نظریه احساس تنهایی دیتوماسو و اسپینر

نظریه احساس تنهایی که توسط دیتوماسو (Daitomasso) و اسپینر (Spinner) توسعه یافته است، به بررسی ابعاد مختلف احساس تنهایی و عواملی که بر آن تأثیر می‌گذارند، پرداخته است. این نظریه به ویژه بر روی احساس تنهایی در بزرگسالان و تأثیرات روانی و اجتماعی آن تمرکز دارد. در همين راستا، ديتوماسو و اسپينر (1993) با بهره گيري از تقسيم بندي ويس ابزاري سي و هفت گويه اي را براي نشان دادن ابعاد مختلف احساس تنهايي، با عنوان مقياس احساس تنهايي اجتماعي- عاطفي بزرگسالان (SELSA) تهيه كردند. اين مقياس، احساس تنهايي را در سه بعد خانوادگي، رمانتيك و اجتماعي ارزيابي مي كند و احساس تنهايي عاطفي از مجموع دو بعد خانوادگي و رمانتيك حاصل مي گردد.

ادامه نوشته

مبانی نظری احساس تنهایی

گستردگی ماهیت احساس تنهایی بسیاری از پژوهشگران را بر آن داشته است تا افزون بر تعریف و مفهوم سازی و ارتباط آن با سایر متغیر ها و مشکلات، به مطالعه ساختار عاملی و شناسایی عوامل تشکیل دهنده آن بپردازند. تلاش هایی که به منظور اندازه گیری احساس تنهایی مانند: مفهوم سازی آن انجام شده است، بیانگر تنوع و اختلاف نظر پژوهش گران در این زمینه است که به دو روی آورد متفاوت منتهی می شود. در یک روی آورد، مقیاس کلی و تک بعدی، احساس تنهایی را به منزله یک پدیده واحد در نظر می گیرند

ادامه نوشته

نظریه احساس تنهایی ویس

احساس تنهایی یک تجربه پیچیده و چند بعدی است که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر زندگی فرد بگذارد. درک این احساس و شناسایی راهکارهای مقابله با آن می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و روابط اجتماعی کمک کند. احساس تنهایی یک تجربه عاطفی و روانی است که زمانی به وجود می‌آید که فرد احساس می‌کند در زندگی خود ارتباطات عاطفی و اجتماعی کافی ندارد. نظریه احساس تنهایی ویس (Weiss) در سال 1973 به بررسی ابعاد مختلف احساس تنهایی و تأثیرات آن بر فرد پرداخته است. او این احساس را به دو ویژگی اصلی تقسیم‌بندی کرده است: انزوا هیجانی و انزوا اجتماعی

ادامه نوشته

نظریه روانشناختی تکاملی هیجانات رابرت پلاچیک و چرخ احساسات پلاچیک

رابرت پلاچیک رویکردی روانشناختی-تکاملی را در دسته‌بندی هیجانات برای پاسخ‌های عمومی هیجانی ارایه کرد. در سال ۱۹۸۰، رابرت پلاچیک یک روانشناس درست و درمون بوده که بعد از کلی کاوش و تحقیق می‌یاد و ادعا می‌کنه که آدمیزاد هشت احساس اساسی داره: لذت (شادی) ، اعتماد ، ترس ، تعجب (غافلگیری) ، غم ، انتظار (پیش‌بینی) ، عصبانیت ( خشم ) ، انزجار . پلاچیک استدلال می‌کند که اصلی بودن این هیجان‌ها با نمایان کردن هرکدام به عنوان ماشه چکان رفتارهایی باارزش از منظر اصل بقاء مشخص می‌شود، همانند شیوه‌ای که ترس باعث ایجاد پاسخ جنگ یا گریز می‌گردد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی آرتور جانوف

آرتور جانوف یا آرتور آنو (21 اوت 1924 - اول اکتبر 2017) ، همچنین به عنوان Art Janov شناخته می شود، روانشناس، روان درمان و نویسنده آمریکایی بود. وی به عنوان خالق اولیه درمان، از معالجه بیماری روانی که به طور مکرر فروکش کردن، احساس و تجربه دردهای طولانی مدت کودکانه سرکوب شده، مشهور است. آنوو برای اولین بار یک موسسه روان درمانی را به نام انستیتوی پریمال در دکتر آلمونت شمالی در غرب هالیوود، کالیفرنیا و از سال 1980 به عنوان مرکز اصلی آنوو در خیابان اشلند در سانتا مونیکا، کالیفرنیا تاسیس کرد. آنوو نویسنده بسیاری از کتابها بود، از جمله مهمترین آنها The Primal Scream (1970) ، و همچنین زیست شناسی عشق و زندگی قبل از تولد: فیلم نامه پنهان که بر زندگی ما حاکم است.

ادامه نوشته

اصول و قوانین گشتالت

نظریه‌ی گشتالت که با نام‌های دیگری مانند Gestalt psychology یا Gestaltism یا Configurationism نیز شناخته می‌شود، نزدیک به ۱۰۰ سال پیش در آلمان و اتریش برای توضیح چگونگی ادراک‌کردن متولد شد. Gestalt در لغت به معنی شکل است و در این نظریه به معنای الگو یا ترتیب و وضعیت قرار‌گرفتن شکل‌ها و طرح‌ها کنار یکدیگر به‌کار رفته است. براساس این نظریه انسان (مغز ما) تمایل دارد اشکال، الگوها و طرح‌ها را درکنار یکدیگر و به‌عنوان یک کل درک کند. یعنی وقتی ما چند شکل یا طرح را کنار یکدیگر می‌بینیم، آن‌ها را تک تک و به‌تنهایی نمی‌بینیم، آن‌ها را باهم می‌بینیم و درک می‌کنیم. ما (انسان) تمایل دارد به گروه‌بندی و ترکیب‌کردن اشکالی که کنارهم در وضعیت‌های مختلف قرار می‌گیرند .

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی جورج باترورث

جورج اسموند باترورث ( George Esmond Butterworth ) متولد 8 نوامبر 1946 و متوفای 12 فوریه 2000 در سن 53 سالگی ، استاد روانشناسی بریتانیایی بود که رشد نوزادان را مطالعه می کرد . جورج باترورث یکی از دو بنیانگذار انجمن اروپایی روانشناسی رشد بود . پس از اتمام دکترای فلسفه از آکسفورد، باترورث پستی را در دانشگاه ساوتهمپتون گرفت و در سال 1985 به کرسی روانشناسی در استرلینگ رفت، قبل از اینکه در سال 1991 به دانشگاه ساسکس آمد. او در سال 1996 به عنوان استاد افتخاری دانشگاه شرق لندن منصوب شد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی دیوید شافر

رشد در کل، فرآیند پیچیده اي است و ادراك تنها یک حیطه از رشد است که بر زمینه هاي متعدد دیگر تأثیر می گذارد. شافر ( Shaffer ) در سال 1993 تعریفی جامع و کامل از آنچه به عنوان رشد ادراکی در نظر گرفته می شود، ارائه داد. شافر معتقد است رشد ادراکی که همان رشد مهارت هاي تفسیري است، فرآیند پیچیده اي است که به بروز ژن مایه فردي، رسش گیرنده هاي حسی، تجارب حسی براي تحلیل و تفسیر و توانایی هاي شناختی کودك وابسته است.

ادامه نوشته

قانون آستانه دوهرتی

در سال 1982 والتر ج. دوهرتی ( Walter J. Doherty ) و آرویند ج. تادانی ( Ahrvind J. Thadani ) ، در IBM Systems Jornal ، تحقیقات خود را در قالب یک مقاله منتشر کردند که طبق آن ، زمان واکنش کامپیوتر ، برخلاف استاندارد قبلی که 2000 میلی ثانیه محاسبه شده بود ، 400 میلی ثانیه تخمین زده شد . زمانی که درخواست کاربر در کمتر از 400 میلی ثانیه به اجرا رسید ، این اتفاق فراتر از آستانه دورتی تلقی شد و به نظر می رسید که استفاده از چنین درخواست هایی می تواند برای کاربران اعتیاد آور باشد .

ادامه نوشته

قانون فیتس

در سال ۱۹۵۴ میلادی، روانشناس آمریکایی پاول موریس فیتس (Paul Morris Fitts) طی نظریه‌ای اعلام کرد: زمان لازم برای رسیدن به هدف، بستگی دارد به اندازه هدف و فاصله ما از آن. یعنی مثلاً برای کلیک با ماوس بر روی یک دکمه، هرچه دکمه بزرگ‌تر و هرچه کرسر ماوس به دکمه نزدیک‌تر باشد، زمان کمتری برای کلیک لازم است. به عبارت دیگر، هرچه دکمه ریزتر و دورتر باشد، زمان بیشتری برای رسیدن به آن لازم است.

ادامه نوشته

قانون هیک

قانون هیک (یا قانون هیک-هایمِن) در قرن نوزدهم میلادی توسط ویلیام ادموند هیک ( Wiliam Edmund Hick ) روانشناس بریتانیایی و ری هایمن ( Ray Hyman ) روانشناس آمریکایی بیان شد. در سال 1952 ، این دو نفر تلاش کردند تا رابطه بین تعداد محرک های موجود و زمان واکنش فرد به هر محرک داده شده را بررسی کنند ، هر چه محرک های بیشتری برای انتخاب وجود داشته باشند ، زمان بیشتری طول می کشد تا کاربر تصمیم بگیرد که با کدام یک از آنها تعامل داشته باشد . کاربرانی که با گزینه های مختلف بمباران می شوند . باید برای تفسیر و تصمیم گیری وقت صرف کنند و کاری را انجام بدهند که دوست ندارند .

ادامه نوشته

نظریه های جامعه شناسی احساسات ادوارد لاولر

ادوارد لاولر ( .Lawler, Edward J ) از نظريه پردازان مكتب مبادله است . لاولر در قضاياي نظري خود، سعي دارد كه به دو پرسش پاسخ گويد: اول اينكه تحت چه شرايط ساختاري، مبادله موجد عاطفه و احساسات است؟ دوم اينكه تحت چه شرايطي اين عاطفه به واحدهاي اجتماعي نسبت داده خواهد شد و بنابراين رفتارهاي جمع مدارانه را به وجود مي آورد؟ اين نظريه بر آن است كه ساختارهاي مبادله، فعاليت هاي مشتركي را به وجود مي آورد.

ادامه نوشته

نظریه های جامعه شناسی احساسات تئودور کمپر

تئودور كمپر ( .Kemper, Theodore D ) يكي از پيشگامان در جامعه شناسي عاطفه است . وي ابتدا رهيافت خود را نظرية تعامل اجتماعي عاطفه ناميد و اخيراً به همراه كالينز به دنبال پيشبرد اين نظريه بوده اند. كمپر از نظريه پردازاني است كه با ديد ساختاري و اثباتي به عاطفه مي نگرد. نظرية وي با يك ايدة ساده آغاز مي شود: قدرت و پايگاه نسبي افراد در تعاملات اجتماعي و تغيير در قدرت و پايگاه آنها، اثرات مهمي بر حالات عاطفي آنها دارد. به عبارتي پيامدهاي بدست آوردن يا از دست دادن قدرت و پايگاه، در يك رابطة اجتماعي، موجد عاطفه است. وي در قضاياي خود، حالات مختلف اين پيامدها و عاطفه متناظر با هر يك را بررسي مي كند.

ادامه نوشته

نظریه های جامعه شناسی احساسات جاناتان ترنر

به نظر جاناتان ترنر، انسانها داراي نيازهاي بنياديني هستند كه براي برآوردن آنها به تعامل رودر رو مي پردازند . اين نيازها عبارتند از نياز به تأييد، نياز به پاداش هاي مفيد مبادله اي، نياز به عضويت گروهي، نياز به اعتماد و نياز به واقع بودگي . ترنر در نظرية خود، به پنج نياز بنيادين اشاره مي كند كه بشر در تعامل رو در رو به دنبال برآوردن آنها است. از نظر وي افراد به دليل اجتناب از اضطراب، به دنبال رفع اين نيازها هستند.

ادامه نوشته

نظریه پرتگاه دیداري النور گیبسون و ریچارد والک

از نظر النور گیبسون و ریچارد والک ( Gibson & walk ) (1960) پرتگاه دیداري در واقع میزي است که سطح آن با شیشه پوشیده شده و در سطح زیر آن یک طرف گودتر از طرف دیگر است. نتایج نشان داد که کودکان ( 6-12 ماهه ) براي سینه خیز رفتن به قسمت عمیق، تأمل و احتیاط میکنند. بنابراین، این موضوع از درونی بودن ادراك نشانه هاي عمق حمایت می کند، به این دلیل که حتی در این سن هم دیده می شود. پرتگاه دیداری وسیله ای است برای نشان دادن اینکه بچه ی انسان و حیوان همینکه بتواند حرکت کند قادر به درک عمق نیز هست.

ادامه نوشته

نظریه تکلیف ترجیح دیداري فنتز

فنتز ( Fantz ) (1961) اعتقاد داشت که در ادراك اشیاء حتی در دوره نوزادي ترجیح دیداري وجود دارد. جهت تأیید این عقیده به نوزاد کوچک ( 4 روزه- 5 ماهه) یکسري صفحات را نشان داد که یا خالی بودند یا تصاویري شبیه چهره انسان داشتند و در جهت هاي صحیح یا درهم و برهم ارائه شدند و نشان داده شد که براي دیدن تصاویري که بیشتر شبیه چهره انسان بود، میل و ترجیح بیشتري در نوزادان وجود داشت. فنتز باور داشت که این موضوع از درونی بودن ادراك حمایت می کند و تأیید می کند که ترجیح محرك اجتماعی حتی از سطوح و مراحل ابتدایی رشد وجود دارد.

ادامه نوشته

نظریه ادراک کایران ایگان

کایران ایگان ( Kieran Egan ) متولد 1942 در ایرلند ، یک فیلسوف آموزشی معاصر و دانشجوی کلاسیک ، انسان شناسی ، روانشناسی شناختی و تاریخ فرهنگی . وی درباره مسائل مربوط به آموزش و رشد کودک ، با تأکید بر استفاده از تخیل و مراحل فکری ( اگان آنها را درک می نامد ) نوشت که در طی رشد فکری شخص اتفاق می افتد. او کار معلمان ژان پیاژه و مترقی مترقی ، به ویژه هربرت اسپنسر و جان دیویی را زیر سال برده است. وی در حال حاضر در دانشگاه سایمون فریزر کار می کند . مهمترین کار وی کتاب 1997 ذهن تحصیل کرده ( ذهن فرهیخته ، The Educated Mind ) است .

ادامه نوشته

آشنایی با روانکاوان : جان فردریکسون

قطعا بسیاری از روانشناسان و روانکاوانی که با رویکرد درمانی Istdp آشنا شده اند ، اسم روانشناس بزرگ جان فردریکسون را شنیده اند. جان فردریکسون ( Jon Frederickson ) ، از شاگردان ممتاز دکتر دوانلو است که در مدرسه عالی روانپزشکی واشینگتن تدریس می‌کند و از اعضای هیئت علمی این مجموعه است. او در بسیاری از مراکز علمی، بخش آموزش ISTDP را مدیریت می‌کند.از فردریکسون مقاله‌های زیادی منتشر شده است.همچنین اثر جدید او با عنوان «هم‌آفرینی تغییر» به تازگی موفق به دریافت جایزه بین المللی کتاب درخصوص سلامت روان شده است. او با هدف آموزش بهترروان‌درمانی پویشی فشرده، نمونه‌هایی ویدئویی از درمان‌های بالینی خود در هلند، دانمارک، نروژ، لهستان، ایتالیا، بریتانیا، آمریکا و برزیل را به اشتراک گذاشته است و تلاش می‌کند تا این روند ادامه پیدا کند.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی ریچارد دیویدسون

ریچارد جی دیویدسون ( Richard Davidson ) متولد 12 دسامبر 1951 ، استاد روانشناسی و روانپزشکی در دانشگاه ویسکانسین – مدیسون و مدیر آزمایشگاه تصویربرداری مغز و رفتار ویزمن و آزمایشگاه علوم اعصاب عاطفی و همچنین موسس و رئیس مرکز ذهن های سالم است . متولد خانواده یهودی که در بروکلین نیویورک است , ریچارد "ریچی" دیویدسون دبیرستان میدوود درس خوانده است . بین سالهای 1968–1971 ، وی به عنوان دستیار تحقیقات تابستانی در آزمایشگاه خواب در این نزدیکی مرکز پزشکی میمونیدس کار کرد ، کار او ، پاک کردن الکترودهایی که برای بدن افراد در مطالعات خواب سوار شده بود . دیویدسون مدرک لیسانس خود را در سال ۱۹۷۲ از دانشگاه نیویورک دریافت کرد و دکترای خود را دریافت کرد. در رشته شخصیت، آسیب شناسی روانی، و فیزیولوژی روانی در سال ۱۹۷۶ از دانشگاه هاروارد، جایی که او با دانیل گولمن و گری شوارتز کار کرد. او در هاروارد تحت راهنمایی دیوید سی مک کللند و تحت تاثیر نورمن گشویند و Walle J. H. Nauta بوده است . او از سال 1984 تا بحال استاد روانشناسی و روانپزشکی ویلیام جیمز و ویلاس در دانشگاه ویسکانسین-مدیسون است. او همچنین موسس و رئیس مرکز ذهن سالم است.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی دانیل گیلبرت

دانیل تاد گیلبرت ( Daniel Gilbert ) متولد 5 نوامبر 1957 ، روانشناس اجتماعی و نویسنده آمریکایی است. وی استاد روانشناسی ادگار پیرس در دانشگاه دانشگاه هاروارد است و به دلیل تحقیقات خود با تیموتی ویلسون از دانشگاه دانشگاه ویرجینیا در مورد پیش بینی عاطفی وی نویسنده پرفروش ترین کتابهای بین المللی Stumbling on Happiness است که به بیش از 30 زبان ترجمه شده و برنده جایزه های انجمن سلطنتی کتابهای علمی در سال 2007 شده است. وی همچنین برای چندین روزنامه و مجله مقاله نویسی کرده ، میزبان یک مجموعه تلویزیونی غیر داستانی با موضوع PBS بوده و سه سخنرانی معروف TED . گیلبرت در سن ۱۹ سالگی، دبیرستان را ترک می‌کند تا به جای درس خواندن و تحصیل، نویسنده‌‌ای موفق در خلق آثار و داستان‌های علمی-تخیلی شود. به همین جهت، برای ارتقاء مهارت نویسندگی خود تصمیم می‌گیرد به کالج محلی برود و در دوره‌های نویسندگی خلاقانه ثبت نام کند. اما متوجه می‌شود که ظرفیت این کلاس تکمیل شده و تنها کلاسی که ظرفیت خالی دارد کلاس «مقدمه‌ای بر روانشناسی» است.در همان کلاس ثبت نام می‌کند و حاصل ورود به دنیای روانشناسی، کتاب‌ها و پژوهش‌های ارزنده‌ای است که او از خود به جا گذاشته است.

ادامه نوشته

روانشناسی اشک و نظریه های روانشناسی اشک

روانشناسی اشک یکی از موضوعاتی است که افراد زیادی در مورد آن تحقیق کرده اند. مثلا آیا تا به حال برایتان پیش آمده است که با دیدن یک فیلم یا یک سریال اشک بریزید و ناراحت شوید و یا هنگامی که یکی از دوستانتان و یا خودتان در یک مسابقه مقامی را کسب کرده اید از خوشحالی اشک ریخته باشید. به گفته محققان، گریه کردن ذاتی است و انسان روزانه حدود 280 گرم و سالانه 30 گالن اشک تولید می‌کند. این میزان بر اساس جنسیت، متفاوت بوده و زنان بیش از مردان گریه می‌کنند. گریه تولد و مرگ آدمی را نشانه‌گذاری می‌کند. گریستن نخستین واکنش نوزادی است که متولد می‌شود و فردی که از دنیا می‌رود واکنش ماتمی را در بازماندگان بر می‌انگیزد که با گریه همراه است‌.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی کنت سی بریج

کنت سی بریج ( Kent C. Berridge ) متولد 1957) استاد روانشناسی ( زیست روانشناسی ) و علوم اعصاب در دانشگاه میشیگان است . بریج برنده مشترک جایزه گراومایر در سال 2018 برای روانشناسی بود. بریج مدرک لیسانس علوم خود را در سال ۱۹۷۹ از دانشگاه کالیفرنیا، دیویس و فوق لیسانس خود را در سال ۱۹۸۰ از دانشگاه پنسیلوانیا دریافت کرد. او همچنین دکترای خود را دریافت کرد. از پن، در سال ۱۹۸۳٫ او در حال حاضر استاد روانشناسی و علوم اعصاب در دانشگاه میشیگان، و همچنین مدیر آزمایشگاه عصب شناسی عاطفی و زیست روانشناسی در آنجا است. کار بریج در نزدیکی علوم اعصاب قرار دارد و بر همبستگی‌های عصبی حالات عاطفی آگاهانه انسان – لذت، درد، شادی، غم، شادی، افسردگی و غیره – و همچنین یادگیری، تصمیم‌گیری، رفتار اعتیادآور متمرکز است. و موضوعات مرتبط سوال اصلی که آزمایشگاه او مطرح می کند و سعی می کند به آن پاسخ دهد، روشی است که در آن حالات عاطفی در مغز ایجاد می شود، از جمله لذت، میل و اشتها، عاطفه، و ظرفیت عاطفی (مقیاس ذهنی از ارزش مثبت به ارزش منفی که بر اساس آن بیشترین عاطفه دولت ها خود را به ما نشان می دهند). علاوه بر این، آثار بریج به موضوعات پیچیده تری نیز می پردازد، مانند اساس عصبی یادگیری، علل اعتیاد، رابطه عصبی زیستی بین میل و ترس،

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی لیزا فلدمن بارت

لیسا فلدمن برت ( Lisa Feldman Barrett ) ؛ استاد برجسته دانشگاه در رشته روان‌شناسی در دانشگاه نورث‌ایسترن است و در آنجا کارهایش روی علوم عاطفی ( احساسات ) متمرکز است. بارت (نام خانوادگی فلدمن) در سال ۱۹۶۳ در تورنتو، انتاریو، کانادا در یک خانواده فقیر به دنیا آمد. و خانواده اولین عضو خانواده بزرگ وی برای حضور در دانشگاه بود . او پس از این که تحصیلات ابتدایی خود را می گذارند به روان شناسی علاقمند می شود و وارد این رشته می شود. او مدرک لیسانس خود را در رشته روانشناسی از دانشگاه تورنتو دریافت کرد و دکترای خود را در 1992 با عنوان « در مورد عدم موفقیت در تمایز اضطراب و افسردگی در خودسنجی » با راهنمایی استاد مایک راس دریافت کرد. در روانشناسی بالینی در دانشگاه واترلو، در واترلو، انتاریو. او در حال حاضر استاد ممتاز روانشناسی دانشگاه در دانشگاه نورث ایسترن است که در آنجا ریاست آزمایشگاه علوم عاطفی بین رشته ای (IASL) را بر عهده دارد. او به همراه جیمز راسل سردبیر موسس مجله Emotion Review است.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی هانس والاک

هانس والاک متولد ۲۸ نوامبر ۱۹۰۴ در برلین و متوفای ۵ فوریه ۱۹۹۸ در پنسلوانیا در 93 سالگی ، یک روانشناس تجربی آلمانی-آمریکایی بود که تحقیقاتش بر ادراک و یادگیری متمرکز بود. اگرچه او در سنت روانشناسی گشتالت آموزش دیده بود ، بسیاری از کارهای بعدی او انطباق پذیری سیستم های ادراکی را بر اساس تجربه ادراک کننده بررسی کردند، در حالی که بیشتر نظریه پردازان گشتالت بر کیفیت های ذاتی محرک ها تاکید کردند و نقش تجربه را کم اهمیت جلوه دادند. مطالعات والاک در مورد رنگ سطح آکروماتیک، زمینه را برای تئوری های بعدی در مورد ثبات سبکی فراهم کرد، و کار او بر روی محلی سازی صدا، پردازش ادراکی را که زیربنای صدای استریوفونیک است، روشن کرد. او عضو آکادمی ملی علوم، همکار گوگنهایم و دریافت کننده مدال هاوارد کرازبی وارن از انجمن روانشناسان تجربی بود.

ادامه نوشته

نظریه روانشناسی ریچارد نیسبت

ریچارد یوجین نیسبت ( Richard Eugene Nisbett ) متولد ۱ ژوئن ۱۹۴۱ در لیتلفیلد تگزاس ، روانشناس و نویسنده اجتماعی آمریکایی است. او استاد برجسته روانشناسی اجتماعی تئودور ام. نیوکمب و مدیر مشترک برنامه فرهنگ و شناخت در دانشگاه میشیگان در آن آربور است. علایق تحقیقاتی Nisbett در شناخت اجتماعی، فرهنگ، طبقه اجتماعی و پیری است. وی دکترای خود را از دانشگاه کلمبیا، جایی که مشاور او استنلی شاختر بود، که از دیگر دانشجویان آن زمان لی راس و جودیت رودین بودند، دریافت کرد. مالکوم گلدول در مصاحبه ای با نیویورک تایمز گفت : "تاثیرگذارترین متفکر در زندگی من، روانشناس ریچارد نیسبت بوده است. او اساساً دیدگاه من را نسبت به جهان به من داد."

ادامه نوشته

اثر مک کالو

سلست مک کالو هاوارد ( Celeste McCollough ) متولد 1927) یک روانشناس آمریکایی است که در زمینه ادراک بصری انسان تحقیق می کند . او بیشتر به دلیل کشف اولین افترافکت احتمالی در سال 1965 شناخته می شود که بلافاصله پس از آن به عنوان اثر مک کولو شناخته شد . سلست مک کالو اولین مقاله خود را از تحقیقات پایان نامه خود در دانشگاه کلمبیا منتشر کرد (مک کولو، 1955). پس از تدریس در سال‌های 1954-1956 در کالج اولیوت، میشیگان، او اولین زنی بود که به یک موقعیت تمام وقت در بخش روانشناسی کالج اوبرلین منصوب شد . در سال‌های 1962-1963 در طول اولین مرخصی تعطیلات خود ، تحقیقاتی را در کانادا در مورد تأثیرات ادراکی استفاده از عینک‌های دو رنگ انجام داد (McCollough, 1965b). این منجر به کشف اثری شد که نامش را دارد (McCollough, 1965a). مقاله او جرقه صدها مقاله علمی دیگر را برانگیخت. در سال 1970 مک کالو از سمت خود در اوبرلین استعفا داد و وقت خود را وقف تربیت یک دختر و پسر کرد. در سال 1986، او با قراردادی با موسسه تحقیقاتی دانشگاه دیتون (UDRI) به تحقیقات بینایی بازگشت. او روی نقش رنگ در نمایشگرهای شبیه سازی پرواز برای آزمایشگاه منابع انسانی نیروی هوایی در پایگاه نیروی هوایی ویلیامز ، آریزونا کار کرد (به عنوان مثال، هاوارد، 1992؛ هاوارد، 1994؛ هاوارد، 1996).

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی جیمز جروم گیبسون

جیمز جروم گیبسون ( James J. Gibson ) متولد 27 ژانویه 1904 در مک کانلسویل اوهایو و متوفای 11 دسامبر 1979 در ایتاکا نیویورک در 75 سالگی ، روانشناس آمریکایی و یکی از مهمترین نظریه پردازان در زمینه ادراک بصری است ، که شهره اصلی او در زمینه روانشناسی آزمایشی و بینایی است . گیبسون دربارۀ ادراک بصری تحقیقات مؤثر و بسیار بدیعی کرد. از منتقدان هرمان هلمهولتز ، فیزیولوژیست آلمانی، بود که ادراک را مستلزم استنباط‌های ناخودآگاه از داده‌های حسی و تداعی‌های مبتنی‌ بر یادگیری می‌دانست. به‌نظر او اطلاعات ادراکی مستقیماً از محیط، و بدون عوامل واسطه‌ای، حاصل می‌شود. گیبسون این ایده را که سیستم عصبی به طور فعال درک بصری آگاهانه ایجاد می کند ، به چالش کشید و در عوض آن را به روانشناسی زیست محیطی ارتقا داد ، که در آن ذهن مستقیماً محرک های محیطی را بدون ساخت یا پردازش شناختی اضافی درک می کند. وی را به عنوان 88مین روانشناس قرن بیستم مورد استناد قرار داده است .

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی النور جک گیبسون

خانم النور جک گیبسون ( Eleanor J. Gibson ) متولد 7 دسامبر 1910 در پوریای ایلینوی و متوفای 30 دسامبر 2002 کلمبیای کارولینای جنوبی در 92 سالگی ، روانشناس آمریکایی که بر رشد خواندن و یادگیری ادراکی در نوزادان متمرکز بود. پدر وی ، ویلیام الكساندر جك ، تاجری بود كه در عمده فروشی سخت افزار تخصص داشت. مادر او ، ایزابل گریه جک ، خانه دار بود که از آن فارغ التحصیل شد کالج اسمیت. گیبسون یک خواهر و برادر به نام امیلی جک داشت که در سال 1916 متولد شد. گیبسون با شوهرش ملاقات کرد ، جیمز گیبسون ، در پایان سال جوان خود در اسمیت هنگام شرکت در یک مهمانی باغ فارغ التحصیلی. جیمز استادیار بود ، و یک روز پس از ملاقات با جیمز ، گیبسون برنامه خود را تغییر داد تا شامل جیمز پیشرفته شود روانشناسی تجربی دوره. آنها در سپتامبر 1932 ازدواج کردند. اولین فرزندشان ، جیمز جی. گیبسون ، جونیور ، در سال 1940 متولد شد. فرزند دوم آنها ، ژان گیبسون ، در سال 1943 متولد شد. گیبسون تصمیم گرفت برای مدت چند سال از تحقیق فاصله بگیرد تا در مورد فرزندانش و تدریس تمرکز کند .

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی جروم کاگان

جرومی کاگان ( Jerome Kagan ) متولد 25 فوریه ۱۹۲۹ در نیوآرک، نیوجرزی و متوفای ۱۰ مهٔ ۲۰۲۱ در 92 سالگی ، روان‌شناس آمریکایی بود که استاد روان‌شناسی دانیل و امی استارچ در دانشگاه هاروارد و همچنین یکی از اعضای هیئت علمی موسسه سیستم‌های پیچیده نیوانگلند بود . او یکی از پیشگامان کلیدی روانشناسی رشد بود . جروم کاگان که در خانواده میرتل و جوزف کاگان به دنیا آمد، پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان راهوی در سال 1946، او تحصیل در رشته روان‌شناسی را انتخاب کرد، زیرا او جذب دانشمند بودن شده بود و می‌خواست علاقه پدربزرگش به طبیعت انسان را حفظ کند. او مدرک لیسانس خود را از دانشگاه راتگرز در سال 1950 دریافت کرد . او مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه هاروارد به دست آورد . سپس در دانشگاه ییل برای تحصیل در رشته روانشناسی پذیرفته شد و در آنجا دکترای خود را دریافت کرد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی استنلی شاختر

استنلی شاختر متولد 15 آوریل 1922 در فلاشینگ کوئینز نیویورک و متوفای 7 ژوئن 1997 در ایست همپتون نیویورک در سن 75 سالگی ، یک روانشناس اجتماعی آمریکایی بود که شاید بیشتر به دلیل توسعه نظریه دو عاملی احساسات در سال 1962 به همراه جروم ای. سینگر شناخته شده است. او در نظریه خود بیان می کند که احساسات دارای دو عنصر هستند: برانگیختگی فیزیولوژیکی و یک برچسب شناختی. تجربه یک فرد از یک هیجان ناشی از آگاهی ذهنی از برانگیختگی فیزیکی بدن و توضیحی است که فرد به این برانگیختگی می دهد. شاختر همچنین آثار زیادی در مورد چاقی ، پویایی گروه ، ترتیب تولد و سیگار کشیدن مطالعه و منتشر کرد. بررسی نظرسنجی عمومی روانشناسی ، که در سال 2002 منتشر شد، شاختر را به عنوان هفتمین روانشناس قرن بیستم رتبه بندی کرد. شاختر در فلاشینگ نیویورک ، پسر آنا (فروشتر) و ناتان شاختر به دنیا آمد. پدر و مادرش هر دو یهودی رومانیایی بودند ، پدرش اهل واسیو ، روستای کوچکی در بوکووینا ، و مادرش اهل رادائوسی بودند. در جوانی، شاختر در ابتدا تاریخ هنر را در دانشگاه ییل خواند . او مدرک لیسانس خود را در سال 1942 به دست آورد و ادامه تحصیل داد تا کارشناسی ارشد خود را در رشته روانشناسی، همچنین در دانشگاه ییل، جایی که تحت تأثیر کلارک هال قرار گرفت، ادامه داد . شاختر پس از اخذ مدرک کارشناسی ارشد در سال 1944 به نیروهای مسلح ایالات متحده پیوستوی تا سال 1946 در آنجا خدمت کرد.

ادامه نوشته

سوگیری توجه

سوگیری در توجه ( Attentional bias ) گونه‌ای از سوگیری‌های شناختی است که فرد به صورت غیرارادی توجه ویژه‌ای به یک محرک خاص یا یک نشانه حسی داشته باشد. چنین سوگیری‌هایی معمولاً به قضاوت ضعیف و نادرست یا یادآوری ناقص از یک واقعه خاص می‌انجامند. از پیامدهای این سوگیری می‌توان، ضعف در تصمیم‌گیری منطقی و گرایش به یک یا چند مشخصه از کل مشخصه‌های یک پدیده را نام برد. در تهیه آزمایه های سنجش سوگیری توجه این نکته حائز اهمیت است که کلمات کنترل و مرتبط با محرک از لحاظ طول کلمات، تعداد سیلاب‌ها، و تعداد تکرار آن کلمه در آن زبان (فراوانی) باید با هم جور شوند. هم چنین تصاویر کنترل و مرتبط با محرک باید از لحاظ پیچیدگی و روشنایی کلی جور شوند (فیلد و همکاران، ۲۰۰۸). یکی از ابزارهای پرکاربرد در سنجش سوگیری توجه، ابزار پروب دات می‌باشد. این ابزار هم برای سنجش سوگیری توجه و هم برای اصلاح آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای سنجش سوگیری توجه، به طور تصادفی دو واژه ظاهر خواهند شد که یکی محتوای خنثی دارد و یکی مرتبط با مواد می‌باشد. پس از چند ثانیه دو واژه ناپدید می‌شوند و یک پروب (در اینجا فلش رو به بالا) به جای یکی از دو واژه ظاهر می‌شود. این که چه واژه‌هایی ظاهر شوند و این که هر کدام در سمت چپ یا راست صفحه نمایش قرار گیرند و این که پروب جانشین کدام تصویر شود به طور تصادفی تعیین شده و همه‌ی حالات ممکن به ترتیب تصادفی نمایش داده می‌شوند.

ادامه نوشته

ادراک کنترل

شاید یکی از جامع‌ترین اهداف آموزش و پرورش در هر جامعه این باشد که به دانش‌آموزان آموزش داده شود که مسئولیت اعمال خود را بپذیرند. زیرا جامعه‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم، انتظار دارد که مدارس، همان طور که خواندن، نوشتن و حل مسائل را به افراد آموزش می‌دهند،‌ مسئولیت‌پذیری را نیز به آنها بیاموزند تا به شهروندانی مسئولیت‌پذیر تبدیل شوند. مسئولیت‌پذیری با مفهومی که منبع کنترل به ادراک فرد از آنچه باعث رفتارش شده است، اشاره دارد (رضا خانی، ۱۳۸۶). اگر فرد در یابد که اعمالش نتیجه عوامل بیرونی است، گفته می‌شود که او منبع کنترل بیرونی دارد. این نیروهای بیرونی ممکن است مربوط به مراجع قدرت یا وقایع اتفاقی باشد. افرادی که چنین احساسی دارند، معتقدند که در آنچه برای آنها اتفاق می‌افتد، نقش کمی دارند. در واقع آنها خود را اسیر شرایط محیط بیرونی می‌کنند (آتش روز، ۱۳۸۷). شخصی که اعمالش را نتیجه عوامل درونی بداند، دارای منبع کنترل درونی است. چنین افرادی خود را عامل اصلی اتفاقاتی که برای آنها رخ می‌دهد؛ می‌دانند. این افراد، به جای این که خود را اسیر رخدادهای بیرونی بدانند، وقایع بیرونی را حداقل و تا حدی تحت کنترل خود می‌دانند. افراد با منبع کنترل درونی، رفتارشان را منبع و عامل اصلی پاداش‌ها یا تنبیه‌ها می‌دانند؛ خواه اعمالشان به پاداش و تنبیه منجر شود یا نشود. به عبارتی دیگر، افراد با منبع کنترل درونی، نسبت به رفتارشان احساس مسئولیت می‌کنند (افروز، ۱۳۸۰).

ادامه نوشته

ادراک و مهارت های ادراکی - حرکتی کودکان

«ادراک» ناظر است بر فرایندهای شناختی که به درون داد حسی نظم ، شکل و معنا می دهند . ادراک یک فرایند روان شناختی است که کنش اجرایی بر درون داد حسی دارد . «مهارت های ادراکی و حرکتی» به عنوان فعالیت های فیزیکی دارای هماهنگی در مهارت های حرکتی و ادراکی تعریف می شوند . برای مثال ، تکلیفی که از کودک ترسیم یک مربع را طلب می کند ، مستلزم توانایی درک ارتباطات بین خطوط مربع و فعالیت حرکتی هماهنگ در ترسیم شکل است . ادراک حرکت فرایند استنتاج سرعت و جهت عناصر در یک صحنه بر اساس ورودی‌های بصری، ویستیبولار و proprioceptive است. اگر چه این فرایند برای اکثر ناظران صریح به نظر می‌رسد، اما ثابت شده‌است که مشکل دشواری از دیدگاه محاسباتی است و توضیح آن از نظر پردازش عصبی بسیار دشوار است. ادراک حرکت توسط بسیاری از رشته‌ها، از جمله روانشناسی (یعنی ادراک بصری)، مغز، نوروفیزیولوژی، مهندسی، و علوم رایانه مورد مطالعه قرار گرفته‌است.

ادامه نوشته

درک اصوات گفتاري در دوره جنینی

در خصوص ميزان شنوايي کودکان در دوره جنيني تحقيقات زيادي انجام گرفته است. تا همين اواخر، تصور بر اين بود که طنين گفتار مادر تحت تاثير اصوات قوي ضربان قلب و ديگر اندامهاي بدن او قرار دارد. اما حال ثابت شده است که جنين نيز مي‌تواند اصوات خارجي همچون صداي مادر، را بشنود. در اواخر حاملگي مادر، جنين مي‌تواند اصوات آشنا را بشناسد و حتي داستاني را كه مادرش قبل از تولد برايش خوانده را تشخيص دهد. اين اظهار نظر در تحقيقي که ديکاسپر و اسپنس درسال 1986 انجام دادند به اثبات رسيده است. در تحقيق ديکاسپر و اسپنس دوازده زن حامله مورد آزمايش قرار گرفتند و از آنها خواسته شد که متن مشخصي از داستان « گربه در کلاه » را دوبار در روز و در شش هفته آخر حاملگي براي جنين شان بخوانند. به اين ترتيب، قبل از تولد نوزاد سه ساعت و نيم داستان برايش خوانده مي‌شد. دو يا سه روز پس از تولد نوزادان را با پستانکي که براي ثبت شدت مکيدن طراحي شده بود مورد آزمايش قرار دادند. نوزادان ابتدا به مدت دو دقيقه اين پستانک را مکيدند تا محققان بتوانند ميزان معيني را براي شدت مکيدن معمولي آنها به دست آورند. سپس قسمتي از داستان گربه در کلاه و داستان ديگري که قبلا گوش نکرده بودند،توسط يك ضبط و صوت براي آنها پخش شد. نوسانات حاصل از سرعت مکيدن نوزادان يک ضبط صوت را روشن و خاموش مي‌کرد. نوزاداني که متن آشنايي را مي‌شنيدند سرعت مکيدنشان را طوري تغيير مي‌دادند که بتوانند صداي نوار رابشنوند. ولي نوزاداني که متن نا آشنايي را مي‌شنيدند تغييري در سرعت مکيدن خود نمي‌ دادند. انجام يك آزمايش ديگر با صداي مادر و صداي يک زن ديگر نيز چنين نتيجه اي به بار آورد. اين نتايج نشان مي‌دهند که تجارب شنيداري پيش از تولد در نوزادان وجود دارد.

ادامه نوشته

اثر هم حسی یا سینستزیا

هم حسی یا حس آمیزی یا حس‌ترکیبی ( synesthesia ) فرایندی عصب‌شناختی است که در آن، تحریک یک گذرگاه حسی یا شناختی به تجربه‌ای خود به خود و بی‌اختیار در یک گذرگاه حسی یا شناختیِ دیگر می‌انجامد. هم حسی درواقع به نوعی ترکیب حواس است، به این صورت که مثلاً فرد با شنیدن یک کلمه، مزه ای در دهان خود حس می‌کند. واژهٔ synesthesia از ریشهٔ آلمانی syn به معنای باهم دیگر و aisthēsis به معنای حس کردن می‌آید.

ادامه نوشته

اثر پلاسیبو یا دارونما

پلاسیبو ( placebō ) به معنی «خوب خواهم شد» یا دارونما (یا دِلخوشکُنَک) به استفاده از روش‌های درمانی صوری و تلقینی گفته می‌شود که می‌تواند با فریب بیمار، اثر مثبتی در روند بهبودی وی داشته باشد. اثر درمانی که از به کار بستن چنین روش‌هایی حاصل می‌شود را نیز اثر پلاسبو ( Placebo Effect ) می‌نامند. اصطلاح پلاسیبو ریشه ی لاتین دارد و در معنی «خوب خواهم شد» به کار می رود. این واژه از مناجات عبادتگاهی مزامیر در هنگام شبانه برگرفته شده است.

ادامه نوشته

اثر بارنوم

اثر بارنوم ( Barnum effect ) یا اثر فورر یا در مواردی اثر بارنو فورر، یک پدیده روان‌شناختی رایج است که در آن به نظر می‌آید افراد در حال توصیف شدن به وسیله خصایص شخصیتی هستند که تنها برای آنها کاربرد دارد، اما در حقیقت این خصایص مبهم بوده و برای طیف گسترده‌ای از مردم صادق است. این اثر می‌تواند توضیح جزئی برای پذیرش گسترده‌ای از برخی از باورهای پارانرمال و شیوه‌هایی مانند طالع‌بینی، اختربینی، فال‌بینی، هاله‌بینی و برخی از انواع آزمون‌های شخصیتی ارائه دهد.

ادامه نوشته

اثر بادر ماینهوف یا توهم تکرار

تا به حال شده کلمه ای بیاموزید و از روز بعد ببینید که تقریبا همه افرادی که اطراف شما هستند به نوعی از آن استفاده می کنند. برای مثال با خودتان می گویید: خیلی عجیب است در راه که داشتم می آمدم دیدم چند نفری دارند درباره همان موضوع خاصی که چند روز ذهن مرا به خود مشغول کرده حرف می زنند. به این پدیده « بادر ماینهوف » ( Baader-Meinhof ) یا وهم تکرار می گویند.

ادامه نوشته

اثر وان روستورف یا قانون انزوا

اثرات وون رستورف (Von Restorff) به ما می گوید که هر چه یک عنصر نامعقول تر است، بیشتر به نظر رسید و به یاد می ماند. یعنی «میان چیزهای مشابه، آن موردی بهتر به خاطر سپرده می‌شود که با بقیه‌ فرق می‌کند.» بر اساس اصلی به نام اثر فون رستورف، هر چیز غیر معمول، توسط مغز از پدیده‌های ساده و یا خسته‌کننده، تشخیص داده شده و بهتر دیده می‌شود.

ادامه نوشته

اثر زایگارنیک

اثر زایگارنیک همان فرشته نجاتی است که جان شهرزاد قصه‌های هزارویک شب را از چنگال خشم شهریار نجات داد. در این قصهٔ جادویی، شهرزاد قصه‌گو هر شب، قصه‌ای دنباله‌دار برای شهریار، پادشاه ایران تعریف می‌کند. شهریار که مسحور این قصه‌های جذاب می‌شود، برای شنیدن ادامه داستان، کشتن شهرزاد را به شب‌های بعد موکول می‌کند و این قصه‌گویی هر شب ادامه دارد. بدین ترتیب شهرزاد، جان خود را نجات می‌دهد و در نهایت هم با شهریار ازدواج می‌کند. در آن روزگار شهرزاد و شهریار خبر نداشتند؛ اما حس ناخوشایند ناتمام ماندن قصه و درگیرشدن ذهن پادشاه در مورد ادامه قصه، در کمتر از یک قرن پیش به اثر زایگارنیک (Zeigarnik effect) معروف شد.

ادامه نوشته