روانشناسی هاشملو

ازدواج جوانان امروزه با مشكلات متعددی روبروست كه در زمينه هاي مختلف قابل بررسي است.

يكي از مشكلاتي كه جوانان مجرد براي ازدواج ابراز میكنند نداشتن شغل ودرآمد كافي براي شروع زندگي است. اين  مشکل به سيستم فكري وطرز نگرش آنها به زندگي باز مي گردد بسياري از جوانان ما با تفكر همگرا و شيوه حل مسئله يك راه حلي به زندگي نگاه مي كنند و هميشه به دنبال راه حل هاي ساده و آسان هستند در حاليكه اگر به دور و  بر خود خوب نگاه كنند متوجه مي شوند راههاي زيادي براي كسب درآمد حلال و شغل مناسب وجود دارد.

بند اول : مشكلات اقتصادي

-   هزينه هاي سنگين ازدواج (مهريه- جهيزيه- مخارج مراسم ازدواج)

-   درآمد ناكافي و بیکاری براي مردان

-  مسكن

-  ناتواني خانواده ها درحمايت ازفرزندان براي ازدواج

-  تحصیل

بند دوم :  مشكلات فرهنگي

-  باورهاي غلط در مورد ازدواج

-  سطح انتظار خانواده ها و توقعات نابجا

-   ترس از ازدواج

-  دخالت خانواده ها درامر ازدواج جوانان

-   تنوع آداب ورسوم

بند سوم : مشکلات فردی

-  بيماريها

-  انحرافات

بند چهارم : مشکلات اجتماعی

-  افزايش جمعيت

-  جابجايي و مهاجرت

-  ادغام فرهنگها و طبقات اجتماعي

-  روابط آزاد بين دخترها و پسرها و رفع نيازهاي جنسي به طرق غيرمتعارف

-  از بين رفتن ارزش و سنت ازدواج در جوامع پيشرفته

موانع ازدواج آسان  و راهکارها

موانع ازدواج آسان به همراه راهكارهاي آن در چهار قسمت؛ فرهنگي، اقتصادي، قانوني و اجتماعي مورد بحث و بررسي قرار گرفت.

بند اول :. موانع فرهنگي

موانع فرهنگي كه مهم ترين و اساسي ترين موانع ازدواج محسوب می شود به شرح ذيل مي باشد.

1. لازم دانستن شغل و مسكن مناسب

2. رسومات مالي پرخرج

3. لازم دانستن زندگي تجملاتي و پرزرق و برق كه گاهي توسط فيلمهاي سيما تشديد مي گردد.

4. عدم اهتمام لازم از سوي خانواده ها نسبت به ازدواج فرزندانشان

5. زود دانستن ازدواج براي تازه جوانان

6. عدم اظهار نياز به ازدواج توسط جوانان

7. ضعف انگيزه و يا عدم انگيزه براي ازدواج

8. ترس از ازدواج

9. اعتقاد به اينكه با وجود خواهر يا برادر بزرگ تر نوبت به بعدي نمي رسد.

10. اهميت بيش از حد به تحصيل

راهكارها

1. اقدام فرهنگي خصوصا از طريق رسانه ها در جهت تغيير نگرش عمومي كه مبتني بر توقعات نابجاي اقتصادي است.

وظيفه رسانه ها و انسانهاي فكور و شخصيتهاي دلسوز اجتماعي در اين زمان، القاء ديد واقع گرايانه به اقشار مختلف اجتماع در زمينه ازدواج است؛ كه با توجه به عدم امكان فراهم شدن اموري از قبيل شغل و مسكن مناسب براي اكثر جوانان تا ساليان متمادي، نمي توان توقع حل اين مشكل را از راه اقتصادي در كوتاه مدت داشت.

2. سوق دادن نگرش خانواده ها در جهت اهميت فوق العاده دادن به ازدواج فرزندان

مهم ترين عاملي كه در ازدواج جوانان نقشي بسزا دارد، خانواده است؛ چون در اكثر موارد تا خانواده نخواهد، به هيچ وجه ازدواج رخ نخواهد داد؛ گرچه دولت و تمام ارگانهاي مربوطه بخواهند كه جوان به سروسامان برسد.

3. اعطاء بينش به جوانان در جهت تلاش براي رفع موانع فرهنگي ازدواج

در اين راستا ابتدا بايد خود جوان باور كند كه با تعلّل و تأخير انداختن ازدواج، نقد جواني را از دست مي دهد، و در قدم بعدي براي رفع موانع آن تلاش كرده و سعي كند افكار خانواده اش را تغيير دهد و آنها را راضي كند كه لااقل به خاطر شرايط كنوني دست از توقعات خود بردارند.

4. توجه دادن به خانواده ها در مورد صلاحيت تازه جوانها براي ازدواج

بايد به خانواده ها توجه داد خدايي كه در جوان احساس نياز جنسي و عاطفي را بيدار كرده است، صلاحيت پاسخ گويي به آن را از راه ازدواج به وي عطا نموده است. در تازه جوان استعداد ذاتي پذيرش مسئوليت خانواده وجود دارد كه بايد با وارد شدن به مرحله عمل شكوفا شود، همانند ورزشكاري كه تا وارد ميدان تمرين عملي نشود، نمي تواند استعداد خود را شكوفا كند و در مسابقه برنده شود. تازه جوان، تا عملاً زير بار مسئوليت نرود احساس مسئوليت او به فعليت نمي رسد.

از اين رو خانواده بايد با ازدواج، او را در ميدان زندگي وارد كرده و با همراهي او در اين راه، به تدريج وي را براي پذيرش عملي مسئوليت خانواده آماده كند.

5. ممكن نشان دادن ازدواج آسان

مي توان با پخش نمونه هاي عملي از ازدواجهاي آسان از سيما در قالب مصاحبه و فيلم و برنامه هاي تركيبي، ممكن بودن آن را به خانواده ها و خود جوانان نشان داد.

6. ترغيب شخصيتها و متمكنين به انجام ازدواج آسان (بدون خرج و مراسم سنگين) براي فرزندانشان در جهت فرهنگ شدن ازدواج آسان در جامعه.

7. سعي در رفع ترس جوانان از ازدواج

8. توجه دادن به خانواده ها در خصوص آثار منفي مهريه سنگين

9. فعال سازي صاحبان سخن و قلم در جهت تسهيل ازدواج

10. عدم پخش برنامه هايي كه جوانان را از ازدواج باز مي دارد

11. آشنا كردن مردم با نظر دين در مورد آسان گيري ازدواج و همچنين ارتقاء سطح ايمان آنان

12. بررسي سيره اهل بيت عليهم السلام در مورد ازدواج آسان و بيان آن

13. اصلاح فرهنگ شغلي

14. نقد فرهنگ غلط لزوم ازدواج فرزند بزرگ تر قبل از كوچك تر

15. نقد باور اهميت بيش از حد به تحصيل براي دختران و توصيه به ازدواج و ادامه تحصيل بعد از آن.

موانع اقتصادي و راهکارها

بند اول :كمبود شغل مناسب

با توجه به لازم شمرده شدن شغل مناسب براي ازدواج، جوان بدون اينكه شغلي مناسب و آبرومند داشته باشد، نخواهد توانست براي ازدواج اقدام كند. متأسفانه در شرايط فعلي براي همه جوانان شغل مناسب وجود ندارد و همين مسئله به پيچيده تر شدن مشكل ازدواج كمك كرده است.

البته در كنار علت اصلي، علل ديگري نيز هست كه به سختي كار مي افزايد؛ مانند اشتغال دختران كه فرصت شغلي پسران را كم مي كند و به خاطر راضي شدن آنان به حقوق كم، سطح دستمزدها پايين مي آيد.

بند دوم : نداشتن مسكن مناسب

در حال حاضر وضعيت مسكن غير عادي است؛ به طوري كه نمي توان با اتكاء به دريافت يك حقوق معمولي، اميداور بود كه بعد از گذشت چند سال از زندگي، موفق به خريد مسكن شد و از طرفي داشتن سر پناه براي شروع زندگي از واجبات شمرده مي شود. پس هر فرد بايد مدت زيادي از عمر خود را براي تهيه خانه صرف كند، تا بتواند در اواخر جواني با داشتن خانه شخصي به خواستگاري برود.

بند سوم :عدم توان براي خريدهاي سنگين و مراسمهاي پرهزينه

خريدهاي سنگيني از قبيل خريد حلقه، سرويس طلا، كت و شلوار، لباس عروس، لوازم آرايش، آينه شمعدان و غيره، آن هم در حد عالي و برگزاري مراسم متعدد و پرخرج براي عقد و عروسي، همگي در كندتر شدن روند ازدواج نقش دارند. به دليل اينكه بايد مدتي طولاني سپري شود تا جوان پول لازم را براي اين خرجها جمع كند.

بند چهارم : نداشتن جهيزيه مناسب

بسياري از خانواده ها به خاطر عدم توانايي در تهيه جهيزيه گران قيمت، خواستگار دخترشان را رد مي كنند.

راهكارها

1. ايجاد فرصتهاي شغلي مناسب براي جوانان و محدود شدن اشتغال دختران توسط دولت؛

2. حل مشكل مسكن جوانان توسط دولت؛

3. كم كردن هزينه هاي مربوط به مراسمات و خريدهاي ازدواج با اختصاص سالن و فروشگاههاي مخصوص و...؛

4. ترغيب خيّرين براي كمك به ازدواج جوانان.

نكته مهم: آنچه مسلم است لزوم اقدام دستگاههاي ذي ربط براي رفع موانع اقتصادي ازدواج جوانان مي باشد تا بتوان مشكل را حل نمود، لكن يك نگاه واقع بينانه به ما مي گويد وقتي جمعيت جوان در آستانه ازدواج كشور ميليونها نفر است، با همه تلاشها - حتي اگر بتواند مشكل همه را حل كند - ساليان سال از عمر جوانان براي رسيدن به شرايط لازم؛ مانند شغل و مسكن مناسب، در تجرد خواهد گذشت.

بنابراين ناگفته پيداست كه راههاي اقتصادي، توان حل كامل و به موقع مشكل ازدواج جوانان را ندارد و در نتيجه بايد راهكارهاي فرهنگي مورد توجه و عنايت ويژه قرار گيرد؛ چون در سايه تغيير فرهنگي، علاوه بر اينكه ازدواج، آسان خواهد شد، از بسياري خرجهاي بي مورد نيز جلوگيري به عمل خواهد آمد.

موانع قانوني و راهکارها

بند اول : ناديده گرفتن جايگاه ازدواج در زمان تحصيل

از ديگر موانع ازدواج، تحصيل است و مهم ترين علت آن، عدم لحاظ جايگاه ازدواج در نظام تحصيلي كشور ما مي باشد.

توضيح مطلب اينكه: گرچه تلاشهاي قانوني براي حل مشكل ازدواج جوانان در دوران تحصيل شده و مي شود؛ ولي حقيقت مطلب آنست كه مشكل از برنامه ريزي اوليه در مورد تحصيل ناشي مي شود؛ زيرا ازدواج در دوران تحصيل ديده نشده است، از اين رو كسي كه در وقت تحصيل ازدواج مي كند نه تنها امتيازي ندارد، بلكه در مواردي حتي از سير طبيعي تحصيل اخراج مي شود؛ همانند اخراج دختران دبيرستاني ازدواج كرده از مدارس روزانه.

تحصيل در دانشگاه نيز همين گونه است؛ و گرچه ازدواج در اين دوران اشكال ندارد؛ اما چون ازدواج در دوران دانشجويي مورد نظر قانون گزاران نبوده، نه تنها براي مواردي همچون درآمد براي اداره زندگي مشترك و مسكن و انتقال به محل زندگي همسر هيچ پيش بيني صورت نگرفته، بلكه در مواردي همچون تحصيل در دانشگاه آزاد بايد هزينه هاي گزاف پرداخته شود.

بند دوم :ناديده گرفتن جايگاه ازدواج در زمان سربازي

سربازي از موانع بزرگ براي عده زيادي از جوانان است كه شغل دارند و آماده ازدواج هستند، اما به خاطر عدم انجام خدمت سربازي، خانواده دختر با ازدواج آنها مخالفت مي كند.

راهكارها

1. ايجاد تسهيلات در تحصيل

راه حل اصلي در اين مورد، ايجاد جايگاه قانوني براي ازدواج در ضمن تحصيل است. در اين صورت كليه ملزومات ازدواج در اين دوران در قانون پيش بيني خواهد شد و در نتيجه ازدواج و تشكيل زندگي در دوران تحصيل به راحتي ممكن خواهد شد.

تدابير زير براي حل مشكل ازدواج در دوران تحصيل قابل انجام است:

الف. تغيير قانون «اخراج دختران ازدواج كرده از مدارس» به «اخراج افراد بر هم زننده امنيت اخلاقي مدرسه»؛ به اين معني كه بجاي اخراج دختران ازدواج كرده هر كس با رفتار يا گفتار يا پوشش و آرايش و يا آوردن عكس و فيلم و... زمينه تحريك جنسي عاطفي ديگر دانش آموزان را فراهم كند، چه مجرد و چه متأهل، اخراج شود.

ب. اولويت دادن به متأهلان در پذيرش براي تحصيلات عالي