آزمون تکمیل جمله

آزمون تکمیل جمله(SCT)، مستقیما از آزمون تداعی کلمات مشتق شده است. اساس کار در این نوع آزمون‌ها به این صورت است که جمله ناقصی را به آزمودنی می‌گویند و از او می‌خواهند که آن را تکمیل کند. این آزمون‌ها برای ارتباط دادن تداعی‌های آگاهانه آزمودنی به زمینه‌هایی که روان‌شناس علاقه‌مند بررسی آن‌ها است، طرح‌ریزی شده است.

این آزمون‌ها معمولا از ٧٥ تا ١٠٠ جمله ناتمام نظیر دلم می‌خواهد ...، گاهی آرزو می‌کنم ...، تشکیل می‌شود که از آزمودنی خواسته می‌شود با کلمات خود آنها را تکمیل کند. غالبا در این آزمون‌ها از فشار زمانی نیز استفاده می‌شود. بدین معنی که از آزمودنی خواسته می‌شود اولین مطلبی را که به ذهنش 

ادامه نوشته

آزمون تداعی

هرگونه رابطه آموخته‌شده بین دو یا چند جزء را "تداعی" گویند. به عبارت دیگر؛ همخوانی، پیوستگی، عملیات جمع، برقرار ساختن رابطه و ارتباط میان محرک و پاسخ یا دو پاسخ متوالی یا دو طرز تفکر را تداعی می‌نامند. همچنین به یک تجربه روان‌شناختی خاص که توسط محرک یا حادثه‌ای برانگیخته ‌شود، تداعی گفته می‌شود.

یکی از تکنیک‌های روانکاوی برای کشف زندگی روانی ناهشیار مراجع، "تداعی آزاد" است. تداعی آزاد، هر نوع تداعی بدون قید بین عقاید، واژه‌ها، افکار و نظایر آن‌ها 

 

ادامه نوشته

آزمون تکمیل تصاویر

آزمون تکمیل تصاویر، یک نوع آزمون فرافکن است. آزمون‌های فرافکن، دسته‌ای از آزمون‌های شخصیت هستند که شخصیت را به صورت یک واحد کل در نظر می‌گیرند که به هیچ وجه قابل تجزیه به عناصر نیست. آزمون‌های فرافکن، تجلیات یکپارچه شخصیت را در نظر می‌گیرند؛ تجلیاتی که در اثر تحریک موقعیت، تا اندازه‌ای "منعکس" شده‌اند.

این آزمون‌ها به چند دسته تقسیم می‌شوند. یک دسته از این آزمون‌ها از روش‌های مبتنی بر تکمیل استفاده می‌کنند. در این روش‌ها، انگیزه نخستین خود جزئی از کل می‌باشد. آزمودنی، باید با توجه به 

ادامه نوشته

آزمون دیداری – حرکتی بندر گشتالت

آزمون بندر – گشتالت، توسط لورتا بندر در سال 1938 برا‌ی ارزیابی سطح بالیدگی ادراکی – حرکتی کودکان طرح‌‌ریزی شد. این آزمون، مرکب است از 99 طرح جداگانه که هر یک در یک زمینه سفید روی کارتی جداگانه چاپ شده است. این طرح‌ها از طرح‌های مورد استفاده ورتهایمر در روان‌شناسی گشتالت اقتباس 

ادامه نوشته

آزمون رورشاخ

آزمون رورشاخ (Rorschach test) که یکی از انواع آزمون‌های فرافکن است، توسط هرمن رورشاخ روان‌پزشک سوئیسی ابداع شد. این آزمون شامل ده "لکه جوهر" است که برخی از آنها رنگی، برخی سیاه، خاکستری و سفید هستند و هر یک روی کارت جداگانه‌ای قرار دارند.

دلیل انتخاب لکه‌های جوهر توسط رورشاخ به این جهت بود که این لکه‌ها نشانگر  چیز خاصی نیستند. در نتیجه اشخاص مجبور می‌شوند چیزی را در آنها "ببینند" و در جریان این دیدن، افکار و احساسات خودشان را بر روی لکه‌های جوهر فرافکنی نمایند. او لکه‌های جوهر آزمونش 

ادامه نوشته

آزمون روانی – زبانی ایلینویز ITPA

آزمون Illinois Test of Psycholinguistic Ability) ITPA) در سال ١٩٨٦ توسط ساموئل کرک ، جیمز مک‌کارتی و وینیفرد دی ساخته شد. کرک، براساس فرم قبلی آن که در سال ١٩٦١١ توسط ساموئل کرک ساخته شده بود، مورد تجدیدنظر قرار گرفت. این آزمون به عنوان ابزاری برای ارزیابی توانایی‌ها و مهارت‌های ارتباطی کودکان و تشخیص ناتوانایی‌های یادگیری آنان در صحبت کردن، خواندن و نوشتن به‌کار می‌رود.

در مدارس ابتدایی به‌ویژه در کلاس‌های پایین‌تر، اغلب به دانش‌آموزانی برخورد می‌کنیم که هر چند از نظر هوش بهنجار یا نزدیک به سطح بهنجارند؛ در یادگیری، خواندن، نوشتن، حساب 

ادامه نوشته

آزمون خانه ــ درخت ــ آدم (HTP)

تفسیر نقاشی‌ها و به طور کلی آزمون‌های فرافکن در اصل بر مبنای نظریه روان‌تحلیلی استوارند. به نظر طرفداران مکتب روان‌تحلیل‌گری، بسیاری از جنبه‌های شخصیتی افراد از راه خودسنجی هوشیارانه و با استفاده از پرسش‌نامه‌ها قابل اندازه‌گیری نیست.

برای به دست آوردن تصویری دقیق از جهان درونی شخص باید راهی انتخاب کرد که از مقاومت‌ها و دفاع‌های ناهشیار روانی پیشگیری شود. بر این اساس با استفاده از نقاشی‌های فرافکن 

ادامه نوشته

آزمون استنفورد – بینه

آلفرد بینه و ویلیام هانری در سال ١٨٩٦ مقاله‌ای در مجله‌ی روان‌شناسی منتشر کردند و در آن اکثر  آزمون‌های موجود را که به نظر آن‌ها فقط اعمال بسیار ساده و پایین ذهن را اندازه می‌گرفتند، مورد انتقاد قرار دادند. آن‌ها برای اندازه‌گیری استعداد‌های واقعی ذهن، آزمون‌هایی را پیشنهاد کردند که به رفتار زندگی واقعی نزدیک‌تر بود.

به نظر آن‌ها چون در زمینه‌ی کنش‌های عالی ذهن، تفاوت‌ها آشکارتر از کنش‌های پایین است؛ بنابراین آزمون‌هایی که کنش‌های عالی را اندازه می‌گیرند، نیازی ندارند که از دقت و صراحت 

ادامه نوشته

آزمون اندریافت موضوع TAT

اندریافت، عبارت است از نوعی آمادگی برای ادراک وقایع به گونه‌ای خاص بر اساس تجارب قبلی.

آزمون Thematic Apperception Test) T.A.T) در سال 1935 توسط کریستینا مرگان (Christina Morgan) و هنری موری (Henry Murray) روان‌پزشکان آمریکایی تهیه شده است. مواد این آزمون شامل 30 تصویر است که به گروه‌های ده‌تایی تقسیم می‌شوند. معنا و مفهوم این تصاویر مبهم بوده، با شرایطی به آزمایش شونده معرفی می‌شوند و از او می‌خواهند تا داستانی درباره هر یک از آن‌ها بیان کند. بعضی از کارت‌ها به کودکان، برخی به زنان و پاره‌ای دیگر به مردان 

ادامه نوشته

آزمون اندریافت کودکان CAT

آزمون اندریافت کودکان (Children’s Apperception Test) ، یک آزمون فرافکنی است که برای سنجش شخصیت کودکان 3 الی 10 ساله به‌کار می‌رود. این آزمون با اقتباس از آزمون اندریافت بزرگسالان (TAT) هنری موری، توسط لئوپولدبلاک و سونیا بلاک در آمریکا در سال 1949 ساخته شد. مواد این آزمون شامل 100 کارت است که روی هر یک، تصویرهایی از حیوانات مختلف در حالت‌های رفتاری شبیه به رفتار‌های انسان ترسیم شده است. 

علت انتخاب حیوانات به عنوان محرک دیداری فرافکن، مصاحبه‌ای بوده است که بلاک‌ها 

ادامه نوشته

آزمون آلفا و بتای ارتش

روان‌شناسان، آزمون‌های هوشی را به دو دسته آزمون‌های هوش عملی و هوش کلامی و از طرف دیگر به دو گروه آزمون گروهی و انفرادی تقسیم می‌کنند. آزمون‌های هوشی که متضمن استفاده از مهارت‌های کلامی هستند برای افراد بی‌سواد، کودکان خردسال و نیز افرادی که به زبان‌های بیگانه صحبت می‌کنند قابل استفاده نخواهند بود. به همین منظور از آزمون‌های غیرکلامی استفاده می‌کنند که در ساخت آنها تلاش شده است تا عملکرد افراد به استفاده از قوای ذهنی – کلامی و 

ادامه نوشته

آزمون MMPI

پرسش‌نامه شخصیتی چندوجهی مینه‌سوتا (MMPI) مخفف (Minnesota Multiphasic Personality Inventory) ، پرسش‌نامه استانداردی برای فراخوانی دامنه گسترده‌ای از ویژگی‌های خود – توصیفی و نمره‌گذاری آن‌هاست که یک شاخصی کمی از سازگاری هیجانی فرد و نگرش وی نسبت به شرکت در آزمون را به دست می‌دهد.

آزمون MMPI، مشهورترین و پرمصرف‌ترین پرسش‌نامه شخصیتی است که به عنوان یک ابزار عینی برای تشخیص بیماری‌های روانی تدوین شده است. این آزمون، یک پرسش‌نامه خودسنجی 

ادامه نوشته

زندگی نامه کارن هورنای

خانم کارن هورنای (Karen Horney) ، در سال 1885 در هامبورگ آلمان متولد شد. پدرش ناخدای کشتی و مردی مذهبی و کج‌خلق بود. او از مادرش که زنی روشن‌فکر و سرزنده بود چندین سال مسن‌تر بود. مادرش این موضوع را نزد کارن فاش ساخته بود که آرزوی مرگ شوهرش را دارد، زیرا از ترس این که مبادا بی‌شوهر بماند با وی ازدواج کرده بود. کودکی هورنای، اصلا تعریفی نداشت. مادرش او را طرد می‌کرد و برادر بزرگترش را بیشتر دوست می‌داشت. به همین خاطر، کارن به پسر بودن او 

ادامه نوشته

زندگی نامه زیگموند فروید

فروید، 6 می 1856 در خانواده‌ای یهودی در فرایبورگ از مادری 20 ساله و پدری 40 ساله که تاجر پشم بود متولد شد. در 4 سالگی با خانواده‌اش به وین رفت. او 83 سال زندگی کرد که 78 سال از آن بجز مسافرت‌های مکررش در وین گذشت.

هنگام تحصیل، فروید از لحاظ مذهب و نژاد خود موجب سرزنش و تحقیر هم‌ردیف‌هایش قرار گرفت و این‌ها موجب کناره‌گیری و انزوای او شد. در 17 سالگی در دانشگاه پزشکی وین نام‌نویسی 

ادامه نوشته

زندگی نامه پیاژه

در علم روان‌شناسی، معدود نظریه‌پردازی به بزرگی ژان پیاژه (1980-1896) وجود دارد. او به تنهایی جامع‌ترین و محکم‌ترین تئوری را درباره تحول شناختی (تحول هوش) ارائه داده است.

پیاژه در نوشاتل، یک شهر دانشگاهی کوچک واقع در سوئیس متولد شد، جایی که پدرش در دانشگاه آن، استاد تاریخ قرون وسطی بود. پیاژه پدرش را به عنوان یک متفکر منظم و دقیق توصیف می‌کرد. در مقابل، مادرش بسیار عاطفی بود و رفتارش موجب تنش‌هایی در خانواده می‌شد، به همین خاطر پیاژه برای فرار از تعارضات خانوادگی به پژوهش‌های انفرادی (پژوهش‌هایی که 

ادامه نوشته

زندگی نامه ایوان پاولف

ایوان پتروویچ پاولف، در شهر قدیمی ریازان(Ryasan) در حدود 40 کیلومتری جنوب مسکو به دنیا آمد. پدرش کشیش فقیری بود که علاقه زیادی به کتاب خواندن داشت.

ایوان کوچک، خواندن و نوشتن را در 5 سالگی آغاز کرد ولی تا سن 13 سالگی وارد مدرسه نشد. در خلال سال‌هایی که پاولف جوان، دوران دانشجویی را می‌گذارند، یعنی اواسط قرن نوزدهم، رژیم تزاری در روسیه متزلزل شده بود و جامعه از لحاظ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دگرگون شده بود. جامعه علمی نیز از این تاثیرات بی‌نصیب نمانده بود، به طوری که روش ماده‌گرایانه تاثیر 

ادامه نوشته

زندگی نامه اریکسون

در 15 ژوئن 1902 در آلمان متولد شد. مادرش "کارلا‌ آبراهامسن" از یک خانواده مرفه یهودی دانمارکی بود.

کارلا، در 21 سالگی با "والدمار ایسیدور سالومونسون" تاجر یهودی ازدواج کرد. والدمار به علت جرائم و مشکلات مالی خود، در همان شب عروسی به مکزیک یا امریکا گریخت و کارلا پس از آن دیگر هرگز او را ندید.

چهار سال پس از این ماجرا، اریک به دنیا آمد و در شناسنامه‌اش نام والدمار سالومونسون به عنوان پدر، به ثبت رسید.

اریک، هرگز هویت پدر واقعی خود را نشناخت و مادرش این موضوع را تا آخر عمرش از او دریغ کرد.

وقتی 3 ساله بود مادرش با یک پزشک یهودی ( تئودور هامبورگر ) ازدواج کرد و چند سال پس از ازدواج آن‌ها، نام‌خانوادگی اریک به هامبورگر تغییر یافت. از طرفی اریک بلندقد، موبور و چشم‌آبی بود و در میان افرادی عمدتا کوتاه قد و موسیاه نظیر تئودور احساس تفاوت می‌کرد.

این تفاوت‌ها به‌علاوه سخنانی که از دیگران در مورد پدر واقعی‌اش می‌شنید او را در مورد هویت و اصل‌ونسب‌اش بیش از پیش دچار تردید می‌ساخت. اریک، در دوران مدرسه دانش‌آموز خوبی نبود و نمره‌های درخشانی در  درس‌ها نمی‌گرفت. البته او در زمینه‌هایی مثل هنر که بدان علاقه‌مند بود، برتری‌هایی داشت اما در کل، جو رسمی مدرسه را نمی‌پسندید.

هنگامی که از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد، خود را در مورد جایگاه آینده‌ خویش در زندگی، سرگردان و نامطمئن دید. به جای رفتن به دانشگاه، به ‌مدت یک ‌سال به اروپا مسافرت کرد. سپس به خانه باز‌گشته و در یک مدرسه‌ هنری ثبت نام کرد و به فعالیت در زمینه‌ نقاشی پرداخت و پس از 33 سال، سرانجام دریافت که هنر نمی‌تواند پیشه‌ او باشد و باید به کار دیگری بپردازد. سپس دوباره سفرهای خود را آغاز کرد. او در آن زمان (1927_1920) دوره‌ای را می‌گذراند که بعدها آن را موراتوریوم (مهلت) نامید. دوره‌ای که طی آن، افراد جوان وقت صرف می‌کنند تا خود را دریابند.

سرانجام اریک در 25 سالگی (1927) راه خود را پیدا کرد و به یک دعوت برای آموزش کودکان در مدرسه‌ای نوین در وین که به وسیله‌ آنافروید و دروتی برلینگهم (Dorothy Burling ham) تاسیس شده بود، پاسخ مثبت داد. در آنجا در مواقعی که تدریس نمی‌کرد، با آنافروید و دیگران، پیرامون روان‌کاوی کودک مطالعه می‌کرد و همچنین خودش به وسیله آنافروید مورد تحلیل روانی قرار می‌گرفت.

او در 27 سالگی در وین با "ژوان سرسون" ازدواج کرد و صاحب دو فرزند شد.

اریک و خانواده‌اش در سال 1933 از ترس فاشیسم در حال گسترش در اروپا، به آمریکا مهاجرت کرده و در بوستون اقامت گزیدند. او نخستین روانکاو کودک در بوستون و عضو هیئت علمی دانشکده پزشکی هاروارد شد.

در 1936، اریک عازم "موسسه روابط انسانی" در بخش روانپزشکی دانشگاه "ییل" شد و به پژوهش‌های بین‌فرهنگی علاقه‌مند شد.

برای تحقیق درباره‌ کودکان و روش‌های کودک‌پروری سرخپوستان قبیله سیوکس، عازم داکوتای جنوبی شد و مدتی در آنجا زندگی کرد. سپس به سانفرانسیسکو مهاجرت نموده و در آنجا کارهای بالینی خود را با کودکان از سر گرفت. در یک مطالعه طولی مهم در مورد کودکان بهنجار در دانشگاه کالیفرنیا شرکت کرد. همچنین برای مطالعه‌ سرخپوستان قبیله یوروک به سواحل کالیفرنیا سفر کرد.

در سال 1939 اریک نام خانوادگی اریکسون (فرزند اریک) را بر نام خود افزود و با این کار مشکلی را که در مورد هویت پدر خود داشت حل کرد (او خود پدر خود شد).

از جمله اقدامات مهم اریکسون در دانشگاه کالیفرنیا، خودداری وی از امضای سوگندنامه ضدکمونیستی دانشگاه در دوران مک‌کارتیسم بود و همین امر باعث شد تا استعفا کند. سپس جذب مرکز "آستن ریگز" در ماساچوست شد و تا سال 19600 در آنجا به تحقیق و درمان پرداخت. اریک با وجود آن ‌که هرگز موفق به اخذ درجه رسمی از هیچ دانشگاهی نشده بود، درجه استادی را از دانشگاه هاروارد دریافت کرد و تا هنگام مرگش در دانشگاه هاروارد به تدریس مشغول بود.

سرانجام اریک هامبورگر اریکسون، در 12 مه 1994 درگذشت.

 مهمترین عاملی که باعث معروفیت او شد؛ ابداع اصطلاح «بحران هویت» است. 

اریکسون علی‌رغم نداشتن مدرک لیسانس، به عنوان استادِ مدرس مؤسسات برجسته‌ای از جمله هاروارد، دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و ییل خدمت کرد. مروری بر نظرسنجی روانشناسی عمومی که در سال ۲۰۰۲ منتشر شد، اریکسون را به عنوان دوازدهمین روانشناس پر استناد قرن بیستم معرفی کرد.

آثار

مهم‌ترین اثر اریکسون کتاب "دوران کودکی و جامعه"(1950) است. او در این کتاب به شرح مراحل هشت‌گانه رشد پرداخته است. "لوتر جوان" (1958) یکی از شاهکارهای اصیل روانکاوی و "حقیقت گاندی"(1969) برنده‌ جایزه پولیترز و جایزه ملی کتاب در فلسفه و دین، از دیگر آثار مهم وی است.

نظریه رشد روانی ـ اجتماعی

اریکسون در 1950 مدلی را برای مراحل رشد "من" ارائه داد که شامل هشت مرحله در خلال چرخه زندگی است.(از شیرخوارگی تا پیری). این هشت مرحله صرفا هشت نقطه از یک پیوستار هستند و در هر مرحله وظایف رشدی معینی باید انجام شود که ماهیت روانی اجتماعی دارد. با عبور موفق از هر مرحله فضیلت یا قدرت روانی ـ اجتماعی معینی در فرد شکل می‌گیرد که لازمه گذر موفقیت آمیز از مراحل بعدی رشد است.

زندگی نامه آلفرد آدلر

آلفرد آدلر به عنوان نخستین پیشگام گروه روان‌شناسی اجتماعی در روان‌کاوی مطرح است. آدلر در هفتم فوریه سال 1870 در حومه شهر وین(اتریش) در خانواده‌ای ثروتمند به دنیا آمد.

در کودکی از بیماری حسادت، نسبت به برادر بزرگتر و طرد شدن از سوی مادر رنج می‌برد. او خود را شخصی زشت و کوچک‌اندام می‌دانست و همین تجارب اوایل کودکی‌اش در شکل‌گیری مفاهیم اصلی نظریه‌اش از جمله عقده‌ حقارت تاثیر بسزایی داشت.

آدلر نسبت به پدرش بیش از مادرش احساس نزدیکی می‌کرد، به همین دلیل 

ادامه نوشته

زندگی نامه آلبرت بندورا

آلبرت بندورا در سال 1925 در شهر کوچکی واقع در آلبرتای کانادا متولد شد. او دوران دبستان خود را در مدرسه‌ای کوچک که فقط 20 دانش‌آموز و دو معلم داشت به اتمام رساند.

بندورا در دانشگاه بریتیش کلمبیا ثبت نام کرد و  به علت داشتن اوقات بیکاری، در یک کلاس روان‌شناسی شرکت کرد. او از همان زمان به روان‌شناسی علاقه‌مند شد. بعد از فارغ‌التحصیلی با کارگران ساختمانی در ناحیه "یوکون" به پر کردن چاله چوله‌های بزرگراه آلاسکا پرداخت. او مجذوب مردمی شد که در منطقه شمالی با آن‌ها روبرو شده بود و خود را در میان مجموعه 

ادامه نوشته

ماهیت روانشناسی

اصطلاح روان‌شناسی را برای نخستین بار لایب‌نیتز (Leibnitz) فیلسوف مشهور آلمانی در آثار خود به‌کار برد و سپس یکی از مریدان او به نام ولف (Wolff) این کلمه را در قرن هجدهم رایج ساخت.

واژه (psychology) یا روان‌شناسی همچون بسیاری از اصطلاحات علمی ریشه‌ای یونانی دارد و از دو کلمه psyche به معنی روح یا ذهن و logos به معنی شناخت یا مطالعه تشکیل می‌شود. معنی تحت‌الفظی روان‌شناسی، مطالعه نفس، شناخت یا علم‌النفس بود و این همان معنایی است که واژه 

ادامه نوشته

همنوایی

همنوایی یا همرنگی، فرایندی است که طی آن، شخص احساس فشار خیالی یا واقعی از سوی گروه نسبت به خودش کرده و در نتیجه، رفتار خویش را تغییر می‌دهد.

قدیمی‌ترین آزمایشی که در خصوص این مفهوم صورت گرفته، مربوط به کار شریف Sherif در سال 1935 می‌باشد. وی طبق تحقیقی نشان داد که افراد، تحت تأثیر گفته‌های دیگران قرار می‌گیرند. او یک منبع ثابت نور در اتاقی کاملاً تاریک بر روی پرده‌ای تاباند. بدیهی است که پس از چند لحظه آزمودنی‌ها نقطه مزبور را متحرک خواهند دید، اما احساس میزان جابه‌جایی نقطه نورانی در همه 

ادامه نوشته

نگرش

نگرش، از مفاهیم کاربردی در علم روان‌شناسی اجتماعی است. این اصطلاح در دهه 1950 به بعد متداول گردید و امروزه یکی از مهمترین مفاهیم مورد استفاده در روان‌شناسی اجتماعی آمریکا می‌باشد.

ترکیب شناخت‌ها، احساس‌ها و آمادگی برای عمل نسبت به یک چیز معین را نگرش شخص نسبت به آن چیز گویند. 

معادل انگلیسی کلمه نگارش، واژه Attitude می‌باشد که چندین معنا دارد. این واژه 

 

ادامه نوشته

نفوذ اجتماعی

نفوذ اجتماعی عبارت است از، اعمال قدرت اجتماعی توسط اشخاص یا گروه‌ها برای تغییر دادن نگرش‌ها و رفتار دیگران.

به عبارت ساده‌تر، مفهوم نفوذ اجتماعی آن است که، کسی توان تحت تاثیر قرار دادن دیگران را چه با گفتار و چه با رفتار خود داشته باشد. وقتی در عرف گفته می‌شود که فلانی شخص بانفوذی است، بدین معنی است که او یا با پول خود و یا از طریق دوستی و آشنایی یا به لحاظ شخصیتی، به گونه‌ای قادر به انجام کارهایی است که از همه کس برنمی‌آید. اما در روان‌شناسی اجتماعی منظور از نفوذ اجتماعی، توان 

ادامه نوشته

میانبرهای ذهنی

یکی از نظریات معروف درباره شناخت انسان این است که شناخت، ماهیتی عقلانی دارد و افراد می‌کوشند تا حد امکان به صحیح‌ترین عقاید و آرا دست پیدا کنند. یکی از پیشگامان این نظریه، جرمی بنتام است که از  فیلسوفان قرن هجدهم میلادی است. وی معتقد است هنگامی که فرد قصد انجام دادن کاری را دارد، تمام مزایا و معایب آن را در نظر می‌گیرد و چیزی را انتخاب می‌کند که بیشترین مزیت و کمترین عیب را داشته باشد.

ادامه نوشته

شناخت اجتماعی

انسان موجودی اجتماعی است و به تعامل با دیگران نیاز دارد. ما در معاشرت با دیگران اطلاعات بسیاری به دست می‌آوریم که به نحوی آن‌ها را دسته‌بندی و منسجم می‌کنیم و بخش‌های مهم و مفید آن‌ها را به حافظه می‌سپاریم. برای داوری و قضاوت درباره دیگران باید بتوانیم این اطلاعات ذخیره‌شده را با هم ترکیب کنیم و به شناختی درست از دنیای اطرافمان دست یابیم. شناخت اجتماعی بیان می‌کند که ما چگونه به اطلاعات توجه می‌کنیم، آن‌ها را ذخیره می‌کنیم و در موقع لزوم به یاد می‌آوریم. به همین خاطر شناخت 

ادامه نوشته

تسهیل اجتماعی

یکی از مهم‌ترین موضوعات در روان‌شناسی اجتماعی، مبحث تسهیل اجتماعی است که تحت عنوان آسان‌سازی اجتماعی نیز از آن یاد می‌کنند. در سال 1898 نورمن‌ تریپلت که یکی از علاقه‌مندان ورزش دوچرخه‌سواری بود  تلاش کرد تا بررسی کند که حضور دیگران بر عملکرد افراد در این رشته تاثیر دارد یا خیر. او نتایج عملکرد دوچرخه‌سوارانی را که به تنهایی مسابقه می‌دادند با نتایج دوچرخه‌سوارانی که بصورت گروهی مسابقه می‌دادند، مقایسه نمود. نتایج این بررسی نشان داد 

ادامه نوشته

نظریه واینر در اسناد

برنارد واینر در زمینه اسناد، یک طبقه‌بندی سه‌بعدی را بیان کرد که براساس آن اسنادهای مربوط به شکست و  موفقیت را توصیف می‌کند. طبق نظریه سه‌بعدی واینر، مردم می‌توانند بازده‌های رفتاری را علاوه بر عوامل درونی(شخصی) یا بیرونی(موقعیتی) به عواملی مانند پایداری یا ناپایداری و قابل کنترل یا غیرقابل کنترل بودن موقعیت نسبت دهند.

از ترکیب این سه بعد، هشت نوع اسناد مختلف شکل می‌گیرد. تبیین‌های ما در زمینه موفقیت یا عدم موفقیت در امتحان یا مسابقه در قالب یکی از این اسنادها 

ادامه نوشته

نظریه هایدر در اسناد

قدیمی‌ترین فرمول‌بندی نظریه اسناد را می‌توان در کارهای فریتس هایدر که به عنوان پدر اسناد از او نام برده می‌شود مشاهده کرد. هایدر در سال 19588 کتاب "روان‌شناسی روابط میان‌فردی" را منتشر کرد و نخستین گام را در پاسخ به این سوال که مردم برای درک علل رفتار خود و دیگران چه تبیین‌هایی به کار می‌برند، برداشت. از نظر هایدر همه مردم در زندگی 

ادامه نوشته

منابع اساسی خطا در اسناد

اینکه چه وقت فرد را باید سرزنش کرد و چه وقت از ارتکاب تخلف مبرا دانست، در زندگی روزمره اهمیت بسیار زیادی دارد. بسیاری از افراد و مسئولان مانند معلمان، وکلا، قضات، پلیس و حتی والدین درباره مسئولیت دیگران قضاوت و تصمیم‌گیری می‌کنند.

اسناد فرایندی عقلانی است که طی آن افراد تلاش می‌کنند علل رفتار دیگران را  درک کنند. پژوهش‌های انجام شده در زمینه اسناد نشان می‌دهد که قضاوت‌های روزمره ما درباره‌ 

ادامه نوشته

نظریه جونز و دیویس در اسناد

نظریه استنباط متناظر جونز و دیویس در پی پاسخ به این پرسش است که ما چگونه اطلاعات مربوط به  رفتار دیگران را به عنوان پایه‌ای برای استنباط وجود صفات مختلف در آنان به کار بریم. پیامدهای غیرمعمول، بینش پرارزشی درباره گرایش‌های رفتاری عامل به ما می‌دهد. به عبارت دیگر، چگونه بر اساس اعمال آشکار دیگران  استنباط می‌کنیم که آنان دارای صفات یا خلق‌وخوی خاصی هستند، صفاتی که در همه موقعیت‌ها همراه آنان است و در گذر زمان، نسبتا ثابت باقی می‌ماند. ممکن است در نظر اول این امر کار ساده‌ای به نظر آید و گفته شود رفتار دیگران منبعی غنی برای ما 

ادامه نوشته

نظریه هارولد کلی در اسناد

یکی از نظریه‌های مهم در زمینه اسناد نظریه هارولد کلی است. تحقیقات جونز و دیویس بر پایه عمل واحد  بوده است، اما اگر از رفتارهای دیگر فرد هم مطلع باشیم می‌توانیم از روش کلی استفاده کنیم. وی منسجم‌ترین و جامع‌ترین تحلیل را از اسناد ابداع کرد و آن را الگوی تغییر همگام نامید. اصل تغییر همگام بدین معناست که ما  به دنبال یک همایندی بین رویداد خاص و علت خاص در موقعیت‌های متفاوت هستیم. اگر علت معینی همیشه با یک رویداد خاص همراه شود و آن رویداد در غیاب آن علت اتفاق نیفتد، ما این رویداد 

ادامه نوشته

طرح های ذهنی

اطلاعات دریافتی از محیط اطرافمان معمولا از صافی‌های شناختی که از قبل در ذهن ما وجود دارند، عبور می‌کنند. در واقع ما در برخورد با اطلاعات پیرامون مردم و رویدادهای اجتماعی منفعل عمل نمی‌کنیم، بلکه اطلاعات را با توجه به تجارب قبلی‌ای که از دنیای اجتماعی داریم، تفسیر و سازمان‌دهی می‌کنیم. ساختار و چارچوب‌های شناختی ذهن ما شبکه درهم تنیده و یکپارچه‌ای از اطلاعات مربوط به مفاهیم و موضوعات مختلف می‌باشد که عصاره‌ای از تجارب ما 

ادامه نوشته

تفاوت های فردی در استفاده از علایم غیرکلامی

از نظر بیان عواطف به صورت غیرکلامی، بین افراد تفاوت‌هایی دیده می‌شود. بیشترین تفاوت فردی در میان دو جنس دیده می‌شود. تحقیقات باک ، میلر و کاول نشان داد که زنان فرستنده بهتری در مورد قرینه‌های  غیرکلامی هستند. برخی از تحقیقات نشان داده است که زنان حرکات چهره‌ای بیشتری نشان می‌دهند. در کاربرد زبان، زنان صدایی رنگارنگ‌تر و خوش‌آهنگ‌تر از مردان دارند. آن‌ها طنین صدای خود را تغییر می‌دهند و دامنه تغییر طنین آن‌ها بیشتر است. این تفاوت‌ها در توانایی ارسال قرینه‌ها ظاهرا آموختنی است. زیرا تحقیقات تفاوتی در ارسال پیام‌های غیرکلامی بین کودکان پسر و دختر پیش‌دبستانی 

ادامه نوشته

ارتباط غیرکلامی

ما در فرایند طبیعی ادراک اجتماعی می‌خواهیم از عواطف و احساسات دیگران اطلاع پیدا کنیم. زیرا عوامل زودگذری همچون تغییر خلق، هیجان، خستگی و بیماری همگی ممکن است بر نحوه تفکر و رفتار فرد تاثیر بگذارند. برای کسب اطلاع از احساسات دیگران می‌توان مستقیما از خود آن‌ها سوال کرد اما این روش موفقیت‌آمیز نخواهد بود. زیرا چه بسا افراد تمایلی به فاش کردن احساسات درونشان نداشته باشند و با کلامشان درصدد گمراه کردن ما برآیند. برای پی بردن به احساسات فرد باید از شیوه‌های غیرکلامی و غیرمستقیم استفاده کنیم. علایم غیرکلامی غالبا اطلاعات ارزشمندی 

ادامه نوشته

کارل گوستاو یونگ و نظریه اش

کارل گوستاو یونگ، در سال 1875 میلادی در دهکده‌ای واقع در شمال سوئیس نزدیک آبشار معروف راین به دنیا آمد. دوره کودکی‌اش با تنهایی، جدایی، و ناخرسندی همراه بود. پدرش کشیشی بود که آشکارا ایمانش را از دست داده و اغلب تندمزاج بود. مادرش از اختلال‌های هیجانی رنج می‌برد و رفتاری غیرقابل پیش‌بینی داشت. یونگ در سال‌های اولیه زندگی یاد گرفت که به پدر و مادرش اعتماد یا اطمینان نکند، و این را به دنیای خارج نیز گسترش داد. او متوجه به دنیای درون شد؛ دنیای رؤیاها، ‌پنداره‌ها و خیال‌ها، یعنی دنیای ناهشیارش. رؤیاها و ناهشیاری - نه دنیای منطق و 

ادامه نوشته

شلدن و نظریه اش

ویلیام شلدون روان‌شناس نامدار در سال 1899 در آمریکا به دنیا آمد و سال‌های اول زندگی را با پدرش، که دانشمند طبیعی بود و به تغذیه و پرورش حیوانات می‌پرداخت، در روستا به سر برد. این سابقه در ذهن او و در نظریه‌اش درباره تأثیر عوامل زیستی و ارثی در رفتار آدمیان آثاری نمایان باقی گذاشت. پس از پایان تحصیلات مقدماتی و نیل به درجات لیسانس و فوق‌لیسانس سرانجام دکتری خود را در روان‌شناسی در سال 1928 از دانشگاه شیکاگو و درجه دکتری خود را در پزشکی در

ادامه نوشته

ولفگانگ کهلر و نظریه اش

ولفگانگ کهلر روان‌شناس آلمانی در استونی در سال 1887 به دنیا آمد. تحصیلات دانشگاهی‌اش را در توبینگن، بن، ‌و برلین گذراند. او درجه دکتری خود را در 1909 دریافت کرد و به دانشگاه فرانکفورت رفت.

در دوره‌ای که مکس ورتهایمر (Max Wertheimer: 1880-1943)، آزمایش‌های خود را درباره ادراک حرکت در دانشگاه فرانکفورت آغاز کرده بود کهلر و کافکا به این دانشگاه آمدند و هر دوی آنان به عنوان آزمودنی در آزمایش‌های ورتهایمر شرکت جستند. و سال بعد در دانشگاه جیسن (Giessen)، 

ادامه نوشته

هیجان

اصطلاح هیجان از ریشه لاتینEmovere به معنی حرکت، تحریک و حالت تنش مشتق شده است. هیجان در زبان متداول با شور، احساس، انفعال و عاطفه معادل است.

در حال حاضر دو نوع کاربرد برای این واژه وجود دارد:

1ـ اصطلاحی پوششی برای تعداد نامعینی از حالات ذهنی. این همان معنایی است که ضمن 

ادامه نوشته

نظریه کنش گرایی ( کارکرد گرایی )

کنش‌گرایی، یکی از مکاتب روان‌شناسی است که به کارکرد ذهن یا استفاده از آن توسط موجود زنده در سازگاری با محیط خود سر و کار دارد. مکتب کنش‌گرایی، در پایان قرن نوزدهم توسط "جان دیویی" و "جیمز آر.آنجل" پدید آمد و در دهه اول قرن بیستم در آمریکا حامیان بسیاری پیدا کرد.

این جنبش علمی که تاثیر یافته از مطالعات داروین و گالتون بود، به جای ساختار یا محتوای فرآیندهای هشیار، بر چگونگی عمل این فرآیندها 

ادامه نوشته

نقد کنش گرایی ( کارکرد گرایی )

مکتب کنش‌گرایی به عنوان اعتراض به ساخت‌گرایی به وجود آمد و تحت یک نظام مطرح در آمریکا مورد استقبال روان‌شناسان قرار گرفت. اما این مکتب روان‌شناختی نیز همچون سایر نظام‌ها، تحت تاثیر حملات و انتقادات شدید به ویژه از سوی ساخت‌گرایان قرار گرفت. همین امر باعث شد که برای اولین ‌بار در ایالات متحده، روان‌شناسی جدید (که به تازگی تحت این نام از فلسفه جدا شده بود) دستخوش انشعاب گردد.

به بیانی دیگر، با گذشت زمان، برخی مسایل کنش‌گرایانه که در طول مجادله با 

ادامه نوشته