون قصد قبلی " 2- بلند قد باریک : جرم شاخصی که انجام می دهند، " آدم کشی با قصد و برنامه قبلی " 3- کوتاه قد تنومند : جرم شاخصی که انجام می دهند، " ارتکاب به جرائمی مثل دزدی ، آدم کشی ، تجاوز و مسائل ناموسی " 4- کوتاه قد باریک : جرم شاخصی که انجام می دهند، " دزدی و تمایل به راهزنی "

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی دن مک آدامز

دن مک آدامز ( Dan P. McAdams ) استاد گروه روانشناسی دانشگاه نورث وسترن و دانشکده آموزش و سیاست اجتماعی دانشگاه نورث وسترن بوده ودر 1976 کارشناسی ارشد از کالج کریست دانشگاه والپارایسو در رشته روانشناسی و علوم انسانی و در 1979 دکترای روانشناسی و روابط اجتماعی ( شخصیت و روانشناسی رشد ) را از دانشگاه هاروارد بدست آورد . مک آدامز (1985) نظریه داستان زندگی را با بهره گیری از کار تامکینز معرفی کرد. مک آدامز داستان زندگی را به عنوان حوزه ای خاص در شخصیت تعبیر نمود. او چنین فرض می کند که افراد به طور جدی در اواخر نوجوانی و آغاز بزرگسالی شروع به روایت زندگیشان می کنند ،و اینکه این پروژه شخصی (روایت داستان زندگی) زندگی افراد را از طریق مفهوم فزاینده یکپارچگی و هدف، به بهترین وجه تحت تأثیر قرار می دهد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی توماس لیکونا

توماس لیكونا ( thomas lickona ) روانشناس رشد و استاد آموزش و پرورش در دانشگاه ایالتی نیویورك در كورتلند است ، جایی که او مرکز چهارم و پنجم (احترام و مسئولیت) را مدیریت می کند. رئیس سابق انجمن تربیت اخلاقی، او در هیئت مدیره مشارکت آموزش شخصیت خدمت می کند و در سراسر جهان با معلمان، والدین، مربیان مذهبی و سایر گروه هایی که نگران رشد شخصیت جوانان هستند صحبت می کند. اخیراً دکترای افتخاری را از دانشگاه Anahuac مکزیک دریافت کرده است. درجه دکتر افتخاری کائوسا (دکتر افتخاری یک علت)، بالاترین قدردانی علمی دانشگاه آنهواک، در 13 مارس طی مراسمی در پردیس مکزیکوسیتی دانشگاه ارائه شد.

ادامه نوشته

آشنایی با روانکاوان : جاناتان شیدلر

دکتر جاناتان شیدلر روانشناس آمریکایی در سطح بین المللی به عنوان نویسنده، مشاور و متخصص بالینی و معلم ، استاد دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو شناخته شده است. مقاله او «اثربخشی روان درمانی روان پویشی» به دلیل تثبیت قاطعانه درمان روان پویشی به عنوان یک درمان مبتنی بر شواهد، مورد تحسین جهانی قرار گرفت. او یک متخصص بین المللی برجسته در زمینه سبک های شخصیتی و اختلالات و درمان آنها است. دکتر شیدلر کارگاه های حرفه ای و مشاوره با پزشکان، سازمان ها و آژانس های دولتی ایالات متحده و بین المللی را رهبری می کند. او استاد بالینی در بخش روانپزشکی UCSF و عضو هیئت علمی مرکز روانکاوی سانفرانسیسکو است.

ادامه نوشته

آشنایی با یوخن فارنبرگ روانشناس آلمانی

یوخن فارنبرگ ( Jochen Fahrenberg ) متولد 18 سپتامبر 1937 در برلین ، روانشناس آلمانی در زمینه های شخصیت ، سایکوفیزیولوژی و فلسفه علم است . یوخن فارنبرگ روانشناسی ، جامعه شناسی و فلسفه را در فرایبورگ ، لندن و هامبورگ تحصیل کرد و پس از آن در دانشگاه فرایبورگ مدرک دکترا گرفت . پایان نامه او بر اساس بررسی تجربی و تحلیل عاملی پارامترهای حرکت نوشتاری (گرافومتری) بود. او پس از کار به عنوان دستیار پژوهشی پروفسور لودویگ دلیوس متخصص قلب در باد اوینهاوزن ، پایان نامه فوق دکتری خود را در مورد تحقیقات شخصیت روانی فیزیولوژیکی در فرایبورگ در سال 1966 به پایان رساند.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی سوزان هارتر

سوزان هارتر از پژوهشگران ، نظریه پردازان و روان درمانگرهای شناختی معاصر است که در زمینه مفهوم خود و رشد هیجانات و عواطف پژوهش ها و نوشته های بسیاری دارد. او در درک مفهوم خود دو واژه را از هم جدا می سازد: محتوای خود که به خود موضوعی یا عینی نیز موسوم است؛ و ساختار خود که عبارت از خود فاعلی یا انتزاعی است. هارتر (1990) در مقاله خود و رشد هویت چهار جنبه اصلی در محتوای خود انگاره را مشخص کرده است: انتخاب حرفه و نقش فعلی ، نظام روحانی و باور اخلاقی، مجموعه ای از نقش های اجتماعی در ارتباط با همسالان وخانواده ودیگری حوزه های اجتماعی، و نقش جنسی و صمیمیت و ازدواج. این خود انگاره ها در دوره های قبل به شکل سازه ای وجود داشته اما در دوره نوجوانی، شکل گیری هویت به صورت یک موضوع حیاتی در می آید ودر سال های جوانی وبزرگسالی نیز تداوم می یابد ( لطف آبادی، 1385 ).

ادامه نوشته

نظریه شناختی اجتماعی شخصیت آلبرت بندورا

بندورا در نظریه شناختی اجتماعی شخصیت خود، مفهوم یادگیری مشاهده ای را به عنوان یکی از نکات نظری اصلی مطرح کرد.  او استدلال کرد که تقویت صرفاً به عنوان یک مکانیسم کار نمی کند، بلکه در واقع ارائه دهنده اطلاعات تقویت بعدی است که پس از تکرار رفتار ارائه می شود.بندورا خاطرنشان کرد برای اینکه فرد بتواند یک رفتار مطلوب را تکرار کند، باید فرآیندهای فکری خود را نیز در بر گیرد، برخلاف عقیده اسکینر که تفکر فقط در یک "جعبه سیاه" رخ می دهد.  به این معنا، بندورا موافق بود که محیط موثر بر رفتار است، اما رفتار نیز می تواند موثر بر محیط باشد. این مفهوم اصلی در نظریه او جبر متقابل نامیده می شود.

ادامه نوشته

نظریه رشد روانی - جنسی فروید

فروید معتقد بود که شخصیت در طی چند مرحله در طول دوران کودکی شکل می­‌گیرد؛ که در طی آن انرژی جستجوی لذت (لیبیدو) بر روی برخی مناطق خاص متمرکز می­‌شود. این نقاط، که نواحی اروتیک (erogenous) نامیده می‌­شوند، به قسمت‌­هایی از بدن گفته می­‌شود که به طور خاص، به تحریک حساس هستند. فروید ۵ مرحله­‌ی روانی جنسی را که به ترتیب سن رشدی، مراحل دهانی، مقعدی، فالیک (آلتی)، نهفته و تناسلی نامیده می‌شوند را معرفی می­‌کند. در هر مرحله، ناحیه­‌ی اروتیک متمرکز بر قسمتی است که در آن مرحله به عنوان منبع لذت معرفی می‌شود. فروید انرژی روانی جنسی یا همان لیبیدو را عامل و نیروی محرک پشت رفتار می‌دانست. او همچنین معتقد بود که بنیان اصلی شخصیت در ۵ سال ابتدایی زندگی فرد شکل می‌گیرد. در تئوری فروید اهمیت ۵ سال ابتدایی بیشتر از آنکه محدود به بازه­‌ی زمانی این سن باشد، مربوط به اهمیت تجارب اولیه است.

ادامه نوشته

نظریه شخصیت مایکل اشتون و کیبوم لی

مایکل اشتون و کیبوم لی (2009،2007؛ به نقل ازشولتز و شولتز،2013؛ ترجمه سید محمدی،1392) مدل شخصیت شش عاملی را ارئه داده اند. دو تا از عوامل - برون گرایی و وظیفه شناسی - شبیه عواملی هستند که در مدل پنج عاملی یافت می شوند؛ چهار عامل دیگر با نظریه پیشین تا اندازه ای تفاوت دارند ومنحصر به این مدل شخصیت هستند (اشتون و لی،2008؛شپارد و بلیکی،2008؛به نقل از شولتز وشولتز،2013؛ترجمه سید محمدی،1392). اخیرا آشتون و لی (2004) این ابعاد شخصیت استخراج شده از مطالعات واژه ای را هگزاکو نامیدند که اختصاری است برای: صداقت – تواضع، تهییج پذیری، برون گرایی، سازگار بودن، با وجدان بودن، و گشودگی به تجربه(آشتون و همکاران، 2004،بشیری،1390). 

ادامه نوشته

نظریه های تیپ شناختی شخصیت

معروفترین این نظریه ها متعلق به کره حمر ( کرچمر ) آلمانی و دیگری شلدون آمریکائی است که مبنای کار خود را ارتباط ویژگیهای جسمی با خصوصیّات شخصیّتی قرار داده اند که ریشه در کارهای بقراط یا جالینوس حکمای قدیمی یونان دارد. کرچمر با استفاده از فنون «انسان سنجی جسمانی» انسانها را به سه تیپ ضربه تنان، لاغر تنان و سنخ پهلوانی تقسیم کرد. بر اساس نظریه کرچمر به هر یک از این سه سنخ جسمی یک نسخ روانی مربوط می شود مثلاً ضربه تنان از نظر روانی ادواری خوی یعنی از نظر خلق و خو بدون ثبات و متلون المزاج اند؛ لاغرتنان از نظر روانی اسکینروئید خوی اند یعنی شخصیّتی گسسته دارند و درونگرا هستند و بالاخره سنخ پهلوانی از نظر روانی صرغ واره هوی هستند یعنی محتاط، محافظه کار و کند هستند.

ادامه نوشته

نظریه روان - زیست شناختی شخصیت جفری گری

هانس آیزنک و جفری گری در میان نخستین پیشگامان فرضیه صفات شخصیت، چشم انداز تازه‏ای از تفاوت های فردی در این حیطه از کارکرد مغز ارائه دادند. هردو نظریه پرداز با این فرض آغاز کردند که ما می توانیم فرایند های مغزی را توسط معانی ساده ‏شده‏ای از مفهوم سیستم عصبی مشخص کنیم، زیرا این مفاهیم مدارهای کلیدی مرتبط با شخصیت و رفتار را در بر دارند و در این میان نظریه صفت، مبتنی بر تحلیل عاملی دیدگاه ‏روان-زیست شناختی آیزنک، حمایت بین المللی گسترده ‏ای دریافت کرد و شدیداً مورد حمایت تجربی قرار گرفت .

ادامه نوشته

نظریه زیست شناختی شخصیت رابرت کلونینجر

نظریه‌های زیست شناختی شخصیت (personality biological theories) جایگاه ویژه ای در متون روان‌شناسی جهان دارد اما به نظر می‌رسد در متون فارسی،توجه به شخصیت از دیدگاه‌ زیستی،به استثنای تلاش‌های پراکنده،همواره مورد غفلت بوده‌ است.گرایش ذهنی (به ویژه روان کاوی) در تحلیل رفتار آدمی، سال‌های متمادی گرایش غالب در میان روان شناسان جهان و ایران‌ بوده است.هر چند این گرایش،در چند دههء اول قرن بیستم،در کشورهای غربی نیز بر حوزه علوم رفتاری سایه افکنده بود؛اما پس از دهه‌های 1960-1950 به تدریج جای خود را به‌ گرایش‌های عینی داد.رویکرد زیست شناختی به شخصیت (و نیز

ادامه نوشته

نظریه تیپ های شخصیتی گورجیف

شخصیت افراد مختلف طبق نظریه ی روانشناسی جورج ایوانوویچ گورجیف (G.I.Gurdjieff) به ۹ دسته یا تیپ تقسیم میشود که ازآن‌ها به عنوان تیپ‌هاي شخصیتی یاد می شود . هیچ تیپ شخصیتی بهتر یا بدتر از تیپ‌هاي دیگر نیست در واقع تیپ‌ها مثل ۹ اتاقی است که ما وقتی بدنیا مي‌آییم بخاطر شرایط بیولوژیکی، فیزیولوژیکی، ژنتیکی، بیوشیمیایی و محیطی که در آن بدنیا مي‌آییم

ادامه نوشته

نظریه شخصیتی مک کری و کاستا

شروع نظریه پنج عامل بزرگ با کار ویلیام مک دوگال در سال ۱۹۳۲ بود. مک دوگال در اولین نشریه خود درباره منش و شخصیت با دو مفهوم متفاوت درباره گستردگی معانی خاص منش و شخصیت بحث می کند. او در اواخر نوشته خود فرضیه ای مطرح می کند که مورد علاقه اش می باشد و در آن عنوان می کند که شخصیت ممکن است براساس تحلیل وسیعی از ۵ عامل قابل تفکیک به نام های منش، هوش، مزاج، خلق و خشم و غضب توجیه شود. هر یک از این عوامل خیلی پیچیده و دارای متغیرهای فراوان است (گروسی فرشی، ۱۳۸۰).

ادامه نوشته

نظریه شخصیت الکساندر توماس و استلا چس

توماس و چس خلق‌وخوی اولیه کودک را مورد مطالعه قرار دادند. طبق نظریه توماس و چس اثر آن در طولانی مدت بر شخصیت و زندگی آتی فرد باقی می‌ماند. آن‌ها نتیجه گرفتند طبیعت (شخصیتی که فرد با آن متولد می‌شود) یا تربیت (سبک والدگری) به تنهایی تعیین‌کننده شخصیت، شادی و موفقت فرد نیستند؛ بلکه تعامل و تناسب این دو عامل است که تعیین‌کننده است. نظریه توماس و چس مبتنی بر مطالعه‌ای طولی است. این مطالعه از سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۷۷ به طول انجامید. گروهی بالغ بر ۱۰۰ کودک شیرخوار مطالعه شدند. آنها هر کودک را براساس ۹ صفتی که در طول زمان مطالعه کردند و به همراه اطلاعات جمع آوری شده در مصاحبه های تفصیلی درباره کودکان، مورد بررسی قرار

ادامه نوشته

نظریه شخصیت رولو می

رولو می بحث خویش را پیرامون نظریۀ شخصیت همراه با خودآگاهی آغاز و به پیش می برد. به اعتقاد وی خودآگاهی دارای سطوح مختلفی است. در اولین مراتب، آگاهی از خود، آگاهی حسی است که در این سطح، میان فرزند انسان با سایر پستانداران تفاوت ناچیزی وجود دارد. این دوره شامل زمان تکون نطفه در رحم تا شروع تپش قلب و تولد و ماه های اولیۀ حیات می شود. اما اولین و مهمترین شاخصۀ تکاملی انسان که همانا خودآگاهی اوست در حدود دو سالگی نوزاد رخ میدهد. نوزاد در این هنگام از خود به « منِ » عنوان متمایز از دیگری آگاهی می یابد .

ادامه نوشته

نظریه شخصیت هری استک سالیوان

هری استک سالیوان معتقد است که هر انسانی یک جزء از یک شبکه ارتباطی است وعلت اختلال در رفتارش را باید در این شبکه ارتباطی پیدا کرد. به عنوان مثال، دختری که نظر بد نسبت به مردان دارد و معتقد است مردان جز به ار ضای جنسی خود به چیز دیگر فکر نمی کنند و از این تفکرات خود رنج می برد، به دلیل مشکلات شخصیتی خود به گونه ای عمل می‌کند که نشان دهنده بی بندوباریهای جنسی است ولذا باز هم مردانی به طرف او کشیده خواهند شد . که هدفشان صرفاً ارضای غریزه جنسی است. و بدین ترتیب باز هم نظر بد او نسبت به مردان تقویت می شود. سالیوان در تلاش های خود سعی کرده که دانش روانپزشکی را در زمینه بررسی هر چه بیشتر روابط میان انسانها استفاده کند تا آنجا که ممکن است روانشناسی مرضی و روانشانس اجتماعی را به هم

ادامه نوشته

نظریه شخصیت بر اساس آموزه های دین زرتشتی

با پژوهشی چند جانبه و گسترده درباره آیین و عقاید ایرانیان باستان , در مجموع در می یابیم که آنان پیرو آیین یکتاپرستی بوده اند که بر اصل تضاد دو عالم یا همان ناسازگاری دو نیروی مجرد خیر و شر استوار است . نماد این دو نیرو ( سپندمینو و اهریمن ) هرکدام با صفاتی انتزاعی همراهند . به طوری که سپند مینو به همراه شش امشاسپند ( فرشتگان ) دیگر یعنی سپند مینود : خرد مقدس , اردیبهشت : راستی و درستی , بهمن : منش پاک , شهریور : نیروی چیرگی بر جهان , اسفند پایداری و استواری , خرداد : کمال , امرداد : جاودانگی فضایل یا فروزه های اهورامزدا به شمار می آیند و صفات منفی مقابل

ادامه نوشته

نظريه شغل و شخصيت جان هالند

نظريه شغل و شخصيت جان ال هالند ( 1919  - 2008 ) ، تطابق و سازگاري شخصيت افراد و محيطهاي كاري متناسب را بيان مي كند. او بر اين عقيده بود كه يك فرد به فعاليتها و محيط هاي شغلي خاصي گرايش دارد كه با علايق و ارزشهايش سازگار باشد. ثبات در فعاليت شغلي در دراز مدت فقط وقتي حاصل مي شود كه بين فرد و نوع فعاليتهاي شغلي او هماهنگي صحيح و مناسب وجود داشته باشد. طبق نظريه هالند مي توان افراد را بر اساس خصوصيات و شباهتشان به يكي از 6 تيپ شخصيتي طبقه بندي كرد كه عبارتند از: واقعگرا ، جستجوگرا ، هنري ، اجتماعي ، متهور و قراردادي و شش نوع محیط شغلی مرتبط وجود دارد. 

ادامه نوشته

زاویه ژنتیکی نظریه شخصیت فروید

فروید شخصیت را ازشش زاویه مختلف درنظرگرفت 1 -زاویه مکانی : که شیوه هاي کارکرد هشیار در برابر ناهشیار را شامل می شود 2 -زاویه پویشی : که تعامل نیروهاي روانی را شامل می شود ادامه زاویه هاي شخصیت از دیدگاه فروید 3 -زاویه ژنتیکی : که به خاستگاه و رشد پدیده هاي روانی ازطریق مراحل دهانی، مقعدي، آلتی، نهفتگی و تناسلی مربوط می شود 4 -زاویه اقتصادي : که توزیع، تغییرشکل، و مصرف انرژي را دربر می گیرد ادامه زاویه هاي شخصیت از دیدگاه فروید 5 -زاویه ساختاري : که پیرامون واحدهاي کارکردي نهاد، من و فرامن قرار دارد.

ادامه نوشته