جیمز ای. بیرن ( James E. Birren ) متولد 4 آوریل 1918 در شیکاگو و متوفای 15 ژانویه 2016 در 97 سالگی ، معروف به جیم بیرن ( Jim Birren ) ، به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران حوزه علمی *پیری‌شناسی* شهرت دارد. او رئیس پیشین *انجمن پیرشناسی آمریکا* و نویسنده بیش از 250 مقاله علمی بود.

بیرن در 4 آوریل 1918 در شیکاگو متولد شد. در ابتدا، هدف وی از تحصیل ورود به رشته مهندسی بود؛ بنابراین، در کالج رایت جونیور ثبت‌نام کرد تا دروس فنی را فراگیرد. اما به دلیل پیامدهای اقتصادی ناشی از رکود بزرگ در ایالات متحده، دیدگاه وی تغییر کرد. او تصمیم گرفت به کالج معلمان شیکاگو انتقال یابد تا حرفه‌ای کاربردی‌تر را دنبال کند. بیرن مدرک کارشناسی آموزش و پرورش خود را از کالج معلمان شیکاگو، که اکنون دانشگاه دولتی شیکاگو نامیده می‌شود، دریافت کرد.

در همین راستا، او نخستین درس روان‌شناسی خود را گذراند و به‌واسطه تشویق اساتیدش، برای تحصیلات تکمیلی در دانشگاه نورت‌وسترن پذیرفته شد.

او سپس مدارج کارشناسی ارشد و دکترا را در رشته روان‌شناسی از دانشگاه نورث‌وسترن به پایان رساند ، تجربیات تحصیلی او به عنوان دانشجوی کارشناسی ارشد در رشته روان‌شناسی تجربی در دانشگاه نورت‌وسترن تأثیر عمیقی بر مسیر علمی وی گذاشت. وی در سال 1942 با همسرش، بتی، ازدواج کرد و در سال 1947، پس از خدمت در نیروی دریایی ایالات متحده، موفق به دریافت دکترای خود شد.

در دوران خدمتش در نیروی دریایی، او در موسسه تحقیقات پزشکی نیروی دریایی واقع در بتسدا، مریلند، مشغول تحقیقات بود. در همین دوره، با ناتان شوک، فیزیولوژیست برجسته و از پیشگامان علم پیری‌شناسی، آشنا شد؛ فردی که در حال تأسیس نخستین بخش تحقیقات پیری‌شناسی سرویس بهداشت عمومی ایالات متحده در بالتیمور بود. شوک از بیرن دعوت کرد که پس از تکمیل دکتری به این پروژه بپیوندد. طی سه سال فعالیت در واحد تحقیقاتی بالتیمور، بیرن به مطالعه تفاوت‌های میان افراد جوان‌تر و مسن‌تر پرداخت. تحقیقات او دامنه وسیعی داشت و موضوعاتی از جمله تغییرات در انطباق بینایی در تاریکی تا هوش و سرعت واکنش رفتاری را شامل می‌شد.

مراحل رشدی جی بیرن

در طبقه بندی جی بیرن (1964) هشت مرحله از رشد انسانی متمایز می شود.

مرحله اول - نوزادی، دوره تا 2 سال را پوشش می دهد.

مرحله دوم سنین پیش دبستانی از 2 تا 5 سال است.

مرحله سوم کودکی 5-12 سالگی است.

مرحله چهارم جوانان 12-17 ساله است.

مرحله پنجم اوایل بزرگسالی، 17-25 سالگی است.

مرحله ششم - بلوغ، 25-50 سال.

مرحله هفتم ، دیررسی، 50-75 سال است.

به گفته بی. جداسازی مرحله دوم (سن پیش دبستانی) نه بر اساس معیار سنی مانند سایر موارد، بلکه بر اساس ویژگی اجتماعی-آموزشی اتفاق می افتد. توجه داشته باشید که چنین ترکیبی از معیارها برای دوره‌بندی سنی نه تنها برای طبقه‌بندی J. Birren، بلکه کاملاً رایج است (برای مثال، Bromley D.، 1966؛ Lyublinskaya A.، 1959؛ و دیگران).

پیری از منظر بیرن

انجمن آمریکایی پیری، بیرن را «یکی از پیشگامان دوره پیری شناسی» می دانست. او در رشد و گسترش حوزه پیری شناسی در دهه 1950 نقش اساسی داشت و فعالیت حرفه ای او شش دهه طول کشید.

به نظر بیرن ، سن تقویمی ابزار مهمی برای طبقه بندی داده های مربوط به افراد است. در حالی که سن یک متغیر دستکاری نیست، تفاوت های سیستماتیک بین پیر و جوان امکان مقایسه تجربی را فراهم می کند.

بیرن به دلیل تعریف پیری به عنوان سه فرآیند متمایز شناخته شد: اولیه، ثانویه و سوم.

نظریه استرس اکسیداتیو سالمندی جیمز ای. بیرن

نظریه سالمندی جیمز ای. بیرن، که اغلب به عنوان نظریه استرس اکسیداتیو شناخته می‌شود، یک نظریه پیچیده و چندوجهی است که بر نقش رادیکال‌های آزاد و استرس اکسیداتیو در فرآیند پیری متمرکز است.

این نظریه مدعی نیست که تنها عامل پیری استرس اکسیداتیو است، بلکه یکی از عوامل کلیدی در این فرآیند پیچیده محسوب می‌شود. به طور خلاصه، نظریه بیرن اینگونه استدلال می‌کند که:

  • رادیکال‌های آزاد: رادیکال‌های آزاد، مولکول‌های ناپایدار هستند که در واکنش‌های متابولیکی بدن تولید می‌شوند و می‌توانند به مولکول‌های دیگر آسیب برسانند.
  • استرس اکسیداتیو: هنگامی که تولید رادیکال‌های آزاد بیش از توانایی بدن برای خنثی کردن آن‌ها باشد، استرس اکسیداتیو ایجاد می‌شود.
  • آسیب به سلول‌ها و بافت‌ها: استرس اکسیداتیو به مولکول‌های مهمی مثل DNA، پروتئین‌ها و لیپیدها آسیب می‌زند. این آسیب‌ها با گذشت زمان انباشته می‌شوند و به تدریج به عملکرد سلولی و بافت‌ها آسیب می‌رسانند.
  • پیری: این آسیب‌های انباشته شده، در نهایت به پیری و بیماری‌های مرتبط با پیری منجر می‌شود.

با توجه به پیچیدگی موضوع، نظریه بیرن به جنبه‌های دیگری نیز اشاره می‌کند، از جمله:

  • نقش ژنتیک: ژن‌ها می‌توانند در میزان تولید رادیکال‌های آزاد و توانایی بدن برای مقابله با استرس اکسیداتیو نقش داشته باشند.
  • نقش رژیم غذایی و سبک زندگی: رژیم غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و فعالیت بدنی منظم می‌توانند در مقابله با استرس اکسیداتیو موثر باشند.
  • نقش عوامل محیطی: موارد محیطی مثل آلودگی هوا و قرار گرفتن در معرض اشعه UV می‌توانند به افزایش استرس اکسیداتیو کمک کنند.

در نهایت، باید توجه داشت که نظریه بیرن، یک نظریه چندوجهی و در حال تکامل است. تحقیقات در این زمینه هم‌چنان ادامه دارد و نقش سایر عوامل در پیری، همچون التهاب مزمن، انباشتگی پروتئین‌ها و تغییرات اپی‌ژنتیکی، نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مطالعه خردمندی

بررسی خردمندي به عنوان نقطه پایانی ایده آل تحول انسانی، انگیزه اصلی مطالعه در زمینه روانشناسی طول عمر ( life span ) و پیري شناسی ( Gerontology ) ( براي مثال، کلیتون ( Clayton ) و بیرن ( Birren ) ، 1980؛ به نقل از استرنبرگ، 1990 ) بوده است که با بررسی هاي گسترده مفاهیم مرتبط با هوش در روانشناسی شناختی ( براي مثال، استرنبرگ، 1998 ) و کشف عملکرد مطلوب انسان در روانشناسی مثبت ( سیگزنت میهالی ( Csikszentmihalyi ) و راتونده ( Rathunde ) ، 1990 ) مصادف شده است .