نظريه فرايند مخالف در ديدن رنگها توماس یانگ
بر طبق نظريه توماس يانگ، فيزيکدان انگليسي، که در سال 1802 ارائه شد، با استفاده از سه رنگ قرمز، سبز و آبي ميتوان تمام رنگهاي طيف رنگي را توليد کرد. با وجودي که اين نظريه برخي از فرايندهاي درگير در ديدن رنگها را روشن ميسازد امّا تمام جنبههاي آن را توضيح نميدهد.
نظريه فرايند مخالف در ديدن رنگها در سال 1870 توسط ايوالد هرينگ ارائه شد. هرينگ خاطر نشان ساخت که برخي ترکيبات رنگها وجود دارد که ما هرگز آنها را نميبينيم، مثل سبز مايل به قرمز يا آبي مايل به زرد. نظريه فرايند مخالف ميگويد که ادراک رنگ توسط فعاليت دو سيستم مخالف کنترل ميشود: يک سازوکار آبي- زرد و يک سازوکار قرمز-سبز.
شما ميتوانيد با مشاهده اثر «ردّ تصاوير»، نمايش طرز کار اين سيستمهاي مخالف را براي خود به وجود آوريد:
- يک مربع کوچک از کاغذ سفيد را برداريد و آن را در مرکز يک مربع قرمز رنگ بزرگتر قرار دهيد.
- به مرکز مربع سفيدرنگ براي حدوداً 30 ثانيه خيره شويد و سپس بلافاصله به يک کاغذ مسطح سفيد رنگ نگاه کنيد و چشمک بزنيد تا «ردّ تصوير» را ببينيد.
- «ردّ تصوير» چه رنگي دارد؟ شما ميتوانيد همين آزمايش را با استفاده از رنگهاي سبز، زرد و آبي تکرار کنيد.
فرايند مخالف چگونه عمل ميکند؟
فرايند مخالف از طريق فرايندي از واکنشهاي محرّک و باز دارنده عمل ميکند. براي مثال، رنگ زرد واکنش مثبت (محرّک) و رنگ سبز واکنش منفي (بازدارنده) ايجاد ميکند. اين واکنشها توسط نورونهاي مخالف کنترل ميشوند. نورونهاي مخالف، نورونهايي هستند که نسبت به بعضي طول موجها واکنش محرّک و نسبت به طول موجهايي که در بخش مخالف طيف قرار دارند واکنش بازدارنده دارند. طبق نظريه هرينگ، رنگ زرد نيز يک رنگ اصلي شمرده ميشود. به عقيده او سه نوع گيرنده وجود دارد: يک گيرنده که به درجات مختلف درخشندگي پاسخ ميدهد، و دو گيرنده رنگ يکي به عنوان مبناي ادراک قرمز- سبز و ديگري به عنوان مبناي ادراک آبي-زرد.
هر آنچه از روانشناسی می خواهید را در این وبلاگ بجویید .