سبک های فرزند پروری
شيوه هاي فرزند پروري مجموعه اي از گرايش ها اعمال و جلوه هاي غير كلامياست كه ماهيت تعامل كودك و والدين در تماميموقعيت هاي گوناگون را مشخص ميكند و در سه طبقه اقتدارمندانه، استبدادي و آزادگذار مطرح هستند.
خانواده يكي از مهمترين و اساسي ترين سازمان هايي است كه به رشد كودك ياري ميدهد. در خانواده است كه كودك نخستين چشم انداز را از جهان پيرامون خود به دست ميآورد و احساس وجود ميكند . يعني ميآموزد چگونه غذا بخورد، لباس بپوشد، حرف بزند، معاشرت كند، همكاري نمايد، محبت و احترام روا دارد تا رفتارش مورد قبول واقع شود و در انجام خواسته هايش توفيق يابد. همچنين در خانواده است كه به آداب و رسوم ملي، مراسم ديني، وظايف فردي و حدود اختيارات و مسئوليت ها پي ميبرد (پارسا، 1367).
خانواده نخستين پايگاهي است كه پيوند بين كودك و محيط اطراف او را به وجود ميآورد . كودك در خانواده پندارهاي اوليه را درباره جهان فراميگيرد از لحاظ ذهني و جسمي رشد مييابد شيوه هاي سخن گفتن را ميآموزد هنجارهاي اساسي رفتار را ياد مي گيرد و سرانجام نگرش ها، اخلاق و روحياتش شكل ميگيرد و به عبارتي اجتماعي ميشود (زهراكار، 1387) .
پدر و مادر الگوهاي فرهنگي و ارزش هاي جامعه خود را درست همانطور كه توسط والدين، معلمين و غيره به آنها منتقل شده است در كودك خود منعكس ميكنند. كودك همراه رشد خود، ارزش ها، آرمان ها، گرايش هاي اجتماعي و طرحي از نقش خود، در اشياء و امور و نيز رابطه ي بين آنها پيدا ميكند (ساعتچي ،1378) .
هدف تماميشيوه هاي پرورشي كودك، آماده سازي وي براي ايفاي نقشي است كه گروه وحوزه فرهنگي وي بر عهده اش ميگذارد . كودكان چنان پرورش مييابند كه بتوانند راه ورسم زندگي والدين خود را پي گيرند، والدين و آموزگاران واسطه انتقال آرمان هاي فرهنگي خود هستند (احدي و بني جمالي، 1376) .
شيوه هاي فرزندپروري به عنوان مجموعه يا منظومه اي از رفتارها كه تعاملات والد و كودك را در طول دامنه گسترده اي از موقعيت ها توصيف ميكند و يك جو تعاملي تأثير گذار را به وجود ميآورد تعريف مي شود. شيوه هاي فرزند پروري يك عامل تعيين كننده و اثر گذار است كه نقش مهميدر آسيب شناسي رواني و رشد كودكان بازي ميكند (ماهر و كميجاني، 1386) .
اصطلاح فرزندپروری از ریشه پریو (pario) به معنی “زندگی بخش” گرفته شده است. منظور از شیوههای فرزند پروری، روشهایی است که والدین برای تربیت فرزندان خود بهکار میگیرند و بیانگر نگرشهایی است که آنها نسبت به فرزندان خود دارند و همچنین شامل معیارها و قوانینی است که برای فرزندان خویش وضع می کنند. ولی باید پذیرفت که رفتارهای فرزند پروری به واسطه فرهنگ، نژاد و گروههای اقتصادی تغییر میکند.