ژان پیاژه (۱۹۸۰-۱۸۹۶) نظریه پرداز سوئیسی،بیش از هر فرد دیگری بر پژوهش در مورد انسان ها تاثیر گذاشت.پژوهشگران آمریکای شمالی در سال ۱۹۳۰ با مطالعات پیاژه آشنا بودند اما تا سال ۱۹۶۰ به آن توجه زیادی نداشتند،چرا که دیدگاه های پیاژه با رفتار گرایی حاکم بر آمریکا در قرن بیستم مغایرت داشت.پیاژه باور نداشت که کودکان منفعل باشند و دانش ها به صورت تقویت شده به آن تحمیل گردد.
نظریه شرمساری بازپذیرکننده بریث ویت (1989) از جمله جذابترین تبیینهای نظری در خصوص نظم و امنیت اجتماعی است. این نظریه در پی ترکیب و تلفیق چندین نظریة مختلف از جمله فشار، کنترل اجتماعی، بیسازمانی اجتماعی، برچسب زنی، یادگیری و نظریههای خرده-فرهنگی است. براساس استدلال بریث ویت، مجازاتهای غیررسمی در خصوص رفتارهای انسانی به مراتب مؤثرتر از مجازات رسمی است. براساس فرض اصلی بریث ویت، وقتی شرمساری انگ-زننده است، جرم بالا است و وقتی بازپذیرکننده است، جرم پایین است. طبق استدلال نظریة شرمساری بازپذیرکننده، آن دسته از دسته جات انسانی که وجه مشخصة آنها سطوح بالای اجتماع-گرایی، به‌هم‌پیوستگی و شرمساری بازپذیرکننده است، از میزان جرم نسبتاً کمی برخوردارند. امروزه عدالت ترمیمی که وجه
از آموزه هاي اسلام كه رسول خدا صلي الله عليه و آله و معصومين عليهم السلام بر آن تأكيد كرده اند، درمي يابيم كه انسان بايد به رشد و تكامل معنوي در همه جنبه هاي زندگي دست يابد. به عبارت ديگر، بايد در زندگي، به هويت ديني مطلوب فردي و اجتماعي برسد. براي رسيدن به اين مقام، بايد در دوره هاي آغازين زندگي افراد، زيربناي محكمي فراهم كرد تا فرد در جواني و بزرگ سالي بتواند هويت مورد نظر خود را به دست آورد. آنچه از مطالعه و بررسي نظريه هاي انديشمندان مسلمان به دست مي آيد، توجه دادن متوليان تربيتي به مسئله تربيت در سال هاي آغازين زندگي است. در اين قسمت، به بيان نظريه هاي برخي انديشمندان مسلمان درباره عوامل رشد هويت ديني و اخلاقي مي پردازيم.
موريس دبس (Debesse) استاد روانشناسى و تعليم و تربيت در دانشگاه سوربن فرانسه در ابتداى کتاب مراحل تربيت مى‌نويسد: « رشد کودکان از روزى که به دنيا مى‌آيند تا موقعى که به درجهٔ کمال مى‌رسند از مراحل متوالى و به‌هم پيوسته‌اى عبور مى‌کند که مى‌توان آنها را فصول مشخص يک تاريخ دانست. اين رشد گرچه ظاهراً ترقى دائم و يکنواختى است ولى در واقع کند و تند مى‌شود و گاه دوره‌هائى پرجوش و خروش و زمانى آرامتر دارد. اين تغييرات، به ظاهر دائم و پيوسته است، اما در واقع، موجودى است که مى‌بالد و مراحل معينى را طى مى‌کند. هر يک از مراحل، ساختمان روانى خاصى دارد که مى‌توان آن را در رفتارى که مخصوص اين مراحل است مشاهده کرد. پرورش حتى‌الامکان بايد بر طبق مراحل روانى رشد صورت گيرد و تنها در اين‌صورت است که مى‌تواند همهٔ استعدادهاى شاگرد را به ظهور رساند » .
کلاپارد پیشنهاد کرد که روانشناسی کودک را به کاربردی و نظری تقسیم کند ، زیرا از نظر وی ، آنها مشکلات مختلفی دارند. وی وظیفه روانشناسی نظری کودک را مطالعه قوانین زندگی ذهنی و مراحل رشد ذهنی کودکان دانست. در همان زمان ، وی روانشناسی کاربردی کودک را به روانشناسی و روانپزشکی تقسیم کرد. هدف روانشناختی تشخیص ، سنجش رشد ذهنی کودکان و روانپزشکی توسعه روشهای آموزش و پرورش ، مناسب برای یک سن خاص بود. کلاپارد با بیان اینکه رشد ذهنی به محرکهای اضافی یا عواملی که آن را تحت فشار قرار دهند ، نیاز ندارد ، ایده رشد خود آن دسته از تمایلاتی را که از قبل از تولد در کودک وجود دارد ، ایجاد کرد. وی بازی و تقلید را سازوکارهای این خودسازی دانست که به لطف آن جهت و محتوای خاصی دریافت می کند. از نظر وی ،
عمر آموزش و پرورش آزاد به حدود 500 سال قبل از میلاد مسیح می رسد. در واقع اولین فیلسوفان اين مکتب افلاطون و ارسطو بودند كه به برتری اين نوع آموزش برساير آموزش ها اعتقاد داشتند . « آرنولد » ( Arnold ) و نیومن ( Newman ) در قرن نوزدهم به اين تفکر گرويدند و در دوره حاضر هم انديشمندانی مانند « هاچینز » ( Hutchins ) و « آدلر » ( Adler ) با احیاء
نیومن از متفکران عصر ویکتوریا است ، عصری که جهان مجذوب پیشرفت های علمی و صنعتی شده بود . هدف اصلی نیومن این بود که تفکر حاکم بر دین درباره تاریخ و علم را با استفاده از خود دین تغییر دهد . به عبات دیگر ، هم تاریخ و علم را از سلطه مقامات کلیسایی برهاند و هم دین را در جنگ با علم نوین از خطر انهدام نجات بخشد . در ضمن تفکر انسان محوری ( اومانیسم ) حاکم بر اکسفورد و مطالعات عمیق نیومن راجع به صدر مسیحیت و افکار حضرت عیسی (ع) وی را به تساهل دینی و مبارزه با تحجر
پل هرست تلاس نمود براساس دیدگاه های فلسفی خود ، محتوایی را در تعلیم و تربیت آزاد ( لیبرال ) رقم بزند که برای ارائه در تعلیم و تربیت همگانی مدارس مناسب باشد . نظریه اشکال دانش او نه تنها در نظام تعلیم و تربیت انگلستان بلکه در کشورهای دیگر نیز نفوذ داشته است . او تعلیم و تربیتی را مطرح می کند که تعریف و توجیه آن براساس ویژگی ، ماهیت و اهمیت خود دانش است نه بر حسب تمایلات و نیازهای متربیان یا نیازهای جامعه و هوا و هوس سیاستمداران .
پل هیوود هرست (Paul Hurst) یکی از فیلسوفان معاصر لیبرال می گوید : منشأ اصلی ارزشمندی آموزش و پرورش ، کسب اشکال (شعب) گوناگون دانش است . آموزش باید مبتنی بر اهمیت دانش باشد نه بر اساس نیاز های موجود جامعه یا هوس های سیاستمداران ، منظور هرست این است که محور آموزش و پرورش باید کسب دانش باشد نه ابزاری برای برتری جویی سیاستمداران در صحنه های سیاست . به عنوان مثال ، اگر
از دیدگاه ابن خلدون رشد روشمند و منظم دانشها تنها در جامعه مدنی، که از نظر مادی و صوری کامل است، پدیدار می شود ؛ جامعه ای که دولت در آن بر پا شده باشد و تمدن و عمران در آن به حدی رسیده باشد که مردم پس از رفع نیازهای ضروری، فراغت پرداختن به دانشها و هنرها راداشته باشند. اگر چه این نکته که تامین نیازهای ضروری زندگی شرط ظهور فکر نظری است و وابستگی علوم به دولت و شکوفایی کار معنایش وابستگی معرفت نظری به طبقهای است که با استفاده از « اموال دولت » زندگی کند و فرصت کار فکری برای خدمت به دولت یا ارضای علاقه به بحث را داشته باشد، چندان پوشیده نیست، اما ابن خلدون در باب این پدیده با تامل به تعلیل آن و کشف عوامل عینی و واقعی آن پرداخته است.
درباره گرایش یا عدم گرایش انسان به شرور، دیدگاه های متفاوتی مطرح گردیده اند: الف. برخی معتقدند: انسان گرایش به خیر و کمال مطلق دارد و هرچند خداوند فجور و تقوا را به او الهام کرده، اما تمایل او به تقواست و او به نیکی ها گرایش دارد، مگر آن که محیط خانواده و تربیت غلط او را به سمت فجور بکشانند، که این نوعی انحراف از فطرت و تحمیل بر حقیقت اوست. پس انسان فطرتا متمایل به حق است و گرایش باطل تحت تأثیر شرایط بر او عارض می شود. طبق این دیدگاه، اگر انسان تحت تربیت غلط قرار نگیرد و محیط و خانواده او را به سمت فجور نکشند، انسان به طور فطری، راه خیر و سعادت را طی خواهد کرد و همواره
گرت بی. ماتیوس ، فیلسوف آمریکایی که تخصص در فلسفه باستان، فلسفه کودکی و فلسفه برای کودکان داشت . گرت ماتیوس در 8 ژوئیه 1929 در شهر بوینس آیرس کشور آرژانتین به دنیا آمد . او کودکی را در شهر ممفیس ایالت تنسی آمریکا بزرگ شد . ماتیوس در سال 1945 با خانواده اش به فرانکلین ، ایندیانا نقل مکان کرد. وی در ادامه برای به دست آوردن مدرک لیسانس در کالج فرانکلین (ایندیانا)، جایی که پدرش آنجا استاد رفت . ماتیوس کارشناسی ارشد را از دانشگاه هاروارد در سال 1952 کسب کرد.
ماتیو لیپمن بنیان گذار برنامه فلسفه برای کودکان می باشد. وی در مورد این که چگونه ایده ی برنامه فلسفه برای کودکان به ذهنش رسیده می گوید: در اواخر سال ۱۹۶۰ در دانشگاه کلمبیا، هنگام تدریس دروس فلسفی به دانشجویان، متوجه شدم که دانشجویان من فاقد قدرت استدلال و قدرت تمیز و داوری هستند، اما برای تقویت قدرت تفکر آن ها، به نظر می رسید که دیگر بسیار دیر شده بود.
ارنست دیمنه ، عالم روحانی فرانسوی، خطیب و ادیبی فاضل بود. با این که جامه ی کشیش در برداشت لیکن شیفته ی ادبیات بود. از وی آثاری همچون «دنیای کهنه من»، «ما به خاطر چه هدفی زندگی می کنیم» و «هنر فکر کردن» بر جا مانده است. درمیان آثار دیمنه، «هنر فکرکردن» ظاهرا از یک خصلت جاودانگی برخوردار است. او در بخشی از این کتاب، زیر عنوان «شباهت اندیشه های یک کودک و یک اندیشمند» چنین اظهار می دارد: شباهت های بسیاری ما بین تفکرات یک «کودک» و یک «اندیشمند» وجود دارد. همه ی کودکان قبل از این که به سن ۹ یا ۱۰ سالگی، پا بگذارند، شاعر و فیلسوف اند. این کودکان چنین وانمود می کنند که همچون «ما» زندگی می نمایند و تحت تاثیر اندیشه های ما قرار دارند و بدین سان می پنداریم که زندگی آن ها، بازتابی از زندگی ماست. حال این که چنین نیست. آن ها در ذهن خود دنیایی
هاینز ورنر ( heinz werner ) از سال ۱۸۹۰ تا ۱۹۶۴ زندگی کرد. در وین متولد شد و در همان‌جا هم به تحصیل پرداخت، دوره فعالیت‌های حرفه‌ای و علمی او را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد. دوره نخست بعد از دریافت درجه دکتری در سال ۱۹۱۴ تا زمانی که آلمان را در سال ۱۹۳۳ ترک کرد. در همین دوره ورنر به تدوین نظریات عمومی خود در مورد تحول پرداخت و کار خود را در زمینه زیبایی شناسی آغاز کرد . وی از همان آغاز در محیط و جو غنی آلمان مورد توجه اندیشه ورزان قرار گرفت، و شروع به مطالعه آثار و مشاوره با برخی از تأثیرگذارترین افراد در زمینه روانشناسی کودک و روانشناسی تطبیقی، فلسفه، مردم‌شناسی (Anthropology)، هنر و زبان‌شناسی کرد. در طول این دوره نخست، ورنر رساله‌هایی را در زمینه‌های ادراک و زبان به رشته تحریر در آورد
اساس فلسفه ی تربیتی ماریا مونته سوری بر این ایده بنا شده که رشد و تفکر کودکان در مقایسه با افراد بزرگسال بسیار متفاوت است و هرگزکودکان « بزرگسالانی در بدن های کوچک » نیستن . او در سال ۱۹۰۷ میلادی، اولین اثر مهم خویش را یعنی «روش آموزش و پرورش علمی و خانه ی کودکان» منتشر نمود. مونته سوری در این کتاب اظهار می دارد که تعلیم و تربیت می بایستی از طبیعت و قوانین رشد کودک الهام بگیرد و خود را از پیش زمینه های ذهنی که ریشه در سنت و عادات نادرست و غیرعملی دارد، برهاند. «بزرگسالان معمولا و تقریبا همیشه [کودکان را] طبق دلخواه خود تربیت کرده اند و این امر نوعی تجاوز
هر چند در آثار نیچه، اندیشه هایی که درباره ی کودک بیان می شود، بسیار کم و اجمالی است، اما چون نیک بنگریم متوجه می شویم که از منظر وی، کودک جایگاه ویژه ای دارد. او در کتاب فراسوی نیک و بد چنین اظهار می دارد: پختگی مرد یعنی باز یافتن آن جدیتی که در روزگار کودکی در هنگام بازی داشته است . بدین سان، می توان چنین استنباط کرد که در دیدگاه او، آن چه کودک بدان علاقه ی بسیار دارد یعنی بازی، نه تنها عبث و مایه ی وقت تلف کردن نیست، بلکه چنان مهم است که یک بزرگسال نیز آن گاه به پختگی می رسد که در فعالیت های اکنون خود، آن جدیتی را داشته باشد، که در زمان کودکی هنگام بازی داشت.
بلیک، شاعر، نقاش و اندیشمند انگلیسی در سن ۲۲سالگی کتاب « نغمه های معصومیت » را نوشت. در این اثر به گونه ای جانبدارانه ویژگی های دوران کودکی (تخیل، بازی و شادی)را مورد ارج و احترام قرار می گیرد. پنج سال بعد، « نغمه های معصومیت و تجربه » وی منتشر شد که درست همزمان بود با انقلاب فرانسه. بلیک در نغمه های معصومیت و تجربه، به زعم خود، دو حالت متضاد روح انسان را به نمایش می گذارد؛ یعنی آزادی در برابر محدودیت و قید و بند. در خور یادآوری است که او در اثر دیگر خود (ازدواج بهشت و دوزخ) نیز همین تضاد و رودررویی را به گونه ای دیگر نشان می دهد .
قرآن كريم يكى از ابزارهاى بازدارنده از رفتار عنادورزانه نسبت به فرامين پروردگار را تنبيه به انواع مختلف آن، اعم از دنيوى و اخروى، معرفى مى نمايد و در آيات مختلف به اين موضوع اشاره مى كند. با استقرايى كه در آيات قرآن صورت گرفت،قريب ششصدآيه مربوط به تنبيه استخراج شد. در يك تقسيم بندى مى توان آيات تنبيه را در قرآن به سه دسته تقسيم كرد: 1ـ1. تنبيه به عنوان مجازات حقوقى (حد و تعزير): قرآن كريم در بخشى از آيات كه به عنوان آيات الاحكام شناخته مى شوند، براى بعضى از خطاها و جرم
ژان ژاك روسو فيلسوفى بود كه مطالب زيادى در مورد تعليم و تربيت ارائه كرد و روان شناسان زيادى مانند پاركر، استانلى هال، فريدريش فروبل، و پستالوزى، تحت تأثير نظريات او قرار گرفتند. روسو، از مخالفان تنبيه بدنى، معتقد است: ذات انسان ها اساسا خوب است، اما به سبب تمدن به انحراف كشيده مى شود. نبايد براى اصلاح كودك به تنبيه او متوسل شد؛ زيرا طبيعت براى هر عملى مجازاتى را پيش بينى كرده است. كودكى كه با عجله مى دود و به زمين مى خورد و پايش زخم مى شود اين خود
دلايل قايلان به جواز تنبيه: اگرچه روان شناسان مى گويند تنبيه در از بين بردن رفتارهاى ناخوشايند چندان مؤثر واقع نمى شود، شواهد زيادى وجود دارد كه نشان مى دهد تنبيه دست كم در جلوگيرى از اين رفتارها مى تواند خيلى مؤثر باشد. در واقع، اين استدلال كه تنبيه به خاموشى رفتار موردنظر منجر نمى شود، واقعا بى ربط است. به رغم اينكه افراد زيادى تنبيه را غيراخلاقى مى دانند، موقعيت هايى وجود دارد كه در آنها استفاده از تنبيه مؤثرترين گزينه است. براى مثال، لرمن، ايواتا، شور، دليون (1997)، تحقيقى را در اين زمينه انجام دادند. در اين تحقيق، آزمودنى هايى كهدر معرض برنامه هاى تنبيه پيوسته (محروم كردن
آلبرت بندورا با تاکید قابل توجهی که بر نقش عوامل شناختی داشت،تا حدودی خلاء موجود در رفتار گرایی کلاسیک را جبران کرده است.بندورا همگام با اسکینر معتقد است که رفتار و شخصیت آدمی اکتسابی است،یعنی بر اثر یادگیری شکل می گیرد. به اعتقاد بندورا انسان موجودی اجتماعی است و رفتار او باید در پرتو روابط اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد.انسان دارای ظرفیت های اجتماعی وسیعی است و میتواند درباره ی ارتباط میان رفتار و پیامد های آن بیندیشد و آن ها را پیش بینی و ارزیابی کند.
امانوئل كانت: كانت تنبيه را به دو نوع تقسيم مى كند: تنبيه طبيعى و تنبيه مصنوعى. وى در توضيح اين دو مى گويد: «نافرمانى هميشه تنبيه را به دنبال دارد. تنبيه دو قسم دارد: اول. تنبيهى است كه در واقع، طبيعى است كه آدمى با رفتار خودش موجب مى گردد؛ مثل اينكه كودكى از پرخورى مريض شود. اين تنبيه، بهترين تنبيه است؛ زيرا آدمى نه تنها در كودكى، بلكه در سراسر زندگى در معرض آن قرار دارد. دوم. تنبيه مصنوعى است. با ملاحظه علاقه كودك به محبوبيت و مورد احترام واقع شدن، تنبيه بدنى بايد به گونه اى انتخاب شود كه تأثيرى پايدار بر منش كودك بگذارد.»
جان لاك و روسو دو تن از پيشگامان روانشناسي كودك بودند. لاك بنيانگذار محيطگرايي و نظريه يادگيري بود و دانشمنداني چون پاولف و اسكينر وارثان وي محسوب ميشوند و ژان ژاك روسو آغازگر رشد سنتگرايي در روانشناسي است و گزل و مونته سوري ازجمله پيروان اين مكتب مي باشند. لاك كودك را به صورت لوح سفيد در نظر داشت. طبق اين ديدگاه، كودكان در ابتدا چيزي نيستند؛ تجربه، شخصيت آنها را شكل ميدهد. لاك والدين را بهصورت مربيان منطقي توصيف كرد كه مي توانند از طريق راهنمايي دقيق، الگوي مؤثر و پاداش دادن به خاطر رفتار خوب، كودك را به هر صورتي كه دوست داشته باشند، شكل دهند. فلسفة او باعث شد كه خشونت نسبت به كودكان به محبت و دلسوزي تبديل شود.
بحث هاي مربوط به كاربرد تشويق و تنبيه به عنوان ابزارهاي تغيير رفتار در جانوران و زيردستان از ديرباز مطرح بوده است. با اين حال، نخستين كنكاش ها درباره ي تشويق و تنبيه و تقويت كننده هاي مثبت و منفي در پيدايش يا از بين بردن برخي رفتارها با پژوهش هاي ايوان پترويچ پاولف (1936 ـ 1849) آغاز شد. پاولف در تبيين بازتاب هاي شرطي بر اين باور است كه تقويت فرآيند شرطي سازي سبب مي شود پاسخ هاي بازتابي فرد به عرصه هاي گوناگون گسترش يابد. وي با طرح نظريه ي شرطي سازي كلاسيك مدعي شد كه با دادن تقويت و شرطي كردن حيوان، رفتارهاي بازتابي حيوان را مي توان كنترل كرد
بر پایه نظریّهٔ بی‌اف اسکینر، تنبیه، نمایشی از یک تقویت‌کنندهٔ منفی (یک محرک بیزارکننده) یا دور شدن از یک تقویت‌کنندهٔ مثبت است. «بنابراین مهمترین اثر تنبیه، ایجاد شرایط بیزارکننده‌ای است که از آن دوری می‌شود...» اما اسکینر ادامه می‌دهد که تنبیه نمی‌تواند رفتار را برای همیشه نابود کند «اگر از تنبیه به‌طور مکرر خودداری شود تقویت‌کنندهٔ شرطی منفی به خاموشی می‌گراید. در این صورت رفتار ناسازگار کم‌کم تقویت می‌شود و رفتار تنبیه شده سرانجام پدیدار می‌شود... اگر تنبیه قطع شود ممکن است رفتار مورد نظر با همه نیرو ظاهر شود». روانشناسان اجتماعی این اصطلاح را در معنای وسیعی به صورت «تحمل عواقب ناخوشایند» (غیر از موارد بدون پاداش) برای
ادوین ری گاتری (Edwin Ray Guthrie: ۱۸۸۶-۱۹۵۹) که نظریه بادگیری خود را بر اصل مجاورت استوار ساخته است تنبیه را در امر تربیت و یادگیری مؤثرمی داند. وی می‌گوید: «تنبیه نه به سبب ناراحتی‌ای که تولید می‌کند، بلکه به سبب اینکه نحوه پاسخ‌دهی فرد به محرکهای معین را تغییر می‌دهد مؤثر است... تنبیه به این علت در تغییر دادن رفتار نامطلوب مؤثر است که رفتار ناهمساز با رفتار تنبیه شده را ایجاد می‌کند.»
تنبيه در لغت به معناي آگاهانيدن، بيدار كردن، واقف گردانيدن به چيزي و آگاه و هوشيار كردن آمده است. تنبیه، در لغت به معنای آگاهانیدن، بیدار کردن، واقف گردانیدن به چیزی و آگاه و هوشیار کردن آمده است. برخلاف برخی نظام‌های تربیتی، از نظر اسلام و قرآن ، اصل تنبیه به طور مطلق محکوم نبوده، بلکه در جای مناسب خود لازم است. یکی از روشهای بازدارنده خداوند در قرآن، بازگو کردن داستان‌های اقوام، ملل، یا افرادی است که به علّت سرکشی و طغیان و عدم تسلیم در برابر اوامر الهی به عذاب‌ها و عقوبت‌های سخت مبتلا گشته‌اند.
دين در تغيير مداوم دوران‌هاي تمدن بشر، تكيه‌گاهي تزلزل‌ناپذير براي انسان فراهم كرده است و موجب زنده نگاه‌داشتن ارزش‌هاي فرهنگي و انساني و اخلاقي مي‌شود. البته اين نياز در ديدگاه‌هاي گوناگون انسان دستخوش تعبيرها و تفسيرهاي متفاوتي قرار گرفته است كه به‌طورمشخص، در ديدگاه‌هاي مدرنيسم و پست‌مدرنيسم به آن پرداخته شده است. ديدگاه مدرنيته و به‌ويژه پست‌مدرنيته، همچنان‌كه در قلمروهايي مانند هنر، فلسفه، سياست و ادبيات، مسائل و مباحث تازه‌اي برانگيخته است، در عرصة تعليم و تربيت نيز پرسش‌ها و نگرش‌هايي نو به ميان آورده است. با توجه به اينكه انديشه‌هاي تربيتي در هر عصر، غالباً متأثر از انديشه‌ها و جريان‌هاي فكري و
در دوره نوجوانی است که نوجوانان، هم از نظر احساس نیاز به پرستش کمال مطلق و هم از بابت تفکر انتزاعی برای روی آوردن به دین و فهم مفاهیم پیچیده دینی، آمادگیهای مقدماتی احساسی و ذهنی لازم را به دست می آورند و خانواده و مدرسه و مراکز دینی فرصت مناسبی در اختیار دارند که باور و رفتار دینی را نیز به آنان بیاموزند.آمادگیهای انگیزشی و احساسی و عقلانی دینی از درون فرد جوانه می زند و محیط تربیتی بیرونی است که اگر جاذبه های مناسب و روشهای درستی را به کار گیرد می تواند ایمان مذهبی نوجوان را تقویت کند و عالیترین تکیه گاه روح انسان، یعنی ایمان به خداوند، را در
اصل تشکیل عادات مطلوب : از نظر کانت تشکیل عادات در کودکان ضرورت دارد، اما این سخن به معنای لزوم وجود عادت در تمامى مراحل زندگى نیست، کانت ایجاد عادات را تا مرحله تأدیب لازم مى داند. به عقیده وی از همان سالهای اولیه زندگى باید به کودک انضباط را آموخت و از آزادی بیش از حد خودداری نمود. به عبارتى کانت از انضباط به سمت آزادی حرکت مى کند.
هدف تربیت از نظر کانت سعادت و کمال در آینده است و کودکان لزوم این مفهوم را درک نمى کنند .
اصل پیروی از طبیعت : یکى از مهمترین اصول تربیتى روسو اصل پیروی از طبیعت است. روسو عقیده دارد هر آن چه در طبیعت رخ مى دهد خیر است و در آن خطا و شر وجود ندارد. بدیهى است وقتى که روسو تا به این حد به طبیعت و ابعاد و جوانب گوناگون تأثیرات آن بر انسان اعتقاد دارد، باید هم از او انتظار داشت که از انسانها بخواهد که تسلیم قوانین طبیعت گردند.
روسو معتقد است محیط تربیتى باید به اندازه کافى انعطاف پذیر باشد تا بگذارد خوبى و نیکى درونى و
کانت تربیت را فنى مى داند که با جمع شدن تجارب نسل های متوالى کامل مى شود تا استعدادهای ذاتى افراد به طور همه جانبه رشد یابد و نوع بشر به سوی مقصود خود هدایت گردد. کانت هم چنین تربیت را هنر مى داند و بر این باور است که در میان ابداعات بشر، دو ابداع یعنى هنر کشورداری و هنر تعلیم و تربیت از همه دشوارتر است. وی رشد استعدادهای آدمى را به صورت خود به خود نمىداند و نیاز به راهنمایى را مورد توجه قرار مى دهد.
کانت تمدن جدید را مورد خطاب قرار مى دهد. به عقیده وی تمدن جدید نمى تواند ضامن خوشبختى
از نظر روسو، کودک به طور طبیعى و ذاتى نیک است و از توانایى خود کنترلى برخوردار است. به این علت روسو توصیه مى کند طبیعت را ملاحظه کنید و از راهى که طبیعت برای شما مشخص کرده تبعیت کنید. از نظر روسو بازگشت به طبیعت به معنای فراهم آوردن موقعیت برای تکامل انسان است، وی بر این عقیده است که بشر در طبیعت با صلح و صفا زندگى مى کرد و از قید و بند آزاد بود، بدنش نیرومند بود؛ زیرا با وسایل جدید نحیف نشده بود. او هرگز کسل نمى شود و نیازی به تفریحات تصنعى ندارد. او با خویشتن و طبیعت در آرامش و صلح به سر مى برد از نظر روسو انسان ذاتاً خوب بود ولى جامعه را فاسد
دوره ی کودکى نقش مهمى در شکل گیری شخصیت در ابعاد مختلف شناختى، عاطفى، اجتماعى و... دارد. افلاطون تربیتى را پسندیده مى داند که روح و بدن را از همه زیبایى ها و کمالاتى که قابلیت پذیرش آنها را دارد، برخوردار سازد. هربرت اسپنسر هدف تربیت را تکوین منش مىداند. هم چنین هوراس مان تنها تربیت را عامل هدایت به سمت لذتى معرفى کرده که از لحاظ کمیت بى انتها و از لحاظ کیفیت بى نظیر است.
ژان ژاک روسو و امانوئل کانت از جمله فیلسوفان بزرگى هستند که در عرصه تعلیم و تربیت فعالیت داشته اند. دیدگاه روسو در زمینه تربیت کودکان در کتاب امیل مطرح شده است.
هر آنچه از روانشناسی می خواهید را در این وبلاگ بجویید .