نظریه های روانشناسی اتو رانک

اتو رنک یکی از نظریه‌پردازان شخصیت بود که با زیگموند فروید، رابطه تنگاتنگی داشت. بنابراین جهت‌گیری نظری او روانکاوانه بود. او در نهایت، یکی از نظریه‌های شخصیت را با رویکرد روانکاوی مطرح نمود که با وجود شهرت کمش، بر بسیاری از جریان‌ها از جمله درمان مراجع‌محوری راجرز، رویکرد گشتالتی پرلز و نظریه وجودی رولو می، تاثیر چشمگیری داشت. وقتی که نام نظریه اتو رنک درمورد شخصیت به میان می‌آید، مفهوم ضربه تولد، اولین مفهومی است که به ذهنمان می‌آید. در این نوشته به توضیح این مفهوم و سایر مفاهیم نظریه اتو رنک پرداخته می‌شود.

ادامه نوشته

نظریه ضربه تولد اتو رانک

اتو رانک (Otto Rank) نویسنده و روانکاو اهل اتریش بود. او با نام اتو روزنفلد در وین زاده شد و به مدت ۲۰ سال یکی از نزدیکترین همکاران زیگموند فروید و سردبیر دو مجلهٔ مهم تحلیلی، مدیرعامل چاپخانهٔ چاپ و نشر آثار فروید و نظریه‌پردازی خلاق و درمانگر و نویسندهٔ پُرکاری در زمینهٔ روانکاوی بود. در سال ۱۹۲۶ میلادی اتو وین را به مقصد پاریس ترک کرد و ۱۴ سال عمر پایانی خود را به عنوان استاد دانشگاه، نویسنده و روان‌درمانگر در فرانسه و ایالات متحده

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی دنیل کانمن

بیزاری از شکست، رفتاری است که دنیل کانمن، نظریه‌پرداز معروف حوزه اقتصاد رفتاری، آن را فراتر از یک تصمیم‌گیری موردی دانسته و آن را با الگوهای تصمیم‌گیری سیستم مغز انسان مرتبط می‌داند. مردم ریسک می‌کنند تا از شکست دوری کنند ولی در کنار آن ترجیح می‌دهند پاداش‌های کم و مطمئن را به دست آورند. رفتاری که می‌تواند عملکرد سرمایه‌گذار را در مواجهه با ریسک توضیح دهد. ایده اصلی رفتار زیان‌گریز در نظریه چشم‌انداز (Prespect theory) توسط کانمن مطرح شد و به سرعت از طرف شرکت‌های بیمه و موسسات مالی مرتبط با آن مورد بهره‌برداری قرار گرفت. جایی که دقیقاً با ارائه انبوهی از مشکلات احتمالی برای دارایی مفروض، بیمه‌گذار را مجاب به خرید بیمه می‌کنند. اکثر انسان‌ها برای پدیده‌های قطعی نسبت به پدیده احتمالی ارزش بیشتری قائل

ادامه نوشته

نظریه‌ فرایند دوگانه اخلاقی

نظریه فرایند دوگانه در روان‌شناسی اخلاق نظریه‌ای است پرنفوذ از قضاوت اخلاقی انسان، که این نظر را پیش می‌نهد که افراد بشر، از دو زیرسیستم شناختی مجزا که در فرایندهای تعقل اخلاقی با هم رقابت می‌کنند، برخوردار هستند. یکی سریع، شهودی، و به‌طور هیجانی انگیخته‌شده، و دیگری کند، و نیازمند ژرف‌اندیشی هشیارانه و بار شناختی بالاتری است. این تئوری که در ابتدا توسط جاشوا گرین به همراه برایان سومرویل ( Brian Sommerville ) ، لایت نیستروم ( Leigh Nystrom ) ، جان دارلی ( John Darley ) ، جاناتان دیوید کوهن ( Jonathan David Cohen ) و دیگران ارائه شده‌است، می‌تواند به عنوان نمونه‌ای از روایات پردازش دوگانه در روان‌شناسی که مختص دامنه‌ای بخصوص است نگریسته شود، همچون روایت تمایز «سیستم۱» / «سیستم ۲» از دنیل کانمن ( Daniel_Kahneman ) که در کتابش تحت عنوان تفکر، سریع و آهسته باب شده‌است. گرین اغلب بر دلالت‌های هنجاری این تئوری تأکید کرده‌است، که

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی جان رابرت اندرسون

جان رابرت اندرسون ( John Robert Anderson‎؛ زادهٔ ۲۷ اوت ۱۹۴۷) روانشناس اهل ایالات متحده آمریکا است. او در حال حاضر استاد روانشناسی و علوم کامپیوتر دانشگاه کارنگی ملون است. وی همچنین برندهٔ جوایزی همچون نشان بنجامین فرانکلین شده‌است. اندرسون در سال ۱۹۴۷ در ونکوور، بریتیش کلمبیا، کانادا متولد شد. او مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه بریتیش کلمبیا در سال ۱۹۶۸ دریافت کرد و دکترای خود را در رشته روانشناسی در سال ۱۹۷۲ از دانشگاه استنفورد دریافت کرد. او امروز استاد روانشناسی (با یک نقطه مشترک در علوم کامپیوتر) در دانشگاه کارنگی ملون می باشد.

ادامه نوشته

نظریه پختگی مکانیزم های دفاعی جورج ویلانت

در رویکرد روانکاوی، مکانیزم دفاعی یک فرایند روانشناختی است که به صورت ناخودآگاه اتفاق می‌افتد و کارکرد آن این است که اضطراب ناشی از محرک‌های تهدید کننده‌ای که قابل پذیرش نیستند را کاهش دهد. این دفاع‌های روانی بسته به شرایط و میزان مورد استفاده قرار گرفتنشان می‌توانند پیامدهای سالم یا ناسالمی را در پی داشته باشند. نظریه‌پردازان مختلف شخصیت از جمله زیگموند فروید و آنا فروید به مکانیسم‌های دفاعی اشاره کرده اند. اما دسته‌بندی دیگری که در این متن مورد نظر است طبقه‌بندی این مکانیسم‌ها طبق دیدگاه ویلانت است.

ادامه نوشته

نظریه رشد جرج ویلانت

روان‌پزشک هارواردی جورج اِمان ویلانت (George Eman Vaillant) نزدیک به نیمی از عمر خود را به‌عنوان مدیر مطالعه رشد بزرگ‌سال سپری کرده و از نزدیک این مردان را در فرایند پیر شدن همراهی و زندگی آن‌ها را مستند کرده است. وایلانت تاکنون هشت کتاب نوشته که سه مورد از آن‌ها درباره مطالعه مذکور است. کتاب اول وایلانت انطباق با زندگی (1977) اکنون کتاب کلاسیکی درباره رشد بزرگ‌سال است و نگاهی از نزدیک به فرایند مواجهه مردان با سن پنجاه‌وپنج‌سالگی می‌پردازد و پیامدهای خوب و بد آن را نشان می‌دهد. بیست‌وپنج سال بعد او با کتاب خوب پیر شدن (2002) او گزارش می‌دهد که در میان بقیه چیزها، پیر شدن از ایستگاه پنجاه‌وپنج‌سالگی تا هشتادسالگی وابستگی کمتری به ژن‌ها و تکیه بیشتری بر انتخاب‌های مربوط به سبک زندگی نظیر دوری از تنباکو و سوءمصرف

ادامه نوشته

نظریه های رشد شناخت اجتماعی کودک رابرت سلمن

همينطور كه‌ بچه‌ها بزرگ‌ مي‌شوند و قادر مي‌شوند تا نقش‌ ديگري‌ را بر عهده‌ بگيرند و خودرا به‌ جاي‌ ديگري‌ بگذارند، فهم‌ آنها از معني‌ و ويژگيهاي‌ روابط‌ انساني‌ تغيير مي‌كند. به گفته رابرت سلمن، توانایی درک دیدگاه دیگران یک فرآیند چند مرحله‌ای است. رابرت سلمن بر پايه‌ی پاسخ‌هاي كودكان و نوجوانان به وضعيت‌هاي دشوار اجتماعي كه طي آن افراد اطلاعات و عقايد متفاوتي در مورد يك رويداد دارند، در زنجيره‌اي پنج مرحله‌اي تغييرات در مهارت درك ديگران را شرح مي‌دهد:

ادامه نوشته

مراحل دوره رشد پيش از تولد

دوره های رشد پیش از تولد از انعقاد نطفه تا تولد شامل سه مرحله است که می توان به صورت ذیل گفت : 1- مرحله تخمك بارور شده ( دو هفته اول ) نطفه يا زيگوت در طول دو هفته پس از باروري، شكل پيچيده تري به خود مي گيرد و در ديواره رحم، خود را مستقر مي سازد. نطفه در عين حال كه تقسيم مي شود، طي سه يا چهار روز پس از باروري از شيپور فالوپ به رحم مي رسد و در اين مرحله به شكل هلالي است كه از مايع پر شده است.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی آنا فروید

آنا فرويد، دختر زيگموند فرويد، زندگي خود را وقف روان تحليل گري كودكان كرد. او همراه ديگر روان تحليل گران، « روان تحليل گري كودكان » را بنيان نهاد. آنا فرويد قسمت زيادي از تلاش خود را صرف شناخت اضطراب هايي كرده است كه به شكل گوناگون به « من » هجوم مي آورند و باعث مي شوند كه فرد در مقابله با آنها از مكانيزم هاي دفاعي استفاده كند. آنا فرويد معتقد بود كه « من » در مواجهه با خواسته هاي نهاد از مكانيزم هاي دفاعي استفاده مي كند.

ادامه نوشته

نظریه رشدی کارل یونگ

اولين دوره زندگي كه تا سنين 35 يا 45 سالگي است، زمان گسترش به طرف دنياي بيروني است. نيروهاي رسشي رشد، ايگو ( من ) را هدايت مي كنند و ظرفيتهاي آن را در كنار آمدن با دنياي بيروني، آشكار مي سازند، افراد جوان مي آموزند تا با ديگران كنار بيايند وسعي مي كنند تا جايي كه امكان دارد پاداش هاي اجتماعي كسب كنند. آنها كار و زندگي خود را تثبيت مي كنند و به هر كاري دست مي زنند تا از نظر اجتماعي پيشرفت كنند. براي

ادامه نوشته

مراحل تفرد جدايی ماهلر

ماهلر معتقد بود مراحل رشد طبيعي با يكديگر هم پوشي دارند، درچرخه زندگي، كيفيت هاي هيجاني هر مرحله، به طريقي پايدار مي مانند. اما موفقيت در رشد مربوط به هر مرحله به طور طبيعي در زمان هاي ويژه اي به هنگام نوزادي و اوايل كودكي رخ مي دهد. 1- مرحله در خود ماندگي بهنجار ( تولد تا يك ماهگي ) در اين مرحله نوزاد نسبت به محيط خود كمتر هوشيار است و در اغلب اوقات براساس حس

ادامه نوشته

مراحل رشد رواني – اجتماعي اریکسون

در نظريه رواني اجتماعي اريكسون، من صرفاً بين تكانه هاي نهاد و درخواست هاي فرامن ميانجي نمي شود. من در عين حال نيروي رهگشايي در رشد است. من در هر مرحله رشد، نگرشها و مهارتهايي كسب مي كند كه فرد را عضو فعال و مؤثر جامعه مي سازد. پنج مرحله اول اريكسون شبيه مراحل فرويد است ولي اريكسون سه مرحله بزرگسالي را به الگوي فرويد اضافه كرد. اريكسون برخالف فرويد خاطر نشان ساخت كه رشد بهنجار را بايد در رابطه با شرايط زندگي هر فرهنگ در نظر گرفت.

ادامه نوشته

مراحل رشد کودک هاينز هارتمن

هاينز هارتمن به بررسي « من » و سازش فرد با محيط در چهارچوب يك روان تحليل گري گسترده پرداخته است. به عقيده وي، پايگاه هاي بن، من و فرامن قسمت هاي مختلف شخصيت را كه با يكديگر در تضاد باشند، تشكيل نمي دهند، بلكه معرف سه مركز كنش وري رواني اند. مراحل شكل گيري ساخت رواني :

ادامه نوشته

مراحل رشد کودک رنه اسپیتز

رنه اشپيتز در نظام روان تحليل گري خود، به بررسي تحول كودك در دو سال اول زندگي پرداخت. و با به كار بستن روش هاي روانشناسي تجربي، تدوين روش هاي بي سابقه مشاهده مستقيم، به بررسي هاي طولي و عرضي درباره كودكان يك محيط معين بدون هيچ نوع گزينش ( شيرخوارگاه، زايشگاه، كانون هاي فرزندخواندگي، مهدكودك و... ) پرداخت. زيربناي نظريه او ديدگاه هاي « ساختاري و ژنتيك » ، « اصول بنيادي كنش وري رواني » و « نظريه ليبيدو » مي باشد. اشپيتز با ارائه مراحل پديد آئي رابطه موضوعي و ارتباط انساني، قائل به سه مرحله است: عبور از هر مرحله، در چارچوب رابطه مادر- كودك رديابي مي شود و

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی رنه اسپیتز

در واقع‏، اشپیتز حالت روانی افسردگی اتکایی یا انگل واره را توصيف كرد كه برگشت مادر یا جانشین کردن مادری دیگر و همیشگی، این حالت را تغییر می داد. افسردگی در معنای محدود پزشکی به منزله یک اختلال خلقی و در سطح معمولی نشانگانی است که تحت سلطه خلق افسرده است و برخی از علائم آن عبارتند از : غمگینی و تشویش زیاد، احساس بی ارزشی و گناه، دوری گزیدن از دیگران، از دست دادن اشتها و میل جنسی، بی خوابی، از دست دادن علاقه و کسب لذت از فعالیت های عادی روزمره . یکی از عوامل بروز افسردگی وجود حوادث تنیدگی زا در حیات انسانها اس

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی اتو فریدمن کرنبرگ

برخلاف کلین و ماهلر که تقریباً به طور انحصاری با کودکان کار کردند، کرنبرگ عمدتاً با بیماران بزرگسال کار کرد. کار او با بزرگسالان بسیار آشفته باعث شد که مدلی را درباره نحوه رشد کردن کودک سالم و نحوه ای که روابط بزرگسال از تجربیات کودکی به وجود می آید، تدوین کند. او نیز مانند کلین، کار خود را ادامه روان کاوی فروید می داند. کرنبرگ معتقد است عنصرمهم در آگاهی بافتن از سازمان شخصیت، از شخصیت بسیار آشفته گرفته تا شخصیت سالم، رابطه مادر-فرزند است. روابط شیء سالم اولیه، به خود (ایگو) منجسم، فراخود تنبیه کننده، خود پندارنده باثبات و روابط میان فردی خشنود کننده منجر می شود. روابط مادر-فرزند ناپسند به حالت های خود متناقض و شکل های مختلف آسیب روانی می انجامد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی هاینز کوهات

او می‌گفت که روانکاوی در یک بن‌بست از کانفورمیسم (همرنگی و همشکلی) گیر کرده‌است و در انستیتوی روانکاوی، باید همهٔ افراد از رشته‌های مختلف یا با نظریه‌های متفاوت بتوانند عضویت داشته باشند. به عقیدهٔ کوهوت، حتماً باید رشتهٔ روانکاوی را در رابطه با روان‌شناسی و سایر علوم، از نو تعریف کرد. در ۱۹۶۴، کوهوت رئیس انجمن روان‌شناسی آمریکا، و در ۱۹۶۵، معاون انجمن روانکاوی بین‌المللی شد. او که ابتدا به نظریهٔ فرویدی وفادار بود، بعدها روان‌شناسی مختص به خود را بر محور مفاهیمی مثل همدلی و خودشیفتگی بنا نهاد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی فرانتس الکساندر

فرانتس الکساندر (۱۹۶۴-۱۸۹۱ ، Franz Alexander) یكی از برجسته ترین طرفداران روانكاوی قرن بیستم و یکی از مهمترین اعضای گروه روانکاوان نسل دوم و یک روانکاو جرم شناس به شمار می رود. بیشتر متخصصان او را پدر پزشکی روان تنی می دانند .  در برلین آموزش دید و در آنجا تماس های متعددی با فروید داشت اما همواره تفکر مستقل خود را حفظ کرد. به طور مثال علاقه فراوانی به اختلالات روان تنی داشت و نظرات او تا سالها تأثیر خود را بر سبب شناسی این اختلالات اعمال کرد. فرانتس الکساندر یکی از رهبران مکتب شیکاگو بود که به رابطه احساسی و هیجانی به جای بصیرت و بینش عقلانی به عنوان عامل اصلی درمان نگاه می کرد و تصادفی نبود که یک نسل بعد از دل این مکتب نظرات هاینز کوهوت (Heinz Kohut) و مکتب روانشناسی خویشتن (Self Psychology) وی زاده شد.

ادامه نوشته

معنویت از منظر جان میلر

میلر با انتقاد به روش های تربیتی معاصر بیان می کند که اندیشه های دینی و معنوی در عرصه علم و دانش بازیگر حاشیه ای یا بی اهمیت بوده اند؛ لذا طرحی جدید درعرصه ایدئولوژی های برنامه درسی بنیاد گذاری کرد است تا با ارائه تصویری از روح و مفاهیم معنوی از مذاهب، ادیان و دیدگاه های مختلف، یک برنامه درسی معنوی را ترسیم نماید نگاهی که تا به امروز با پر رزق برق شدن اندیشه های نوینی چون پست مدرنیسم و ایدئولوژی های انتقادی، نومفهوم گرایی، تا حد زیادی ناشناخته و مفغول مانده است. البته باید توجه کرد که اساساً دین و معنویت در اندیشه های میلر یکی نیست و غالباً عطف توجه وی به جنبه های معنوی و روحانی انسان است .

ادامه نوشته

معنویت از منظر ران بست و جین اریکر

ایدئولوژي سکولاریسم با یک سلسله اصول و ارزش هاي پذیرفته شده در فرهنگ مغرب زمین، مانند انسان گرایی، عقل گرایی، علم زدگی، و اصالت ماده پیوندي وثیق دارد . در دیدگاه سکولاریسم، خدا یک مفهوم انتزاعی و نامتشخص است و تفاوت چندانی با قوانین حاکم بر هستی ندارد و جز در آغاز خلقت، نقشی براي او در بقا و ادارة حیات و تدبیر امور و تشریع قواعد زندگی متصور نیست .

ادامه نوشته

معنویت از منظر اندرو رایت

اندرو رایت ( .Wright, A ) مبناي فلسفی خود را « واقع گرایی انتقادي » معرفی می کند . به اعتقاد وي، به لحاظ هستی شناسی، همۀ ما با نظم غایی امور (واقعیت غایی) در ارتباط هستیم، چه از این واقعیت آگاه باشیم چه نباشیم. واقعیت عینی مستقل از توانایی ما براي درك آن، وجود دارد. واقعیت هستی شناختی یک واقعیت منحصر به فرد است که منتظر کشف شدن می ماند .

ادامه نوشته

معنویت از منظر گراهام راستر

گراهام راستر ( .Rossiter, G ) به مبانی فلسفی دیدگاه خود اشاره اي نکرده است. او به لحاظ هستی شناختی، از اعتقاد به وجود یک امر متعالی سخن نمی گوید. همان گونه که در ادامه خواهد آمد، غایت معنا از دیدگاه وي، فرهنگ است که دست ساز خود انسان هاست. همچنین با توجه به وجود برخی شواهد و قراین می توان گفت: او به لحاظ معرفت شناختی، یک سازنده گراي اجتماعی است؛ زیرا معتقد است : « معانی در فرهنگ و توسط افراد ساخته می شود » . ازاین رو، بر دانش شخصی تأکید می کند که داراي ساختار اجتماعی است.

ادامه نوشته

معنویت از منظر پارکر جی پالمر

به نظر پارکر جی پالمر ( .Palmer, P. J ) ، تصویر حقیقت در قلب سنّت مسیحیت، تصویر کسی است که گفت : « من حقیقت هستم، راه هستم، زندگی هستم » ، کسی که همگان را براي شناخت حقیقت به درون اجتماعی از ارتباطات مؤمنانه دعوت می کرد . بنا بر کتاب مقدس، بشر اولین بار در « تصویر خدا » یا در تصویر عشق شکل یافت و همان گونه که به سمت تاریخ انسانی حرکت کرد این تصویر، فراموش یا خراب شد .

ادامه نوشته