نظریه تربیت جنسی گوردون و شرودر
اهمیت تربیت جنسی
تعلیم و تربیت جنسی به کودکان نگاه درست میدهد، پیامهای گیجکننده جنسی را برای آنها مفهوم میکند و به آنها کمک میکند رفتار جنسی خود را بپذیرند. (شرودر،گوردن, 1995)
بنابراین بهتر است آن را فرایندی بدانیم که یک عمر طول میکشد. کودکان از زمانی با میل جنسی و مسائل جنسی آشنا میشوند که والدین، در قالب مراقبت از آنها (مثلاً در قالب شیر دادن با پستان، عوض کردن پوشک، حمام کردن و رفتار مشابه)، احساس خود درباره اندامهای بدن را بروز میدهند. وقتی طفل اکتشاف جنسی خود را شروع میکند، پدر و مادر با واکنشهای خود، پیامهای مثبت و منفی مشخصی در مورد اکتشاف کودک به او میدهند. این ارتباط غیرکلامیآغازین، ارزشها و نگرشهای جنسی کودک را بعداً تأثیر مهمیبر رفتار او میگذارند، رقم میزند. (شرودر،گوردن, 1995)
کودکان معمولاً سر حرف در مورد مسائل جنسی را باز نمیکنند. به همین دلیل پدر مادرها باید از رفتار کودکان بفهمند که (آماده) دریافت اطلاعات جنسی هستند یا خیر. جواب دادن به سوالات کودکان و واکنش نشان دادن به رفتارهای جنسی آنها به نحو مقتضی و بدون قضاوت، میل کودکان به کنجکاوی جنسی را ارضاء کرده و نیاز آنها به آزمایشگری جنسی را کم میکند (گوردون و اشنایدر،۱۹۸۹).
رایان (2000،b1997) میگوید، تمام رفتارهای جنسی کودکان، بهویژه رفتارهای ظاهراً انحرافی کودکان، پاسخ بزرگسالان را میطلبند. چون کودکان چشم به راهنمایی بزرگسالان دوختهاند، پاسخ بزرگسالان به رفتارهای جنسی کودکان ازنظر کودکان حکم تائید و پذیرش را به خود میگیرد. رایان در تشریح اهداف تعلیم و تربیت جنسی کودکان میگوید، باید به کودکان یاد بدهیم:
- مسائل مربوط به تربیت جنسی خود را راحت بیان کنند.
- نیازهای دیگران را تشخیص بدهند و به آنها همدلانه پاسخ بدهند.
- مسئولیت رفتار خود را بپذیرند.
راه تحقق این اهداف نیز توصیف رفتارهای کودکان بدون قضاوت گری و بیان تأثیر رفتارهای کودک بر احساسات دیگران و تشویق کودکان به کنترل رفتارشان در آینده است. (شرودر،گوردن, 1995)
اطلاعاتی که باید والدین در هر مقطع سنی به فرزندان خود بدهند.
1- تولد تا ۲ سالگی
اندامها و کارکرد آنها:
استفاده از نام درست اندامها ازجمله استفاده از نام درست اندام تناسلی زن و مرد، در مواقعی که کودک آنها را لمس کرده یا به آنها اشاره میکند. بیان ساده کار اندامهای بدن. فرصت دادن به کودک برای آنکه قسمتهای مختلف بدن خود را کشف کنند.
هویت جنسی:
آشنایی با جنسیت و مفهوم آن در بدو تولد که پدر و مادر برای پسرها لباس آبی و برای دخترها لباس صورتی میخرند شروع میشود. پدر مادرها با انتخاب اسباببازیهای خاص، لباسها، کارها و رفتارها، به فرزندان خود در مورد جنسیت خط میدهند. افکار قالبی جنسی در فرهنگ ما خیلی رایجاند در حالی که در مورد جنسیت باید انعطاف داشته باشیم. ایرادی ندارد پسرها عروسک بازی کنند و دخترها کامیون بازی آموزش با خصوصیات پسر و دختر شروع میشود.
پیشگیری از سوءاستفاده جنسی:
قبل از آنکه کودکان بتوانند از خودشان در برابر سوءاستفاده جنسی حفاظت کند باید با اندامهای خود و کار با آنها آشنا شوند. بهترین راه پیشگیری در این سن است.
2- ۳ تا ۵ سالگی
اندامها و کار آنها:
ادامه دادن استفاده از نام درست اندامها، آموزش کار با اندام تناسلی، مثلاً آموزش دادن این نکته که اندام تناسلی در دفع و تولیدمثل دخالت دارد. این مقطع سنی برای مطرح کردن موضوع مقاربت مناسب است چون کودکان درباره حاملگی کنجکاو شده و معمولاً صاحب خواهر برادر میشوند.
هویت جنسی:
حرف زدن در مورد تفاوتهای بدنی پسر و دختر. تقویت این فکر که هر کودکی در نوع خودش موجود بیهمتایی است و خصوصیات بیهمتایی مثل دختر بودن و پسر بودن دارد.
پیشگیری از سوءاستفاده جنسی:
اندامهای تناسلی، اندامهای کاملاً خصوصی هستند و هیچکس جز بهمنظور رسیدگی بهداشتی حق ندارد به آنها دست بزند. کودک هم نباید اندامهای خصوصی دیگران را لمس کند. این نکته هم در مورد غریبهها صادق است هم در مورد آشنایان و بستگان. والدین باید به فرزند خود یاد بدهند که اگر کسی خواست چنین کاری بکند از او دور شوند و دیگران را در جریان بگذارند. کودک باید بداند که نباید تحت هیچ شرایطی با غریبههای جایی برود.
رفتار جنسی:
اگرکودک در این سن با کودک دیگری بازی جنسی انجام داد، واکنش شدیدی نشان ندهید این بازی را یک فرصت آموزشی بدانید. باید به کودکان آموزش داد که فروکردن اشیا در منافذ بدن ضرر دارد و این کار را تکرار نکند. کودک باید یاد بگیرد که استمناء/استشهاء یک رفتار خصوصی است. پدر و مادر باید درست و نادرست را به کودک گوشزد کنند.
3- ۶ تا ۱۲ سالگی
اندامها و کارکرد آنها:
کودکان در این مقطع سنی باید وظایف جنسی، تولیدمثلی و دفعی اندامهای بدن را ازجمله عمل مقاربت را بهطور کامل بفهمند. پدر و مادرها باید تغییراتی که بلوغ در هر دو جنس ایجاد میکند، ازجمله قاعدگی و انزال در خواب را برای فرزندان توضیح دهند.
هویت جنسی:
هویت جنسی در این سن، انعطافپذیری است. پدر و مادر باید بدون در نظر گرفتن افکار جنسی قالبی، پسر و دختر را تشویق کنند دنبال علائق فردی خود بروند.
پیشگیری از سوءاستفاده جنسی:
والدین باید برداشتهای کودک از آدم سوءاستفاده گر را بررسی کرده و برداشتهای اشتباه او را اصلاح کنند و ببینند کودکشان در چه وضعیتهایی قرار میگیرد؛ برای مثال آیا همسالانش او را مورد آزار و اذیت جنسی قرار میدهند. بچهها باید مهارت جسارت در موقعیت اجتماعی مشکلساز را تمرین کنند.
رفتار جنسی:
والدین به کودکان آموزش دهند که در موقعیتهایی که میتواند به ارتباط جنسی ختم شود چطور تصمیمگیری کنند آنها باید در مورد جلوگیری از حاملگی و بیماری مقاربتی به فرزند خود اطلاعات بدهند.
4- ۱۳ تا ۱۸ سالگی
هویت جنسی:
اگرچه پسرها و دخترها عمدتاً رفتارهای مشابهی دارند ولی پدر مادر باید برای فرزندان خود این موضوع را جا بیندازند که مرد و زن بودن، جنبههای اختصاصی و غیرمشترک دارند. مردها نگاه جنسیتری به امور اجتماعی دارند و گاهی از نشانههای خنثی (مثلاً نوع لباس و مهربانی) تعابیر جنسی دارند.
پیشگیری از سوءاستفاده جنسی:
والدین باید به نوجوانان بیاموزند از حضور در موقعیتهای خطرناک (مثل شبها تنها بیرون بودن) اجتناب ورزند. والدین باید با فرزندانشان در مورد قرار گذاشتن و مورد تجاوز قرار گرفتن از طرف آشنایان یا سر قرار و ارتباط این دو با مصرف الکل و مواد مخدر صحبت کنند؛ و هر وقت مشکل پیدا کردند، خودشان را بلافاصله به او خواهند رساند. فرزندانتان را کلاس دفاع شخصی بفرستید.
رفتار جنسی:
والدین باید نظرات و باورهای ارزشی خود در مورد ارتباط جنسی قبل ازدواج را با فرزندانشان در میان بگذارند. آنها باید شرایطی فراهم آوردند تا فرزندانشان در صورت لزوم به وسایل جلوگیری از بارداری دسترسی داشته باشند.
والدین باید بپذیرند که فرزند نوجوان آنها حریم خصوصی میخواهد. همچنین باید قواعد خود را در مورد قرار گذاشتن و ساعات ورود و خروج مشخص کنند.
مطالعات مرتبط
دریافت اطلاعات جنسی با تعویق رفتارهای جنسی نوجوانان و انجام رفتارهای جنسی مسئولانهتر در وقت مقتضی، رابطه دارد (کولی و چیس-لنزدیل،۱۹۹۸، به نقل از (شرودر،گوردن, 1995))
هر آنچه از روانشناسی می خواهید را در این وبلاگ بجویید .