نظریه انسان فرهیخته ابن سینا

در میان فیلسوفان مسلمان، ابن سینا( 428-370 ه.ق. ) در حکم یک مربی فیلسوف بزرگ از وجاهت کافی برخورداراست. او، به عنوان برجسته ترین نماینده فلسفه مشائی، دامنه فعالیتش بس گسترده و تأثیرش از همه فیلسوفان مسلمان بیشتراست . ابن سینا نگاهی ویژه و منحصربه فرد به انسان دارد. یکی از محورهای مطالعات او روی مباحث انسان شناسی بوده است. صفتهایی مانند « انسان کامل، انسان تربیت شده، انسان فاضل و انسان سعادتمند » را می توان در آثار و منابع و مراجع مرتبط به ابن سینا مشاهده کرد. در جهان اسلام وی نخستین فیلسوفی بوده که درباره تربیت به عنوان موضوع مستقل اظهارنظرکرده است .

ادامه نوشته

نظریه های انسان فرهیخته

با بررسی مختصر فرهنگ انگلیسی آکسفورد می توان دریافت که مفهوم « تربیت یافته » را فلاسفه تعلیم و تربیت از قرن نوزدهم به بعد در معنای توصیف کنندۀ رشد همه جانبه فرد به لحاظ اخلاقی، عقلانی و روحی به کار برده اند . انسان فرهیخته کسی است که در همه ابعاد تربیتی رشد یافته است . بنابراین، انسان فرهیخته انسانی است که در زمان حال با توجه به شرایط موجود زمانی و مکانی بتواند از توانمندیها و قابلیتهای خود برای حل مسائل و مشکلات خود بهره بگیرد و با توجه به شرایط

ادامه نوشته

انسان کامل در ایران باستان

انسان در تاریخ کهن ایران زمین، جایگاهی بس بلند و والا دارد. وی تنها موجودی از میان آفریده‌های جهان است که دارای روح آسمانی و نیروی اراده و خرد می‌باشد. رتبه‌اش از سپهر بلند، برتراست و از او به عنوان نخستین «فطرت» یاد می‌کنند. انسان، در اندیشه‌ی اوستایی انسانی‌ست بسیار کمیاب، که جنبه‌ی «ماورا بشری» دارد. او مانند انسان‌های متعارف دیگر نیست، فراتر از این‌ست که وجود کاملش، در جهان خاکی و مادی جستجو شود. بینش گسترده‌ی انسان آرمانی ایرانی، بر ارزش‌های اخلاقی و میهن دوستی استوار می‌باشد. انسان آرمانی، انسانی خداپرست است که عاشقانه به پرستش اهورا می‌پردازد و در گسترش دین تلاش می‌كند.

ادامه نوشته

انسان کامل از منظر مرتضی مطهری

در فرهنگ دینی، انسان، مخلوق خدا است و از این جهت، به دیگر پدیده‏های عالم می‏ماند؛ امّا هرگز در رتبه و جایگاه آن ها قرار ندارد. انسان، خلیفه خدا، هدف و غایت آفرینشِ پدیده‏های دیگر، بلکه حاکم ‏بر آن‏ها، اشرف مخلوقات و یگانه موجودی است که روح خدا در او دمیده شد و صبغه الاهی دارد؛ و محوریّت انسان نه تنها مستلزم نفی خدا نیست؛ بلکه انسان جز با خدا ظرفیتش تکمیل، و دل او پُر، و اشباع ‏نمی‏شود؛ زیرا موجود نامحدود جز با نامحدود و مطلق آرام نمی‏گیرد. ( رعد (13): 28) شهید مطهری موقعیّت ویژه انسان در مقایسه با به دیگر پدیده ‏ها را این‏گونه بیان می ‏کند:

ادامه نوشته

انسان کامل از منظر ملاصدرا

بنابر عقیده ملاصدرا نفس از دو نیرو و قوه نظری و عملی بهره مند است: یکی برای صدق و کذب و دیگری برای خیر و شر در جزئیات; یکی برای واجب و ممکن و ممتنع و دیگری برای جمیل و قبیح و مباح.هر یک از این قوا دارای شدت و ضعف است و در شدت و ضعف نیز مراتب عدیده دارد. برای انسان آن وقت کمال حقیقی تحصیل می گردد که این دو نیروی الهی به ودیعه نهاده شده در نهاد او، به کمال خود برسند.سعادت و کمال هر قوه ای در این است که به آنچه ذاتش اقتضا می کند، برسد. هر یک از این دو نیروی نظری و عملی مراتبی دارد که با پشت سر نهادن آن ها به کمال خود می رسند و در غایت، کمال آدمی نیز محقق می گردد; یعنی به کمال این دو نیرو که تمام استعداد

ادامه نوشته

انسان کامل در اندیشه عبدالکریم جیلی

عبدالکریم جیلی مراتب کلی وجود را در چهل مرتبه ترسیم نموده و این مراتب را نیز به حقی و خلقی تقسیم کرده است. از دیدگاه او، مرتبه چهلم، مرتبه انسان است که جامع تمام مراتب است. وی در باره مرتبه انسان می‌گوید: از مراتب وجود، یکی مرتبه انسان است که با هستی او مراتب وجود تمامیّت یافته، جهان کامل شده و کاملترین ظهور حق تعالی از جهت اسماء و صفات تحقق یافته است. پس انسان از یک سو، در پایین ترین مرتبه قرار دارد و از دیگر سو، از نظر کمالات در بالاترین مرتبه قرار گرفته است و غیر انسان چنین جایگاهی ندارد. انسان دربردارنده حقایق حقّیّه (تمام اسماء و صفات الاهی به صورت بالفعل یا بالقوه) و حقایق خلقیه است. ... و هر موجودی در جهان بیرون از انسان، که خبری از آن

ادامه نوشته

انسان کامل در اندیشه عزیز الدین نسفی

عزیز الدین نسفی از انسان کامل با نام‌هایی مانند شیخ، پیشوا، ‌هادی و مهدی، جام جهان نما و اکسیر اعظم یاد می‌کند. او معتقد است که انسان کامل همیشه باید در عالم باشد و جز یکی هم نمی‌تواند باشد، چرا که از دیدگاه او همه موجودات به مثابه یک شخص اند و انسان کامل، دل آن شخص است و موجودات نه می‌توانند بی دل باشند و نه می‌توانند بیش از یک دل داشته باشند. به نظر او گرچه در عالم دانایان بسیاری وجود دارند، اما آنکه دلِ عالم است، یکی بیش نیست و دیگران هر یک در مرتبه ای قرار دارند و چون آن یگانه عالم از این عالم درگذرد، یکی دیگر به مرتبة او می‌رسد و به جای او می‌نشیند تا عالم بی دل نباشد .

ادامه نوشته

انسان کامل از ديدگاه هندوئيسم

انسان موجودي دو ساحتي است که بعد مادي و غير مادي دارد و داراي جسم و روح است او متشکل از «جيو آتمن» (Jivatman) خود فردي و «پرم آتمن» (Paramatman) يعني خود کلي يا کيهاني است، جيو آتمن از نتيجه اعمال لذت مي برد و پرم آتمن تماشاگر اعمال است و آن دو، حکم سايه و روشني را نسبت به يکديگر دارند همچنين براي درک آتمن، جسم مادي انسان با آتمن ذکر مي گردد که تا بدن حيات دارد، محل آتمن است و آتمن به جسم تعلق دارد، ولي پس از مرگ آن را رها مي کند... . در اوپانيشادها رابطه خاستگاهي آدمي با الوهيت و اينکه انسان به طريقي فرزند خدا دانسته مي شود مطرح است... خدا، انسان را از عنصر يا سرشت خودش

ادامه نوشته

انسان کامل از منظر دین مسیحیت

در مسيحيت کمال انـسان و نـجات او‌ از‌ گناه در گرو ايمان به مسيح قرار دارد و بر خلاف يهوديت عبادات و آداب مذهبي براي رسيدن‌ به‌ کمال‌ کـافي نـيست بـلکه رستگاري در ايمان و اعتقاد نهفته است اما اين ايمـان‌ بـه‌ دسـت‌ نـمي آيد مـگر بـا فيض الهي، همچنين در اين دين خدا محبت است؛ بنابراين انسان کامل در مسيحيت کسي است که به مسيح ايمان کامل آورد و بر‌ طبق‌ اراده الهي رفتار کند و خلوص کامل و تسليم مـحض پيشه کند و قلبی پاک و مخلص‌ داشته‌ باشد‌ او اخلاقيات را در حد کمال رعايت می کند و اصل محبت را نسبت به دوست‌ و دشمن‌ يکسان می داند و هرگز بدی را بدی مقابله نمی کند و فلاح و رستگاری در

ادامه نوشته

انسان کامل از منظر دین یهود

يهوديت از قديمي ترين اديان بشر و مخصوص قوم اسرائيل است و نخستين دين ابراهيمي و نيز نخستين دين توحيدي به شـمار مـيرود در دين يهود انسان خداگونه خلق شده است‌ و بر ديگر موجودات برتري دارد، اين نکته نـشان دهـندة کمال پذيري انسان در يهوديت است ، «بر اساس ديدگـاه يهـوديت ، جـهان خلقت در آغاز غير مادی و روحانی بوده اسـت ولي آدم کـه‌ در‌ عالم تفريق مجذوب آفرينش شده و از اصل خود غافل مانده بود، نافرماني کرده و بـا گـناه و سقوط او تمام عالم خلق روحـاني سـقوط کرد و مـادي و جـسماني شـد در نتيجه اين سقوط‌ وحدت‌ و همبستگي اوليه آفرينش در هـم شـکست و عالم جسماني از

ادامه نوشته

انسان کامل از دیدگاه کارل مارکس

ماهیت انسان امری مجرد نیست که ویژه ی یک فرد خاص انسانی باشد.ماهیت انسان در واقع عبارت است از مجموعه ی کلیه ی مناسبات اجتماعی معنی این تعریف آن است که انسان تنها یک موجود طبیعی و یک واحد بیولوژیک نیست.روشن است که انسان از جهت منشا پیدایش خود و از جهت مختصات فیزیولوژیک-تشریحی و قانونمندی بیولوژیک اعضاء خود با طبیعت پیوند دارد و عالیترین محصول تکامل طبیعی ست، ولی طبیعت هیچ یک از آن مختصاتی را که ما آن را “مختصات انسانی”می نامیم به انسان از ابتدای زایش داده نشده است (مانند شعور، زبان، عواطف و احساسات و حتی امکان راست راه رفتن که کودک به کمک خانواده و جامعه فرا می گیرد).در حالیکه انسان تمام محمل های ضروری را برای کسب این مختصات از اسلاف خود به ارث برده است.

ادامه نوشته

انسان کامل از منظر فلسفه هستی گرا

فلاسفه هستی گرا از جمله کی یرکیگارد و نیچه در قرن نوزدهم و هایدگر ، مارسل ، سارتر ، تیلیش و بوبر در قرن بیستم، به  ماهیت انسان و مفاهیمی چون اراده آزاد ، انتخاب ، آزادی و مسئولیت و اضطراب وجودی و همچنین جایگاه و منزلت انسان پرداخته اند و  نظریات آنان مورد توجه عمیق روانشناسان قرار گرفته است. از منظر نویسندگان هستی گرا، انسان در هر مقطع زمانی توانایی انتخاب رفتار خود را دارد. نیز قادر است به تمامی به هستی خویش ماهیت و شکل ببخشد. شخصیت سالم و بالغ، مسئولیت اعمال و تصمیم گیری های خود را به عهده می گیرد،  همواره در تکاپو و تعالی  بسر می برد،  با تنگناها و محدودیت های

ادامه نوشته

نظریه انسان کامل فریتس پرلز

یکی از مهم ترین وجوه شخصیت انسان از نظر پرلز ، تمرکز بر حال به عنوان تنها واقعیت موجود است.به اعتقاد وی،به جز”این امکان و این زمان‌”چیز دیگری برای‌ انسان وجود ندارد. نه گذشته دیگر وجود دارد، و نه آینده هنوز موجودیت یافته است. خاطرات ما از گذشته و پیش‌بینی‌های‌مان از آینده در این لحظه تجربه می‌شوند. کسانی که چنان می‌زیند که گویی گذشته هنوز با آنهاست، یا آنهایی که طوری زندگی‌ می‌کنند که انگار آینده امروز است،دارای شخصیتی نامتعادل هستند. آنان در زمانی‌ می‌زیند که دیگر واقعیت ندارد یا هنوز واقعیت نیافته است، و حال را فداری زمانی‌ می‌سازند که وجود ندارد.

ادامه نوشته

نظریه انسان کامل ویکتور فرانکل

انسان در جستجوی معنا ( Man's Search for Meaning ) اثر ویکتور فرانکل، روان‌پزشک، عصب‌شناس و پدیدآورندهٔ لوگوتراپی است که در سال ۱۹۴۶ منتشر شد. این کتاب در بر دارندهٔ خاطرات فرانکل از وضعیت خود و سایر قربانیان اردوگاه‌های کار اجباری آلمان در خلال جنگ دوم جهانی است. فرانکل در این کتاب به عنوان یک روان‌شناس اگزیستانسیالیست به اهمیت جستجوی معنا برای زندگی، در سخت‌ترین شرایط زندگی می‌پردازد و ضمن روایت خاطراتش از اردوگاه‌های کار اجباری، تلاش می‌کند که نگرش جدیدش را در روان‌شناسی (لوگوتراپی) تبیین کند.

ادامه نوشته

نظریه انسان کامل گوستاو یونگ

 نخستین شرط فردیت یافتن، آگاهی از آن جنبه های نفس است که مورد غفلت قرار گرفته. دومین جنبه ی فردیت یافتن مستلزم فداکردن هدفهای مادی دوران جوانی است. لازمه ی دگرگونی دیگر شخصیت، برافتادن و ناپدید شدن صورتک است. باید از همه ی نیروهای سایه، چه ویرانگر و چه سازنده، آگاه شویم. در نیمه ی نخست زندگی، به یاری صورتک، چهره ی تاریک خویشتن را پنهان کردیم، می خواستیم دیگران فقط سیمای نیکوی ما را بشناسند. چنان موثر سایه را از دیگران پنهان داشتیم، که از خودمان نیز پنهان ماند. اگر بنا باشد فردیت یافتن، موفقیت آمیز رخ دهد، باید این وضعیت دگرگون گردد.

ادامه نوشته

نظریه انسان کامل اریک فروم

اریک فروم Erich Fromm نظریه پردازی است که پایگاه جدیدی را در روانکاوی اجتماعی، حوزه فرهنگ و شخصیت، در قلمرو علم انسان شناسی روان شناختی، و فلسفه و جامعه شناسی انتقادی و ریشه ای به ویژه در زمینه تغییرات اجتماعی و ساخت جوامع انسان گرای آینده، بنیانگزاری نموده است. شاخص مهم این پایگاه دیدگاه انسان گرایانه اوست و وجه خاص انسان گرایی فروم شناخت نقش و اهمیت انسان در فرآیند تشکیل جامعه و تاریخ است. او در انسان گرایی هنجاری خود در پی برپاسازی جامعه ای برای انسان است تا در آن انسان به کشف راه تکامل و کشف معانی هستی پرداخته، تا بتواند با سوگیری بارورانه به سوی هستی بزرگ بشری، عشق وکمال را فرا گیرد. 

ادامه نوشته

نظریه انسان کامل کارل راجرز

کارل رانسوم راجرز در دوران تحصیل در دانشگاه، به عنوان نماینده ی فدراسیون جهانی دانش آموزان مسیحی به چین سفر کرد و ظاهراً تحت تأثیر این تماس با فرهنگ شرقی، دید جدیدی نسبت به انسان پیدا کرد. تحصیلات راجرز در رشته های تاریخ و روانشناسی بود. او پس از پایان تحصیلات خود در رشته ی تاریخ، به عضویت پیروان یک انجمن دینی در نیویورک درآمد. اما در عین شیفتگی به این محیط روحانی، متوجه شد که نمی تواند به آیین خاصی پایبند باشد و تصمیم گرفت کوششهای خود را در زمینه ی امور تربیتی و درمان متمرکز سازد. در نتیجه، بخشی از عقاید وی در مورد ویژگیهای طبیعت انسان محصول تماسهایی است که او با مراجعان خود داشته است. کوششهایی که در تشکیل و رهبری گروههای کوچک معمول می داشت و نیز تلاشهای او در زمینه ی آموزش و

ادامه نوشته

نظریه انسان کامل گوردون آلپورت

نظریه اکثریت روان شناسان شخصیت مبتنی بر داده هایی بود که از طریق کار با بیماران نوروتیک یا روان نژند و آدم های غیرعادی بدست می آوردند. آلپورت برخلاف آنان بود ؛ آلپورت هرگز هیجگونه کار بالینی برای تدوین نظریه شخصیت خود انجام نداد. در نگاه آلپورت این مسئله به هیج وجه قابل قبول نبود که افراد سالم با افراد روان نژند نقاط مشترک دارند. به نظر او یکی ازنقاط ضعف روان شناسان شخصیت این بود که، هرگز درصدد نشدند که حداقل یک توصیف نظری از شخصیت سالم داشته باشند. بنابراین، آلپورت به تحقیقات وسیع و دامنه داری پرداخت تا بتواند تعریف جامع و کاملی از شخصیت سالم و آنچه را که او تحت عنوان «شخصیت بالغ و پخته» نامگذاری می کرد، ارائه دهد.

ادامه نوشته

نظریه انسان کامل امام علی النقی

امام علی نقی (ع) دهمین پیشوای ما شیعیان و فرزند امام محمد تقی(ع) است که در سن 8 سالگی به امامت منصوب شدند. ایشان دستورات الهی و قرآن کریم را سرلوحه ی خود قرار داده و همانند جدّ بزرگوارشان پیامبر اکرم (ص) در میان مردم زندگی کردند. انسان کامل بسیار به پیامبر اکرم حضرت محمد(ص) شبیه است و در همه ی اعمال و رفتار از ایشان پیروی می کند و امام هادی(ع) نیز که از تربیت الهی نیز برخوردار بودند در سیره و آداب زندگانی خود شیوه ی پیامبر اکرم(ص) و کمال انسانی را در پیش داشته اند. در بیان توصیف انسان کامل ذکر شده که فرد کامل بیشترین شباهت به پیامبر اکرم حضرت محمد(ص) دارد و کامل ترین انسان حضرت ختمی مرتبت بوده که در شریعت،

ادامه نوشته

نظریه انسان کامل امام جعفر صادق

حجت در نظرگاه صادق، نقطه اتصال آموزهٔ توحید و سایر آموزه های دینی قلمداد می شود. به این معنا که خداوند که مسئولیت هدایت بشر را بر عهده گرفته است، حجت هایی بر روی زمین برای این کار قرار داده است. حجت ظاهر که همان پیامبران هستند و حجت باطن که همان عقل آدمی است. در احادیثی که از صادق باقی مانده است، به کرات به این نکته تاکید شده که زمین هیچ گاه از حجت خدا خالی نمی‌شود. معنای ضمنی این سخن این است که با ختم نبوت، این ائمه هستند که حجت خدا بر روی زمین می باشند و نبود آنها به معنای این است که خداوند بندگانش را بدون هدایت گذاشته است. به همین دلیل در آموزه های صادق شناخت حجت در کنار شناخت خداوند

ادامه نوشته

نظریه انسان کامل امام خمینی

در عـرفـان امـام خمینی, عبد پـس از فنای ذاتی, صفتـی و فعلـی, به جـامـه بـقای بعد از فنا آراسته شده و به وجود حقانی پـس از رفض وجـود خـلقـی, دست مـی یابد. در ایـن مقام است که عبد گـوش حق, چشم حق و دست حق می شود. انـسـان عارف, با تـوجه به ایـن که از نمـودها و ویژگیهای بشری می مـیرد و به نمودها و ویژگیهای الهی زنده می شـود, در اختیار خدا قـرار مـی گـیـرد و خـدا در قلب اولیا و انسانهای کامل, که از هر دو عـالـم رها و در پرتـو تربیت اویند, تـدبیر مـی کند و ایـن تربیت و تـدبـیـر از راه جلـوه ها و جذبه های باطنی است و قلب عارف در ایـن مقـام, بنـده مـولای خود است.

ادامه نوشته

نظریه انسان کامل مولوی

از نظر مولانا، کاملان، نايب حق اند در روي زمين و سايه و ظل اويند؛ مرآه حق و آيه تمام نماي هستي که رابطه اش با حق بي واسطه است و از اين نظر، روح و دل عالم است. تصویری که از انسان کاملی که در مثنوی مولانا از آن سخن رفته است به دست می آید و مشخص می نماید که انسان کامل از منظر مولانا دارای چه ویژگی هایی است و چه خصوصیاتی برای او می توان بیان داشت. به نظر می رسد که قبل از هر چیز لازم است روشن گردد انسان کامل از نظر مولانا از چه جایگاهی برخوردار است.

ادامه نوشته

نظریه انسان کامل ابن عربی

نظریه انسان کامل که در آثار اندیشمندان اسلامی به صورت پراکنده مطرح بود، در عرفان ابن عربی به صورت موضوعی مستقل آغاز شد و به مرور زمان، شرح ها و حاشیه هایی بر آن نوشتند. جنبه هستی شناسانه این موضوع بارها بررسی شده، ولی نقش های این جهانی انسان کامل به طور مستقل کاویده نشده است. اما اساس نظریة انسان کامل، قبل از ابن عربی وجود داشته است و او با نبوغ سرشار خویش انسان کامل را در پیوند با سایر اجزای تفکر خود مخصوصاً وحدت وجود و اسما و صفات در سامانة عرفانی خویش وارد نمود، چنان که پس از وحدت وجود و اسما و صفات، نظریة انسان کامل را می توان سومین رکن عرفان نظری دانست.

ادامه نوشته

نظریه ابر انسان نیچه

فردریش نیچه (1844ـ1900 میلادی) از مهم‌ترین متفکران جهان در 150 سال اخیر است که بی‌گمان از پیشوایان اندیشه‌ورزی امروزه به شمار می‌روند . تأثیرگذاری شخصیت نیچه تقریباً بر تمامی ارزش‌ها (یا ضد ارزش‌ها!)ی آدمی امروز در جوامع متمدن، چه موافق و چه مخالف، پیداست. بی‌گمان، متفکران مشهوری چون فروید، یاسپرس، هیدگر، آندره ژید، کامو و سارتر از نیچه تأثیر مستقیم پذیرفته‌اند. فردریش نیچه، نیای همه جنبش‌های فلسفی قرن بیستم به شمار می‌رود، حتی برخی پست‌مدرنسیم را نیز وام‌دار او دانسته‌اند.

ادامه نوشته

انسان کامل از دیدگاه ملا صدرا

روش ملاصدرارحمه الله را به یک تعبیر می توان روشی ترکیبی و برایندی نامید که عناصر بسیاری را در خود حل کرده است. لذا شناخت دقیق این روش در واقع نیازمند بررسی تمام عناصر و روش های جزئی است که وی آن ها را در کنار هم و با یکدیگر به کار گرفته است.از این روی باید منطق عمومی، اصول و قواعد کلی اندیشه، 

ادامه نوشته

انسان کامل از دیدگاه ابراهام مزلو

هدف مزلو از شناخت انسان، دست یافتن به شخصیتی سالم تر و تعریف و تبیین آن و توجه به استعدادهای پنهان وی و رها ساختن آن ها است تا پی ببریم که انسان برای رشد و کمال انسانی و شکوفایی تا چه اندازه توانایی و استعداد دارد.به بیان مختصر هدف وی این بود که بداند آدمی چه می تواند باشد نه این که چه بوده و 

ادامه نوشته

انسان کامل از دیدگاه روان شناسی

توجه به انسان و مطالعه آن پدیده تازه ای نیست و تاریخی کهن دارد و از قدیم الایام مورد توجه مذاهب و مکاتب و فرهنگ های گوناگون بوده و کم تر متفکر و دانشمند و فیلسوف ونظام فکری و فلسفی را می توان یافت که به گونه ای به شناسایی انسان و مطالعه درباره او نپرداخته باشد. 

به تعبیر دیگر اگر چه انسان شناسی به شکل امروزی آن از جمله دانش های نوپا و نوظهور محسوب می گردد و 

ادامه نوشته

انسان از منظر مکتب قدرت

مکتب دیگری در باب انسان کامل وجود دارد که نه بر "عقل" تکیه دارد و نه بر "عشق"، فقط بر "قدرت" تکیه دارد. انسان کامل یعنی انسان مقتدر، و کمال یعنی قدرت به هر معنی که قدرت را در نظر بگیرید یعنی اقتدار، زور. در یونان قدیم گروهی بودند که اینها را "سوفسطائیان" می گویند.

اینها در کمال صراحت این مطلب را بیان کرده اند که اصلا "حق" یعنی "زور"، هر جا که زور هست حق

ادامه نوشته

انسان از منظر عشق و عرفان

مکتب دیگر در باب انسان کامل، مکتب عشق است. مکتب عشق که همان مکتب عرفان است، کمال انسان را در عشق که مقصود، عشق به ذات حق است و در آنچه که عشق، انسان را به آن می رساند، می داند. بر خلاف مکتب عقل که مکتب حرکت نیست و مکتب فکر است.

حکیم سخن از حرکت ندارد، به عقیده او همه حرکت ها، حرکت ذهن است این مکتب، مکتب حرکت

ادامه نوشته

انسان از منظر عقل و فلسفه

هر صاحب مکتبی که مکتبی برای بشریت آورده است، نظریه ای درباره کمال انسان و یا انسان کامل دارد. در آن چیزی که به نام اخلاق نامیده می شود گفته می شود که اگر انسان دارای آن خصلتها باشد، به مقام عالی انسانیت نائل شده است و این، خود تعبیر دیگری از انسان والا، انسان برتر یا انسان کامل 

ادامه نوشته

گرایش های مختلف و کمال انسان از منظر شهید مطهری

انسان همیشه خودش برای خود دروازه معنویت بوده؛ یعنی از طریق خود عالم معنویت را کشف می کند و وارد عالم معنویت می شود. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم می فرمود: 
من عرف نفسه فقد عرف ربه ، قرآن کریم می فرماید: سنریهم ایاتنا فی الافاق و فی انفسهم ، و بدین ترتیب 

ادامه نوشته

بررسی انسان کامل براساس نظریه برخورداری توسط شهید مطهری

یعنی انسان کامل انسانی است که حداکثر برخورداری را از طبیعت و محیط خارج خود دارد. مسلما این تعریف غلط است، زیرا اولا ما هیچ چیز دیگری را چنین تعریف نمی کنیم و مثلا حیوان کامل را حیوان برخوردار از طبیعت نمی دانیم، بلکه هر چیزی را در ارتباط با صفات و وضع خود، کامل یا ناقص می دانیم. ثانیا کدام وجدان این تعریف 

ادامه نوشته

بررسی انسان کامل براساس مکتب اگزیستانسیالیسم توسط شهید مطهری

مکتب دیگری در مورد انسان کامل که از این جهت که بیشتر به جنبه فردی انسان توجه دارد تا به جنبه اجتماعی، درست در نقطه مقابل سوسیالیسم قرار دارد و شاید جدیدترین مکتب باشد ((اگزیستانسیالیسم)) است.
این مکتب، معیار کمال انسانی را در آزادی و آگاهی ((آگاهی اجتماعی)) میداند و از دیدگاه آن، انسان کامل 

ادامه نوشته

بررسی انسان کامل براساس مکتب سوسیالیسم توسط شهید مطهری

گفتیم که عرفا برای ساختن انسان کامل می خواهند ((من)) را از بین ببرند تا ((او)) آشکار شود؛ یعنی معتقدند که انسان وقتی کامل می شود که با تزکیه نفس به خدا برسد و صفات انسانی او در خدا فانی شود. مکتب سوسیالیسم هم برای رسیدن به انسان کامل پیشنهاد می کند که ((من)) را باید از بین برد، اما به نظر این 

ادامه نوشته

بررسی انسان کامل براساس مکتب محبت (یا ضعف) توسط شهید مطهری

مکتب دیگری درباره انسان کامل وجود دارد به نام مکتب محبت که بیشتر در هند و نیز در میان مسیحیان رایج است. البته مسیحیان مکتب خود را مکتب محبت می نامند، ولی در حقیقت باید مکتب آن ها را مکتب ضعف دانست، اما مکتب هندی ها را علاوه بر مکتب محبت، مکتب معرفت النفس نیز می توان نامید. در این مکتب آن 

ادامه نوشته

بررسی انسان کامل براساس مکتب قدرت توسط شهید مطهری

یکی دیگر از مکتبها درباره انسان کامل، مکتب قدرت است. در این مکتب، انسان قوی تر، کامل تر و انسان ضعیف تر ناقصرتر می باشد و اساسا حق و عدالت، اموری اعتباری اند. در هر مبارزه ای هر طرف که پیروز شود او حق است.
این مکتب سابقه زیادی در تاریخ دارد و به دوران قبل از سقراط حدود (2500 سال قبل) برمی گردد. در آن زمان 

ادامه نوشته

بررسی انسان کامل براساس مکتب عرفان توسط شهید مطهری

قبل از آغاز این بحث باید متذکر شویم که بحث درباره انسان کامل از دید عرفان و تصوف برای ما اهمیت بیشتری دارد، زیرا انسان کامل فلاسفه از محدوده کتب فلاسفه خارج نشده است، ولی مکتب عرفان و تصوف نظر خود را با زبان شعر و تمثیل بسط داده و قهرا در میان مردم نفوذ زیادی نموده است. به هر حال باید توجه داشت که این

ادامه نوشته

بررسی انسان کامل براساس مکتب عقل توسط شهید مطهری

از زمان قدیم عده ای از فلاسفه معتقد بوده اند که گوهر انسان همان عقل او می باشد و انسان کسی است که فکر می کند، نه کسی که می بیند یا تخیل می کند و یا... از نظر این فلاسفه کمال انسان در حکمت است و حکمت شامل حکمت نظری و حکمت عملی می شود.
مقصود آن ها از حکمت نظری یا فلسفه، « دریافت کلی از مجموع هستی » می باشد، که این غیر از علم 

ادامه نوشته

انسان کامل از دیدگاه قرآن و اهل بیت

کلمه‌ی «کمال» در لغت به معنای تمام شدن، کامل شدن و اتمام آراستگی صفات است و در اصطلاح به معنای به فعلیّت رسیدن تمام استعدادهای نهفته در یک موجود می­باشد. هر یک از مکاتب عقل، عشق، قدرت و محبّت بر اساس نوع دیدشان به انسان و سعادت وی، تعریفی از انسان کامل ارائه داده 

ادامه نوشته

تصور راتر درباره انسان

در موضوع اراده آزاد در برابر جبرگرایی، نظام راتر طرفدار انتخاب و عمل آزاد می باشد، بخصوص در مورد مردمی که دارای منبع کنترل درونی هستند. از تاکید روی متغیرهای شناختی واضح است که راتر معتقد است ما می توانیم تجربیات خود را تنظیم و هدایت کرده و رفتارهایمان را برتر ببینیم. امکان دارد تحت تاثیر متغیرهای

ادامه نوشته