روانشناسی هاشملو

تاریخ زنان یکی از بخش‌های مطالعات زنان که بررسی امور زنان در طول تاریخ انسان است. تاریخ زنان شامل خواندن رشد حقوق زنان در تاریخ مکتوب و دستاوردهای شخصی در زمانی معین و بررسی افراد و گروهایی از زنان که دارای اهمیت تاریخی هستند و تأثیراتی که رخدادهای تاریخی بر زنان داشته‌اند می‌شود. باور اصلی در تاریخ زنان این است که مکتوبات تاریخ سنتی مشارکت زنان درزمینه های مختلف و تاثیراتی که رویدادهای تاریخی که به طور کل بر زنان داشته‌اند را کوچک و کم اهمیت انگاشته است. بدین ترتیب تاریخ زنان اغلب گونه‌ای بازبینی تاریخی است که تلاش برای به چالش کشیدن و همین‌طور گسترش تاریخ سنتی دارد.

در مصر باستان

مدارک زیادی از تاریخ زنان در مصر باستان وجود دارد که می توان به تاثیرات زنانی مانند برنیس چهارم و نیتوکریس اشاره کرد. زنان در مصر باستان از برخی حقوق خاص برخوردار بودند که زنان دیگر در جوامع مشابه دیگر از آن برخوردار نبودند. آن‌ها می‌توانستند دارایی داشته باشند و در دادگاه از نظر قانونی با مردان برابر بودند. با این حال، مصر باستان جامعه ای بود که تحت سلطه مردان بود و ماهیتی مردسالار داشت. زنان نمی‌توانستند پست‌های مهمی در دولت داشته باشند، اگرچه زنان حاکم و حتی زنان فراعنه وجود داشتند. زنان در دربار سلطنتی موقعیت خود را از طریق رابطه با پادشاهان مرد به دست آوردند. 

بیشتر زنان به دهقانان تعلق داشتند و در کنار همسرانشان به کار کشاورزی مشغول بودند. شناخته می‌شد که زنان در غیاب شوهر یا پسرانشان مزارع یا مشاغل را اداره می‌کردند. در میان طبقات بالای جامعه، یک زن معمولاً خارج از خانه کار نمی‌کرد و در عوض بر خادمان خانه و تحصیلات فرزندانش نظارت می‌کرد. یک استثنا صنعت نساجی است. در اینجا زنان به عنوان بافنده گواهی شده‌اند. نامه ای که در لاهون یافت شده و مربوط به حدود ۱۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است، شش زن بافنده را نشان می‌دهد.

در پادشاهی کهن مصر زنان ثروتمند اغلب صاحب خانه‌های شخصی بودند. زنان و مردان شاغل در کنار هم بودند و یافتن سایر زنان با عناوین اداری غیر معمول نیست. به ویژه در صحنه‌های مقبره دوره‌ها، مردان اغلب توسط مردان خدمت می‌کنند، در حالی که زنان توسط زنان. در اینجا، جدایی جنسیت قابل مشاهده است.

زنان متعلق به خانواده‌هایی که به اندازه کافی ثروتمند برای استخدام پرستار بچه‌ها برای کمک به مراقبت از کودکان، به‌طور مکرر به عنوان عطر ساز کار می‌کردند و همچنین در دادگاه‌ها و معابد مانند آکروبات‌ها، رقصندگان، خوانندگان و نوازندگان مشغول به کار بودند، که همه کارهای قابل احترامی برای زنان طبقه بالا محسوب می‌شدند. زنان متعلق به هر طبقه ای می‌توانستند به عنوان عزادار یا نوازنده حرفه ای کار کنند و این مشاغل معمول بود. زنان نجیب می‌توانند عضوی از روحانیت باشند که به یک خدا یا یک الهه متصل باشند.

زنان حتی می‌توانند مانند یک خانم ننوفر از پادشاهی نوین مصر در راس شغلی قرار بگیرند، و همچنین می‌توانند مانند یک خانم پیششت در دودمان چهارم مصر پزشک باشند.

بیشتر زنان به دهقانان تعلق داشتند و در کنار همسرانشان به کار کشاورزی مشغول بودند. شناخته می‌شد که زنان در غیاب شوهر یا پسرانشان مزارع یا مشاغل را اداره می‌کردند. در میان طبقات بالای جامعه، یک زن معمولاً خارج از خانه کار نمی‌کرد و در عوض بر خادمان خانه و تحصیلات فرزندانش نظارت می‌کرد. یک استثنا صنعت نساجی است. در اینجا زنان به عنوان بافنده گواهی شده‌اند. نامه ای که در لاهون یافت شده و مربوط به حدود ۱۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است، شش زن بافنده را نشان می‌دهد.

در پادشاهی کهن مصر زنان ثروتمند اغلب صاحب خانه‌های شخصی بودند. زنان و مردان شاغل در کنار هم بودند و یافتن سایر زنان با عناوین اداری غیر معمول نیست. به ویژه در صحنه‌های مقبره دوره‌ها، مردان اغلب توسط مردان خدمت می‌کنند، در حالی که زنان توسط زنان. در اینجا، جدایی جنسیت قابل مشاهده است.

زنان متعلق به خانواده‌هایی که به اندازه کافی ثروتمند برای استخدام پرستار بچه‌ها برای کمک به مراقبت از کودکان، به‌طور مکرر به عنوان عطر ساز کار می‌کردند و همچنین در دادگاه‌ها و معابد مانند آکروبات‌ها، رقصندگان، خوانندگان و نوازندگان مشغول به کار بودند، که همه کارهای قابل احترامی برای زنان طبقه بالا محسوب می‌شدند. زنان متعلق به هر طبقه ای می‌توانستند به عنوان عزادار یا نوازنده حرفه ای کار کنند و این مشاغل معمول بود. زنان نجیب می‌توانند عضوی از روحانیت باشند که به یک خدا یا یک الهه متصل باشند. زنان حتی می‌توانند مانند یک خانم ننوفر از پادشاهی نوین مصر در راس شغلی قرار بگیرند، و همچنین می‌توانند مانند یک خانم پیششت در دودمان چهارم مصر پزشک باشند.

در آکدیان

مدارک کمی درمورد وضعیت زنان در آکدیان واقع در میان رودان وجود دارد. با این حال اولین شاعر جهان انهدوآنا از زنان آکدی بود که اطلاعات بسیاری درباره آن موجود است.

انهدوآنا از نظر ادبیات و تاریخ، دانشمندان او را قدیمی‌ترین نویسنده زن و شاعر می‌دانند که بالاترین رتبه از روحانیت در هزاره سوم قبل از میلاد، توسط پدرش، سارگن اکدی به او داده شده بود. او در سال ۲۳۰۰ قبل از میلاد به دنیا آمد. پس از اینکه پدرش موفق به ایجاد امپراتوری اکد شد به عنوان کاهنه معبد و زیگورات اور که مختص پرستش اینانا بود، منصوب گردید. او در دوران تصدی کاهنی در زیگورات اور تعداد زیادی شعر در ستایش اینانا دارد. او اولین شاعر ثبت شده تاریخ است.

پوآبی با نام ملکه یا شهبانو مشهور است. مقام پوآبی در حکومت هنوز کاملاً روشن نیست چندین مهر استوانه‌ای در آرامگاه او پیدا شده‌است که از او با نام‌های نین و اِرِش یاد شده که آنها می‌توانند به معنی شهبانو یا کشیش باشند. به هر حال روشن است که پوآبی نقش فرهنگی و اجتماعی مهمی در حکومت آکدیان داشته‌است.

در چین باستان

ملکه زتیان تنها زن در تاریخ چین باستان بود که عنوان امپراتریس فرمانروا را دارا بود. او عضو دودمان تانگ بود و به مدت ۲۵ سال به عنوان نایب السلطنه مستبد در سلسله تانگ (۶۱۸–۹۰۷) حکومت کرد و بعد به عنوان یکی از امپراتوران تأثیرگذار و بحث‌برانگیز تاریخ چین تبدیل شد.

زنان در چین باستان و امپراطوری چین در مشارکت در حوزه‌های مختلف زندگی اجتماعی محدود بودند ، با شرط‌های اجتماعی مبنی بر ماندن در خانه، در حالی که تجارت در خارج از خانه باید توسط مردان انجام شود. تقسیم دقیق افراد در سیاست «مردها شخم می‌زنند، زنان می‌بافند» (چینی: 男 耕 女 织)، تاریخ زنان و مردان را از اوایل سلسله ژو تقسیم شد.

زنان در دوران سلسله تانگ از آزادی بیشتری برخوردار بودند، با این حال، وضعیت زنان از سلسله سونگ به بعد، که علت آن ظهور نئو کنفوسیونیسم است، کاهش یافت و محدودیت‌های زنان بیشتر شد.

مطالعه تاریخ زنان در زمینه چین شاهنشاهی سالهاست که دنبال می‌شود. وضعیت اجتماعی زنان و مردان در چین باستان با سیستم خویشاوندی چین ارتباط نزدیک داشت.

در هخامنشیان

زن‌ها با به دنیا آوردن کودک پاداشی به صورت جو و شراب دریافت می‌کردند، که پاداش افزودن رعیتی به رعایای شاه بود و برای پسر آوردن دو برابر دختر محاسبه می‌گردید. آیین زرتشتی، آشکارا برابری میان زن و مرد را آگاهی می‌دهد ولی در برخی منابع مزدیسنا مانند بندهش از زنان به نیکی یاد نمی‌شود . 

منابع بسیار کم و اندکی دربارهٔ وضعیت زنان در دوران باستان، به‌جای مانده‌است اما آنچه از گِل نوشته‌های تخت جمشید به‌دست آمده نشان می‌دهد که زنان مانند مردان در اجتماع حضور داشته‌اند، کار می‌کردند. وشتی همسر پاکدامن و ملکه نخست اخشورش (به روایتی خشایارشا) در کتاب استر است که به علت نپذیرفتن خواسته شاه برای پوشیدن لباس نیمه برهنه در جشن، از جایگاه ملکۀ ایران برکنار شد.

در دوران هخامنشیان مرد و زن در کنار یکدیگر کار می‌کرده‌اند، از حقوقی برابر برخوردار بوده‌اند و گاه حتی کارهای سخت تر را به عهده داشته‌اند. مثلاً گروه‌های بزرگی از زنان کشاورز را می‌بینیم. سنگ سابان معمولاً بیشترشان زن هستند. البته دقیقاً نمی‌توانیم بگوییم که کار این زنان چه بوده‌است. شاید پس از حاضر شدن نگاره‌ها، صیقل نهایی را زن‌ها انجام می‌دادند، زیرا که برای این کار دست‌های ظریف زن‌ها کارآیی بیش تری داشته‌است. در سال ۱۷۰۰ (میلادی) در میان بردگانی که نمایندهٔ امپراتور اتریش در استامبول خریداری و آزاد کرد، زن سنگ تراشی بود از بغداد وجود داشت. بدین ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که سده‌ها بعد هم هنوز به زن‌هایی بر می‌خوردیم که با سنگ سر و کار داشته‌اند. مسلم است که این کار برای زن‌ها باید دشوار بوده باشد.

پیشهٔ بیشتر زنان لوح‌های تخت جمشید دوخت و دوز و خیاطی بوده‌است. کاری بسیار متنوع، شامل دوخت لباس‌های کاملاً ساده یا لباس‌های پر زرق و برق که پس از دوخت، هنرمندانه سوزن کاری می‌شده‌است. امکانات آموزش‌های هنری و مهارت‌های حرفه‌ای، برای زن و مرد یکسان و حقوق آنان برابر بوده‌است.

حدود سال ۴۸۰ قبل از میلاد - آرتمیس یکم، ملکه هالیکارناس، یک فرمانده نیروی دریایی و مشاور خشایارشا در نبرد سالامیس بود.

در یونان باستان

در آن دوران زنان اجازهٔ یادگیری هنرهای رزمی را نداشتند در نتیجه نمی‌توانند در دفاع از شهر نقشی داشته باشند. همچنین دختران در نزد مردم نسبت به پسران بسیار غیرمفید دانسته می‌شدند برای همین بیشتر دیده می‌شد که خانواده‌ها فرزندان دختر خود را بر سر راه بگذراند و آن‌ها را در طبیعت رها کنند یا حتی به عنوان برده بفروشند که البته این کار در مورد پسران بسیار کمتر دیده می‌شد. ژان استوبه (سدهٔ پنجم) در مجموعهٔ خود دربارهٔ یونان باستان گفته‌است که دستور کار جا افتاده در ذهن مردم چنین بود: «اگر پسردار شدیم، همیشه آن را بزرگ می‌کنیم و نگه می‌داریم، حتی اگر ندار (فقیر) باشیم، ولی دختر، آن را بر سر راه می‌گذاریم، حتی اگر دارا (ثروتمند) باشیم» . اگر هم فرزند دختری نگه داشته می‌شد و بر سر راه گذاشته نمی‌شد، باز همچنان از بهداشت و توجه کمتری برخوردار بود.

حس بیزاری و نفرتی که در آن دوران نسبت به زنان وجود داشت باعث شده بود که آن‌ها اجازهٔ ورود در کارهای فکری در جامعه را نداشته باشند. سمونید آمورگُس (Sémonide d'Amorgos) در جای دیگر در اشاره به آفرینش پاندورا به دستور زئوس می‌گوید: «این زئوس بود که بدترین چیز ممکن را آفرید: زنان!»

با وجود تمام این محدودیت‌ها استثناهایی در پزشکی، فلسفه و ریاضیات (مکتب فیثاغورسی) وجود داشت. برای نمونه می‌توان از تئانو فیلسوف و ریاضی‌دان یونانی پیرو مکتب فیثاغوری که در سدهٔ ششم پیش از میلاد زندگی می‌کرد، نام برد.

در میان اسپارت‌ها شرایط جور دیگری بود، در این سرزمین اگر نگوییم زنان با مردان برابر بودند دست کم می‌توان با اطمینان به نقش‌های درخور توجه آن‌ها در جامعه اشاره کرد. در آنجا زنان از آموزش بهره‌مند می‌شدند و می‌توانستند موسیقی، رقص، آمادگی جسمانی، ورزش‌های پا و مهارت‌های نظامی مانند پرتاب نیزه، پرتاب دیسک و… را فرابگیرند. در آن سرزمین دیده شدن زنان سوار بر اسب یا در حال یادگیری فنون نظامی بسیار معمول و پذیرفته شده بود .

اسپارتیان بر این باور بودند که تنها زنان محکم و نیرومند می‌توانند فرزندانی نیرومند در آینده داشته باشند. این باور بدنهٔ جامعهٔ اسپارتیان بود.

زنان در اسپارتای باستان زنان اسپارتای یونان باستان به خاطر داشتن آزادی بیشتر نسبت به زنان در سایر نقاط سرزمین یونان مشهور بودند. در خارج از شهر اسپارتا، زنان اسپارتی برای اختلاط و کنترل شوهران خود شهرتی به دست آورده بودند. بر خلاف همتایان آتنی، زنان اسپارتی می‌توانستند به ارث ببرند و اموال خود را به ارث بگذارند و معمولاً سواد بهتری داشتند. منابع نوشتاری باقیمانده محدود و عمدتاً از دیدگاه افرادی ساخته شده‌است که اسپارتایی نبوده‌اند.

مطالعهٔ زندگی زنان در دوران کلاسیک آتن، بخش بزرگی از تحقیقات مرتبط می‌باشد که از دهه ۱۹۷۰ آغاز گردید. دانش امروزی ما از زندگی زنان آتن برگرفته از منابع متنوعی از آثار و مدارک باستانی می‌باشد. بخش عمده‌ای از این منابع، شواهدی ادبی است که به‌طور عمده برگرفته از تراژدی‌ها، کمدی کهن و سخن سرایی‌ها می‌باشد. این شواهد با منابع باستان‌شناسی همانند سنگ‌نبشته و سفالگری‌های باستانی یونان تکمیل گردیده. همهٔ این منابع توسط مردان و اغلب برای جنس مذکر ایجاد گردیده. هیچ شواهد باستانی دال بر وجود خودنوشته‌هایی به دست زنان، در دوران آتن کلاسیک وجود ندارد.

نقش اصلی زنان آزاد در آتن کلاسیک چنین بود که ازدواج کنند و فرزندان خود را به دنیا بیاورند. در حقیقت تأکید بسیاری بر ازدواج به عنوان راهکاری برای ماندگاری خانواده از طریق باروری وجود داشت. زنان آتنی معمولاً با مردان بسیار بزرگتر از خود و دارای سن حدود ۴۰ سال ازدواج می‌نمودند. البته پیش از این موضوع، مراقب نزدیکترین رابطهٔ موجود با مردانی بودند که می‌توانست به عنوان همسر آتی انتخاب گردد. عروس، در این نوع تصمیم‌گیری‌ها می‌توانست کمی سخن بگوید. از آنجا که ازدواج آتنی‌های کلاسیک به جهت زادآوری فرزندانی بود که می‌توانستند میراث‌دار پدران گردند، زنها غالباً با خویشاوندان ازدواج می‌نمودند. این موضوع به ویژه دربارهٔ زنانی که هیچ برادری نداشتند اتفاق می‌افتاد به این طریق که، نزدیکترین مرد مذکر نزدیک به وی از خویشان، به عنوان اولین گزینهٔ ازدواج انتخاب می‌گردید.

ارسطو در سیاست خود زنان را مطیع مردان، اما بالاتر از بردگان و فاقد اقتدار می‌دانست. او معتقد بود که شوهر باید بر زن حاکمیت سیاسی داشته باشد. از میان تفاوت‌های زنان با مردان این بود که آنها از نظر او بیشتر تکانشی، دلسوز، شکایت گر و فریبکارتر بودند. او همان شادی را برای زنان قائل بود که مردان، و در سخنان خود اظهار داشت که جامعه نمی‌تواند خوشبخت باشد مگر اینکه زنان نیز شاد باشند. در حالی که افلاطون در برابر برابری بالقوه زن و مرد آزاد بود، اظهار داشت که زنان از نظر قدرت و فضیلت با مردان برابر نیستند، اما از نظر ظرفیت عقلانی و شغلی با مردان برابر هستند، بنابراین در جمهوری ایده‌آل باید تحصیل کرده و مجاز به کار بدون تمایز در کنار مردان باشند.

ارسطو در نظریه ارث خود، مادر را عنصری مادی منفعل به کودک می‌داند، در حالی که پدر عنصری فعال و مؤثر را با شکل گونه انسانی فراهم می‌کند.

ارسطو معتقد بود که زنان نسبت به مردان تکامل چندانی نداشته اند. بنابرین قدرت تصمیم گیری و اداره ندارند و نمیتوانند به نحو مستقل زندگی کنند.

زنان در سلوکیان

حاکمیت استبدادی سلوکیان در وضعیت زنان تاثیر بسزایی داشت. اسکندر مقدونی با حمله به امپراتوری هخامنشیان زنان بسیاری از مقامات هخامنشی را به ازدواج اجباری رساند. داریوش در پی شکست در نبرد ایسوس در سال ۳۳۳ پیش از میلاد، فرار کرد و خانواده‌اش به اسارت نیروهای مقدونی درآمدند.

داریوش پس از این شکست به اسکندر تقاضای صلح داد و شرائط صلح، پرداخت غرامت از طرف ایران و ازدواج با خانوادهٔ سلطنتی ایران و واگذاری آسیای صغیر به اسکندر بود و در ازای این گذشت‌ها از اسکندر خواسته شده بود که خانوادهٔ داریوش را بازگرداند. اسکندر این شرائط را نپذیرفت. دری‌په‌تیس، روشنک و استاتیرای دوم و استاتیرا (دختر داریوش سوم) به ازدواج دسته‌جمعی در شوش درآمدند.

المپیاس مادر اسکندرمقدونی بود. المپیاس دختر نئوپتولموس یکم، شاه قبیلهٔ مولوسیا در اپیروس، و خواهر الکساندر یکم بود. خانوادهٔ او به خاندان آیاکیدای تعلق داشت. خاندان آیاکیدای از محترم‌ترین خاندان‌های اپیروس به شمار می‌آمد و مدعی بود که نسبش به نئوپتولموس، پسر آشیل، می‌رسد. ظاهراً نام اصلی المپیاس، پولوکسِنا بوده اما پیش از ازدواج با فیلیپ دوم مقدونی و در پی آشنایی‌اش با آیین مرموز و ناشناخته‌ای، به مورتاله تغییر نام داده‌است.

المپیاس سومین نامی بود که وی خود را بدان نامید و احتمالاً به سبب پیروزی فیلیپ در بازی‌های المپیک سال ۳۵۶ پیش از میلاد بوده‌است. همچنین او استراتونیکه نیز خوانده شده‌است که احتمالاً لقبی بوده که پس از پیروزی بر ائورودیکه در سال ۳۱۷ پیش از میلاد به انتهای نام خود افزوده‌است.

سینان مقدونی، خواهر ناتنی اسکندر مقدونی، پدرش را در یک کارزار نظامی همراهی کرد و در جنگ تن به تن یک رهبر ایلیایی به نام Caeria را کشت و ارتش ایلیا را شکست داد.

تخمین زده می‌شود که اونوماریس در حدود همین دوره زمانی زندگی کرده باشد. به گفته تراکتاتوس د مولیریبوس، وی مردم خود را به مهاجرت به سرزمین جدید سوق داد و ساکنان محلی را فتح کرد.

در سال ۳۳۶ فیلیپ در پی تحکیم روابطش با الکساندر یکم، دخترش از المپیاس را برای ازدواج به الکساندر پیشنهاد داد. این امر موجب منزوی‌تر شدن المپیاس می‌گشت زیرا که دیگر به حمایت برادرش نیز نمی‌توانست دل خوش کند. اما در مراسم ازدواج کلئوپاترا با الکساندر، فیلیپ توسط پاوسانیاس، سردستهٔ محافظانش، به قتل رسید و المپیاس به مقدونیه بازگشت. گمان می‌رود المپیاس در ماجرای قتل فیلیپ دست داشته باشد یا حداقل از آن پشتیبانی کرده باشد.

کلئوپاترا آخرین فرعون امپراتوری بطلمیوسی و یکی از قدرتمندترین و بزرگترین پادشاهان زن در تاریخ جهان بود. کلئوپاترا زنی بسیار زیبا، باسواد، باهوش و جاه طلب بود، وقتی در هجده سالگی ملکه شد در مصر فرمانروایی برای زنان ممنوع بود؛ بنابراین او را مجبور کردند که فرمانروایی خود را ابتدا با برادرانش و سپس با پسرش شریک شود.

کلئوپاترا در ابتدا به همراه پدرش، بطلمیوس دوازدهم آولتس، و سپس به همراه برادرانش، بطلمیوس سیزدهم و بطلمیوس چهاردهم، مشترکاً بر تخت سلطنت نشست اما در نهایت به تنها فرمانروای مصر مبدل شد. تا به امروز کلئوپاترا همچنان به عنوان یکی از شخصیت‌های مشهور در فرهنگ غربی باقی مانده‌است و به خاطر اغواگری و روابط عاشقانه شهرت فراوان دارد.

۳۳۱ پیش از میلاد - اسکندر مقدونی و سپاهیانش چند ماه پس از فتح تخت جمشید، آن را سوزاندند. به‌طور سنتی گفته می‌شود که تائیس (یک هتایرا که اسکندر را در کارزارها همراهی می‌کرد) این موضوع را هنگام مست بودن پیشنهاد داد، اما دیگران گفته‌اند که قبلاً در مورد آن بحث شده بود.

ژانویه ۳۳۰ قبل از میلاد - یوتاب هخامنشی در نبرد دربند پارس با اسکندر بزرگ پادشاه مقدونیه یونان می‌جنگد.

۳۵۰ قبل از میلاد - طبق گفته هراکلیدس سایم، پادشاهان هخامنشی حدود ۳۰۰ زن صیغه‌ای را که به عنوان محافظ نیز خدمت می‌کردند، استخدام کردند.

در اشکانی

موزا، ملکه شاهنشاهی اشکانی از سال ۲ پیش از میلاد تا ۴ میلادی بود. او که در اصل یک دختر برده رومی بود، توسط آگوستوس، امپراتور روم، (حکومت از ۲۷ پیش از میلاد تا ۱۴ میلادی) به عنوان هدیه به فرهاد چهارم، پادشاه اشکانی، (حکومت از ۳۷ تا ۲ پیش از میلاد) داده شد. او به سرعت پله‌های ترقی را پیمود و تبدیل به ملکه و همسر مورد علاقه فرهاد چهارم شد و فرهادک (فرهاد پنجم) را نیز به دنیا آورد. او سپس در سال ۲ پیش از میلاد، فرهاد چهارم را مسموم کرد و خود به همراه فرهاد پنجم، بر شاهنشاهی اشکانی فرمان راند.

همچنین از شهبانوهای اشکانی می توان به آریازاد، رینو و لائودیکه اشاره کرد.

روم باستان

در آن دوران در روم باستان نقش زنان در جامعه با توجه و نسبت به مردان تعیین می‌شد و می‌توان آن‌ها را به سه دسته تقسیم کرد:

1. دختر جوان یا puella, virgo:
2. همسر یک مرد یا uxor, conjux:
3. مادر یک خانواده یا matrona, materfamilias:

سپربانو در اساطیر اسکاندیناوی زنانی هستند که برای جنگجویی انتخاب می‌شدند. سپربانوها در حقیقت آمازون‌های دریایی بودند که توفان‌ها را به حرکت درمی‌آوردند و اقیانوس‌ها را می‌شکافتند. باکره‌های سپر همچنین در داستان‌های دیگر نژاد ژرمن‌ها همچون: گوت‌ها، مارکومان‌ها و کیمبری‌ها نقش داشتند. آمازون‌ها در اسطوره‌های یونانی، نام قبیله‌ای از زنان جنگجو است که هیچ مردی را به جمع خود راه نمی‌دادند.

بودیکا قدرتمندترین فرماندهٔ یکی از قبیله‌های سلت به نام آی سینی بود. وی پس از مرگ شوهرش، رهبر قبیلهٔ آی سینی شد. اما حاکمان روم در بریتانیا، اعلام کردند که قلمرو آی سینی، باید بخشی از امپراتوری روم محسوب شود، و به همین دلیل، دستور دستگیری وی را صادر کردند. بلافاصله، افراد این قبیله، به رهبری ملکهٔ بلند قد خود، قیام کردند. آن‌ها چند منطقهٔ بسیار بزرگ را به تصرف خود درآوردند و ۷۰٬۰۰۰ رومی و متحدانشان را به قتل رساندند. به دنبال این واقعه، یک ارتش مجهز رومی، قیام را شکست داد و بودیکا مجبور شد خود را مسموم کند. در طول قیام ملکه بودیکا نیمی از مردم بریتانیا در این قیام به وی ملحق شدند.

زنوبیا همسر اودیناتوس شاه تدمر (پالمیرا) بود که بر ضد روم شورید و آسیای کوچک و مصر را به متصرفاتش اضافه کرد. زنوبیا یکی از جنگجویان و فاتحان زمان خود بود و در طول جنگ های شوهرش در کنار وی بود و بعد از مرگ همسرش برای پسرش وهب اللات (وابالاتوس) نایب السلطنه بود و در طول سلطنت خود به عنوان نایب امپراتوری سراسر قدرت را به تنهایی به صورت دو ژور در دست داشت.

بانو گودایو که اغلب از او با عنوان بانو گودایوا یاد می‌شود، بانوی نجیب‌زادهٔ آنگلوساکسون بود که بر اساس افسانه‌ای از سده ۱۳هم میلادی، برهنه — در حالی که تنها موهایش او را پوشانیده بود — سوار بر اسب از خیابان‌های کاونتری گذر کرد تا تخفیفی در مبالغ ظالمانهٔ مالیاتی که همسرش از مستأجران خود از اهالی کاونتری مطالبه می‌کرد دریافت کند.

زنان آزاد در روم باستان شهروند بودند، اما نمی‌توانستند رأی دهند یا مناصب سیاسی خود را داشته باشند.

مورخان رومی از زنان به دلیل نقش عمومی محدودشان کمتر از مردان نام برده‌اند. اما در حالی که زنان رومی از هیچ قدرت سیاسی مستقیمی برخوردار نبودند، کسانی که از خانواده‌های ثروتمند یا قدرتمند بودند می‌توانستند و از طریق مذاکرات خصوصی نفوذ می‌کردند.

زنان استثنایی که اثری انکار ناپذیر در تاریخ برجای گذاشتند از لوکرتیا و کلودیا کوینتا، که داستان‌های آنها اهمیت اسطوره‌ای به خود گرفت، متغیر است. زنان عصبانی دوره جمهوری‌خواه روم مانند کورنلیا، مادر برادران گراکوس و فولویا، که فرماندهی ارتش را بر عهده داشتند و سکه‌هایی با تصویر او صادر می‌کردند. زنان دودمان ژولیو کلودین، برجسته‌ترین لیویا دروسیلا (۵۸ قبل از میلاد - ۲۹ میلادی) و آگریپینا کوچک (۱۵ میلادی - ۵۹ میلادی)، که در شکل‌گیری منش نیاکان امپراتوری روم سهیم بودند. و سنت هلنا (c 250/330 میلادی)، نیرویی محرک در ترویج مسیحیت.

همان‌طور که در مورد اعضای مرد جامعه اتفاق می‌افتد، زنان نخبه و اقدامات سیاسی قابل توجه آنها افراد دارای وضعیت پایین‌تر را در پرونده تاریخی قرار می‌دهند. سنگ‌نبشته و به ویژه گورنوشته اسامی طیف گسترده‌ای از زنان را در سراسر امپراتوری روم مستند می‌کنند، اما اغلب چیز دیگری در مورد آنها نمی‌گویند. برخی از عکس‌های زنده از زندگی روزمره در ژانرهای ادبی لاتین مانند کمدی، هجو و شعر، به ویژه اشعار Catullus و Ovid، که نگاهی اجمالی از زنان در اتاقهای غذا خوری رومی، و مجالس عروسی، در مسابقات ورزشی و تئاتر، خرید، خرید در مورد آرایش، تمرین جادو، نگرانی در مورد بارداری - همه اینها از طریق چشم‌های مرد است. به عنوان مثال نامه‌های منتشر شده سیسرون به‌طور غیررسمی نشان می‌دهد که چگونه مرد بزرگ خود خوانده در جبهه داخلی با همسرش ترنتیا و دخترش تولیا تعامل داشته‌است، زیرا سخنرانی‌های وی نشان می‌دهد از طریق بی اعتنایی شیوه‌های مختلف زنان رومی برای داشتن جنسی و روحیه آزاد زندگی اجتماعی.

ویبیا سابینا تحصیل کرده و خوش سفر (حدود ۱۳۶ میلادی) خواهرزاده بزرگ امپراتور تراژان بود و همسر جانشین او هادریانوس شد. برخلاف برخی از شاهزادگان، او نقش کمی در سیاست دربار ایفا کرد و در زندگی خصوصی مستقل ماند، هیچ فرزندی نداشت و به دنبال ارضای عاطفی در امور عاشقانه بود[۶]

تنها نقش عمومی که فقط برای زنان اختصاص داشت، در حوزه دین روم باستان بود: دفتر کشیشی باکره‌های وستال. برای مدت سی سال که از ازدواج یا رابطه جنسی منع شده بودند، وستال‌ها خود را وقف مطالعه و رعایت صحیح مناسکی می‌کردند که برای امنیت و بقای رم ضروری تشخیص داده می‌شد اما توسط دانشکده‌های مرد کشیش انجام نمی‌شد.

در ساسانیان

در دوران ساسانیان، بوران‌دخت اولین زنی که در ایران بر تخت شاهی تکیه زد. خسرو پرویز بیش از هر چیز به ظروف تزئینی گرانبها، عطریات و روایح، غذاهای لذیذ و زنان زیبارو علاقه داشت. در عصر ساسانیان نگاه ابزاری به زنان و وجود چند شوهری برای زنان رواج داشت، بطوریکه شاهان و موبدان و ثروتمندان و درباریان زنان و کنیزان و حرمسراهای فراوانی بدون قید و شرط در اختیارشان بود و از طرف دیگر اکثریت مردان جامعه با کمبود زن مواجه می شدند که «قباد» پادشاه ساسانی برای حل این مشکل دستور داد مردان بصورت اشتراکی زن بگیرند. 

ازدواج با محارم در میان اولین پادشاه ساسانی رواج داشت. دینگ خواهر اردشیر بابکان بود که بعدها با هم ازدواج کردند. یکی از دلایل این سنّت این بود که خانواده های ایرانی به خاندان بیگانه زن نمی‌دادند و زنان و دختران در داخل خاندان باقی می‌ماندند.

گردیه که در داستان‌های ملی ایران و شاهنامه نام وی ذکر شده‌است از زنان اشراف‌زادهٔ ایرانی و زنی جنگاور از خاندان مهران بود. او خواهر سپهبد بهرام چوبین؛ همسر بهرام سیاوشان سپس همسر ویستهم دائی خسرو پرویز، و در آخر همسر خسرو پرویز بود. وی همچنین مادر جوانشیر پسر خسرو بود. پسرش جوانشیر در دوران هرج و مرج بعد از کشته شدن پدرش خسروپرویز، مدت کوتاهی سلطنت کرد.

در بیزانس

در امپراتوری بیزانس امپراتریس‌های زیادی مانند تئودورا، زوئه مقدونی و ریتای ارمنستان اشاره کرد که تاثیرات بسیاری در تاریخ بیزانس را پدید آوردند.

در قرون وسطی

دارای چندین نقش گوناگون اجتماعی بودند. زنان در این دوره که سده پنجم تا پانزدهم میلادی را در تاریخ اروپا به خود اختصاص می‌دهد نقش‌هایی مانند همسر، مادر، دهقان، صنعت‌گر، راهبه و همچنین نقش‌های مهم رهبری مانند رئیسه صومعه یا ملکه سلطنتی را عهده‌دار بودند. مفهوم زن از جهات مختلف و توسط نیروهای گوناگون در سده‌های میانه دگرگون شد. 

زنان در قرون وسطی رسماً تابع مرد بودند، خواه آن مرد پدر، شوهر یا خویشاوندان دیگر باشند. بیوه‌ها اغلب اجازه کنترل بر زندگی خودشان به آنها داده می‌شد، اما در محدودیت‌های اعمال شده قانونی بودند. کار زنان به‌طور کلی شامل کارهای خانگی یا سایر کارهای داخلی بود. زنان دهقان معمولاً مسئول کارهای خانه، نگهداری از بچه، در کنار باغبانی و دامداری در نزدیکی خانه بودند. آنها همچنین می‌توانستند با کارهایی از قبیل نخ‌ریسی بردرآمد خانوار بیفزایند. در زمان برداشت محصول از آنها خواسته می‌شد در کار در مزرعه کمک کنند.

زنان شهری همچون زنان دهقان مسئول کارهای خانه بودند. آنها همچنین می‌توانستند در کار تجارت هم وارد شوند. اما چه تجارت‌هایی بر روی زنان گشوده بود از کشور به کشور و در زمانهای مختلف فرق می‌کرد.

زنان اشراف مسئول امور خانه بودند و بعضاً در غیاب اقوام مذکر می‌توانستند اداره املاک را نیز بدست گیرند. اما آنها در شرکت در کارهای نظامی و امورات دولتی محدودیت داشتند. کلیسا نیز تنها نقشی که برای زنان قائل بود راهبه شدن بود زیرا زنان نمی‌توانستند کشیش شوند.

کریستین دو پیزان وی یک زن ونیزی دورهٔ قرون وسطی بود و به شدت با زن‌ستیزی و خشونت علیه زنان در فرهنگ قرون وسطی مبارزه کرد. او به عنوان شاعر در دوران خود بسیار مورد توجه و تحسین بود.

در قرون وسطی شوهرهای مبارز در جنگ های مختلف در اروپا، برای جلوگیری از استمناء و آمیزش جنسی به زنان خود کمربند پاکدامنی وصل می کردند و کلید آن را به راهب‌ها می دادند.

در سده شانزدهم

الیزابت یکم زاده ۱۷ نوامبر ۱۵۵۸ تا زمان مرگش ملکهٔ انگلستان و ایرلند بود. سلطنت الیزابت به عنوان «عصر الیزابت» شناخته می‌شود و مهم‌تر از همه برای رشد و شکوفایی درام و تئاتر انگلیس که توسط پیشگامانی چون ویلیام شکسپیر و کریستوفر مارلو رهبری می‌شد و نیز به خاطر قابلیت‌های دریانوردی ماجراجویان انگلیسی مانند سر فرانسیس دریک شهرت داشت. بعضی از مورخان در ارزیابی خود کم‌سخن‌تر و خوددارتر هستند، آنان الیزابت را فرمانروایی عصبانی و دودل توصیف می‌کنند که بیش‌تر از بختش برمی‌خورد. در اواخر حکومتش، مشکلات نظامی و اقتصادی محبوبیت او را تضعیف کرد. می‌توان گفت که الیزابت در عصری که دولت متزلزل و محدود و پادشاهان در کشورهای همسایه با مشکلات داخلی که حتی تخت‌و‌تاجشان را تهدید می‌کرد روبرو بودند بازیگری کاریزماتیک و بازمانده‌ای سرسخت بود.

الیزابت باتوری گرفین مجاری از خانوادهٔ اشرافی باتوری در پادشاهی مجارستان بود که بنا بر روایاتی مرتکب اعمال وحشتناک و بیرحمانه‌ای شد و اکنون در سراسر جهان به عنوان یکی از نمادهای خون‌آشامی شناخته می‌شود. وی یکی از قاتلان سریالی و همچنین بی رحم ترین انسان تاریخ بشمار می رود.

او تصور می‌کرد که با حمام خون گرفتن پوست بهتری خواهد داشت. بعلاوه او گوشت تعداد زیادی از دختران جوان را هم خورده بود و در محل زندگی خودش ۶۵۰ دختر قربانی او شده بودند. الیزابت برای شکنجه‌ی دختران سوزن زیر ناخن‌هایشان فرو می‌کرد و به عنوان وحشتناک‌ترین قاتل سریالی آن دوره شناخته می‌شد. در آخر او را به مدت چهار سال درون یک اتاق قرار دادند و پس از آن مرد.

طبق اسناد موجود، نخستین زن اروپایی‌تبار که در آمریکا زاده شد ویرجینیا دیر (Virginia Dare) نام داشت که در ۱۵۸۷ متولد گردید.

در سده هفدهم

ماری لوییز، سیاست‌مدار اهل مشترک‌المنافع لهستان–لیتوانی ملکه لهستان و دوشس اعظم لیتوانی بود. ماری قصد ازدواج با گاستون، دوک اورلئان را داشت اما پادشاه لویی سیزدهم به شدت با این ازدواج مخالف بود و فلذا بعداً او را در قلعه وینسنس و بعداً در یک کلیسای کوچک زندانی کرد. اما در نهایت وی با سسیلیا رناتا از اتریش، دختر فردیناند دوم، امپراتور مقدس روم و ماریا آنا ازدواج کرد از جهتی این تصمیم برای فرانسه بسیار نامناسب بود و لویی به شدت خشمگین بود زیرا اتحاد جدیدی بین امپراتوری اتریش و امپراتوری لهستان و لیتوانی برقرار شد.

آن اتریش ملکهٔ فرانسه به‌واسطهٔ ازدواج با لوئی سیزدهم (دوران حکومت ۱۶۱۰-۱۶۴۳) و نایب‌السلطنهٔ پسرش لوئی چهاردهم در نخستین سال‌های بر تخت نشستن او بود. لوئی سیزدهم در مه ۱۶۴۳ درگذشت و پسر خردسالش با عنوان لوئی چهاردهم جانشین او شد. بر طبق وصیتنامهٔ لوئی سیزدهم، نایب‌السلطنتی آن اتریش به‌طور مستقل برای پسرش نفی شده بود اما آن از طریق پارلمان پاریس این وصیتنامه را باطل کرده و خود به‌تنهایی نایب‌السلطنهٔ لوئی چهاردهم شد. او سپس کاردینال ژول مازارن را به صدراعظمی خود گرفت.

نورجهان، زنی ایرانی و همسر بسیار زیرک و بانفوذ جهانگیر از پادشاهان گورکانی هند بود. نورجهان قدرتمندترین ملکهٔ تاریخ کل هند بشمار می آید و نقش مفیدی را در تاریخ هند بازی کرده است.

ماری لوییز ملکه لهستان اولین بار وی پیشنهادی از پادشاه تازه انتخاب شده لهستان و دوک بزرگ لیتوانی، در سال 1634 بدست آورد، اما در نهایت وی با سسیلیا رناتا از اتریش، دختر فردیناند دوم، امپراتور مقدس روم و ماریا آنا ازدواج کرد از جهتی این تصمیم برای فرانسه بسیار نامناسب بود و لویی به شدت خشمگین بود زیرا اتحاد جدیدی بین امپراتوری اتریش و امپراتوری لهستان و لیتوانی برقرار شد.

ممتاز محل پس از ملکه نورجهان به عنوان قدرتمندترین ملکه امپراتوری مغول شناخته می‌شود و توانست نقش مهمی با وجود بی علاقگی و عمر کم در مقام ملکه در اداره امور دولت داشته است. او دیگر قدرتمندترین و تاثیرگذارترین زن دربار شاهنشاهی در زمانی که امپراتوری گورکانی در اوج شکوه و عظمت خود بود.

سده هفدم شاهد ظهور زنان نقاش بسیاری مانند سوفونیسبا آنگیسولا، الیزابتا سیرانی، لاوینیا فونتانا و جودیت لایستر بود.

در سده هجدهم

ماریا ترزا یا ماریای کبیر برای ۴۰ سال فرمانروای (آرک‌دوشس) اتریش، ملکهٔ مجارستان، کرواسی، بوهم، ایتالیا، لهستان، امپراتریس مقدس روم و حاکم المان بود وی در زمانی به قدرت رسید که اوضاع کشور بسیار بهم ریخته بود و جنگ جانشینی برای به دست آوردن سلطنتش به پا شده بود اما وی با اصلاحات مدرن و تلاش بسیار توانست بر همه این مشکلات پیروز شود و امپراتوری اتریش را به یک کشور مقتدر تبدیل کند. ماریا به عنوان یکی از تاثیرگذارترین و قدرتمندترین امپراتریس های تاریخ امپراتوری مقدس روم شناخته می شود و به دلیل تاثیرات و اقتدار بسیاری که در امپراتوری مقدس روم داشت بیشتر به عنوان امپراتریس ماریا ترزا شناخته می شد. ماریا ترزا در سال ۱۷۸۰ از دنیا رفت و پسرش یوزف جانشین او شد. پس از مرگش، اصلاحات وی با دقت و تدبیر افزون‌تری توسط پسرش یوزف دوم پیگیری شدند.

کاترین دوم یا کاترین کبیر امپراتریس و تزاریس مشهور روسیه بود و به مدت ۳۴ سال این مقام را داشت. او بیشتر از هر تزار دیگری بر روسیه حکومت کرد و توانست با چندین جنگ بزرگ و موفقیت‌آمیز و با اصلاحات مدرن به سبک اروپای غربی آن سرزمین را به یک کشور مقتدر و پیشرفته و با ارتشی آموزش دیده و قدرتمند تبدیل نماید. دوران حکومت کاترین کبیر اوج اصلاحات بزرگ و اوج پیشرفت اقتصادی و موفقیت سیاسی و پیروزی‌های نظامی و اوج عصر طلایی تاریخ روسیه به حساب می‌آید همچنین دوران حکومت ملکه کاترین جدا از عصر طلایی بلکه یکی از سیاه‌ترین دورانهای تاریخ این سرزمین بوده‌است.

مستانه یک شاهدخت هندی زنی زیبا، جنگاور، دلیر، هنرمند، باهوش و اهل ادب توصیف شده است. روایت‌های بسیاری از سوارکاری، تیراندازی، شمشیرزنی، رقص و آواز خیره‌کنندهٔ مستانه وجود دارد.

راهپیمایی زنان به سوی ورسای همچنین راهپیمایی اکتبر یا به‌طور خلاصه راهپیمایی ورسای نامیده می‌شود. راهپیمایی ورسای که یکی از اولین و مهم‌ترین رویدادهای انقلاب فرانسه بشمار می‌رود در صبح روز ۵ اکتبر سال ۱۷۸۹ توسط زنان در بازار پاریس آغاز شد. علت این راهپیمایی نایابی و قیمت بسیار بالای نان در پاریس بود.

زنان در ایران قاجاری

زنان در ایران قاجاری وضعیت زنان در ایران قاجاری میان سال های ۱۷۸۵ تا ۱۹۲۵ را شامل می‌شود. در دوران قاجار (۱۱۶۴-۱۳۰۴) زنان در جایگاه پایین‌تری نسبت به مردان قرار داشتند. تحقیقی مربوط به سال ۱۸۵۲–۱۸۵۳ از تهران نشان می‌دهد که حداکثر فقط یک درصد زنان صاحب ملک بودند و درصد کمتری حتی مغازه داشتند.

امکان تحصیل برای زنان بسیار محدود بوده‌است. (اطلاعات زیادی دردست نیست، اما یک منبع میزان باسوادی زنان را تا سال ۱۳۰۴، ۳٪ می‌آورد) در باور عمومی، باسوادی زنان را مخالف اسلام و برای جامعه خطرناک می‌دانستند (بعضی از روحانیون نیز همواره بر این باور تأکید می‌کردند). باور دیگر این بود که زنان نمی‌توانند باسواد شوند و مغز آنان قدرت پذیرش دانش را ندارد. باسوادی زنان ننگ محسوب می‌شد و بسیاری از زنان باسواد، آن را پنهان می‌کردند؛ مثلاً بعضی از همسران ناصرالدین شاه توانایی خواندن و نوشتن داشتند ولی شاه از این امر اطلاع نداشت.

در سده نوزدهم

کنوانسیون سنکا فالز اولین اجلاس حقوق زنان بحساب می‌آید. این اجلاس به عنوان یک گردهمایی برای بررسی وضعیت اجتماعی، مدنی، دینی و حقوقی زنان در سنکا فولز نیویورک تشکیل و در روزهای نوزدهم تا بیستم ماه ژوئیه سال ۱۸۴۸ برگزار شد. با برگزاری این اجلاس در نیویورک، دو هفته بعد در شهرهای دیگر آمریکا از جمله راچستر، نیویورک جلسه مشابهی برگزار شد. کنوانسیون ملی حقوق زنان از جلسات سالانه بود که دیدگاه جنبش حقوق اولیه زنان در ایالات متحده را افزایش داد. کنوانسیون ملی حقوق زنان که اولین بار در سال ۱۸۵۰ در ووستر، ماساچوست تشکیل شد، رهبران مرد و زن را به هم پیوند داد و حمایت گسترده طرفداران نهضت مخالفت با مصرف الکل و مخالفان برده داری را به خود اختصاص داد.

در سال ۱۸۶۱ تزی شیء ملکه قدرتمند و پرنفوذ دودمان چینگ بود. او حکمرانی محافظه کار بود که اصلاحات گوانگجو را برنتافت و او را به حبس خانگی فرستاد. با مرگ او سلسله چینگ بعد از چند سال برچیده شد. او پیش از مرگش پویی دو ساله را به تخت امپراتوری نشاند.

ماری آن کاتن پیروز شد ۲۱ نفر از رفقا، آشنایان، شوهران و بچه های خود را در طول یک دهه و با بهره گیری از آرسنیک که سلاح مورد علاقه قاتلان دوران ملکه ویکتوریا بود به قتل برساند. مرگ در اثر مسمومیت با آرسنیک به علت شباهت علامت ها به راحتی با مرگ در اثر مریضی هایی مثل وبا و ذات الریه اشتباه گرفته می شد. او در سال ۱۸۷۳ اعدام شد اما با ظهور جک درنده در یک دهه بعد بسیاری نام وی را فراموش کردند.

سارا بارتمن معروفترین زن از حداقل دو زن خوی‌خویی است که به عنوان جاذبه‌های نمایش‌ها عجیب‌الخلقه در سده نوزده در اروپا تحت عنوان «الهه عشق هوتنتوت» به نمایش گذاشته شدند. بارتمن سرتاسر بریتانیا به نمایش گذاشته می‌شود و مردم را سرگرم می‌کند با آنچه به عنوان ویژگی بدنی بسیار عجیب تصور می‌شد. بارتمن تا زمانی که زنده بود هرگز اجازه نمایش این ویژگی را نداد و یک شرح از ظاهر او در لندن در ۱۸۱۰ آشکار می‌سازد که او جامه می‌پوشید اگر چه جامه‌اش تنگ بود. نمایش او سالهای اندکی پس از گذراندن قانون تجارت برده یک رسوایی خلق کرد.رانی جانسی یکی از چهره‌های پیشرو در شورش‌های ۱۸۵۷ هند شد و از نمادهای ملی مقاومت علیه استعمار بریتانیا در هند بشمار می‌رفت.

ساتی یک آیین مذهبی در میان جوامع هندی بود که در آن، زنی که شوهرش را به تازگی از دست داده بود، در مراسم ختم شوهرش، خودش را آتش می‌زد. در هند باستان این رسم اهمیت فرهنگی و دینی بسیاری داشت و نشانه وفاداری زن به شوهر تلقی می‌شد. هر چند بیشتر ساتی‌ها به صورت داوطلبانه انجام می‌گرفت اما فشارهای خانوادگی و اجتماعی و اجبارها زن را به شرکت در این مراسم وا می‌داشت. رسم ساتی هم در بین زنان عادی و هم در بین زنان اشرافی رایج بود و یک فریضه دینی محسوب می‌شد. این سنت دینی از تاریخ ۱۸۲۹م نادر و غیر قانونی شد.

راماوو در یک خانواده معمولی به می کرد به علت کمک پدرش به شاه، توانست با راداما شاهزاده ماداگاسکار ازدواج کند. راداما در سال ۱۸۲۸ بدون هیچ وارث و جانشینی مُرد. راماوو می خواست خودش بر مسند قدرت بنشیند. به همین دلیل با کمک چندین حامی بانفوذ و ثروتمند کودتایی در کشور به راه انداخت و قدرت را در دست گرفت. به این ترتیب، راماوو نام راناوالونای اول را بر خود گذاشت و به مدت ۳۳ سال (۱۸۲۸ تا ۱۸۶۱) ملکه ماداگاسکار شد. هرکسی که مشکوک به توطئه یا مخالفت بود را سریعاً و به طرز بی رحمانه ای به قتل می رساند. بیش از نصف جمعیت ماداگاسکار کشته شدند. ملکه ماداگاسکار از دوره ای به بعد ظاهرا سادیسم داشت.

ماری کیز (Mary Kies) در تاریخ زنان آمریکا نخستین اختراع را در ۵ ماه مه سال ۱۸۰۹ (برای یک روش نوین در بافندگی) به ثبت رسانید. در سال ۱۸۸۵ سارا ای. گود (Sarah E. Goode) به عنوان یک زن سیاهپوست، برای اولین بار نیز اختراعی (تخت کشویی) را رسماً در اداره ثبت اختراعات آمریکا به ثبت رسانید. او در شیکاگو صاحب یک فروشگاه مبلمان فروشی بود.

نخستین ناشر زن در تاریخ آمریکا کاترین گودارد (Katherine Goddard) نام داشت که در سال ۱۷۷۵ خبرنامه Providence Gazette را چاپ می‌کرد. چاپخانه او در سال ۱۷۷۷ در منتشر ساختن اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا نقش مهمی را ایفا کرد. او سپس در ۱۷۸۹ در شهر بالتیمور نخستین کتابفروشی (با صاحب زن) را در آمریکا تأسیس کرد. در همین زمان، یعنی در سال ۱۷۶۷، چاپخانه رسمی مستعمره مریلند متعلق به یک زن بنام آن کاترین هوف گرین (Anne Catherine Hoof Green) بود.

الیزابت بلکول، از بزرگان جنبش زنان آمریکا است. او نخستین زن در آمریکاست که دارای مدرک پزشکی از یک دانشگاه است. او پس از دکترای خود در ۱۸۴۹، نخستین دانشکده پرستاری در آمریکا را در ۱۸۵۷ تأسیس کرد. هفت سال بعد در سال ۱۸۶۴، ربکا لی کرامپلر (Rebecca Lee Crumpler) نخستین زن سیاهپوست گردید که دکترای طب دریافت کرد؛ و دو سال بعد، یعنی در ۱۸۶۶ لوسی هابز (Lucy Hobbs) نخستین دندانپزشک زن آمریکا گردید. او دکترای خود را از Ohio College of Dental Surgery دریافت کرد.

ماریا میچل نیز نه تنها نخستین عضو زن آکادمی علوم و هنر آمریکا گردید، بلکه به عنوان نخستین استاد دانشگاه زن در رشته نجوم، در کالج واسر نیز منصوب شد. الن سوالو ریچاردز، نخستین زن فارغ‌التحصیل از ام آی تی است. او در سال ۱۸۷۳ در رشته شیمی تحصیلات عالیه خود را به پایان رسانید و نخستین شیمیدان حرفه‌ای زن در تاریخ آمریکا گردید.

نخستین زنی که موفق به کسب دکترای ریاضیات در آمریکا شد وینیفرد ادگرتون (Winifred Edgerton) نام داشت که در سال ۱۸۸۵ دکترای خود را از دانشگاه کلمبیا دریافت کرد.

نخستین فرمانده زن ایستگاه فضایی بین‌المللی یک آمریکاییست بنام پگی ویتسون. سالی راید (Sally Ride)، نخستین زن فضانورد آمریکایی در تاریخ است.

ویکتوریا وودهال نخستین زنی است که برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۱۸۷۲ نامنویسی کرد. در سال‌های ۱۸۸۴ و ۱۸۸۸ نیز بلوا ان لاکوود (Belva Ann Lockwood) کاندیدای ریاست جمهوری گردید.

نخستین شهردار زن در آمریکا سوزانا سالتر بود (Susanna M. Salter) که در سال ۱۸۸۷ شهردار یکی از شهرهای ایالت کانزاس گردید.

در حیطه وکالت و دادگستری، نخستین وکلای رسمی زن آمریکا از آن دو زن بنام‌های آرابلا منسفیلد (Arabella Mansfield) از آیووا و آدا کپلی (Ada H. Kepley) از ایلینوی می‌باشد که در سال ۱۸۶۹ کار خود را جداگانه آغاز کردند.

در سده بیستم

ملکه ویکتوریا از ۲۰ ژوئن ۱۸۳۷ تا 1901، ملکهٔ پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند بود. این عهد که دورهٔ ویکتوریایی نامیده می‌شود، با گسترش عظیم امپراتوری بریتانیا همراه و با اوج انقلاب صنعتی مصادف بود؛ عصری از تغییرات عظیم اجتماعی، اقتصادی و فناوری در بریتانیا. ویکتوریا همچنین آخرین فرمانروا از خاندان هانوفر بود.

حقوق زنان به طور قابل توجهی در سده بیستم فراز و فرودهای زیادی داشته است. حق رأی زنان به معنی حق شرکت زنان در انتخابات است و از مهم‌ترین رویدادهای تکامل اولیهٔ جنبش‌های مدافع حقوق زنان بود. هواخواهان حق رأی زنان که سافروجتها نیز نامیده می‌شدند؛ کسب حق رأی را مقدمهٔ مشارکت سیاسی زنان در جامعه می‌دانستند. در سال ۱۸۴۸ جنبش حق رأی زنان در ایالات متحده آمریکا به یک جنبش اجتماعی گسترده تبدیل شد. در سال ۱۸۹۳، نیوزیلند نخستین کشوری بود که حق رأی زنان را به رسمیت شناخت. امروزه در میان کشورهایی که مردم می‌توانند در تصمیمات سیاسی و حاکمیتی-دولتی رای دهند، تنها کشورهای عربستان سعودی، بوتان، برونئی و واتیکان هستند که حق زنان برای شرکت در انتخابات را به رسمیت نشناخته‌اند.

نیوزیلند نخستین کشور مستقلی بود که حق رأی زنان در نیوزیلند را به رسمیت شناخت. در سال ۱۸۹۳، قانون انتخابات به نفع مشارکت سیاسی زنان تغییر یافت و در سال ۱۸۹۳ زنان برای نخستین بار در انتخابات ملی آن کشور شرکت کردند. کیت شپارد و ماری آن مولر از مهم‌ترین رهبران هواخواه حق رأی زنان در نیوزیلند بودند. تا سال ۱۹۱۹، زنان در نیوزیلند حق نامزدی در مجلس را نداشتند. نخستین زنی که در مجلس نیوزیلند به نمایندگی برگزیده شد، الیزابت مک کومب بود.

مصرف مواد مخدر در زنان در سده نوزدهم به کرار دیده شد. در اوایل سده ۱۹ در دوره ادو یا کمی قبل‌تر از آن، توتون به ژاپن آمده بود و اغلب معتادان به مصرف توتون زنان بودند.

صنعت سیگار از سال ۱۹۲۰ در ایالات متحده یک فعالیت تبلیغاتی با هدف قراردادن زنان آغاز کرد. به دلیل جذابیت زنان، این کمپین‌ها با پیشرفت زمان و برجسته‌تر شدن بازاریابی، تهاجمی‌تر می‌شوند. با بازاریابی هدفمند جنسیتی، از جمله بسته‌بندی و شعارها (به ویژه سیگارهای "باریکتر" و "سبکتر") و تبلیغ زنان سیگاری در فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی معروف، صنعت دخانیات توانست درصد زنان سیگاری را افزایش دهد.

در سال ۱۹۰۸، شورای آلدرمن شهر نیویورک به اتفاق آرا مصوبه ای را تصویب کرد که سیگارکشیدن توسط زنان در انظار عمومی را ممنوع می‌کرد.

در چین بستن پا هدف از بستن پاها، متمایز کردن زنان طبقه بالای جامعه از زنان عادی و همین‌طور جلوگیری از «انحراف» زنان بود. بستن پاها کنترل زنان را آسان تر می‌کرد زیرا درد ناشی از آن چنان شدید بود که حتی طی کردن مسافت‌های کوتاه را بدون یاری دیگران ناممکن می‌ساخت. در بین طبقات بالای جامعه چین، اگر دختری فاقد پاهای کوچک بود، احتمال یافتن همسری مناسب برای او بسیار ضعیف بود. رسم بستن پاها ادامه پیدا کرد تا زمانی که سلسله مانچو در سال ۱۹۱۱ سرنگون شد.

ماری کوری در سال ۱۹۰۳ به‌طور مشترک با همسرش، پیر کوری و هانری بکرل، موفق به کسب جایزه نوبل در فیزیک و در سال ۱۹۱۱ موفق به کسب آن در زمینه شیمی شد. او اولین زنی بود که موفق به کسب این جایزه شد و همچنین اولین فردی بود که توانست جایزه نوبل را در دو زمینه مختلف علمی دریافت کند. وی یکی از زنان برجسته در علم شیمی بشمار می رود.

ویرجینیا وولف بانوی رمان‌نویس، مقاله‌نویس، ناشر، منتقد و فمینیست انگلیسی بود که آثار برجسته‌ای چون خانم دالووی (۱۹۲۵)، به‌سوی فانوس دریایی (۱۹۲۷) و اتاقی از آن خود (۱۹۲۹) را به رشته تحریر درآورده است. وی یکی از زنان برجسته در نویسندگی و شعر بود که در آخر خودکشی کرد.

همچنین ژانت رنکین (Jeannette Rankin) در ۱۹۱۷ نخستین زن آمریکایی است که به عنوان نماینده یک ایالت (ایالت مونتانا) پای به کنگره ایالات متحده آمریکا گذاشت. نخستین فرماندار یک ایالت در آمریکا نلی راس (Nellie Tayloe Ross) بود که در سال ۱۹۲۴ در وایومینگ به قدرت رسید. یک سال بعد مریم فرگوسن (Miriam A. Ferguson) فرماندار تگزاس شد.

نخستین سناتور زن در کنگره آمریکا ربکا لاتیمر فلتون (Rebecca Latimer Felton) از ایالت جرجیا و سال ۱۹۲۲ بود. اما او موقتاً این پست را داشت؛ لذا اولین سناتور منتخب در سنای آمریکا را باید هتی کاراوی (Hattie Caraway) از ایالت آرکنسا دانست که از ۱۹۳۱ بمدت ۱۴ سال در این مقام خدمت کرد.

در دودمان پهلوی

مطالعات زنان در دودمان پهلوی مطالعه زنان در دوره ۱۹۲۵ تا ۱۹۷۹ است. در تاریخ ششم بهمن ۱۳۴۱ قانون انتخابات در چهارچوب انقلاب سفید اصلاح شد و دستاورد اصل پنجم انقلاب شاه و مردم شرکت زنان در انتخابات در شرایط حقوقی مساوی با مردان بود چه برای انتخاب شدن و چه برای انتخاب کردن بود. زنان چون مردان توانستند در تعیین سرنوشت خودشان برای نخستین بار نقشی مهم بازی کنند و حق رای به دست آورند.

در پی دادن حق انتخاب شدن و انتخاب کردن برای مجلس شورای ملی در تاریخ ۲۷ فروردین ۱۳۴۲ قانون حمایت خانواده تصویب شد. این قانون طلاق یک طرفه را لغو می‌کرد. چندهمسری به سختی انجام می‌گرفت. زن‌ها حق درخواست طلاق گرفتند و برای سرپرستی کودک نیز مادر به حساب آمد، کودک پس از طلاق یا درگذشت پدر به مادر سپرده شد. اصلاحات دیگری که اصل پنجم انقلاب شاه و مردم در قوانین انتخابات و تدوین قانون به وجود آورد، شرکت در انتخابات و تشکیل انجمن‌های استان و شهرستان، انجمن‌های شهر و ده، قانون نظام صنفی و ایجاد شوراهای آموزش و بهداری بود که مستقیم یا غیرمستقیم حاصل شد.

سید روح‌الله خمینی این تصویب‌نامه قانون انتخابات که دو شرط مرد بودن و مسلمان بودن از آن حذف شده بود، دسیسهٔ خطرناکی برای لطمه زدن به اسلام و روحانیت خواند و در سخنرانی اش در قم گفت: «دولت تصویب نامهٔ خلاف شرع صادر می‌کند، به زن‌ها حق رای می‌دهد، نوامیس مسلمین در شرف هتک است، می‌خواهند دختران نجیب هجده ساله را به نظام اجباری ببرند، دختر و پسر در آغوش هم کشتی می‌گیرند، دختران عفیف مردم در مدارس زیر دست مردها درس می‌خوانند، مردم از گرسنگی تلف می‌شوند و آن‌ها برای استقبال از اربابان خود سیصد هزار تومان گل از هلند می‌آورند، قران اسلام در خطر است، اسرائیل نمی‌خواهد در این مملکت قران باشد، خطر امروز بر اسلام کمتر از خطر بنی امیه نیست، اهل منبر را تهدید می‌کنند، اسرائیل زراعت و تجارت ما را قبضه کرده‌ است، دولت روز ننگین هفدهم دی را جشن می‌گیرد، به فرقه ضاله همراهی می‌کند، مطبوعات به روحانیون اهانت می‌کنند» .

مارگارت تاچر مارگارت تاچر نخستین نخست‌وزیر زن تاریخ بریتانیا و همچنین رهبر سابق حزب محافظه‌کار بریتانیا بود. وی در سال ۱۹۷۵ به رهبری این حزب برگزیده و چند سال بعد در ۱۹۷۹ با شعار بهبود اوضاع اقتصادی از سوی محافظه‌کاران نامزد شد و به نخست‌وزیری بریتانیای کبیر رسید و تا سال ۱۹۹۰ در هر دو سمت باقی‌ماند. از نظر صلابت سیاسی وی را هم تراز وینستون چرچیل نخست‌وزیر مشهور و با نفوذ دهه‌های ۴۰ و ۵۰ بریتانیا می‌دانند. حمایت تاچر از بازار آزاد، کاهش خدمات دولتی و واگذاری سازمان‌های دولتی به بخش خصوصی، برخی از سیاست‌های مشهور او بود که به «تاچریسم» معروف است. پافشاری بر سیاست‌های اقتدارگرایانه و محافظه‌کارانه وی که منتقدان بسیاری داشت و مقابله او با قدرت گرفتن اتحادیه‌های کارگری در بریتانیا او را به «بانوی آهنین» مشهور کرد.

کشف حجاب در روز هفدهم دی ماه ۱۳۱۴ (۱۹۳۵) با فرمان رضا شاه آغاز شد. رضا شاه در این روز همراه با ملکه پهلوی و دو دخترش شمس و اشرف بدون حجاب به دانشسرای تربیت معلم رفت. رضاشاه در سالن دانشسرا گفت: «سعادت کشور و آینده ملت در دست شما زن‌های ایران است، زیرا شما تربیت کننده نسل آینده این آب و خاک هستید.»

قدرتگیری زنان در هند

ایندیرا گاندی نخست‌وزیر، سیاست‌مدار و یکی از برجسته‌ترین و بحث‌برانگیزترین رهبران هند بود. او هنگامی که علیه جنبش جدایی‌طلب خالصتان در پنجاب (هند)، دستور یورش به معبد طلایی را صادر کرد، توسط یکی از محافظانش که پیروی آیین سیک بود، ترور شد.

آرونا آصف علی در جریان نافرمانی مدنی بر ضد حکومت بریتانیا، مدتی را در ۱۹۳۲ و ۱۹۴۱ میلادی در زندان گذراند. او مدتی را نیز در به‌طور مخفیانه زندگی زندگی کرد. در سال‌های ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۶ میلادی طی سفرهایی برای تجمیع نیروهای ملی تلاش کرد. او پس از استقلال هند از بریتانیا همچنان به فعالیت سیاسی پرداخت. در ۱۹۵۸ نخستین شهردار دهلی شد. راجکومار آمریت کاور در جنبش استقلال‌طلبی هند فعال بود، بعد از استقلال هند به عنوان نخستین وزیر بهداشت این کشور منصوب شد و از ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۷ این سمت را در اختیار داشت.

جنگ جهانی دوم 

ایرنا برناسکووا روزنامه‌نگار، و نویسنده اهل چکسلواکی بود. وی از فعالین مقاومت چکسلواکی علیه اشغال چکسلواکی در خلال جنگ جهانی دوم بود. او اولین زن چک بود که توسط نازی‌ها اعدام شد.

نور عنایت خان افسر زن بریتانیایی بود که در زمان جنگ جهانی دوم در فرانسه اشغالی به عنوان جاسوس فعالیت می‌کرد. وی سرانجام توسط مأموران رژیم آلمان نازی دستگیر شد و پس از مدتی تیرباران شد.

یولاند بیکمن به زبان‌های انگلیسی، آلمانی و فرانسوی مسلط بود. با شروع جنگ جهانی دوم، او به نیروی هوایی زنان پیوست و در آنجا اپراتوری بی‌سیم را یاد گرفت. به دلیل مهارت‌های زبانی‌اش و توانایی کار با بی‌سیم به فرانسه اعزام شد و بعدها توسط نازی ها تیرباران شد.

زویا کوسمودمیانسکایا یکی از قهرمانان جنگ بزرگ میهنی روسیه می‌باشد. وی یک پارتیزان روس بود که مدال قهرمانی اتحاد جماهیر شوروی را دریافت کرد. او یکی از محترمترین قهرمانان زن اتحاد جماهیر شوروی سابق بحساب می‌آید.

ماشا بروسکینا دختر شجاعی اهل بلاروس بود که به عنوان پرستار داوطلب کمک به سربازان زخمی ارتش سرخ شد. او پس از مداوای بیماران به آنها برای فرار کمک می‌کرد. پس از شناسائی او را در مرکز شهر «مینسک» به اعدام شد.

آریادنا اسکریابینا موسیقی‌دان، شاعر، و نویسنده اهل امپراتوری روسیه فعال مقاومت فرانسه بود که در ۲۲ ژوئیه ۱۹۴۴ توسط یک مأمور شبه نظامی فرانسه به قتل رسید. در اشغال فرانسه توسط آلمان، او سازمانده و همچنین عضو فعال مقاومت یهودی فرانسه در جنوب این کشور بود. او در شهر تولوز توسط یک مأمور شبه نظامی فرانسه کمی قبل تر از سقوط رژیم ویشی کشته شد.

ویرجینیا هال یک جاسوس آمریکایی که برای اداره عملیات ویژه بریتانیا در طول جنگ جهانی دوم و پس از آن برای اداره خدمات راهبردی و بخش فعالیت های ویژه CIA فعالیت می کرد.او اولین زن و اولین غیرنظامی بود که به خاطر خدمات او در طول جنگ جهانی دوم،توانست نشان صلیب خدمات برجسته را دریافت کند. آلمانی‌ها و باربی به هال لقب آرتمیس را داده بودند. گشتاپو گزارش داد که او "خطرناک ترین جاسوس متفقین" است.

هنگامی که جنگ در اروپا آغاز شد،او خود را به فرانسه رساند و به عنوان راننده آمبولانس در فرانسه مشغول به خدمت شد، تا اینکه فرانسه در اواسط سال ۱۹۴۰ تسلیم شد.بنابراین او به بریتانیا رفت و به SOE پیوست.او از اوت ۱۹۴۱ تا نوامبر ۱۹۴۲ تحت عنوان گزارشگر روزنامه نیویورک پست و با اسم رمز "ماری" به جاسوسی در فرانسه مشغول بود.هال از پای مصنوعی خود برای مخفی کردن اسناد و مدارک استفاده می کرد.در این مدت او در ایجاد مراکز مقاومت علیه نیروهای ویشی کمک شایانی نمود.در ژوئیه ۱۹۴۳،پس از بازگشت به بریتانیا، به‌طور مخفیانه عضو افتخاری نشان امپراتوری بریتانیا شد. در سال ۱۹۴۴،هال به منظور بازگشت به فرانسه به اداره خدمات راهبردی ایالات متحده OSS،شاخه پیشین سازمان سیا پیوست.هال با اسم رمز "دایان" و در نقش پیرزن سالخورده در یک مزرعه به سازماندهی عملیات خرابکاری،پشتیبانی از گروه‌های مقاومت به صورت اپراتور رادیویی، نقشه برداری از مناطق و خرابکاری در جابجایی ارتش آلمان کمک کرد.

اودت هالوز فرد نظامی اهل فرانسه بود. دریافت کننده نشان صلیب جرج از انگلستان و نشان امپراتوری بریتانیا، که همچنین به نام اودت چرچیل شناخته می‌شود، افسر اطلاعاتی متفقین در جنگ جهانی دوم بود.[۶۷] موفقیت‌ها و استقامت او در برابر بازجویی‌های وحشیانه در زمان جنگ جهانی دوم، که همچنین در کتاب و یک فیلم به ثبت رسید، او را تبدیل به یکی از معروف‌ترین اعضای هیئت رئیسه عملیات ویژه، سازمان خرابکاری و جاسوسی بریتانیا، کرد. او همچنین در بین افراد کمی بود که از زندان‌های نازی‌ها جان سالم بدر برد.

نانسی ویک فرد نظامی اهل نیوزیلند بود. نانسی ویک به عنوان جنگجویی بی‌رحم و میخواره‌ای قهار شهرت داشت. توانایی گریز نانسی باعث شد گشتاپو لقب موش سفید را به او بدهند.

ایرنا سندلروا یک مددکار اجتماعی اهل لهستان و یک کاتولیک بود که در سازمان زیرزمینی لهستانی و مقاومت زگوتا (Żegota) در ورشو تحت اشغال آلمان نازی در جنگ جهانی دوم خدمت می‌کرد. ایرنا سندلر با کمک برخی از اعضای دیگر زگوتا جان ۲۵۰۰ کودک یهودی را از راه انتقال قاچاقی آن‌ها به خارج از محله یهودی‌نشین ورشو نجات داد. او آن‌ها را با ارائه مدارک جعلی، و پناه دادن در خانه‌های فردی و گروهی در خارج از محله یهودی‌نشین از دسترس نیروهای آلمانی نجات داد.

جنگ سرد

الزا تریوله نویسنده اهل امپراتوری روسیه بود. او از مبارزان نهضت مقاومت فرانسه بود و برندهٔ جوایزی همچون جایزه گنکور شده‌است. او همچنین با اسم مستعار لوران دانیل نیز شناخته می‌شود. او همسر لویی آراگون، شاعر سورئالیست اهل فرانسه بود.

در سال 1952 الیزابت دوم با درگذشت پدرش در فوریه ۱۹۵۲ رئیس اتحادیه کشورهای همسود و ملکه سلطنتی هفت کشور مستقل مشترک‌المنافع شد: بریتانیا، کانادا، استرالیا، نیوزیلند، آفریقای جنوبی، پاکستان و سیلان. در دوره فرمانروایی او به عنوان یک ملکه مشروطه، تغییرات سیاسی عمده‌ای به وقوع پیوسته‌اند، از جمله تفویض قدرت به دولت‌های محلی در بریتانیا، انتقال حاکمیت ملی کانادا به این کشور از بریتانیا، و استعمارزدایی از آفریقا.

ژوزفین بیکر رقاص، خواننده، و بازیگر زادهٔ ایالات متحده آمریکا بود. وی بین سال‌های ۱۹۲۱ تا ۱۹۷۵ میلادی فعالیت می‌کرد. بیکر در سال ۱۹۳۷ شهروند فرانسه گردید. او همچنین یک فعال جنبش حقوق مدنی آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار بود. از فیلم‌هایی که وی در آن نقش داشته‌است، می‌توان به زلیگ اشاره کرد.

ادیت پیاف خوانندهٔ کاباره‌ای و شانتوز برجستهٔ تاریخِ موسیقی فرانسه و از چهره‌های شاخص این کشور در دهه‌های ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ بود. دو ترانهٔ «زندگی به‌رنگ صورتی» و «حسرت هیچ چیز را نمی‌خورم» او دارای شهرت جهانی است.

صبیحه گوکچن خلبان زن اهل ترکیه و دخترخوانده آتاتُرک بود. بنابر اطلاعات دانشگاه هوایی (وابسته به نیروی هوایی ایالات متحده)، صبیحه گوکچن در سن ۲۳ سالگی اولین خلبان زن هواپیماهای جنگنده در سرتاسر جهان است. او یکی از هشت کودکی بود که مصطفی کمال آتاترک آن‌ها را به فرزندخواندگی پذیرفته بود. فرودگاه بین‌المللی صبیحه گوکچن در استانبول به یاد او نامگذاری شده‌است.

آنا آخماتووا کی از مهترین شاعران روسیه در سده بیستم محسوب می‌شود و نامش در فهرست نهایی نامزدانِ جایزه نوبل ادبیات در سال ۱۹۶۵ قرار گرفت. او یکی از بنیان‌گذاران مکتب شعری آکمه‌ایسم بوده‌است. بن‌مایه‌های اشعار وی را گذر زمان، خاطرات و یادبودهای گذشته، سرنوشت زن هنرمند و دشواری‌ها و تلخی‌های زیستن و نوشتن در زیر سایه استالینیسم تشکیل می‌ داد. وی یکی از زنان برجسته در شعر بود که در زمان جنگ سرد درخشید.

زنان در جمهوری اسلامی

در حال حاضر اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ایران رجال را واجد شرایط برای مقام‌های بلند دولتی می‌داند و مراد از آن را فقط مردان تفسیر می‌کنند، و نظام عدالت ایران شهادت زن را برابر نصف شهادت یک مرد می‌داند. برخی روحانیون حضور یک زن به عنوان ورزشکار جلودار تیم ملی المپیک ایران در مراسم افتتاحیه المپیک ۲۰۰۸ پکن را مورد انتقاد قرار داده‌اند. یوسف صانعی با قوانینی همچون قانون حمایت از خانواده ۱۳۹۱ که برخی آن را زن‌ستیز نامیده‌اند، به مخالفت برخاست.

زنان در جمهوری اسلامی فاقد حقوق اجتماعی هستند. برای مثال خوانندگی، انتخاب در پوشش، حضور زنان در ورزشگاه‌ها و...

اتو کردن پستان

اتو کردن پستان بیشتر در کشور کامرون برای کاهش جذابیت جنسی دختران کمتر در معرض تجاوز و ازدواج زودهنگام قرار بگیرند، انجام می‌شود.

آلت دوزی

آلت‌دوزی توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان برداشتن لبه کوچک و لبه بزرگ و بخیه زدن فرج تعریف شده است. هم‌اکنون این کار بیش‌تر در شمال شرقی آفریقا، به ویژه جیبوتی، اریتره، اتیوپی، سومالی و سودان صورت می‌پذیرد. در زمان ازدواج، آلت زنی که این عمل بر روی وی انجام گرفته، توسط کیر شوهر یا توسط چاقو باز می‌شود و در زمان زاییدن نیز سوارخ را عمیق‌تر می‌کنند و پس از آن دوباره آن را می‌بندند که به آن «آلت‌دوزی دوباره» نیز می‌گویند. این عمل سبب دردهای شدید مزمن، اختلالات ادراری، عدم باروری، دشواری زایش، فیستول زایمانی و خونریزی منجر به مرگ می‌شود.

جنگ بوسنی

در طول جنگ بوسنی، نیروهای صرب استراتژی سواستفاده جنسی از هزاران زن و دختر مسلمان در جنگ (تجاوز جنسی در جنگ) بوسنیایی را در پیش گرفتند. اطلاع دقیقی از تعداد قربانیان تجاوز سیستماتیک صرب‌ها در دست نیست اما تخمین‌هایی در حدود ۲۰ تا ۵۰ هزار مورد موجودند. تجاوزهای دسته‌جمعی بیشتر در شرق بوسنی و سارایوو صورت گرفتند. تعداد زیادی از درجه‌داران و سربازان صرب بعدها در دادگاه به انجام جنایت جنگی متهم گشتند.

آموزشگاه خیاطی سوزن‌طلا

آموزشگاه خیاطی سوزن‌طلا یک مدرسهٔ دخترانهٔ زیرزمینی و پنهان در هرات و دروران حاکمیت طالبان بود. بر اساس تفسیر صریح طالبانی از شریعت، زنان و دختران اجازه تحصیل و کسب علم را ندارند. این شهر بدلیل فرهنگی بودن و حضور شیعیان در آن، تحت شدیدترین کنترل‌های عقیدتی طالبان قرار داشت.

در سده بیست و یکم

آیلین وورنوس یک قاتل زنجیره‌ای اهل ایالات متحده آمریکا بود. او در سال ۲۰۰۲ میلادی به جرم کشتن حداقل ۷ مرد در اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی اعدام شد. وی یکی از چهره های ترسناک میان جامعه زنان است.

ممنوعیت روبنده

روبنده در ابتدای سده بیست و یکم توسط بیشتر کشورهای اروپایی منع و محدود شد. همچنین گزارش‌های تخلفات سرقت از مغازه ها با جاسازی اجناس زیر چادرها، به این محدودیت ها افزود.

روز ملی چاک سینه

روز ملی چاک سینه رویدادی سالانه است که در آن زنان با پوشیدن لباس‌هایی یقه باز چاک سینه خود را نمایان می‌کنند . این روز نخستین بار در آوریل ۲۰۰۲ در آفریقای جنوبی برگزار شد. یکی از هدف‌های این روز تشویق بانوان به نشان دادن چاک سینه‌شان و زیبایی‌های این بخش بدنشان است. همچنین بخشی از پول جمع شده در این روز صرف پژوهش‌هایی در ارتباط با درمان سرطان سینه می‌شود.

‌‎‏بریدن آلت زنانه

از سال ۲۰۰۳ به ابتکار کمیته بین آفریقایی مناسک سنتی تأثیرگذار بر سلامت زنان و کودکان و با تصویب کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل روز ۶ فوریه هرسال به عنوان روز بین‌المللی عدم هرگونه مدارا با مثله کردن جنسی زنان نامگذاری شده‌است. به گفته مدیر بنیاد جمعیت سازمان ملل، تورایا احمد عبید، این بنیاد خواستار تعهد جدی‌تر دولت‌ها برای سرمایه‌گذاری و اجرای برنامه‌هایی جهت پیشگیری از این عمل است و تأیید می‌کند که بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیون زن در سراسر جهان، ناقص‌سازی جنسی شده‌اند و سه میلیون دختر هر ساله در معرض خطر آن قرار دارند.

آمینه تایلر

آمینه تایلر یک وبلاگ‌نویس، و دانش‌آموز اهل تونس است. وی یکی از اعضای خیزش فمن است که مارس ۲۰۱۳ تصویر از سینه‌های برهنهٔ خود در فیسبوک پخش کرد و روی آن نوشت «جسدم مال من است و شرف کسی نیست» (جسدی ملکی لیس شرف أحد). به دلیل اینکه این نوع کار در تونس سابقه نداشته است کار وی در تونس باعث ایجاد جنجال در میان مردم شد. اما این کار توسط گروه‌های لیبرال تونسی مورد حمایت قرار گرفت.

باند صورتی

در سال ۲۰۱۰ باند صورتی گروهی ۱۴۰ هزار نفری از زنان هندی بود که با بی‌عدالتی علیه زنان -از قبیل خشونت جنسی و جسمی، بی‌سوادی، ازدواج در سن پایین، زورگویی خانواده شوهر و نابرابری اجتماعی مبارزه کردند.

فرهنگ تجاوز

در سال ۲۰۱۱ در تورنتو، پس از اینکه یک افسر پلیس تورنتو برای پیشگیری از تجاوز جنسی‌ پیشنهاد کرد که زنان باید از پوشیدن لباس های نامناسب مانند سلیطه ها خودداری کنند. بعد از کانادا، تظاهرات متعاقبی در سر تا سر جهان در اعتراض به فرهنگ تجاوز رخ داد.

راهبه‌های انقلابی

راهبه‌های انقلابی گردانی متشکل از حدود ۴۰ الی ۴۰۰ محافظ معمر قذافی، رهبر سابق لیبی بود که همگی اعضای آن زن بودند. قذافی همه این محافظان را به نام دختر خود عایشه صدا می‌زده‌است. به دنبال جنگ داخلی لیبی و سقوط طرابلس به دست نیروهای هوادار شورای ملی انتقالی، یکی از محافظان ۱۹ ساله قذافی به نام «نسرین منصور الفرقانی» مدعی شد که قذافی و پسرانش به محافظان تجاوز جنسی می‌کرده‌اند. او همچنین گفته‌است که محافظان را مجبور می‌کرده‌اند تا معترضان را بکشند، و در غیر این صورت خودشان را می‌کشتند.

تجاوزات در دهلی

در طی تجاوز گروهی ۲۰۱۲ دهلی دختری ۲۳ ساله، سوار یک اتوبوس می‌شود و مورد حملهٔ ۶ مسافر مست و رانندهٔ اتوبوس قرار می‌گیرد. این ۶ مسافر که یکی از آنها یک پسر ۱۷ ساله بوده است ، همراه با رانندهٔ اتوبوس به مدت یک ساعت به این دختر جوان تجاوز می‌کنند و پسر همراه وی را کتک می‌زنند. سپس وی را همراه با پسری که همراهش بوده است با میلهٔ آهنی کتک می‌زنند و آنها را از اتوبوس به بیرون پرت می‌کنند.

ابتلا به سرطان تخمدان

در سال ۲۰۱۲، شمار ۲۳۹۰۰۰ زن در سطح جهان به سرطان تخمدان مبتلا شدند که ۱۵۲۰۰۰ مورد تلفات به همراه داشت. طبق این آمار، این بیماری به عنوان هفتمین-نوع رایج سرطان و-هشتمین عامل مرگ ناشی از سرطان در زنان شناخته شد. این بیماری نسبت به آفریقا و آسیا، در آمریکای شمالی و اروپا رایج تر است.

آزادی پستان

آزادی پستان یک کارزار تساوی‌طلبانه جنسیتی است که لینا اسکو پس از ساخت فیلم آزادی پستان در سال ۲۰۱۴ آن را آغاز نمود.[۱۰۶] این کارزار بر آن است که قانون می‌بایست آزادی و حمایت یک‌سانی برای زنان و مردان قائل باشد. این جنبش قصد دارد برابری جنسیتی را گسترش و با فتیش پستان و شیءانگاری جنسی مقابله کند. هدف این کارزار برابری نمایش عضو پستان مانند مردان و برداشتن سانسور اینترنتی است.

بیوه سفید

بیوه سفید فرزند یک سرباز ایرلندی است که در منطقه کانتی دان ایرلند زندگی می کرده است. او بوسیله اینترنت با جرمی لیندسی یک مسلمان افراطی جامیکایی تبار آشنا و پس از گرویدن به اسلام با وی ازدواج می‌کند. گمان می‌رود وی مغز متفکر عملیات تروریستی سال ۲۰۱۳ گروه الشباب (وابسته به القاعده) در یک مرکز خرید در نایروبی پایتخت کنیاست. در این حملهء ستیزه‌جویان الشباب به مرکز خرید «وستلند» در نایروبی، دست‌کم ۶۰ نفر ازجمله یک دیپلمات کانادایی و چند توریست غربی کشته و ۱۶۰ نفر زخمی شدند. رسانه‌های انگلیس به این دلیل به او بیوه سفید می‌گویند زیرا مبارزین چچنی که از حملات تروریستی برای اهداف خود استفاده می‌کردند به زنان چچنی که برای انتقام خون شوهران خود به عملیات انتحاری دست می زده‌اند و به آنها «بیوه سیاه» می‌گفتند. پلیس اینترپل به درخواست دولت کنیا برای دستگیری او هشدار قرمز (بالاترین هشدار انترپل) در ۱۹۰ کشور عضو اینترپل صادر کرده است.

زنان و ادیان

زن در یهودیت

برخی محققین، نقش زنان را در روایات تنخ یهودی کم‌رنگ دانسته‌اند؛ استانسون کتاب مقدس را کتابی سرتاسر مردانه دانست. البته در بین اسرائیلیان، شکلی از مادرسالاری وجود داشته‌است که نشان‌دهندهٔ موقعیت زن در خانواده‌های اسرائیلی است. ساره همسر ابراهیم، راحیل و لیه همسران یعقوب، صفورا همسر و میریام خواهر موسی، استر همسر خشایارشاه، مهم‌ترین زنان عهد عتیق هستند. بنا بر روایت تورات، زن از دندهٔ مرد آفریده شده‌است و در باغ عدن، حوا بود که آدم را به خوردن میوه ممنوعه اغوا کرد؛ و به جزای این گناه شوهرش تا ابد بر وی مستولی شد.

در بین اسباط یهود، تنها زنی که به داوری رسید، دبوره بوده‌است ؛ که بر اساس هاگادا و متون میدراش، به وی وحی نمی‌شده و در نتیجه، شأن پیامبری نداشته‌است. 

بر اساس هاگادا، تنها زنی که خدا با او سخن گفته، ساره بوده‌است. در عهد عتیق، تنها بخشی که به جای «پسران اسرائیل»، عبارت «دختران اسرائیل» به کار رفته‌است، موردی بوده‌است که اشعیا دختران صهیون را برای تکبر و خودآرایی سرزنش می‌کند.

در کنیسه ها، بخش مردان و زنان با پرده‌ای به نام مهیتزا جدا می‌شود.

هم‌چنین یهودیان ارتدوکس معتقدند که زنان باید لباس‌های کاملاً پوشیده به تن داشته باشند و در اماکن عمومی، جدا از مردان بنشینند یا بایستند.

ایزابلا یکم اورشلیم ملکه پادشاهی اورشلیم از سال ۱۱۹۰ میلادی تا زمان مرگش بود. وی دختر آمالریک یکم و ماریا کومنه بود. وی پس از مرگ سیبلا، ملکه اورشلیم به این مقام رسید و چهار بار با افرادی همچون هومفری چهارم، کنراد یکم، هنری دوم و آمالریک دوم ازدواج کرد. وی سرانجام در سال ۱۲۰۵ میلادی در عکا درگذشت تا دخترش ماریا جانشین وی شود.

زن در مسیحیت

نقش زنان در مسیحیت امروزه می‌تواند به میزان قابل توجهی متفاوت باشد. زیرا از زمان کلیسای عهد جدید در سده سوم تاکنون دگرگونی یافته است. این مسئله خصوصاً در ازدواج و در کسب مناصب رسمی روحانیت در برخی از فرقه‌های مسیحی، کلیساها و نهادهای کمک‌کننده کلیساها (Parachurch) صادق است. بسیاری از سمت‌های رهبری سازمان یافته برای زنان در کلیسا ممنوع بود، اما اکنون اکثر کلیساها دیدگاه برابری طلبانه‌ای نسبت به نقش زن و مرد در کلیسا دارند.

مریم مقدس

مریم مقدس یک زن یهودی از شهر ناصره بود که در عهد جدید و قرآن، او مادر عیسی معرفی شده‌است. به روایت مسلمانان دختر عمران، از نسل هارون و از طایفهٔ لاوی بود ، ولی به روایت مسیحیان وی از لاوی نبود بلکه نسبش به داوود پادشاه می‌رسید و از طایفه یهودا بود.

نام مادرش، حنا بود که خاله‌اش - در روایت‌های مسیحی دختر خاله - الیصابات، همسر زکریا بود. مریم در ناصره شهری در جلیل متولّد شد. به روایت قرآن در زمان تولّد مریم، پدرش عمران کشته شده بود. به روایت قرآن، همسر عمران، در هنگام بارداری، آنچه در رحم داشت، برای خدمت در بیت المقدّس نذر کرد. با این که فرزند عمران، دختر بود، او را در خدمتگزاری معبد آزاد گذاشتند. حنا او را مریم به معنی عبادت‌کننده نام نهاد. شوهر خاله‌اش زکریا توانست کاهنان را متقاعد کند تا مریم برای خدمتگزاری معبد سلیمان در اورشلیم ساکن شود.

در انجیل لوقا آیه ۱: ۲۶–۳۸ ولادت عیسی را چنین روایت می‌کند: و در ماه ششم جبرائیل فرشته از جانب خدا به بلدی از جلیل که ناصره نام داشت، فرستاده شد، نزد باکره‌ای نامزد مردی مسمی به یوسف نجار از خاندان داود و نام آن باکره مریم بود. پس فرشته نزد او داخل شده، گفت: «سلام بر تو ای نعمت رسیده، خداوند با توست و تو در میان زنان مبارک هستی.» چون او را دید، از سخن او مضطرب شده، متفکر شد که این چه نوع تحیت است. فرشته بدو گفت: «ای مریم ترسان مباش زیرا که نزد خدا نعمت یافته‌ای؛ و اینک حامله شده، پسری خواهی زایید و او را عیسی خواهی نامید. او بزرگ خواهد بود و به پسر اعلی مسمی شود، و خداوند خدا تخت پدرش داود را بدو عطا خواهد فرمود؛ و او بر خاندان یعقوب تا به ابد پادشاهی خواهد کرد و سلطنت او را نهایت نخواهد بود.» مریم به فرشته گفت: «این چگونه می‌شود و حال آنکه مردی را نشناخته‌ام؟» فرشته در جواب وی گفت: «روح‌القدس بر تو خواهد آمد و قوت اعلی بر تو سایه خواهد افکند، از آن جهت آن مولود مقدس، پسر خدا خوانده خواهد شد؛ و اینک الیصابات از خویشان تو نیز در پیری به پسری حامله شده و این ماه ششم است، مر او را که نازاد می‌خواندند؛ زیرا نزد خدا هیچ امری محال نیست.» مریم گفت: «اینک کنیز خداوندم. مرا برحسب سخن تو واقع شود.» پس فرشته از نزد او رفت.

مسیحیت تأثیرات قابل توجهی در ساسانیان نیز گذاشته است. کریستینای ایرانی که به نام یزدوی زاده شد، یک نجیب‌زادهٔ ساسانی و شهید مسیحی است. او از آیین زرتشتی خارج و به مسیحیت و کلیسای مشرق گروید. او به دلیل خودداری از ازدواج با یک نجیب‌زاده کشته شد و میان مسیحیان به عنوان یک شهید باکره مورد احترام قرار می‌گیرد. مطابق یک تذکره شهدای یونانی، او با ضربه‌های میله کشته شد. تاریخ دقیق مرگ او ناشناخته است اما احتمالاً در دوران حکومت خسرو انوشیروان (حکومت از ۵۳۱ تا ۵۷۹) بوده‌است.

زن در اسلام

موقعیتِ زنان در دین اسلام، مورد اختلافِ نظر بوده‌است. شریعت اسلام، تفاوت‌هایی برای حقوق، تکالیف، و نقش‌های زنان و مردان قائل شده‌است. اسلام، اختلاط بین زنان و مردان نامحرم را ممنوع کرده‌است. خلوت کردن زن و مرد بیگانه در اسلام، حرام است. در صدر اسلام خدیجه دختر خویلد مال‌التجاره‌ای را به محمد سپرد و آن دو پیش از آن که با یک‌دیگر ازدواج کنند، با هم مبادلات اقتصادی داشتند. البته جدایی جنسیتی در اسلام، به معنی نفی هرگونه رابطه اجتماعی زنان و مردان و حذف زنان از اجتماع نیست بلکه فقط زنان حق خوانندگی، رفتن به ورزشگاه‌ها و پوشش اختیاری را ندارند و باید مانند مردان از اصول اسلام پیروی کنند.

علی بن ابی‌طالب در نهج البلاغه ذکر کرده است: «فَاِنَّهُنَّ ضَعیفاتُ القُوی: زنان از نظر بدنی ضعیف اند.»

وصیعت نامه علی بن ابی طالب به فرزند خود: «از مشورت با زنان خودداری کن زیرا اندیشه ایشان ناتوان و اراده شان سست و ضعیف است و به وسیله پوشش، از دیدار نامحرمان چشم آنان را باز دار، زیرا سخت گیری حجاب برای ایشان نتیجه پایدار دارد و بیرون رفتن ایشان از خانه زیانش کمتر نیست از وارد کردن کسی که در مورد ایشان اطمینان نداری. اگر می توانی کاری کن که زنان، مردان دیگر را نشناسند و زن را بر آنچه به او مربوط نیست مسلط مگردان، زیرا زن همچون گیاهی است خوش بو، نه انسانی قهرمان و در بزرگداشت او از آنچه در حدّ او است تجاوز مکن. او را به طمع می نداز که واسطه دیگران شود و بپرهیز از غیرت ورزیدن نابجا که آن، درستکار را به نادرستی کشاند و پاکدامن را به بد گمانی می خواند.»

بی‌نظیر بوتو اولین نخست وزیر زن مسلمان در جهان بود که در دسامبر ۲۰۰۷ در پاکستان ترور شد.

چندهمسری و چندزنی در یهودیت و اسلام جایز شمرده شده‌ است؛ در حالی که در مسیحیت ممنوع است.

سهم ارث

از آنجا که کار کردن و حضور زنان در اسلام مطابق قوانین بیشتری نسبت به مردان است، زنان طبق قوانین در خصوص درصد سهم ارث نصف مردان هستند که اسلام با نسبت به موقعیت اجتماعی و اقتصادی بیشتر مرد در جامعه اسلامی آن را تصدیق می‌کند.

تفکیک جنسیتی

در اسلام، تنها بودن زن و مردی که خویشاوندی نزدیک با هم ندارند (محرم هم شناخته نمی‌شوند)، ممنوع است؛ اما ارتباط زن و مرد مطلقاً ممنوع نشده است. در قرآن، سخن گفتن موسی با دختران شعیب و سلیمان با بلقیس ملکه سبا ؛ نمونه‌هایی از این ارتباط به شمار می‌رود. در سنت، نیز نمونه‌هایی از ارتباط زن و مرد دیده می‌شود؛ خدیجه دختر خویلد پیش از ازدواج با محمد، مال‌التجاره‌ای را در اختیار او قرار داد و او را برای یک سفر تجاری به شام فرستاد. با این حال در قرآن و حدیث، شواهدی از جدایی جنسیتی موجود است؛ قرآن و سنت محدودیت‌هایی را برای ارتباط زنان و مردان در نظر گرفته‌اند. از جمله این محدودیت‌ها، حجاب برای زنان است؛ که برخی آن را پوشانیدن تمام بدن زن و برخی آن را پوشانیدن بدن زن به جز چهره و کف دست دانسته‌اند[ارتباط؟ – بحث]. همچنین نظر به نامحرم، در برخی روایت‌ها زنای چشم نامیده شده‌است.

دیه

مسلمانان معتقد هستند که تمامى احکام اسلام بر پایه مصالح و مفاسد خاصى استوار است. براى هر حکمى، حکمتى است و در جعل هر قانونى، مصلحتى موجود است. دیه زن مالی است که در عوض لطمه بدنی به زن، به او یا ورثه‌اش پرداخت می‌شود. بیشتر فقیهان مسلمان و همچنین قانون مجازات اسلامی، دیه زن را تا یک سوم مبلغ دیه کامل با دیه مرد برابر دانسته و پس از آن، نصف دیه مرد قرار داده است؛ ولی تعدادی از فقیهان شیعه دیه زن و مرد را برابر دانسته‌اند.

فقیهان دلیل این نابرابری را تفاوت ارزش مادی زن و مرد ندانسته و آن را به تفاوت‌های اقتصادی و نه انسانی مرتبط دانسته‌اند. عده‌ای نیز معتقدند نصف بودن دیه زن نسبت به مرد، در احکام دیگر نظیر تکفل وی توسط مرد جبران شده است.

البته لازم به ذکر است دیه برای زن فقط در اسلام مطرح بوده و در ادیان دیگر زن چنین حقی نداشت .