روانشناسی هاشملو

هازان و شیور ( 1994 - 1987 ) با بررسی نظریه دلبستگی بزرگسالان نشان دادند که سبک های دلبستگی در طول عمر تداوم می یابند و موضوع دلبستگی افزون بر مادر ، بزرگسال ، همسر و دوست را در بر می گیرد .

بنابر این وجود سبک های دلبستگی متفاوت در بزرگسالی مشابه تفاوت های فردی سبک های دلبستگی در دوران کودکی است و دلبستگی از گهواره تا گور تداوم دارد .

شیور و هازان ( 1988 ) معتقدند روابط بزرگسال بر مبنای سبک دلبستگی مادر - کودک از لحاظ ابعاد شناختی ، هیجانی و رفتاری شکل می گیرد و عشق بزرگسالی را می توان به منزله مرحله ای از دلبستگی به حساب آورد .

مطالعات کرک پاتریک و هازان ( 1994 ) نشان داد که 70 درصد افراد پس از چهار سال همان سبک دلبستگی قبلی را گزارش می دهند .

در واقع الگوی هازان و شیور که توصیف در سه طبقه دارد و مبتنی بر طبقات موقعیت ناآشنای اینسورث می باشد . تحلیل عامل سه عبارت مقیاس هازان وشیور را در دو بعد اصلی نشان می داد، راحتی با نزدیکی و اضطراب در روابط . راحتی با نزدیکی یک بعد دو قطبی است، با ایمنی در یک قطب آن، اجتناب در دیگر سوء . اما اضطراب در روابط مربوط به دلبستگی های دوسوگرا می باشد (بینگ و هال ، 1999؛ به نقل از بطلائی، 1387).

هازان وشیور(1987) اظهار داشتند سبک های دلبستگی بزرگسالان به طرز قابل توجهی با فاکتورهای نگرش، شخصیت و هیجان در بزرگسالی مرتبط می باشد. بنابراین آنها براساس ارزیابی روش (موقعیت ناآشنا) اینسورث، به توصیف سه سبک دلبستگی بزرگسال به صورت مناسباتی از روابط بزرگسالان پرداختند .

فینی، نولر و هان راهان (1994؛ به نقل از بطلانی، 1387) نیز اضطراب در روابط و ناراحتی با نزدیکی (راحتی با نزدیکی) را مشخص نمودند که بعداً با عناوین اضطراب (نیاز برای تأیید، دل مشغولی با روابط، ترس از تنها ماندن) و اجتناب (ناراحتی با صمیمیت و نزدیکی) نامیده شدند.

کاسیدي و شیور (2008) در توجیه رابطه سبک دلبستگی و سلامت روان اشاره می کنند که پیامد فرآیند دلبستگی ایمن ، ایجاد احساس ایمنی و در فرد است و پیامد دلبستگی ناایمن ، ایجاد ترس و وحشت در فرد است.

هزن و شیور (1987و 1988)، به بررسی سبک دلبستگی بزرگسالان و عشق پرداختند.آنان سه سبک دلبستگی آینورث را بکار بردند و عنوان کردند که:افراد دارای سبک دلبستگی ایمن در نزدیکی و صمیمیت راحت هستند و قادر به اعتماد کردن و وابسته بودن به دیگر افراد هستند.در سبک اجتنابگر تجربه  عدم راحتی با نزدیکی و مشکل در وابستگی به دیگران مشاهده می شود.در سبک دوسوگرا سطوح افراطی نزدیکی و ترس از تنها ماندن و مورد عشق واقع نشدن را نشان می دهد.آنان با استفاده از 2 مقیاس به برسی پرداختند.1-مقیاسی برای سبک دلبستگی، فهرست توصیفی ساده ای را در مورد روابط کودکی با والدین و روابط والدین با هم را شامل می شود، 2-پرسش نامه ی عشق که شامل عقاید درباره ی عشق رمانتیک می شد. براساس نتایج بدست آمده از افراد 14 تا 82 سبک های دلبستگی با این ویژگی ها توصیف شد:

افراد ایمن: تجارب عشقی شان را شاد، دوستانه، همراه با اعتماد، پذیرش شریک بدون توجه به اشتباهاتش توصیف می کردند.

افراد اجتنابگر: بطور معمولی از صمیمیت، افراط و تفریط های هیجانی و حسادت می ترسیدند، آنها معتقد بودند که برای شاد بودن نیازی به عشق نیست.

افراد دوسوگرا : وسواسی اند، تمایل به دو جانبه بودن، هیجان های زیاد و کم داشتند، جذابیت جنسی افراطی و حسادت آنان را نگران می کرد، آنان نگران بودند که شریکشان واقعاً آنها را دوست نداشته باشد یا شاید آنها را ترک کند. پاتریک و هزن(1994)، وضعیت قبلی را تکرار کردند بر این اساس 70 درصد پاسخ گوها همان دلبستگی قبلی را انتخاب کردند که 4 سال قبل انتخاب کرده بودند.

سبک های دلبستگی هازن و شیور 1987

1- سبک دلبستگی ایمن (secure attachment style)

در یک بزرگسال:

1- پایدار بودن روابط پایدار و قابل اعتماد
2_خود باوری
3_سهولت در بــه اشتراک گذاشتن احساسات با اطرافیان
4_جستجوی حمایت اجتماعی

دریک کودک:

1- قابلیت جدا شدن از والد
2- کسب آرامش از والدین بــه هنگام ترس
3- هیجانات مثبت بــه هنگام بازگشت والدین
4- ترجیح دادن والدین بر بیگانگان

کودکانی که دلبـسـتگی مطمئن دارند، بــه هنگام  جدا شدن از پرستار یا مراقب، چندان احساس ناراحتی نمی‌کنند. این کودکان بــه هنگام ترس، برای کسب آرامش و آسایش بــه والدین یا پرستار روی می‌آورند.

این کودکان هرگونه تماسی که از سوی والد برقرار شود را با آغوش باز می‌پذیرند و با رفتار مثبت بــه آن واکنش نشان می‌دهند. این کودکان با وجودی که از غیبت والدین خیلی احساس ناراحتی نمی‌کنند اما آن‌ها را بــه وضوح بر بیگانگان ترجیح می‌دهند.

والدین این کودکان معمولاً تمایل بیشتری برای بازی با کودکانشان دارند. بــه علاوه، این والدین بــه سرعت بــه نیازهای کودکانشان واکنش نشان می‌دهند و بــه طور کلّی نسبت بــه والدین کودکانی که دلبـسـتگی نامطمئن دارند، بــه فرزندانشان پاسخگوترند.

در بزرگسالان، کسانی که دلبـسـتگی مطمئن دارند معمولاً بــه دنبال روابط قابل اعتمادتر و پایدارتری هستند. سایر ویژگی‌های کلیدی دلبـسـتگی مطمئن در بزرگسالان شامل خودباوری زیاد، لذت بردن از روابط صمیمانه، جستجوی حمایت اجتماعی و توانایی در بــه اشتراک گذاشتن احساسات با دیگران اســت.

افراد دارای سبک دلبستگی ایمن، دارای روابط صمیمی بادیگران هستند. به در دسترس بودن دیگران هنگام روابط با آنها و هم به هنگام موقعیت های اضطراب آور خارجی اطمینان دارند. این افراد همچنین از روابط دوران بزرگسالی خود رضایت داشته و شیوه های مختلفی برای برخورد با تعارض های زندگی دارند، کمتر گوش به زنگ هستند و ترس کمتری نسبت به ترک شدن از طرف اطرافیان دارند و تلاش می کنند خواص دلبستگی ایمن خود را با سلامت جسمانی خود ربط دهند. بزرگسالان ایمن نسبت به سایرین راحت تر و بهتر می توانند با دیگران صمیمی شوند، درحالی که به آنها وابسته اند یا آنها به وی وابسته اند احساس آرامش می کنند. آنها غالباً درمورد اینکه ترک شوند یا اینکه شخصی  با آنها صمیمی شود نگران نیستند. آنها قادرند به دیگران اعتماد کنند و خود را دوست داشتنی و با ارزش می دانند. هم چنین بزرگسالان ایمن از اعتماد به نفس، مهارتهای اجتماعی و توانایی برقراری روابط عاطفی و صمیمی نسبتاً پایدار و رضایت بخش برخوردارند (هازان و شیور، 1987).

بزرگسالان با سبک دلبستگی ایمن تمایل دارند تا روابط رمانتیک شان را به صورت شاد و مورد اعتماد توصیف کنند، آنها قادرند به آسانی  به دیگران نزدیک شوند و به حمایت از شریک زندگی شان تمایل دارند. پژوهش هازان و شیور(1987) نشان داد که حدود 56% از بزرگسالان در طبقه دلبستگی ایمن قرار می گیرند. افراد با سبک دلبستگی ایمن گرایش دارند تا تجارب
رابطه شان را بیشتر به صورت مثبت توصیف کنند و به ادامه روابط شان بیشتر از افراد مضطرب / دوسوگرا تمایل دارند (کارداکتز، 2009).

تحقیقات نشان می‌دهد زنانی که دارای سبک دلبـسـتگی مطمئن هستند، احساسات مثبت‌تری درباره روابط عاطفی و عاشقانه خود دارند.

2- سبک دلبستگی ناایمن اجتنابی (avoidant insecure attachment style)

بــه عنوان بزرگسال:
1_مشکل در برقراری رابطه صمیمانه
2_کم علاقگی بــه روابط اجتماعی و عاشقانه
3_ناتوانی یا عدم تمایل در بروز احساسات

بــه عنوان کودک:

1- احتمال دوری گزیدن از والدین
2- در جستجوی ارتباط با والدین و کسب آرامش از آن‌ها نیستند
3- ترجیح ندادن یا ترجیح دادن کم بین والدین و بیگانگان

کودکانی که سبک دلبـسـتگی اجتنابی دارند از  والدین و پرستاران دوری می‌کنند. این اجتناب غالباً پس از یک دوره غیبت ابراز می‌شود.

این کودکان ممکن اســت توجه والدین را رد نکنند امّا نه در جستجوی جلب توجه آن‌ها بر می‌آیند و نه کسب آرامش و آسایش از ارتباط با آن‌ها می‌کنند. این کودکان بین والدین خود و یک فرد کاملاً غریبــه ترجیحی قایل نمی‌شوند.

در بزرگسالان، کسانی که دلبـسـتگی اجتنابی دارند، در برقراری روابط نزدیک و صمیمانه مشکل دارند. این افراد سرمایه‌گذاری عاطفی چندانی در برقراری روابط با دیگران نمی‌کنند و در صورت خاتمه یافتن یک رابطه نیز زیاد ناراحت نمی‌شوند.

آن‌ها معمولاً با بــهانه‌هایی (مثل درگیری‌های کاری) از برقراری روابط نزدیک اجتناب می‌کنند. پژوهش‌ها همچنین نشان داده‌اند که بزرگسالانی با سبک دلبـسـتگی اجتنابی، بیشتر پذیرای روابط جنسی اتفاقی و تصادفی هستند‌.

دلبستگی اجتنابی با الگو فعال سازی دیگران در روابط مرتبط است. افراد دارای این سبک آسیب پذیری را انکار می کنند و ادعا می کنند که نیازی به روابط نزدیک ندارند و تمایل  به ترس از صمیمیت دارند (ویدرمن و آلگیر، 1996). بزرگسالان دارای سبک دلبستگی اجتنابی تمایل دارند که از صمیمیت و فراز و فرودهای هیجانی بیمناک باشند، اعتماد کردن به دیگران را مشکل
می یابند و از زیادی نزدیک شدن به دیگران نگرانند. بزرگسالان اجتنابی حدود25% از  جمعیت را تشکیل می دهند (هازان وشیور، 1987).

دیگر ویژگی‌های متداول این افراد عبارت اســت از ناکامی در پشتیبانی از دوستان و نزدیکان در خلال لحظات پر اســترس و نیز ناتوانی در بــه اشتراک گذاشتن احساسات، افکار و هیجانات با دیگران.

3- سبک دلبستگی ناایمن دوسوگرای اضطرابی (Anxious ambivalent insecure attachment style)

بــه عنوان بزرگسال:
1_بی میلی نسبت بــه نزدیکی با دیگران
2_نگرانی از دوست داشته نشدن توسط دیگران
3_پریشانی و نگرانی زمان پایان یک رابطه

بــه عنوان کودک:

1- نگران از غریبــه‌ها
2- اندوهگین شدن بــه هنگام ترک والدین
3- ظاهراً با بازگشت والدین بــه آرامش دست نمی‌یابند

کودکانی با دلبـسـتگی دوسوگرا بــه شدّت نسبت بــه بیگانگان مشکوک هستند. این کودکان بــه هنگام جدا شدن از والد یا پرستار، ناراحتی زیادی نشان می‌دهند امّا با بازگشت آن‌ها نیز بــه نظر نمی‌رسد که آرامش یافته‌اند. در بعضی موارد، کودک ممکن اســت والدین را طرد کند و بــه سراغ آن‌ها نرود و یا بــه طور آشکار بــه آن‌ها پرخاش کند.

در بزرگسالان، کسانی که دلبـسـتگی دوسوگرا دارند غالباً تمایلی بــه نزدیک شدن با دیگران ندارند و نگرانند که طرف مقابلشان متقابلاً بــه احساسات آن‌ها پاسخ ندهد. این امر بــه قطع متوالی رابطه، غالباً بــه دلیل احساس سرد شدن رابطه و دوری، می‌انجامد.

بزرگسالان دارای سبک دلبستگی دوسوگرا با عدم تعادل در احساسات و تعارضات بیشتر مشخص می شوند (کولینز و همکاران، 2002).

دلبستگی اضطرابی با الگوهای فعال سازی خود در روابط مرتبط است. یعنی این افراد گرایش دارند که الگو ضعیفی از خودشان در روابط داشته باشند، هم چنین این افراد نگرانند که دوست داشته نشوند یا ترک گردند و در جستجوی اطمینان آفرینی مجدد و تجربه عاطفی منفی هستند (ویدرمن و آلگیر، 1996).

بزرگسالان با سبک اضطرابی/ دوسوگرا عشق را به صورت یک وسواس تعریف می کنند و گرایش دارند تا روابط رمانتیکی را تجربه کنند که به وسیله فراز و فرودهای هیجانی، حسادت بیش از حد و تمایل قوی برای پیوند هیجانی مشخص می‌گردد (هازان و شیور، 1987).

بزرگسالان اضطرابی/ دوسوگرا خواهان صمیمیت هستند و بیش از هرچیز دیگری از طرد می ترسند (پیتر ماناکو و بارت، 2000).

این افراد پس از خاتمه یافتن یک رابطه، بسیار احساس آشفتگی و پریشانی می‌کنند. کاسیدی و برلین آلگوی آسیب‌شناسانه دیگری را نیز در بزرگسالانی که سبک دلبـسـتگی دوسوگرا دارند توصیف کــرده‌اند، بدین ترتیب که این افراد بــه عنوان منبع امنیت بــه کودکان کم سن و سال وابـسـتگی پیدا می‌کنند.

پرسشنامه سبک­ های دلبستگی هازن و شیور (Hazen and Shaver attachment styles questionnaire) در سال 1987 توسط هازن و شیور (1987 ,Hazen & Shaver) طراحی شده و این فرم دارای 36 سوال می باشد (هازن و شیور، 1987). در ایران، فرم 15 سوالی پرسشنامه سبک­ های دلبستگی هازن و شیور (Hazen and Shaver attachment styles questionnaire) با استفاده از مواد پرسشنامه سبک های دلبستگی هازن و شیور ساخته شده و در دانشجویان دانشگاه تهران هنجاریابی شده است. پرسشنامه سبک­ های دلبستگی هازن و شیور (Hazen and Shaver attachment styles questionnaire) 15 سوالی، سه سبک دلبستگی اجتنابی، ایمن و دوسوگرای اضطرابی را می سنجد. برای سنجش متغیر دلبستگی، از پرسشنام سبک های دلبستگی هازن و شیور استفاده شد.