تجلی خدا در اسلام

خداوند در بیان فلاسفه اسلامی تعریف پذیر نیست چون به حد و رسم شناخته نمی‌شود و ماهیت ندارد یعنی خدا را نمی‌توان دید و نمی‌توان آن را وصف کرد. در دین اسلام خدا یگانه است و معبودی جز او وجود ندارد او مالک تمام آسمان‌ها و زمین است اوست که انسان را آفریده و به او عقل داده است و اوست آفرینندهٔ تمام هستی و خلق او فرزندی ندارد و فرزند کسی نیست (یا به عبارتی بر اساس متن عربی موجودی از ذات او تولید و گرفته نشده و تولید شده کسی نیست) او بی‌نیاز است جز او خدایی وجود ندارد.

ادامه نوشته

تصویر خدا در عهد قدیم و جدید

کتاب مقدسِ مسیحیان، از دو بخش تشکیل شده است: «عهد قدیم» و «عهد جدید». مسیحیان بخش اوّل کتاب مقدس را «عهد قدیم» می ‌نامند؛ چرا که به اعتقاد آنها خدا با انسان دو عهد بسته است: یکی «عهد قدیم» است که در آن از انسان پیمان عمل به شریعت الهی گرفته. این عهد با حضرت ابراهیم(علیه السلام) شروع شده و با تجدید آن با حضرت موسی (علیه السلام) پایان می ‌یابد. دیگری «عهد جدید»‌ است که بر سر محبّت خدا و حضرت عیسی(علیه السلام) بسته شده است. از این رو مسیحیان، عهدین را حجّت می ‌دانند؛ امّا یهودیان؛ چون قائل به یک عهد؛ یعنی پیمان شریعت هستند، تنها بخش نخست کتاب مقدّس ـ‌ عهد قدیم ـ‌ را حجّت می‌ دانند. سنّت یهودی، عهد قدیم را به مجموعه‌ ای از نویسندگان نسبت می ‌دهد که اوّلین آنها حضرت موسی (علیه السلام)‌ است. مطابق این سنّت، این مجموعه در طی زمانی

ادامه نوشته

نظریه اسم الهى منشأدين

يكى از جالب ترين نظرياتى كه درباره منشأدين مطرح شده است، نظريه ابن عربى است. ابن عربى بينان گذار عرفان نظرى به صورت يك دستگاه منسجم، در ميان عرفاى اسلام است و اكثر عرفا جزو شارحان نظريات او بوده اند. از همين روست كه ابن عربى به « شيخ اكبر » مشهور شده است. ابن عربى براساس عرفان نظرى اش تبيينى از منشأدين ارائه مى دهد. بسيارى از جزئيات نظريه ابن عربى در اين باره اختلافى است. لذا ما سعى مى كنيم اصول كلى نظريه وى را ترسيم كرده سپس به ارزيابى آن بپردازيم. ويژگى اصلى نظريه ابن عربى توجه به ذات و اسماى الهى است. چون موضوع عرفان نظرى بحث از اسما و تجليات الهى است، از اين جهت ابن عربى هم خود را موظّف مى

ادامه نوشته

نظريه فطرت منشأ دین

نظريه فطرت، نظريه اى است كه استاد شهيد مرتضى مطهرى مطرح كرده و آنرا امّ المسائل معارف اسلامى دانسته اند. بحث فطرت بحثى فلسفى است. ايشان درابتدا چنين فرموده اند: موضوعات مهم فلسفه اين سه موضوع است: خدا، جهان، انسان. اين بحث، بحثى است مربوط به انسان و مى توان گفت از يك نظر و يك شاخه مربوط است به انسان و خدا. يك سر مسئله انسان است و سر ديگر آن، خدا. در منابع اسلامى; يعنى در قرآن و سنت، روى اصل فطرت تكيه فراوان شده است... اين كه قرآن براى انسان، قائل به فطرت است يك نوع بينش خاص درباره انسان است.

ادامه نوشته

نظریه عليت آندرو لانگ منشأ دین

آندرو لانگ متولد 31 مارس سال ۱۸۴۴ و متوفای 20 ژوئیه 1912 ، قصه پژوه نامدار و تاریخدان و انسان شناس شهیر اسکاتلندی است. اندرو لانگ بسیاری از مشهورترین قصه‌های خیالی از منابع مختلف را گرد آوری و پس از ساده سازی در زبان و نثر در قالب کتاب‌های مختلف « قصه‌های پریان » منتشر کرده است.  اندرو لانگ به دلیل اشرافش بر قصه‌ها و فرهنگ فولکلور مردمان کشورهای مختلف سعی کرده است گلچینی از بهترین قصه‌ها را گرد آورد و همین امر سبب شده است تا در سالیان متوالی این قصه‌ها و نوشته‌های لانگ از اعتبار و منزلت فراوانی برخوردار باشد و نیز کودکان و نوجوانان بسیاری از نقاط مختلف دنیا با این قصه‌ها خو بگیرند و به خواندنشان بپردازند. اندرو لانگ در سال ۱۹۱۲ در سن ۶۸ سالگی درگذشت.

ادامه نوشته

نظریه امر مقدس منشأ دین میرچا الیاده

بنا به نظر الياده، حوزه دين را بايد به طور مستقل در نظر گرفت. دين رانبايد به امور ديگرى مانند جامعه شناسى، روان شناسى و فيزيولوژى، اقتصاد،زبان، هنر و غيره تحويل داد; يعنى ماهيت دين را نبايد با اين امور تبيين كرد. پديده دين را بايد حوزه مستقلى در نظر گرفت و آن را بدون فرو كاستن به ديگرحوزه هاى معرفت بشرى تبيين كرد. تبيين دين براساس مقولات ديگر نظير آنچه ذكر شد، همان تحويل گرايى است. اشكال اساسى تحويل گرايى چيست؟ تحويل گرايى ماهيت دين را به امور ديگرى تحويل مى دهد. به عنوان مثال دوركيم ماهيت دين راجامعه شناسانه تبيين مى كرد; در اين صورت دين به جامعه شناسى تحويل مى شد. يافرويد ماهيت دين را با روان كاوى تبيين كرد; بنابراين فرويد هم تحويل گرااست. عيب اساسى تحويل گرايى، در نظر الياده

ادامه نوشته

نظریه کهن الگو به عنوان منشأ دین یونگ

يونگ ميان دين و عقايد فرق مى گذارد. خاستگاه عقايد دينى، تجارب دينى است. ماهيت دين همان تجارب دينى است كه برگرفته از محتواى ناخودآگاه جمعى، يعنى كهن الگوهايند. اكنون اين سؤال مطرح مى شود كه عقايد دينى چه نقشى دارند؟ يونگ مى گويد: عقايد و باورهاى دينى صدق ندارند و حقايقى ازلى را نشان نمى دهند. البته اين عقايد و باورها وظيفه و كاركرد مهمى درجامعه دارند; زيرا به جاى تجربه مستقيم بشر قرار گرفته اند. دين همان تجربه مستقيم بشر است، ولى عقايد و اعمال دينى و جزئيات دينى به صورت نماد آن تجربه درآمده اند; يعنى اين عقايد و اعمال در حقيقت كارشان اين است كه آن تجربه را به صورت نماد درآورده اند. به نظر يونگ، وظيفه روان شناس پرداختن به خودتجارب اصلى است، نه نمادهاى آن تجارب. اگر او به عقايد بپردازد، از بررسى كهن الگوهاى ضمير ناخودآگاه غافل مى شود.

ادامه نوشته

نظريه ترس از نومن رودلف اوتو

نظريه ترس از نومن ، نظريه فيلسوف و مستشرق مشهور، رودلف اوتو ( rudolf otto ) (1937 ـ 1869 م) است. اتو پيرو سنت فكرى متفكر بزرگ آلمان، شلايرماخر است. شلايرماخر پديده دين و معنويت را جزء لاينفك ساخت روانى انسان مى دانست. اتو هندشناس بزرگى بود و ساليان درازى در هند زندگى كرد و بسيارى از كتاب هاى مقدس هند را به زبان آلمان ترجمه كرد. اتو كتابى به نام مفهوم امر قدسى نگاشت.انتشار اين كتاب آغاز موجى بزرگ از تحقيقات بود و شورى وصف ناپذير را ميان محققان برانگيخت. نكته محورى در انديشه اتو، تنظيم و تقسيمى است كه از تجارب دينى، و تجربه امر مقدس ارائه مى دهد. لذا قبل از اين كه به بيان نظر او درباره منشأ دين بپردازيم، بايد تجربه دينى، و مفهوم نومن; يعنى مفهوم كليدى نظريه اتو را توضيح دهيم.

ادامه نوشته

نظریه روان زایی منشأ دین فروید

فرويد كتابى به نام توتم و تابو دارد كه در آن زندگى مردم ابتدايى راتحليل مى كند، و داستانى را براى پيدايش اديان مطرح مى كند. پريچارد اين نظريه را داستان محض و « قصه پريان » مى نامد . به نظر فرويد، انسان ابتدايى، در رمه آغازين زندگى مى كرد. اين رمه تشكيل مى شد از نرى مسلط كه پدر بود و تعدادى از ماده ها را در انحصار خود داشت. اين پدر نيرومند، پسران خود را از ماده ها دور نگه مى داشت. روزى اين پسران متحد شده پدر مسلط راكشتند و سپس آن را خوردند. دليل اين آدم خوارى به نظر فرويد اين بود كه آنها اعتقاد داشتند با خوردن قربانى، نيرو و قدرت او را به دست مى آورند. بعد از مدتى، آنها از عمل خويش پشيمان شدند و براى جبران و كفاره عمل خويش دو ممنوعيت را ابداع كردند: يكى اين كه نمادى به صورت يك نوع حيوان را به جاى پدر گذاشتند; اين نماد همان «توتم» است. برادران خوردن حيوان توتمى را حرام اعلام كردند. و ديگر اين كه ازدواج درون گروهى را حرام كردند و با تحريم ماده هاى آزاد شده بر

ادامه نوشته

نظريه توتم گروى امیل دورکیم

قبل از اين كه به منشأدين از نظر دوركيم بپردازيم، بايد ببينيم تعريف ديناز نظر وى چيست؟ دوركيم حقيقت را تفكيك جهان به دو بخش مقدس و نامقدس مى داند. اولين نكته اى كه دوركيم تأكيد مى كند اين است كه حقيقت دين اعتقادبه وجود خدايى برتر و فوق طبيعى نيست; زيرا اديانى وجود دارند كه در آنها اعتقاد به خدا نيست. به عنوان مثال در بوديسم اعتقاد به خدا وجود ندارد. بوداييان خداى هندوها را نمى پذيرند و به طور اساسى در اين مكتب اعتقاد به خدا و يا موجودى برتر وجود ندارد. نكته دومى كه دوركيم بيان مى كند، اين است كه در حقيقتِ دين، مفاهيمى مانند راز و يا فوق طبيعى نيز نقش ندارند; مثلا نمى توان گفت: دين اعتقاد به موجود مافوق طبيعى است، زيرا انسان هاى ابتدايى به طور متعارف دو جهان مختلف، يعنى جهان طبيعت و جهان فوق طبيعى را نمى فهمند. انسان هاى ابتدايى، تمام پديده ها را

ادامه نوشته

نظریه طبیعت گروی دینی و منشأ دین

از نظرياتى كه درباره منشأ دين گفته شده و طرفدارانى نيز يافت، نظريه طبيعت گروى ـ و يا طبيعت پرستى ـ است. پيش از آنكه به توضيح اين نظريه بپردازيم، لازم است به تفاوت جاندار پنداری و طبيعت گروى اشاره كنيم. اوّلا همه جاندار پنداران جزو مردم شناسان بودند و در حقيقت از نوعى مردمشناسى اديان ابتدايى به نظريه جاندار پنداری رسيده بودند. ثانياً جاندار پنداران در اديان ابتدايى جايى براى خداى اديان ابراهيمى و يا به طوركلى، موجود برتر نمى ديدند. از نظر آنها انسان هاى ابتدايى ارواحى را ـ نه خداى اديان ابراهيمى و وحيانى ـ پرستيده اند. طبيعت گرايان در هر دو نكته با جاندار پنداران اختلاف دارند. طبيعت گرايان، زبان شناس و اسطوره شناس بودند. آنها در زبان هاى هندواروپايى به تحقيق مى پرداختند. هم چنين اساطير هندواروپايى را بررسى مى كردند. طبيعت گرايان از بررسى اسطوره ها به تشابهاتى ميان آنها پى بردند و ديدند كه شخصيت هاى اين اساطير مشابه هم

ادامه نوشته

نظريه عصر پيش از جاندار پنداری منشأ دین

نظريه ديگرى كه تقريباً همزمان با جاندار پنداری مطرح شد و در حقيقت واكنشى نسبت به نظريه جاندار پنداری بود، نظريه « عصر پيش از جاندار پنداری » است. طرفداران اين نظريه مى گويند عصرى قبل از جاندار پنداری وجود داشته است كه دين در آن عصر به شكل ديگرى بوده است و در حقيقت جاندار پنداری مرحله اى پس از آن ظهور كرده است. علاوه بر اين، جاندار پنداری حالت پيچيده اى دارد و ممكن نيست به عنوان مرحله نخست به حساب بيايد. ما با عنوان « عصر پيش از جاندار پنداری » از دو نظريه متفاوت « آن گرايى » و « تقدم جادو بر دين » بحث مى كنيم. هر دو نظريه در اين نكته مشترك اند كه پيش از جاندار پنداری ، عصر ديگرى وجود داشته است. ولى اين دو نظريه با هم اختلافاتى نيز دارند.

ادامه نوشته

نظريه جان دار پنداری منشأ دین

منشأ دين ; جاندار پنداری ( جان مند انگارى ) است: تيلور مى گويد براى روشن ساختن منشأ دين، نخست بايد آن را تعريف كرد. ما بدون اين كه چيزى را بشناسيم، نمى توانيم آن را تبيين كنيم; پس تعريف مقدم بر تبيين است. آيا مى توان دين را « اعتقاد به خدا » تعريف كرد؟ تيلور مى گويد: چنين تعريفى، بسيارى از اديان، مانند تائويزم را خارج مى كند. تعريف بايد به گونه اى باشد كه همه اديان را شامل شود. بنابراين « اعتقاد به خدا » شروع مناسبى براى تعريف دين نيست. تيلور به دنبال حداقل چيزى است كه در همه اديان وجود دارد; يعنى عنصرى عام و مشترك ميان همهاديان كه با آن بتوان دين را تعريف كرد. به نظر او، اين عنصر مشترك و مهم « اعتقاد به موجودات روحانى ( يا مجرد ) » است. در تمام اديان، ابتدايى و پيشرفته، بزرگ و كوچك، اعتقاد به موجودات روحانى و فعال وجود دارد.

ادامه نوشته

نظر آگوست کنت درباره دین و جهالت منشأ دین

اگوست كنت خود بنيانگذار مذهبى است. به نظر او، مذهب دوره ما بايد ازپوزيتيويسم ملهم باشد. مذهب ما ديگر نمى تواند همان مذهب گذشته باشد; زيرا مذاهب گذشته بر شيوه اى از تفكر تكيه داشتند كه اينك نسخ شده است. انسان مجهز به ذهن علمى، ديگر نمى تواند دريافت متعارف وحى، الوهيت و غيره را اعتقاد داشته باشد. اما از سوى ديگر، انسان نياز دائمى به مذهب دارد. زيرا خواهان دوست داشتن چيزى برتر از خود است. اين امر برتر، ممكن است وحدت و تلائم اجتماعى باشد كه به نفع نوع بشر است. جوامع به مذهب نياز دارند. كنت مذهبى را بنا مى نهد; مذهبى كه به نيازهاى ثابت بشريت پاسخ دهد، و آن همانا مذهب خود انسانيت است. كنت، جامعه شناسى را به مذهب تبديل مى كند. بنابر مذهب انسانيت، بايد انسانيت اساسى را كه مردان بزرگ مظهر و نماد آن هستند، دوست داشته باشيم. زيرا چنان زيسته اند كه اثرى يا سرمشقى از خود برجاى گذاشته اند. بنابراين،وجود بزرگ، وجود مردان بزرگ است. اين وجود به قبيله و يا جامعه خاصى اختصاص ندارد.

ادامه نوشته

تقسيم نظريات درباره منشأ دين

 نظرياتى كه درباره منشأ دين ارائه شده است به دو دسته كلى تقسيم مى شود : نظريات الحادى و نظريات خداگرايانه . ويژگى اصلى نظريات الحادى اين است كه براى دين منشأيى فوق طبيعى قايل نيست; بلكه دين را صرفاً براساس امور روانشناختى و يا جامعه شناختى تبيين مى كند. از اين جهت نظريات الحادى دو دو دسته اند: 1. نظريات جامعه شناختى : طبق اين نظريات دين به گروه و جامعه تعلق دارد و ديندارى فردى از سرچشمه هاى اجتماعى مايه مى گيرد. به ديگر سخن: نفس جامعه به دلايلى موجب ديندارى افراد مى شود، و اديان محصول همين ديندارى است. جامعه نيازهايى را در افراد به صورت مفاهيم دينى اعمال مى كند و همين منشأ اديان است. 2. نظريات روان شناختى : دين بنابر نظريات روان شناختى امرى فردى است كه منشأ آن را در درون افراد بايد جست; مانند سركوب شدن غرايز و يا ترس از طبيعت. البته 

ادامه نوشته

مسئله منشأ دین

هر دينى مجموعه اى از باورها، اعمال، نمادها، اساطيرو...را شامل مى شود. گاهى مراد از بحث منشأدين، اين است كه اين مجموعه هاىگوناگون، يعنى اديان مختلف، چگونه به وجود آمده اند. اين مجموعه ها گرچه دربرخى عناصر تشابه دارند، ولى ميان آنهاتفاوت اساسى وجود ندارد. نظريات گوناگون در منشأدين بايد به اين تفاوت ها و نيز تشابه ها بپردازد; يعنى روشن سازد كه چرا برخى از اين عناصر تفاوت و يا تشابه دارند. دسته اى از نظريات الحادى ـ چنان كه بعداً توضيح خواهيم داد ـ تكامل گرا هستند; يعنى ميان همه اين مجموعه ها يكى را، مانند توتميسم به عنوان دين اساسى انتخاب كرده بقيهاديان را حالت پيچيده و تكامل يافته اى از آن دين ساده و اساسى مىدانند. نظريات خداگرا دو دسته اند: برخى، مانند نظريه يونگ تبيينى پلوراليستى ازاديان ارائه مى دهند; يعنى ميان اين مجموعه ها به ترجيح قايل نيستند و همه آنها را در دستيابى به هدف نهايى برابر مى دانند. دسته ديگر، از ميان اينمجموعه ها يكى را برتر از ديگرى مى نشاند; يعنى يكى را دين اصيل و بقيه راحالتى انحراف يافته مى داند.

ادامه نوشته

نظریه تله های زندگی حفری یانگ

شاید اصطلاحاتی مانند تله های زندگی ( Lifetrap ) یا تله بی ارزشی یا تله طرد اجتماعی به گوش شما هم خورده باشد.این اصطلاحات و ده‌ها مورد اصطلاح مشابه دیگر، توسط جفری یانگ (Jeffrey Young) و همکارش جنت کلوسکو (Janet Klosko) ابداع شده‌ و در کتاب زندگی خود را دوباره بیافرینید (Reinventing Your Life) به دنیا معرفی شده‌اند. تله‌های زندگی از کودکی آغاز می‌شوند و به‌صورت الگوهای رفتاری در زندگی بزرگ‌سالی، خود را نشان می‌دهند. این تله‌ها می‌توانند بر روی افکار، احساسات و عملکرد ما تأثیر بسزایی داشته باشند. در ادامه مطلب ” تئوری تله های زندگی جفری یانگ “ با ما همراه باشید. پنج سال ابتدایی زندگی، یکی از تأثیر گذارترین سال‌های شکل‌گیری ذهن افراد می‌باشند. ذهن خودآگاه انسان تا قبل از دوره‌ی نوجوانی توانایی تشخیص بین دروغ و واقعیت

ادامه نوشته

سبک های فرزند پروری جفری یانگ

جفری یانگ ( Jeffrey Young‎ ) متولد ۹ مارس ۱۹۵۰ ، روان‌شناس، روان درمانگر، و استاد دانشگاه اهل ایالات متحده آمریکا است. جفری یانگ فردی است که طرحواره درمانی را بنیان گذاری کرده و توسعه داده است. وی مولف چندین کتاب مهم در زمینه نظریه شناختی رفتاری و طرحواره درمانی است. جفری یانگ عضو هیئت علمی گروه روانپزشکی در دانشگاه کلمبیا است. دکتر جفری یانگ بنیانگذار و مدیر مراکز شناخت درمانی نیویورک و کانکتیکات و انستیتوی طرحواره درمانی است. وی همچنین استاد گروه روانپزشکی دانشکده پزشکان و جراحان دانشگاه کلمبیا است. وی دوره کارشناسی خود را در دانشگاه ییل و مدرک التحصیلی خود را از دانشگاه پنسیلوانیا دریافت کرد. یانگ سپس بورس تحصیلات دکتری را در مرکز شناخت درمانی در دانشگاه پنسیلوانیا با دکتر آرون بک به اتمام رساند و به عنوان مدیر تحقیقات و آموزش در آنجا خدمت کرد.

ادامه نوشته

نظام فکری ژان پل سارتر

ژان پل شارل ایمار سارْتْرْ ( Jean-Paul Charles Aymard Sartre ) فیلسوف پوچ‌گرای قرن بیستم فرانسه است. وی در روز ۲۱ ژوئن ۱۹۰۵ در پاریس به دنیا آمد. فیلسوف، اگزیستانسیالیست، رمان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس، و منتقد فرانسوی بود. کودکی تیزهوش اما گوشه‌گیر بود و سال‌های کودکی را بیش از هرجا میان انبوه کتاب‌ها به خواندن آثار مهم ادبی و تاریخی گذرانده ‌است. برای کامل شدن تحقیقاتش در زمینۀ فلسفۀ پدیدارشناسی هوسرل راهی آلمان شد و در برلین به ادامۀ تحصیل پرداخت. در اینجا بود که آشنایی عمیق‌تری با آثار فیلسوفان بزرگی همچون مارتین هایدگر (فلسفۀ اصالت وجود یا اگزیستانسیالیسم) و ادموند هوسرل (فلسفۀ پدیدارشناسی) پیدا کرد. در سال 1940 دانشنامۀ دکتری خود را دریافت کرد. در سال 1964 کتاب «کلمات» که تشریح ادیبانۀ دوران کودکی سارتر است منتشر شد. این اثر در همان سال جایزۀ ادبی نوبل

ادامه نوشته

نظام اخلاقی و عدالت جان راولز

راولز به عنوان چهره‌ای که نظریه‌اش در باب عدالت خیلی زود در سراسر جهان به مباحثات نظری بسیاری دامن زد، در ایران هم مورد توجه موافقان و مخالفان او قرار گرفت. جان بوردن راولز کوشیده است تا با نظریه‌پردازی خویش در این زمینه، به بازسازی و احیای لیبرالیسم ـ بویژه نوع سیاسی آن ـ همت گمارد. جان راولز کوشید وضعیتی را ترسیم کند که گرایشات متکثر شهروندان در آن ذیل بُرهان همسازی (congruence) به رسمیت شناخته می‌شود و آنان می‌توانند در جامعۀ بسامان خود اقدام به عملی عادلانه کنند. نظریه‌ای که راولز در آن تاکید می‌کند که از هر گونه آموزه فلسفی، مابعدالطبیعی و دینی مستقل است و بر برداشت سیاسی از عدالت و مفهوم پایداری (Stability) مبتنی است. پایداری‌ای که برای همکاری‌های اجتماعی و تحقق جامعه بسامان ضروری است.

ادامه نوشته

نظام اخلاقی توماس هابز

توماس هابْز ( Thomas Hobbes ) یکی از فیلسوفان سیاسی برجستهٔ انگلستان بود که در پنجم آوریل 1588 در انگلستان به دنیا آمد. پدرش، که کشیش کلیسای منطقه بود، تنها می توانست ادعیه و موعظه های کلیسا را بخواند و تحصیل علم در نظرش ارزشی نداشت.عموی هابز که یک تاجر بوده خرج زندگی او را تامین کرد. در پانزه سالگی به لاتین و یو نانی کاملاً مسلط بود، برای ادامه تحصیل به آکسفورد فرستاده شد. و از چهل سالگی، نگارش آثار علمی و دانشگاهی را آغاز کرد. وی که بیشتر به سبب کارهایش در فلسفهٔ سیاسی و کتاب لِوایِتان ( Leviathan ) شهرت دارد. این کتاب در سال ۱۶۵۱ نوشته شده و بنیان بسیاری از نظریه‌های قرارداد اجتماعی را در فلسفهٔ

ادامه نوشته

نظریه های دینی یورگن هابرماس

یورگن هابرماس ( Jürgen Habermas ) متولد ۱۸ ژوئن ۱۹۲۹ در دوسلدورف آلمان از فیلسوفان و نظریه‌پردازان اجتماعی معاصر و وارث مکتب فرانکفورت است که در چارچوب سنت نظریه انتقادی و پراگماتیسم آمریکایی کار می‌کند. یورگن هابرماس پدیدۀ دین را از نگاه فلسفی بررسی می کند و در تفکرات قبلی و بعدی خود در مورد نقش دین در حوزۀ عمومی عمدتاً متأثر از فیلسوفان قاره ای و به ویژه مکتب فرانکفورت است. زیرا آن ها اعتقاد داشتند که موضوعات دینی باید از دیدگاه فلسفی تجزیه و تحلیل شوند. در مقاله ای تحت عنوان " خداپرستی و الحاد " که در کتاب مکتب فرانکفورت پیرامون دین آمده است، هورکهایمر در ۲۰۰۵ با صراحت قید می کند که بدون خدا انسان بیهوده می کوشد که معنای مطلق را حفظ کند. بدون رجوع به امری الهی، یک عمل خوب مانند نجات یک انسان که به ناحق اذیت شده است، تمام شکوه اش را از دست می دهد. مرگ خدا همچنین مرگ حقیقت جاودانی است .

ادامه نوشته

نظریه رشد مفهوم خدای هارمس

هارمس ( Harms ) در سال 1944 با انجام پژوهشی بر روی 4800 کودک آمریکایی که در سن 8 تا 18 سال بودند، دریافت که رشد مفهوم خداوند در کودکان را میتوان در سه مرحله طبقه بندی کرد. مرحلۀ اوّل مرحله اسطوره ای ( 3 تا 6 سال ) نام دارد که در آن کودکان تفاوت کمی بین خداوند و اسطوره هارا در نظر می گیرند. مرحلۀدوّم، مرحلۀ واقع گرایانه ( 6 تا 11 سال ) نام دارد؛ در این مرحله قابلیت های شناختی کودک افزایش پیدا می کند. آنها خداوند را عینی تر در نظر می گیرند و از نمادهای مذهبی بیشتری استفاده می کنند.

ادامه نوشته

نظریه بازی فروبل

فروبل در 21 آوريل 1782 در آلمان متولد شد او به شدت تحت تأثير افكار پستالوژي قرار داشت ‌تا جايي كه او پستالوژي را استاد بزرگ خود ناميد . فروبل به خاطر ايجاد باغ كودكان در آلمان ، و تلاشهاي او در زمينه تربيت و آموزش كودكان به عنوان پدر كودكستان شناخته مي‌شود ، او اولين فردي است كه نظر آموزش و پرورش پيش از دبستان را به طور جامع  طرح و روش اجراي آن را تنظيم نمود . او معتقد بود كه جريان زندگي يك انسان نظير حيات يك نبات است ، به عقيده فروبل كودك پاك به دنيا مي‌آيد ، او مهرباني و محبت را براي توفيق در فن تعليم ضروري مي‌دانست و آموزش كودكان را معمولاً با مكالمه و بازيهاي ساده شروع مي‌نمود و به تدريج به فعاليتهاي پيچيده مي‌رسيد . فروبل

ادامه نوشته

نظریه بازی پیش تمرینی کارل گروس

در اواخر قرن نوزدهم، "کارل گروس" با مطالعه بازی های جانوران، نظریه ای در مورد بازی مطرح کرد. به نظر او بازی، تمرینی است که انسان را برای زندگی آماده میکند و در رشد جسمانی و یادگیری او تأثیر بسیار زیادی دارد. "گروس" بازیها را به دو دسته تقسیم می کند: ۱ . بازیهایی که در آنها کنش عمومی مطرح می‌شود. ۲ .بازی‌هایی که کنش های اختصاصی را مشخص می‌کند. عدم دخالت در بازی های کودکان و تحمیل نکردن روش بازی به آنها از نکاتی است که باید به آن توجه شود تا بازی تأثیر خود را در رشد همه جانبه کودک داشته باشد همان طور که جانوران، ضمن بازی به تمرین غریزه های خاصی مانند شکار و پیکار می پردازند؛ کودک نیز با بازی کردن، توانایی های خود را آزمایش و غرایز اجتماعی خود را تقویت می کند. از نظر گروس وقتی کودک در گهواره دست و پا میزند یا تالش می کند که توپی را پرت کند؛ خود را برای فعالیت های آینده آماده میکند. وقتی که کودکان

ادامه نوشته

ابعاد همدلی محمد رضا احمدی

محمد رضا احمدي در 1385 طی مقاله ای با عنوان «مباني روان شناختي ارتباط مؤثر والدين با فرزندان در محيط خانواده» در  مجله معرفت ، ش 104 به بیان نظر خود پرداخته ، که ايجاد و رشد همدلي والدين نسبت به فرزندان را نيازمند تلاش در سه بعد مهم شناختي، عاطفي و ارتباطي مي‌داند: 1. مؤلفه شناختي همدلي، والدين را ملزم مي‌سازد كه رفتار فرزند را دقيقاً مشاهده كرده و از معناي مشاهدات خود آگاهي يابد. همدلي نيازمند آشنايي با تجربه رفتاري فرزند و نيز اطلاع از تأثيرات آن رفتار است. اطلاعاتي نظير تأثيرات رفتار فرزند بر افكار و عواطف او و يا هنگام رويارويي با مسائل مختلف زندگي.

ادامه نوشته

نظریه همدلی سیمون بارون کوهن

سایمون بارون کوهن زاده 15 اوت 1958 روانشناس بالینی و استاد روانشناسی رشد و نمو در دانشگاه کمبریج است. وی مدیر مرکز تحقیقات اوتیسم دانشگاه و همکار کالج ترینیتی است. در سال 1985 ، بارون-کوهن نظریه ذهن-نابینایی اوتیسم را تدوین کرد ، , در سال 1995 شواهدی از آن را منتشر کرد. در سال 1997 ، او تئوری استروئید جنسی جنین در مورد اوتیسم را تدوین کرد ، که آزمایش اصلی آن در سال 2015 منتشر شد. همچنین نقش مهمی در زمینه های تفاوت جنسی شناختی معمولی ، شیوع و غربالگری اوتیسم ، ژنتیک اوتیسم ، تصویربرداری از اوتیسم ، اوتیسم و ​​توانایی فنی و سیناستزی داشته است.

ادامه نوشته

نظریه همدلی جان بالبی

جان بالبی در 1951 عقیده دارد که رفتار همدلی از رفتار غریزی دلبستگی ناشی می‌شود. به عبارت دیگر، شالوده‌ی رفتار همدلی، در دوران نوزادی از طریق فرایند رابطه‌ی نوزاد و مراقب او (معمولا مادر) شکل می‌گیرد و کیفیت روابط دلبستگی اولیه کودک با مراقب اصلی در دو سال اولیه زندگی ممکن است تعیین کننده مهم واکنش‌های جامعه پسندانه و همدلانه، در زندگی کنونی و جریان بعدی زندگی فرد باشد .

ادامه نوشته

نظر اخلاقی جیمز راچلز

جیمز راچلز ( James Rachels ) (1941-2003) یکی از فیلسوفان اخلاق در غرب است. وی تحت تأثیر کانت بر آن است که ارزش اخلاقی مبتنی بر استقلال عامل انسانی است؛ یعنی عملی را می توان اخلاقی دانست که فاعل آن بر اساس خودآگاهی و خرد خودبنیاد خویش آن را درست انگاشته و بر آن اقدام نماید. افزون بر این، او برخلاف کانت، معتقد است که عمل بر اساس خداپرستی و تبعیت از اراده الهی در قالب شریعت و دین با ارزش اخلاقی در تقابل است و زندگی مؤمنانه فاقد وجه اخلاقی است؛ زیرا عبادت و پرستش به معنای تسلیم محض و پذیرش حاکمیت مطلق الهی است و مومنان بی هیچ قید و شرطی از خدا اطاعت می کنند، حتی اگر دستور الهی با وجدان

ادامه نوشته

همدلی از منظر نظریه پردازان یادگیری

بندروا معتقد است که همدلی از طریق اصول یادگیری اجتماعی (مشاهده، الگوبرداری، تقلید و تقویت) آموخته می‌‌شود. مشاهده‌گر ابتدا به نشانه‌های شنیداری، چهره‌ای و وضعیتی که توسط شخص دیگر نشان داده می‌شود، توجه می‌کند و این اطلاعات، برداشتی در مورد آنچه شخص دیگر احساس می‌کند به مشاهده‌گر می‌دهد. به اعتقاد نظریه پردازان یادگیری، عوامل محیطی و تجارب اجتماعی در ایجاد همدلی و تفاوت‌های فردی در آمادگی کودکان برای نشان دادن همدلی تاثیر گذار هست. فرض بر این است که  دلبستگی همراه با احساس ایمنی با مراقبت کننده سبب می‌‌شود در کودکی احساس همدلی رشد کند و همچینی واکنش

ادامه نوشته

نظریه همدلی دانیل باتسون

بسیاری از اندیشمندان معتقدند انسان, تنها به وسیله خودخواهی, تحریک می شود و اساسا به دنبال برآورده ساختن نیازها و امیال خود است . باتسون در قالب نظریه همدلی, که عمدتا معطوف به تبیین ویژگی های مردمان نوعدوست است, نوعدوستی را بر حسب توانایی و میزان همدلی تبیین می کند و معتقد است افرادی که در مواجهه با وضعیت های اضطراری، قادر باشند خود را به جای فرد قربانی یا نیازمند بگذارند, محتمل تر است اقدام به رفتار نوعدوستانه نمایند . سی دانیل باتسون ، روانشناس اجتماعی پیشنهاد می کند که کمک کردن به دیگران به این علت است که ما واقعاً برای دیگران و درد و الم آنها اهمیت قائل هستیم. این اهمیت قائل شدن و توجه نشان دادن به رنج و ناراحتی دیگران به همدلی و شفقت و درک ما از چگونگی احساس فرد نیازمند کمک بر می گردد. احساس همدلی در بردارنده

ادامه نوشته

نظریه همدلی مارتین هافمن

هافمن ، نظریه پرداز برجسته درباره رشد همدلی در دوران کودکی ، دو بعد از مطالعه همدلی را تشخیص می دهد: مدل هافمن چگونگی آغاز همدلی و چگونگی رشد آن را در کودکان توضیح می دهد. در واقع ، او اظهار داشت که ایده اصلی ادغام محبت و شناخت است که فراتر از رویکرد پردازش اطلاعات است. وی استدلال می کند که همدلی به روشی مشابه مراحل رشد شناختی اجتماعی توسعه می یابد. این روند با یک احساس همدلانه جهانی آغاز می شود که در آن کودک تمایز مشخصی بین خود و دیگران ندارد. بنابراین ، آنها در مورد منبع احساسات گیج شده اند.

ادامه نوشته

مراحل رشد همدلی مارتین هافمن

مارتین هافمن در 2000 یکی از مراجع سرشناس رشد اخلاقی معتقد است که رشد همدلی در کودکان تدریجی است و آن‌ها از دیدگاه فقط منِ خودمحور، به‌جایی می‌رسند که نه تنها به شخص دیگر اهمیت می‌دهند، بلکه حتی می‌توانند دیدگاه او را درک و احساس کنند. هرچه این مراحل و سطح کنونی همدلی فرزندتان را بهتر درک کنید، بهتر می‌توانید به او کمک کنید تا به مرحلۀ بعدی برسد. اما به یاد داشته باشید، کودکان از نظر تجربه‌ها و توانایی‌ها بسیار متفاوت هستند و سنینی که در اینجا ذکر می‌شود تقریبی است.

ادامه نوشته

ابعاد همدلی فشباخ

فشباخ همدلي را بر اساس دو جزء عاطفي، شامل توانايي در شناسايي و نامگذاري حالات ديگران و يك جزء ديگر شامل توانايي نشان دادن پاسخ عاطفي تحليل مي‌كند. سيمور فشباخ در 1969 در مطالعه خود در زمينه همدلي، به رابطه‌اي مشخص بين همدلي و رفتار پرخاشگرانه دست يافته است. وي عقيده دارد بهترين شيوه كنترل پرخاشگري و كاهش خشونت در جامعه، پرورش همدلي است. تجربه برقراري ارتباط عاطفي مناسب يا دلبستگي و همدلي نسبت به فرد ديگر، در شيوة سازگاري فرد بسيار مهم است

ادامه نوشته

ابعاد همدلی مارک دیویس

مارک دیویس ( .Davis, Mark H )معتقد است که ، همدلي انواع مختلف واکنش ها به دیگران را منعکس مي کند و مي تواند شامل واکنش هاي هيجاني یا شناختي باشد. همدلي عاطفي به پاسخ هاي هيجاني دیگر - محور ( other-oriented ) اشاره دارد و شامل گرایش به تجربه ي احساس همدردي، نگراني براي دیگران و گرم بودن است. همدلي شناختي به فرایند در نظر گرفتن دیدگاه دیگران اشاره دارد و به افراد اجازه مي دهد رفتار و واکنش هاي دیگران را پيشبيني کنند و بنابراین روابط بين شخصي مطلوبتري داشته باشند . گرچه تمایز بين این ابعاد همدلي در ادبيات به وفور عنوان شده و مورد تأیيد قرار گرفته است ، اما در مورد تأثير این ابعاد همدلي بر رفتار و پيامد تعارضها اطلاعات کمي وجود دارد.

ادامه نوشته

مدل همدلی مارشال

مارشال روزنبرگ می گوید : « آنچه در زندگی‌ام می‌خواهم محبت است،جریانی متقابل بین خودم و دیگران مبتنی بر نثار از صمیم قلب » . مارشال و همکاران (۱۹۹۵) مدل خود را در مورد همدلی اینگونه شرح می­ دهند که همدلی شامل ۴ جریان متوالی است : 1- بازشناسی عاطفی 2- تصور و تخیل 3- انعکاس عواطف 4- تصمیم به جوابگویی

ادامه نوشته

نظریه اخلاقی دیوید راس

راس فیلسوف اسکاتلندی است و دو کتاب اصلی علاوه بر کتبش در خصوص فلسفه ارسطو، در فلسفه اخلاق دارد. اولین کتابش مجموعه سخنرانی‌هایش است و دومی خوبی و درستی است. دیدگاه ایشان بسیار جامع است. در اخلاق هنجاری اخلاق راس وظیفه‌گراست به این معنا که درستی از ذات فعل ناشی می‌شود. همچنین او کثرت‌گراست و خصوصیات درست‌ساز را متعدد می‌داند. ویژگی سوم این نظریه شهودگرایی آن است. راس معتقد است مفاهیم اخلاقی به واسطه شهود اخلاقی معلوم می‌شود و این مفاهیم غیرقابل تعریف است. در خصوص داوری‌های اخلاقی هم

ادامه نوشته

نظریه منابع انگیزش اخلاقی اوا فوگلمن

اوا فوگلمن ( Eva Fogelman‎ ) نویسنده، استاد دانشگاه و روان‌شناس اهل ایالات متحده آمریکا است. او در جهت درمان اثرات روانشناختی بر بازماندگان و فرزندان هولوکاست پیشگام بوده و کتاب‌های بسیاری نوشته‌است. کتاب آگاهی و شجاعت برنده جایزه پولیتزر از جمله آثار او می‌باشد. اوا فوگلمن ، روانشناسی که بازماندگان هولوکاست و فرزندان آنها را درمان می کند ، نسل دوم ( فرزندان بازماندگان هولوکاست ) "عقده" را پیشنهاد می کند که با فرایندهایی تأثیر می گذارد که بر هویت ، عزت نفس ، تعاملات بین فردی و جهان بینی تأثیر می گذارد.

ادامه نوشته

نظریه رشد اخلاقی مارتین هافمن

یکی دیگر از رویکردهای رشد اخلاقی، در آثار مارتین هافمن ( Martin Hoffman ) در ۱۹۸۲ یافت می‌شود. هافمن بیان می‌کند که رشد همدلانه احساسات و واکنش‌ها در چهار مرحله صورت می‌پذیرد. رویکرد هافمن به شخص این امکان را می‌دهد که امکان احساسات اخلاقی حقیقی و بسیاری از فاعلیت‌های حقیقی اخلاقی را در کودکان بسیار کوچک درک کند. همان طور که مارتین هافمن در 1975 دریافت ، والدینی که با گشودگی از ارزشهای «نوع دوستانه» مثل «اهمیت دادن به احساسات دیگران» و «دست از کار خود کشیدن برای کمک به دیگران» حمایت میکنند، به احتمال زیاد کودکانی خواهند داشت که «به احساسات دیگران اهمیت می دهند و تلاش میکنند تا احساسات آنها جریحه دار نشود»

ادامه نوشته

نظریه تربیتی گرت ماتیوس

گرت بی. ماتیوس ، فیلسوف آمریکایی که تخصص در فلسفه باستان، فلسفه کودکی و فلسفه برای کودکان داشت . گرت ماتیوس در 8 ژوئیه 1929 در شهر بوینس آیرس کشور آرژانتین به دنیا آمد . او کودکی را در شهر ممفیس ایالت تنسی آمریکا بزرگ شد . ماتیوس در سال 1945 با خانواده اش به فرانکلین ، ایندیانا نقل مکان کرد. وی در ادامه برای به دست آوردن مدرک لیسانس در کالج فرانکلین (ایندیانا)، جایی که پدرش آنجا استاد رفت . ماتیوس کارشناسی ارشد را از دانشگاه هاروارد در سال 1952 کسب کرد.

ادامه نوشته