اثرات وون رستورف (Von Restorff) به ما می گوید که هر چه یک عنصر نامعقول تر است، بیشتر به نظر رسید و به یاد می ماند. یعنی «میان چیزهای مشابه، آن موردی بهتر به خاطر سپرده می‌شود که با بقیه‌ فرق می‌کند.»

بر اساس اصلی به نام اثر فون رستورف، هر چیز غیر معمول، توسط مغز از پدیده‌های ساده و یا خسته‌کننده، تشخیص داده شده و بهتر دیده می‌شود.

اثر ون رستورف معروف به اثر جداسازیه و پیش بینی می‌کنه که در صورت وجود چندین شی مشابه، به احتمال زیاد موردی که با سایرین متفاوت است، به خاطر سپرده می‌شود. اگه بخواهیم ساده تر بگیم یعنی وقتی یه دسته چیز مشابه وجود داشته باشه، اونی که با بقیه متفاوت باشه، بیشتر جلب توجه می‌کنه و توی ذهن میمونه. مثال کاربردی این قانون در زندگی روزمره: مثل این بادکنک‌هایی که رنگ قرمزش برامون بولدتره. یا توی مدرسه که بچه شیطون کلاس، بیشتر توی ذهن معلمش جا خوش می کنه….

این اثر، موضوعی را به نظرمان آشنا می‌آورد. دلیل اصلی‌ تفاوت دکمه‌های CTA از بقیه‌ی دکمه‌ها همین است. کاربر باید بتواند بین یک دکمه‌ی ساده و یک دکمه‌ی CTA تفاوت قائل شده تا یک درک کاملا روشنی از عملکرد این دکمه داشته باشد. در عین حال در طول استفاده‌ی او از محصول، به خوبی این دکمه را به خاطر بسپارد.

این تنها یکی از استفاده‌های این قانون جذاب در دنیای زیبای دیزاین است. 

این اصل را می توان در طراحی وب سایت به روش های مختلف اعمال کرد. واضح است که اگر شما می خواهید توجه افراد را به یک مورد را جلب کنید، آن را از طریق رنگ، اندازه، فاصله گذاری و غیره جدا می کنید.

با این حال، به دلیل اینکه افراد توجه بیشتری به موارد جدا شده دارند، آنها کمتر درباره کل گروه یاد می گیرند. در هنگام بررسی اینکه آیا یک مورد را برجسته می کنید، معکوس را در نظر بگیرید. آیا می خواهید مردم به یاد داشته باشند یک چیز و تنها یک چیز را، و یا عناصر دیگر نیز به همان اندازه مهم هستند؟ آیتم را برجسته نکنید اگر دیگر موارد نیز به همان اندازه مهم هستند و می خواهید که بازدید کننده همه چیز را به یاد داشته باشند.

هدویگ وان رستورف

این تئوری توسط روانپزشک آلمانی خانم هدویگ وان رستورف ( Hedwig von Restff ) (۱۹۶۲-۱۹۰۶) ابداع شد. دکتر هِدویگ فون رِستورف (Hedwig von Restorff)، روانشناس آلمانی قرن بیستم، کسی‌است که اثر فون رستورف را به نام وی نامگذاری کرده‌اند، اگرچه پیش از وی هنرمندان و سایرین بصورت تجربی این ترفند را بکار می‌بردند.

او در مطالعه خود در سال ۱۹۳۳ دریافت که وقتی به شرکت‌کنندگان، لیستی از موارد کاملاً مشابه همراه با یک مورد متمایز و منزوی از بقیه ارائه می‌شود، به خاطر آوردن آن مورد، بهبود می‌یابد.

اثر وون رستورف در گرافیک

اثر وون رِستورف که به آن نظریه جداسازی یا انزوا هم گفته می‌شود از تئوری‌های قدرتمند کاربردی در گرافیک است. وقتی تعدادی شکل مشابه کنار هم باشند، آنکه با بقیه فرق دارد، بهتر و بیشتر دیده شده و احتمالا بهتر به خاطر سپرده خواهد شد. این تفاوت می‌تواند در اندازه، شکل، رنگ، زاویه، بافت یا حتّی مفهوم باشد.

یکی از کاربردهای اثر وون رستورف، حساس کردن نقاطی از طرح است که در حالت عادی بیننده به آنها نگاه نمی‌کند. مثلا در یک فهرست اسامی عمودی، معمولا یکی دو مورد اول و آخر بهتر به خاطر سپرده می‌شوند. حال اگر بخواهیم آیتمی در وسط ستون به یاد سپرده شود، از این اثر استفاده می‌کنیم و با تغییری مثل بولد کردن، تغییر رنگ، ایتالیک کردن و…، آنرا متفاوت از بقیه ستون می‌کنیم.

قرار دادن یک عنصر رنگی (متن یا تصویر) روی یک زمینهء تصویری سیاه و سفید نیز از همین اثر فون رستورف تابعیت می‌کند: همه صفحه فاقد رنگ است، بجز یک عنصر، پس آن عنصر به خاطر سپرده خواهد شد.

این نظریه یک کاربرد ویژه دیگر در گرافیک دارد: درخواست از بیننده برای واکنش! این درخواست می‌تواند کلیک کردن یک دکمه در سایت یا اپلیکیشن باشد، یا شمارهء تلفنی روی یک بروشور. این عمل بصورت ناخودآگاه انجام می‌شود. یعنی بدون آنکه خود متوجه شوند، به جایی خواهند رفت یا رفتاری را خواهند داشت که شما بوسیلهء اثر وون رستورف به آنها القا کرده‌اید. یکی از نقاط بسیار پرکاربرد این ترفند، در صفحات دعوت به پرداخت یا خرید اشتراک در سایت‌های اینترنتی است.

اگر محصول گرافیکی نظیر لوگو طراحی می‌کنید، در انتخاب رنگ می‌توانید سایر رقبا را زیر نظر داشته باشید، در صورتی که آن گروه شغلی، رنگ خاصی را بصورت کلیشه‌ای استفاده می‌کند، با بکاربردن رنگ دیگری می‌توانید با کمک اثر فون رستورف، بیشتر از سایر لوگوها دیده شوید. دقت کنید که رنگ انتخابی نباید از موضوع کسب و کار فاصله داشته باشد. اگر در یک خیابان همه یک نوع خاص از تابلو را دارند، تفاوت در شکل تابلو حتمال باعث دیده شدن بهتر تابلوی شما خواهد شد.

مشکل اصلی کار با این ترفند، قدرت بیش از حد آن در یک اثر گرافیکی است. اگر یکی از عناصر شما با اثر فون رستورف جلب توجه کند، این جلب توجه و به خاطرسپاری ممکن است آنقدر قوی باشد که سایر پیام‌های کار گرافیکی شما فراموش شود یا اصلا دیده نشود. شاید بهتر باشد در کارهایی که چندپیام دارای ارزش و اهمیت یکسان هستند، از این اثر با احتیاط بیشتری استفاده کرد. در محصولات تبلیغاتی و گرافیکی که پیام‌ها ارزش برابر دارند، استفاده از رنگ، اندازه، زاویه و… متفاوت در یک پیام (متن، عکس و…)، منجر به جلب توجه ناخواسته آن بخش از کار خواهد شد.

اثر وون روستورف در بازاریابی

یکی از یافته های با اهمیت برای تبلیغ کنندگان اثر وان رستورف می باشد، پدیده وان رستورف بیان می دارد که یک موضوع منحصربفرد در مجموعه ای از موضوعات نسبتا متشابه راحت تر به یاد آورده می شود چون در این حالت اثرات تداخل به حداقل کاهش می یابد، بنابراین تبلیغات باید بتوانند برتری اطلاعات را به تصویر بکشند چرا که وقتی برای مصرف کنندگان یک نام تجاری از برتری بالایی برخوردار باشد یادآوری مارک های رقیب از ذهن توسط مصرف کنندگان کاهش می یابد (اردستانی ،1390:  129-127).