متاسفانه، به طور سنتي، موضوعات فلسفي، آنچنان پيچيده و غامض و دشوار مطرح مي گردند که فقط بزرگسالان و آن هم عده قليلي صلاحيت کار روي آن را دارند و مشخصاً به دليل فني و تخصصي بودن اين موضوعات، کودکان حق ورود به اين حيطه را ندارند. در حالي که بسياري از سؤالات فلسفي از همان ابتدا، زاييدة
متاسفانه، به طور سنتي، موضوعات فلسفي، آنچنان پيچيده و غامض و دشوار مطرح مي گردند که فقط بزرگسالان و آن هم عده قليلي صلاحيت کار روي آن را دارند و مشخصاً به دليل فني و تخصصي بودن اين موضوعات، کودکان حق ورود به اين حيطه را ندارند. در حالي که بسياري از سؤالات فلسفي از همان ابتدا، زاييدة
در نظريه برونر که يادگيري اکتشافي نام دارد، يادگيري يعني تغيير رفتار اما نه هر گونه تغييري بلکه تغييري که بر اثر تجربه حاصل شده باشد. او در نظريه خود به فرايند کسب دانش و رشد شناختي، بيشتر از حفظ کردن واقعيت هاي علمي توجه دارد. از نظر برونر (1961) بازده اصلي رشد شناختي، تفکر است و لذا هدف آموزش و پرورش بايد اين باشد که
يکي از رويکردهاي مسلط در مطالعات رشد شناختي، رويکرد پردازش اطلاعات است (سيگلر،1983،ص1290). در اين رويکرد ذهن آدمي به عنوان يک سيستم شناختي قابل قياس با کامپيوتر در نظرگرفته مي شود. اين سيستم همچون کامپيوتر، اطلاعات حاصل از محيط يا اطلاعات اندوخته در سيستم را مورد دخل و تصرف يا
تاکيد ويگوتسکي بيشتر بر تعامل بين فرد و زمينه اجتماعي او است. به باور او کودک از طريق اين تعامل، روابط اجتماعي را به صورت کارکردهاي شناختي درمي آورد. بنابه گفته ويگوتسکي : «همين تبديل روابط اجتماعي به کارکردهاي ذهني موجب رشد يا تحول شناختي مي شود» (به نقل از دريسکول،1994،ص229).
يکي از مفاهيم عمده اي که تبديل روابط اجتماعي به کارکردهاي ذهني را نشان مي دهد مفهوم دروني سازي
يکي از شرايط اساسي موفقيت در آموزش مفهوم خدا به کودکان و پرورش ديني آنها، آشنايي با فضاي روانشناختي حاکم بر کودک است. پدران و مادراني که قصد دارند کودک خود را با مفاهيم ديني و به ویژه با مفهوم خدا آشنا کنند و به نيازهاي فکري آنها در اين زمينه پاسخ دهند، لازم است ابتدا با برداشتهاي کودکان از
دیوید الکایند در بین نظریه پردازان حوزة روانشناسی رشد دینی، فردی مهم بود؛ چراکه با پژوهش‌هایش روی کودکانی از سنت‌های دینی گوناگون، روش‌های رشدشناختی پیاژه‌ای در باب شناخت دینی را به روان‌شناسان امریکا معرفی کرد. مقالة الکایند که مبتنی بر روش تجربی بود و به مفاهیم نیایشی کودکان می‌پرداخت و تبیین
انسان در هر راهی که قدم می گذارد ابتدا باید هدف خود را پیمودن این راه مشخص کند تا با در نظرگرفتن هدف ، بتواند مسیر صحیح خود را انتخاب نماید. مهمترین راهی که انسان در پیش روی دارد ، راه زندگی دنیوی است. برای پیمودن صحیح و سعادتمندانه ی جاده ی زندگی باید ابتدا هدف از زندگی را دریابیم تا بعد بتوانیم مسیر صحیحی که ما را به آن هوف می رساند انتخاب کنیم. پرواضح است که هدف از زندگی ، رسیدن به لقای
بر اساس یافته های گلدمن ، تفکر دینی، همکان گونه ها و روش هایی را به کار می گیرد که در سایر زمینه های تفکر به کار می رود. این مساله عقیده ارتباط نزدیک تفکر منطقی و دینی را تایید می کند . از آنجا که در رشد دینی کودک نوعی بهم پیوستگی میان عقل و احساس یا علم و ایمان وجود دارد ، او تنها متناسب با سیر
در زمینه ی تفکر دینی باید به تفاوتهای فردی کودکان نیز توجه کرد. این تفاوتها بر دو گونه اند:
نخست- تفاوت در سرعت که برخی کودکان در مقایسه با همسالانشان از حدود سنی موردنظر جلوتر و برخی عقب ترند. در این زمینه باید توجه کرد که سن عقلی هر کودک ، موقعیت وی را در سیر تفکر دینی مشخص می کند و کودک هرچه از نظر هوشی از موقعیت بالاتری برخوردار باشد ، توقع ما نیز از او در زمینه ی درک مسایل
محققی که پیش از گلدمن به وضوح دوره های مختلف رشد دینی را روشن نموده است، هارمز می باشد. وی از آنجا که احساس می کرد، محتوای عقلانی دین در تجربه ی دینی دخالت کمی داشته باشد ، یک سری روش های غیر کلامی را جهت بررسی دین از دیدگاه کودکان بررسی نموده است.
وی تعداد زیادی از کودکان 3 ساله تا نوجوان تازه بالغ را انتخاب کرد و از آنها خواست خدا یا برترین موجودی را که
پیاژه در سال 1929 تحقیقی را در زمینه ی «چگونگی تفکر کودکان درباره ی دنیای طبیعت» انجام داد. به دنبال آن در سال 1930 تحقیقی را صورت داد که در آن کارکرد مساله «جاندارپنداری» در رشد دینی کودکان مطرح گردید.
او در تحقیق نخست ، نقش «ساخته پنداری» را در زندگی کودکان مورد آزمایش قرار می دهد و از آن به نام
گلدمن (1964) گسترده‌ترین تحقیق را از جهت تنوع موضوعات در زمینة مراحل درک مفاهیم تفکر دینی انجام داده است. کار وی که نقطة عطفی در تحقیقاتی از این نوع به‌شمار می‌رود، شامل موارد ذیل می‌شود: مراحل تفکر کودکان دربارة داستان‌های انجیل، مراحل فهم کودکان از کتاب انجیل، مراحل فهم کودکان از تصور خدا، رؤیت خدا، حضور خدا، سخن گفتن خدا، قدرت خدا و چگونگی دخالت خدا در امور
آموزش و پرورش در دوره‌ی پیش از دبستان، از دیرباز در کشور ما به عنوان مرحله‌ای از آموزش مطرح بوده است. یعنی از همان زمانی که برنامه‌ریزی در امر تعلیم و تربیت کودکان در دوره‌ی دبستان به طور جدی مورد توجه قرار گرفت، مسئله‌ی تعلیم و تربیت کودکان در سال‌های اولیه‌ی پیش از دبستان نیز، که باید آن را سال‌های
اهمیت و ضرورت تربیت دینی و اخلاقی کودکان
١ــ تنها راه سعادتمند شدن انسانها، ایمان آوردن به خداوند از طریق هدایت پیامبران است.
2- دوره کودکی، مهمترین بخش از حیات آدمی و مقدمه بزرگسالی ست.
...
خانواده نخستین محیط اجتماعی است که کودک را زیر سرپرستی و مراقبت قرار می دهد. از این رو بیش از تمام محیط های اجتماعی در رشد و تکامل فرد تاثیر می گذارد، خانواده اولین محیطی است که الگوی جسمی – روانی فرد در آن شکل می گیرد. ریشه بروز بسیاری از فضائل و رذایل انسانی در خانواده است. از آنجا است که مبارزه، عشق، نفرت، اعتماد، بی اعتمادی و ... زاده می شود.
آدامز در این باره می گوید: محققین در این مورد که پدر یا مادر کدامیک بیشترین تاثیر را بر روابط آینده نوزاد می گذارنداختلاف نظر دارند. بولبی روابط مادر نوزاد به مثابه پیش الگوی تمام روابط خود معرفی می کند. در صورتیکه به نظر مزلو پدر پل روابط بین کودک و دنیای وسیع بیرونی بوده و الگویی برای بسیاری از روابط اجتماعی وی خواهد شد. از نظر سالیوان عدم همدلی پدر با فرزند مذکر موجب می شود که وی وابستگی شدیدی نسبت به مادر خود پیدا کند.
کودکان به سرعت حیرت آوری زبان می آموزند . بخصوص پس از گفتن اولین کلمات و معمولاً اولین کلمات را در اواخر نخستین سال زندگی به زبان می آورند .
غان و غون کردن کودک از سن 4 ماهگی تا 8 ماهگی آغاز می شود . کلمات قابل فهم کودک در سن حدوداً 12 ماهگی دیده می شود .در 18 ماهگی کودک منظور خود را با ترکیب کردن کلمات می رساند ، در این ترکیب دو کلمه ای گهگاه از فعل نیز استفاده می شود مثلاً گاهی کودک می گوید " مامان سوپ " و گاهی از " سوپ
بوی تاندیک روانشناس شهیر هلندی که بیشتر در زمینه روانشناسی حیوانی و فیزیولوژیک کار کرده است و اغلب مسایل انگیزشی را در حد فیزیولوژیکی بررسی نموده است معتقد است که تنها نمو یافتگی یا نشو و نمو عصبی و اندامی برای حصول به اعمال سازش یافته کافی است و معتقد است که به علت وجود دوران کودکی است که بازی وجود دارد.
به عبارتی بازی جزء فعالیتهای خاص این دوره کودکی، از زندگی شمار می رود و معتقد است که این کنش نوعی پویایی دوران کودکی است یعنی تحرک ها و پویایی که در سازمان روانی کودک
ارنست شاختر (1975 - 1903)در برلین به دنیا آمد و رشد کرد. پدرش می خواست او حقوقدان شود و همین طور هم شد. اما در سال 1935 به نیویورک رفت و آموزش روان تحلیلی را فرا گرفت. بقیه عمر خود را به عنوان روان تحلیل گر کار کرد و علاقه ی ویژه ای به آزمون لکه های جوهر رورشاخ داشت.
مفاهیم اساسی
شاختل به مشکل یادزدودگی دوران کودکی، یعنی ناتوانی در به خاطر آوردن بیشتر وقایع زندگی قبل از 5 یا 6 سالگی علاقه مند بود. این شکاف عمیق در حافظه ما، اولین بار به وسیله فروید مورد توجه قرار گرفت.
شاختل معتقد بود که فروید تا حدی درست گفته است، اما او گفت که در مورد فرضیه واپس رانی
بازی برای کودک ضرورت روانی – زیستی و اجتماعی است، یعنی ریشه در ساختار روان شناختی – زیست شناختی و اجتماعی بشر دارد. اسباب بازی نیز رکن مهمی در بازی های کودک است. اسباب بازی در کودک شوق و ذوق به بازی به وجود می آورد و بازی را پرمحتواتر می کند و در بیشتر موارد به بازی های جدید می انجامد .
در واقع همان طوری که جسم کودک به غذا و ویتامین های مختلف و مفید نیاز دارد و به کمک آن ها رشد و نمو می کند، روح و روان او نیز نیازمند تغذیه است و اسباب بازی برای کودکان نوعی غذای روحی
1) به هنگام بازی با کودک باید باتمام وجود خود را در اختیار کودک قرار دهیم و حواس ما فقط به بازی باشد . اگر کودک احساس کند که در حین بازی حواسمان جای دیگری است؛ مثلا نیم نگاهی به تلویزیون داریم یا با دیگران صحبت می کنیم؛ از ما ناراحت می شود و این کارها را به حساب بی احترامی و اهمیت ندادن ما به او و بازی اش می گذارد.
2) بعضی از والدین و مربیان هنگام بازی با کودک برای آن که کودک را خوشحال و به بازی تشویق کنند، همیشه بازی را طوری ترتیب دهند که کودکان برنده شوند. این گونه عملکرد ازنظر
از نظر اسلام ، مسؤولیت پدر و مادر فقط اداره ی زندگی مادی و تأمین نیازهای جسمانی کودک نیست . بلکه پاسخگویی به نیازهای عاطفی و روانی کودک وتوجه به جنبه های تربیتی وی نیز برعهده ی والدین است .
مسؤولیت والدین در برابر فرزندان آن چنان سنگین است که امام سجاد (ع) از پیشگاه خداوند برای انجام این رسالت ارزشمند طلب یاری کرد. « واَعِنِّی عَلی تَربَیَتِهِم و تأدیبهم و بِرِّهم؛ بارخدایا! مرا در تربیت و تأدیب فرزندانم یاری و مدد فرما.»
اگر والدین به وظایف خویش عمل کنند و در زمینه ی تربیت و ارضای نیازهای
باتوجه به کارکردهای مختلف بازی در امر آموزش، این ضرورت احساس می شود که به کودکان ، بازی آموزش داده شود. هنگامی که راه صحیح یا جدید استفاده از وسیله ای را به کودک می آموزیم، موضوع و مسیر داستانی را به کودک پیشنهاد می کنیم، درواقع زمینه ی رشد و خلاقیت او را فراهم می کنیم . باتوجه به این که بهترین و مؤثرترین راه آموزش کودکان، آن است که آن ها به میزان رشد شخصیتی و ذهنی شان آموزش داده شوند . کودکان در حد سنّی خود آماده یادگیری هستند . قسمتی از رشد ذهنی کودک شناختن و تشخیص دادن است . پدران ، مادران و مربیان باید فعالیت های مناسبی انتخاب کنند که موردعلاقه ی کودک باشد . این راه موفق ترین راه آموزشی است . آموزش کودک باانتخاب فعالیت مناسب و در وقت مناسب امکان پذیر است؛ مثلاً زمانی که کودک مشغول بازی است می توانید با واردشدن به بازی او به آن جنبه ی آموزشی بدهید و مانند دوست خوبی به او کمک کنید تا کاری را که شروع کرده به انجام برساند . بازی طبیعی ترین وسیله ی آموزش برای کودکان است .
طبیعت، بهترین وسایل آموزشی را در اختیار دارد. کودک دوست دارد لمس کند ، بوکند ، بچشد ، ببیند ، بشنود ، تقلید کند ، بپرسد ، حرف بزند. با این وصف بهتر است کودکان جملات و کلمات را از راه طبیعی به ویژه از طریق بازی های کودکانه بیاموزند.
باید کودکان را به طریق آموزش غیرمستقیم راهنمایی کرد به خصوص در منزل، تا حس کنجکاوی و انگیزه ی یادگیری خود را از دست ندهند؛ زیرا با این احساس، کودکان در واقع یاد می گیرند که یاد نگیرند و این عادت مشکلات بزرگی را در آینده پیش می آورد.
با توجه به اینکه می دانیم بازی ، یکی از عوامل مهم در سلامت و رشد جسمی ، روانی و عاطفی کودک است و نیز به اهمیت و تأثیر بازی برشخصیت و رفتار کودک پی بردیم . حال باید بررسی کنیم که والدین چه جایگاه و وظایفی در بازی کودکان دارند.
جایگاه و وظیفه والدین درفراهم کردن زمینه ی مناسب ، هدایت ، کنترل بازی و ایجاد انگیزه در کودک برای تمرین مهارت های جدید و بازی های خلاق، بسیار مهم و اساسی است؛ ولی بیشتر اولیا و مربیان ، بازی کودک را نوعی اتلاف وقت به شمار می آورند و می خواهند که کودک هرچه زودتر بازی کردن را رها کند و به کارهای مهم تر روی آورد. اینان کودک را بزرگ سالانی می پندارند که فقط از نظر جثه کوچک است . (بازی کودک در اسلام ،محمدصادق شجاعی، ص 25 )
1. وسیله ای برای مصرف انرژی اضافی؛
2. تقویت همه ی قسمت های بدن از قبیل: ماهیچه ها ، اعضای داخلی؛
3. وسیله ای جهت تقویت و ایجاد خواب سالم و راحت؛
4. فرصتی برای یادگیری کنترل اعضاء؛
5. افزایش حافظه و ایجاد تمرکز روی مطالب؛
6. افزایش قوّه ی ابتکار و خلاقیت؛
7. فرصت برای کشف معانی چیزهایی که در محیط وجود دارند؛
8. راه غلبه برخشم ، ترس ، حسادت ، غم و اندوه؛
9. فرصت برای یادگیری چگونگی به سربردن با کودکان دیگر؛
10. فرصت برای یادگیری درک قوانین و مقررات.
«رشد و تکامل کودک، مترجم ، مریم حیدری ، ص 354»
باتوجه به محبوبیت و ارزش بازی برای کودک، نقش آن در بهداشت روانی او بسیارمهم است . تحقیقات تجربی نیز نشان داده است که بازی و ورزش افزون بر این که ابزار ارزشمندی برای رشد سلامتی جسمانی است، رابطه ی نزدیکی باسلامتی روانی و به ویژه پیشگیری از بروز ناهنجاریهای روانی دارد. (تلخیصی از بازی کودک در اسلام، محمدصادق شجاعی، صص 22 و 23 )
بازی، اعتماد به نفس کودک را افزایش می دهد، از اضطراب می کاهد و عزّتِ نفس و خودپنداری مثبت را تقویت می کند. بازی، سبب اجتماعی شدن ، ایجاد استقلال ، آموزش مهارت های ارتباطی ، استحکام روابط خانوادگی و سهولت در دوست یابی می شود .
کودک از طریق بازی بادیگر کودکان، تنهایی خود را به طور مطلوبی از بین می برد؛ بنابراین باتوجه به کارکردهای مختلفی که بازی دارد و مورد علاقه بیش از اندازه کودک است، می تواند نقش منحصر به فردی در بهداشت روانی کودک داشته باشد.
بازی برای کودک نیازی طبیعی است که بدون آن، کودک رشد خوبی نخواهد داشت. کودکی که به بازی علاقه ای نداشته باشد بیمار به شمار می رود . همه ی انسآن ها اعم از بزرگ و کوچک ،حتی انبیا و اولیا در دوران کودکی تمایل به بازی داشته و کم و بیش به آن می پرداختند. این مسأله حاکی از آن است که بازی یکی از نیازهای طبیعی انسان محسوب می شود .
این نکته نیز حائز اهمیت است که برخی از والدین و سرپرستان کودک با وجود علم و آگاهی به این نیاز کودکان ، توجه کافی به برآوردن این نیاز و آثار تربیتی فراوانی که برآن مرتبط است، نشان نمی دهند
هر آنچه از روانشناسی می خواهید را در این وبلاگ بجویید .