روانشناسی هاشملو

رابرت هایند ( Robert Hinde ) زیست شناس ، کردارشناس و روانشناس انگلیسی است که در انگلستان متولد شد. پدرش پزشک و مادرش پرستار بود. او پس از جنگ جهانی دوم وارد کالج کمبریج شد و در سال 1948 موفق به اخذ مدرك کارشناسی گردید. در سال 1950 دکتراي خود را از دانشگاه آکسفورد دریافت کرد و پس از آن به عضویت بخش حیات وحش شناسی دانشگاه کمبریج درآمد و در دهه 1950 به بررسی و تحقیق درباره نقش پذیري پرداخت و پس از آشنایی با جان بالبی به بررسی و تحقیق درباره رشد انسان علاقه مند شد. پژوهش هاي هایند بر روي پریمات ها در دهه هاي 1960 و 1970 او را به ماهیت و پویش هاي روابط بین انسانها و نهایتاً اعضاي خانواده و همسالان علاقهمند کرد. علاقه او به رابطه میان روانشناسی و کردارشناسی منجر به تألیف کتاب « رفتار حیوان » در 1966 شد. از دیگر کتاب هاي او می توان به « مبانی زیستی رفتار اجتماعی انسان » (1974) و « فرد ، روابط و فرهنگ » (1987 ) اشاره کرد. روبرت هایند در روزهای پایانی سال 2016 میالدی درگذشت.

دوره های حساس رشد

هایند ( 1983 ) اصطلاح دوره حساس را براي نامیدن اوقات خاصی از زندگی که در آن موجود زنده بیشتر تحت تأثیر انواع خاصی از تجربه قرار می گیرد، به دوره بحرانی ترجیح می دهد. اصطلاح دوره حساس که نخستین بار توسط ماریا مونتسوري به کار برده شد، مفهومی گسترده تر و انعطاف پذیرتر از مفهوم محدودتر دوره بحرانی دارد. به ویژه در مورد کودك انسان چنین مینماید که دوره هاي حساس خاصی براي رشد زبان، پیوستگی هیجانی یا روابط اجتماعی وجود دارد. سؤال مطرح شده آن است که آیا بروز نقص در یکی از این دوره هاي حساس در مراحل بعدي رشد جبران می شود یا خیر. در این موارد، نتیجه عمدتاً به میزان محرومیت اولیه و پاسخدهی شرایط محیطی بعدي به نیازهاي عمده منوط خواهد بود (رایس، ترجمه فروغان، 1387).

رابرت هايند اصطلاح دوره حساس را براي ناميدن اوقات خاصي از زندگي كه در آن موجود زنده بيشتر تحت تأثير انواع خاصي از تجربه قرار مي گيرد، به « دوره برهاني » ترجيح مي دهد.

نظریه کردار شناختی هایند

كردارشناسي عبارت است از مطالعه رفتارهاي ويژه هريك از گونههاي حيواني كه از ارزش انطباقي يا بقا برخوردارند. كردارشناسان بر اين باورند كه در هر يك از گونههاي حيواني رفتارهاي ذاتي خاصي تكامليافته است كه احتمال بقاي آنها را افزايش ميدهند. كردارشناسي به ارزش سازگارانه يا بقاي رفتار و تاريخ تكامل آن مربوط مي شود (هايند 1992) .

هایند کردارشناس انگلیسی در کتاب «بوم شناسی و رشد و تکامل کودک» (1983) فراتر از کردارشناسی لورنز می رود و اهمیت روابط اجتماعی را مورد تأکید قرار می دهد. دیدگاههای این کردارشناس در مورد بوم شناسی اثر عمیقی در تفکر ما درباره ی ماهیت فرایند اجتماعی شدن، در سالهای اخیر گذاشته است. او مراحل حساس رشد و تکامل را بیش از مراحل شاخص توصیف می کند، و چهارچوبی را معرفی می کند که تحقیق در کودکان و بزرگسالان را برمی انگیزد. در صورتی که کردارشناسان کلاسیک از قبیل لورنز مراحل شاخص را در رشد و تکامل مهم می دانستند. به نظر هایند افراد را در حال انزوا و دور از جماعت نمی توان با اوصافی مانند رقابت توصیف کرد.

نظریه رشد اجتماعی هایند

هایند ( 1987 ) این مطلب را مورد بحث قرار داد که تعامل با همسالان، پیچیدگی و ماهیت تعامل اجتماعی را افزایش می دهد و همه اینها در سه مرحله موفقیت آمیز رخ می دهد:

1- تعاملات : که نتیجه فرآیند دوجانبه اي است که فرد در این فرآیند با فعالیت هاي داراي سطوح مشابه، سروکار داشته و دست و پنجه نرم می کند.

2- ارتباطات : که وابسته به تعاملات است، اما شامل حس تعهد قوي است.

3- گروه ها : که در سطوح گسترده تري وجود دارند و پیوستگی بین افراد و حس سلسله مراتبی را در فرد تسهیل می کنند، یعنی حس عضوي از گروه بودن و حس پیروي از دستور و نظم گروه.