نظریه ریشه های اخلاقی جاناتان هایت

نظریه مبانی اخلاقی ( نظریه ریشه های اخلاقی ) یک نظریه روانشناسی اجتماعی است که قصد دارد ریشه‌ها و تنوع در استدلال اخلاقی انسان را بر اساس بنیادهای ذاتی و مدولار توضیح دهد. این نظریه اولین بار توسط روانشناسان جاناتان هایت ( هاید ) ، کریگ جوزف و جسی گراهام، بر اساس کار انسان‌شناس فرهنگی ریچارد شودر پیشنهاد شد. و متعاقباً توسط گروه متنوعی از همکاران توسعه یافت و در کتاب ذهن درستکارهایت رواج یافت.

ادامه نوشته

نظریه دلبستگی شیور و میکالینسر

در مقابل، عدم دسترسی یا دسترسی نامناسب به نگاره‌های دلبستگی باعث به وجود آمدن حس دلبستگی ناایمن می‌شود. شیور و میکالینسر (2002) معتقدند که این حالت ناامنی باعث ایجاد تصمیم‌گیری هشیارانه یا ناهشیارانه در ارتباط با امکان وجود نگاره‌های دلبستگی به عنوان راهی برای خودتنظیمی می‌شود که در نهایت منجر به فعال‌سازی راهبردهای ثانویه دلبستگی می‌شود. اگر امکان وجود نگاره‌های دلبستگی باشد، تلاشی شدید و پرانرژی برای کسب مجاورت، حمایت و عشق ایجاد می‌شود. در ادبیات دلبستگی به این راهبردهای ثانویه شدید و فعال، راهبردهای بیش‌فعال‌سازی می‌گویند (کسیدی و کوباک، 1988).

ادامه نوشته

مبانی روانشناسی احساس گناه

احساس گناه هیجانی خودآگاه است که با احساسی دردناک ناشی از انجام دادن یا تصور انجام دادن کاری غلط همراه می‌باشد. احساس گناه زمانی رخ می‌دهد که فرد اسنادهای درونی ناپایدار و خاص دربارهٔ کنش‌هایش دارد که به این احساس منفی دربارهٔ رفتارهای خاصی که مرتکب شده‌است، می‌انجامد. احساس گناه⁩ یکی از عواطف درونی منفی است که همراه با سرزنش خود و میل به مجازات تعریف می‌شود. برخی شرم را نوعی احساس گناه می‌دانند. نظریات مختلفی در باب انواع این حس و مثبت یا منفی بودن عملکرد آن ذکر شده است. برخی وجود حس گناه را برای ایجاد امنیت و ساختار اجتماعی قانونمند لازم دانسته و برخی آن را آسیب زننده یاد می‌کنند.

ادامه نوشته

امنیت عاطفی

امنیت عاطفی، حالتی را گویند که در آن شخص از ارضای نیازهای عاطفی خود، به ویژه ارضای نیاز خود به محبوب بودن، احساس اطمینان کند.. احساس امنیت عاطفی بستگی دارد به محبت و عطوفت، مقبولیت و ثبات روابط. احساس امنیت عاطفی به توانایی احساس امنیت و اطمینان، زمانی که شخص درگیر یک رابطه صمیمانه با یک شریک عشقی است، اطلاق می‌شود، به این شرط که با اینکه فرد آسیب پذیر است، ترس از پیامد هیجانی منفی تجربه نشود (کردوا،۲۰۰۷). مهم است که توجه شود که برای شروع فرایند صمیمیت، وجود آسیب‌ پذیری ضروری است و اینکه آسیب‌پذیری در یک بافت آرامش‌بخش و اطمینان‌بخش، فرایند ایجاد احساسات امنیت عاطفی را خلق می‌کند (کردوا،۲۰۰۷).

ادامه نوشته

دیدگاه ترکیبی ادوارد وارینگ

ادوارد وارینگ (Edward Waring) اظهار داشت که : راه ایجاد صمیمیت از طریق افشای خود است. کمی شبیه بازی زناشویی Newlywed است. بازی رومیزی شامل یک سری سوال است. این موارد به شما امکان می دهد اطلاعات را به روشی غیر تهدیدآمیز و سرگرم کننده افشا کنید. زوجین می توانند تنها با استفاده از سوالات به تنهایی بازی کنند و به راحتی آنها را اکتشاف کنند. هر فرد چیزی راجع به خواسته ها ، نیازها ، آرزوها ، نگرش ها ، اعتقادات و خواسته های خود به اشتراک می گذارد.

ادامه نوشته

دیدگاه رشدی امنیت عاطفی فارمن

طبق نظر فارمن ( Furman ) در مورد امنیت عاطفی توانایی برای کسب امنیت عاطفی از طریق یک فرایند مطالبه کردن تسهیل می­ شود. انتظارات مربوط به خود و رابطه و الگوهای ویژه روابط اولیه منجر به شکل خاصی از درگیر شدن با افراد و اشیا می‌شود. توانایی برای تجربه امنیت عاطفی یک پدیده رشدی است. البته امنیت عاطفی ویژگی‌های فوری نیز دارد که کاملا بوسیله توانایی‌های اولیه مشخص نمی‌شود. اما از پیش زمینه‌های اولیه از طریق مجموعه‌ای از انفعالات ناشی می‌شود. در هر مرحله از زندگی کودکی، تجربه با والدین و همسالان ساختارهای زیربنایی که توانایی رفتار صمیمانه با بزرگسالان است را شکل می‌دهد.

ادامه نوشته

دیدگاه تعاملی باگاروزی

باگاروزی (۱۳۸۷) امنیت عاطفی را شامل نه بعد امنیت روانشناختی، عقلانی، جنسی، جسمانی، معنوی، زیبایی شناختی، اجتماعی، تفریحی و فعلی می‌داند. شدت کلی نیاز به امنیت عاطفی و ابعاد نه گانه آن برای هر فرد متفاوت از دیگران است. افراد با ‌توجه به تفاوت‌های فردی در شدت و نوع امنیت عاطفی با یکدیگر متفاوتند. با در نظر گرفتن این تفاوت‌ها بین افراد می‌توان درک کرد که چگونه یک زن و شوهری که نیاز کلی‌شان برای امنیت عاطفی از نظر شدت نیاز مشابه است، هنوز ممکن است از در میان گذاشتن تجربه صمیمیت در رابطه شان ناراضی باشند. متاسفانه بسیاری از همسران این تفاوت‌ها را خوب یا بد، سالم یا ناسالم، خواستنی یا غیرقابل قبول تعبیر و تفسیر می کنند. یکی از وظایف اولیه درمانگران کمک به زوجین برای درک و پذیرش تفاوت در شدت نیازهاست. زوج‌هایی که به خاطر عدم رضایت از نیازهای امنیت عاطفی وارد درمان می‌شوند، به تدریج یاد می‌گیرند که تفاوتشان در شدت نیازهای کلی و شدت

ادامه نوشته

دیدگاه ترکیبی جسلسن

جسلسن ( Josselson ) به ۸ مقوله یا بعد امنیت عاطفی زوجین همراه با آسیب شناسی آن اشاره می کند: 1- علاقه یا نگاهداری: اولین تجربه میان فردی ما بعنوان یک انسان نگاه داشته شدن است. نظریه‌های رشدی و روابط شیء متناسب با این مرحله یا بعد امنیت عاطفی است. دنیل استرن می ­گوید امنیت عاطفی، صمیمیت و همدلی از گهواره آغاز می­ شود. مشاهدات استرن از کنش‌های متقابل والدین و کودک نتایجی را برای امنیت عاطفی بزرگسالان ارائه می‌کند. اگر امنیت عاطفی، صمیمیت و همدلی واقعیت طفولیت را می‌سازند، پس باید در تصور درونی والدین پیگیری شود تا واقعیت طفولیت را شکل دهد. پس در بزرگسالی نیز امنیت عاطفی در تجربه ارتباط با دیگران ایجاد می‌شود. استرن همچنین پیشنهاد می‌کند که مرحله کودکی پیش کلامی یک مرحله رشدی ضروری برای یادگیری رفتارهای پیچیده تعامل غیرکلامی انسان هاست. فرا ارتباط در تقاضاهای غیرکلامی کودک

ادامه نوشته

نظریه دلبستگی سوزان جانسون و والری ویفن

سوزان م. جانسون‌، EdD، پیشرو در توسعۀ درمان هیجان‌مدار (EFT) است. وی استاد بازنشستۀ روان‌شناسی بالینی در دانشگاه اتاوا‌، انتاریو‌، کانادا؛ استاد برجستۀ پژوهش در طرح درمان ازدواج و خانواده در دانشگاه بین‌المللی الاینت در ساندیگو ‌و متصدی مرکز بین‌المللی به‌واسطۀ برتری در درمان هیجان‌مدار است. دکتر جانسون به‌سفارش کانادا‌ به‌عنوان یکی از بزرگترین افتخارات مدنی کشور منصوب شده است. او دریافت‌کنندۀ جایزۀ سال روان‌شناس خانواده از بخش ۴۳ انجمن روان‌شناسی آمریکا و جایزۀ نقش ممتاز در درمان ازدواج و خانواده از انجمن آمریکا در میان دیگر جوایز است. این کتاب جدیدترین اثر از این درمانگر پرآوازه است.

ادامه نوشته

نظریه عشق مثلثی استرنبرگ

رابرت جی. استرنبرگ ( Robert Sternberg یا اشترنبرگ ) از دانشمندان مطرح در زمینه روانشناسی شناختی، از کنار این سوال‌ها نگذشت و سعی کرد پاسخ دقیق‌تری برای آن‌ها پیدا کند؛ پاسخی که امروز آن با نام مثلث استرنبرگ یا مثلث عشق می‌شناسیم. عشق مفهومی انتزاعی است و بدون شک تعریف آن با استفاده از واژه‌ها یکی از دشوارترین کارهاست. این درحالی است که حتی درباب ماهیت عشق هیچ نظریه مشترک و عموماً پذیرفته شده‌ای وجود ندارد. همیشه در زمینه عشق ابهام و سردرگمی‌هایی وجود داشته است. ازجمله عمده‌ترین نظریه‌های عشق توسط رابرت جی استرنبرگ ارائه شده است. در سال ۱۹۸۷ استرنبرگ نظریه‌ای ارائه داد که در آن عشق را به شکل یک مثلث تصور کرد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی نور و رنگ

نیوتن به دنبال جنس نور بود. دو نظریه در این زمینه وجود داشت: اول آنکه نور از مجموعه‌ای از ذرات تشکیل شده‌است که بر خطی راست و به سرعت در حال حرکتند و دوم آنکه نور مجموعه‌ای از امواج است که بسیار کوچکند و در مسیری مستقیم حرکت می‌کنند. نکته بسیار قابل توجه در مورد امواج این بود که آن‌ها می‌توانند خمیده شوند، این امر زمانی رخ خواهد داد که امواج با موانع برخورد کنند. شما می‌توانید خمیده شدن امواج آب را در برخورد با موانع ببینند. همچنین صدایی را که در یک طرف کنج دیوار می‌شنوید، می‌توانید در طرف دیگر آن کنج نیز گوش کنید، پس امواج صدا باید در اطراف آن کنج خمیده شده باشند. از سوی دیگر می‌دانید که اگر نور به یک طرف کنج بتابد خمیده نمی‌شود، به عبارت دیگر شما نمی‌توانید شخصی را از طرف دیگری از کنج دیوار مشاهده کنید. به همین دلیل بود که نیوتن تصور می‌کرد، نور جریانی از ذرات متحرک کوچک است، نه جریانی از امواج. اما همه دانشمندان با او موافق نبودند. یک هلندی به نام کریستین

ادامه نوشته

مفهوم رنگ و روانشناسی رنگ ها

رنگ همانا نور است و نور همانا رنگ است. رَنگ ( Colour )، عدم برابری شدت نور دریافتی در سه نوع سلول دریافت‌کننده نور رنگی قرمز، سبز و آبی در چشم باعث به وجود آمدن مفهوم رنگ در مغز می‌شود. اگر یک یا چند ناحیه از طول موج‌های نور مرئی توسط ماده جذب یا عبور داده شود، ماده رنگی خوانده می‌شود. رنگ به هر مایع، شبیه مایع یا هر ترکیب صمغ مانندی که موقع اعمال شدن، لایه نازکی را جهت پوشاندن جسمی جامد ایجاد کند، می‌گویند. رنگ به عنوان عنصری تجسمی برای توصیف موضوع اثر و خصوصیات آن؛ مثل ترسیم یک منظره پاییزی یا زمستانی که برای هرکدام از اجزای آن منظره (درخت‌ها، ساختمان‌ها، زمین، 

ادامه نوشته

نظریه تربیتی ایوان ایلیچ

طرح اسطوره زدایی ایوان ایلیچ فقط به دانشگاه محدود نیست بلکه به نظامی که دانشگاه جزء لاینفک آن است مربوط می شود : اسطورۀ ارزش های نهادینه شده ، اسطورۀ اندازه گیری ارزش ها ، اسطورۀ دسته بندی ارزش ها ، بازی آئین و مذهب جدید جهانی . مدرسه به واسطه ساخت خود به عنوان یک بازی تشریفاتی درجه بندی شده خالق و حافظ اصلی اسطوره های اجتماعی است. وارد شدن به این بازی از این که چه چیزی و چگونه تدریس می شود مهمتر است این بازی تا جایی پیش می رود که شرکت در آن اجباری می شود و شرکت کنندگان را مجبور می کند که گناه نابسامانی های جهان را به کسانی نسبت دهند که در این بازی شرکت نکرده اند."

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی هربرت الکساندر سیمون

هربرت الکساندر سیمون (1916-2001) از جمله دانشمندانی است که به سادگی نمی توان او را به یک حوزه خاص علمی نسبت داد. او را جامعه شناس, روانشناس, دانشمند علوم اجتماعی, اقتصاد دان, متخصص تصمیم گیری, متخصص علوم سیاسی, دانشمند علوم کامپیوتر و از جمله پیشتازان سیستم های هوش مصنوعی و نیز نظریه بازی ها(یافتنِ راهبردِ بهینه برای بازیکنان با استفاده از مدل های ریاضی) می دانند. او به همراه آلن نیوول در سال 1975 برای کمک های اساسی ای که در زمینه هوش مصنوعی و روانشناسی شناختی کرده بودند, جایزه تورینگ را دریافت کردند. همچنین می توان به جایزه نوبل اقتصاد در سال 1978 و جایزه انجمن روانشناسی آمریکا در سال های 1969 و 1993 اشاره کرد. سیمون همچنین علاوه بر تحصیل در علوم سیاسی, تعدادی مدرک افتخاری هم دریافت کرده که از جمله آنها می توان به دکترای افتخاری حقوق از دانشگاه هاروارد اشاره کرد.

ادامه نوشته

نظریه رشد وارنر شای

به اعتقاد شای (K. Warner schaie) ، توانایی های شناختی انسان به سختی از مرحله ی عملیات صوری فراتر می روند، اما به هر حال وقتی افراد به بزرگسالی می رسند موقعیت هایی که در آن ها فکر کنند بیشتر می شوند. ک. وارنر شای معتقد بود که اهداف فعالیت‌ ذهنی از فراگیری دانش به استفاده از آن طبق مراحل زیر تغییر می‌کند: مرحله فراگیری در کودکی و نوجوانی - مرحله دستیابی در اوایل بزرگسالی - مرحله مسئولیت در برخی افراد، مرحله اجرایی در میانسالی و بالاخره مرحله ادغام مجدد در اواخر بزرگسالی .

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی رابی کیس

رابی کیس معتقد است تغییرات شناختی وابسته به افزایش ظرفیت حافظه کاری   (working memory capacity) یا به عبارت دیگر فضای پردازش اجرایی  (executive processing space) است که یعنی بیشترین طرحواره های مستقلی که یک کودک در هر لحظه می تواند پردازش کند.  این حافظه کاری به دو شیوه افزایش می یابد؛ یکی از طریق سریعتر و خودبخودی تر شدن فعالیت ها، به این صورت که وقتی فعالیتی بخاطر مهارت یا تمرین اتوماتیک می شود فضای حافظه کاری را اشغال نمی کند پس فضا برای فعالیت شناختی دیگر هم باز می شود. دیگری از طریق رسش مغز که سبب افزایش مقدار اطلاعات استفاده شده کودک در تکالیف متعدد می شود و با میلین سازی و اتصالات نرونی صورت می گیرد.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسی کورت فیشر

ديدگاه‌ کورت ويليام فيشر به‌ طور كلي‌ در خصوص‌ رشد مهارت ها است‌ او معتقد است‌ كه‌ در كودكان‌مجموعه‌اي‌ از مهارتهاي‌ منفرد وجود دارد كه‌ رشد مي‌كنند. فيشر مهارت ها را ظرفيت‌ براي‌ عمل‌كردن‌ به‌ شيوة‌ سازماندهي‌ شده‌ در زمينة‌ خاص‌ تعريف‌ مي‌كند. مهارتها دسته‌اي‌ از  فعاليتها هستندكه‌ تحت‌ تأثير اعمال‌ فيزيكي‌ و ذهني‌اند. اين‌ مهارتهامي‌ توانند توسط‌ محيط‌ و افراد محدودشوند. محيطهاي‌ ناهمگن‌ باعث‌ مهارتهاي‌ ناهمگن‌ مي‌شوند و به‌ اين‌ ترتيب‌ ممكن‌ است‌ برخي‌مهارتها كمترو برخي‌ بيشتر رشد كنند. در نظرية‌ فيشر، رشد شناختي‌ شامل‌ اكتساب‌ مهارتها براي‌دستكاري‌ اطلاعات‌ خاص‌، اشياء و رويدادها به‌ طور ذهني‌ است‌.

ادامه نوشته

نظریه های روانشناسان نوپیاژه ای

اصطلاح نوپیاژه ای به معنای خاص کلمه، به دو گروه اطلاق می شود: 1- ابتدا گروهی که سازه گرایی پیاژه را می پذیرد مانند پاسکوال-لئون اما جنبه های دیگر نظریه وی را نقد می کند . 2- و دیگر، گروهی مانند هالفورد ( Halford ) که ساخت گرایی پیاژه را اساسی می دانند و جنبه های دیگر را مستلزم نقد می دانند . اگر مفهوم نوپیاژه ای را قدری عام تر در نظر بگیریم ، می توانیم از همه کسانی سخن بگوییم که اصولا به دیدگاه پیاژه ای اعتقاد دارند اما جنبه هایی از آنرا محتاج تغییر و اصلاح می دانند .

ادامه نوشته