نظریه تعاملی سالمندی اسپنس
پير شدن، يك تجربه شخصي و اجتماعي است . اين امر مي تواند براي عده اي خوشحال كننده و براي عده اي ديگر غم انگيز و كسالت بار باشد، اما با يد خاطر نشان كرد كه هر يك از اين احساس ها به صورت ريشه اي به وسيله فرهنگ و جامعه اي كه فرد در آن زندگي مي كند، شكل مي گيرد .
سالمندي، يكي از مراحل حساس و سرنوشت ساز رشد انسان است كه بر خلاف عقيده رايج، نه تنها پايان زندگي نيست، بلكه به عنوان يك روند طبيعي گذر عمر و زندگي مطرح مي گردد . از اينروست كه امروزه در بسياري از كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه، ساز و كار هايي كه موجبات پيوستن سالمندان به جامعه را فراهم مي آورند مورد حمايت سازمان هاي دولتي و نهاد هاي اجتماعي غير دولتي قرار مي گيرند.
با توجه به اهم يت دوران سالمندي، نظريات و ديدگاه هاي متنوع و گوناگوني از جانب متفكرين و انديشمندان مختلف در حوزه هاي گوناگون بيان شده است .
نظریه تعاملی ( Interaction Theory ) توسط اسپنس ( Spence ) (1995) که یكی از پژوهشگران عرصه سالمندان است ، ارائه شده است، وی تغییرات سنی را منتج از واکنش میان خصوصیات هر فرد، شرایط اجتماعی وی و سابقه نحوه واکنش های فرد در برابر اجتماع می داند. تأکید این نظریه بر وظایف و نقش هایی است که فرد در طول زندگی خود به عهده داشته است. معمولاً افراد سعی دارند که نقش و وظیفه خود را اصلاح و متعادل نموده و از نقشی به نقش دیگر بروند و الگویی مرکب از نقش های متفاوت را به خود گیرند. اما با افزایش سن وظایف مهم آن ها خاتمه یافته و به انتخاب خود به وظایف جدیدی می پردازند ( بک، 1989).
بدین دلیل در نظریه وی تأکید بر وظایف و نقوشی است که هر فرد در طول زندگی بر عهده داشته است. به طور معمول تمامی افراد جامعه سعی دارند که نقش و وظیفه خود را اصلاح کرده و از نقشی به نقش دیگر تغییر داده و وظایف گوناگونی را تجربه کنند. بدین ترتیب این نظریه بر وظایف و نقشهایی است که قرد در طول زندگی خود عهدهدار بوده است. معمولاً افراد سعی دارند تا نقش و وظیفه خود را اصلاح کرده و متعادل نمایند.
علاوه بر دسته بندی نظریه ای بالا، نظریه های دیگری در تبیین سالمندی بیان شده اند. از جمله ی این نظریه ها می توان به نظریه های کارکردهای مشترک و نیز نظریه ی جبران سلسله مراتبی حمایت اجتماعی اشاره نمود.
به طور خلاصه می توان گفت که افراد با توجه به خصوصیات خود و شرایط محیط از مسئولیت و نقشی به مسئولیت و نقشی دیگر می روند .
در این نظریه تأکید بر وظایف و نقشهایی است که فرد در طول زندگی خود برعهده داشته است تغییرات سنی، منتج از واکنش میان خصوصیات هر فرد، شرایط اجتماعی وی و سابقه نحوه واکنشهای فرد در برابر اجتماع است .
معمولا افراد سعی دارند که نقش و وظیفه خود را اصلاح و متعادل نموده و از نقشی به نقش دیگر بروند و الگوی مرکب از نقش های متفاوت را به خود گیرند.اما با افزایش سن وظایف مهم خاتمه می یابد و به انتخاب وظایف جدیدی می پردازند (بک،۱۹۸۹).
وی تغییرات سنی را منتج از واکنش میان خصوصیات هر فرد، شرایط اجتماعی وی و سابقه نحوه واکنش های فرد در برابر اجتماع می داند. تأکید این نظریه بر وظایف و نقش هایی است که فرد در طول زندگی خود به عهده داشته است. معمولاً افراد سعی دارند که نقش و وظایف خود را اصلاح و متعادل نموده و از نقشی به نقش دیگر بروند و الگویی مرکب از نقش های متفاوت را به خود گیرند. اما با افزایش سن وظایف مهم آن ها خاتمه یافته و به انتخاب خود، به وظایف جدیدی می پردازند ( بک، 1989).