روانشناسی هاشملو

رشد و تکامل نوزاد در یک ماهگی

نوزادی که تازه به دنیا آمده است تنها می تواند فواصل نزدیک را خوب ببیند و تجربه بینایی وی به اطرافش محدود می شود. فاصله چشم به چشم مادر و نوزاد (حدود 8 تا 15 اینچ) برای دید نوزاد مناسب است. بخاطر چنین دید نزدیکی، نوزاد به سختی می تواند اشیای در حال حرکت از دور را ببیند، اما در یک ماهه اول زندگی خود نوزاد بطور کامل شما را نگاه می کند و صورت شما را بررسی می کند و بخوبی شما را می شناسد. برای بهتر شدن رابطه و اتصال مادر و نوزاد، بهتر است در حین نگاه چهره به چهره با حداکثر 30 سانتی متر، با نوزاد خود صحبت کنید. نوزادان از همان زمان تولد رنگ ها را می شناسند، هرچند اشیا و لباس های راه راهی سیاه و سفید یا نوارهای قرمز درخشان را ترجیح می دهند.

رشد و تکامل نوزاد در دو ماهگی

نوزاد دو ماهه از یک عروسک افتخار آمیز به یک انسان واقعی تبدیل می شود. می تواند به شما لبخند زده و یا با شما بخندد، صداهای هدفمند در می آورد تا توجه شما را جلب کند. حتی این احساس به شما دست خواهد داد که او صدا و صورت شما را می شناسد و می تواند صدای افراد مهم زندگی اش را تشخیص دهد. از این زمان خاص با خواندن آهنگ های ساده و مکالمه با نوزاد در مورد مسائل روزمره لذت ببرید. تجربه این ورودی های صوتی و تصویر بنیاد مهم درک و دریافت زبان و یادگیری زبان مادری در طی چند ماه آینده را پایه ریزی می کند.

رشد و تکامل نوزاد در سه ماهگی

نوزاد سه ماهه می تواند دستان خود را به سمت خط مرکز بدن (جلوی صورتش بگیرد) بیاورد. این مزایای زیادی دارد: می تواند انگشت شست، کل انگشتان یا مشت خود را به دهانش رسانده و به عنوان یک راهبرد آرامش بخش، میک بزند (بجای اینکه کلا به والدینش وابسته باشد). به علاوه، می تواند با دستان خود ارتباط برقرار کرده و محیط اطراف خود را لمس کند که به هیجان بیشتر وی می انجامد. در طی این دوره برای نوزاد بسیار مهم است که مدتی به صورت دمرو بخوابد (وقت شکم). این وضعیت قرارگیری موجب پیشبرد و تقویت استفاده از عضلات کمر و گردن وی می شود. در نوزادانی که بخاطر خوابیدن به پشت دچار تختی پشت سر شده اند، قرار دادن به روی شکم موجب تخفیف این مسئله زیبایی می شود. بنابراین در ماه سوم زندگی، نوزاد بایستی چند ساعتی بر روی شکم خوابانده شود.

رشد و تکامل نوزاد در چهار ماهگی

یک نوزاد 4 ماهه معمولا بچه ای خندان و شاد است. قادر به شناسایی افراد و پیش بینی وقایع و ابراز احساسات هستند و اشتیاق زیادی به شروع صحبت کردن دارند. در 4 ماهگی نوزاد با درآوردن شکلک والدین می خندد. عکس آن هم مصداق دارد. بچه ها در این سن بازی های جدی تر را دوست دارند مثل ضربه زدن به پهلوی شما یا آنها را بالا و در هوا نگهدارید. بخاطر ضعیفی عضلات گردن توصیه نمی شود که بچه را به هوا پرتاب کنید. همچنین احتمال ضربه شلاقی و آسیب مغزی در پرتاب بچه به هوا در این سن وجود دارد. بهتر است با حمایت هر دو دست بچه را به آرامی به هوا بلند کنید.

رشد و تکامل بچه در پنج ماهگی

توانایی بینایی یک بچه 5 ماهه بطور زیادی بالغ شده است. وی قادر به دنبال کردن اشیای در حال حرکت در فاصله نزدیک و دور است. نسبت به اشیای دارای رنگ درخشان یا رنگ های معکوس اشتیاق و هیجان نشان می دهد. همچنین مهارت های زبانی وی به طور چشمگیری افزایش می یابد. توانایی ادای کلمات تکراری مثل بابا، دادا یا امثالهم برای والدین شادی و پاداش تعامل و بازی کردن را می دهد. همچنین پنج ماهگی نوزاد سنی است که درآوردن صداهای بلند و جیغ زدن را تمرین کرد آواز خواندن، خواندن کتاب و اشاره به اشیا و اشکال داخل کتاب و محیط اطراف به آنها در زبان آموزی کمک میکند.

رشد و تکامل بچه در شش ماهگی

بچه ها بین 6 تا 8 ماهگی یاد می گیرند که مستقل بنشینند. کسب این مهارت یک پیروزی بزرگ از دید بچه است. می تواند در وضعیت نشسته بماند و افق خود از جهان را گسترش دهد، کاری که در حالت دراز کش نمی توانست انجام دهد. همچنین نشستن موجب می شود که هر دو دست وی آزاد شده و دنیا را بهتر تجربه کند. در این زمان هر چیز دستگیری بلافاصله در دستان بچه شما قرار می گیرد. ایمنی بچه در این زمان از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار است. هر شی کوچکی می تواند یک ریسک بالقوه برای خفگی بچه باشد. اشیای ریز و تیز و داغ بایستی در این سن از دسترس بچه دور باشد.

رشد و تکامل بچه در سن هفت ماهگی

بین 7 تا 9 ماهگی بچه ها مهارت های حرکتی ظریف زیادی را یاد می گیرند. گرفتن دو دستی اشیا به تدریج به گرفتن ظریف با یک دست تبدیل می شود و می توانند با انگشت شست و اشاره اشیا را بگیرند. متاسفانه در این سن میل به گذاشتن اشیای کوچک در دهان فوق العاده شدید است، بنابراین بایستی اقدامات ایمنی را بعمل آورد. بهتر است روی دست و پای خود ایستاده و همانند بچه چهار دست و پا راه بروید و دنیا را از دید وی بنگرید و اشیای خطرناک را از دسترس بچه دور کنید. اشیای کوچک، سکه، سنگ، اشیای بالقوه کشنده و خفه کننده بایستی از دسترس بچه دور باشند.

رشد و تکامل بچه در سن هشت ماهگی

بسیاری از بچه های 8 ماهه ایستادن را یاد می گیرند. حالا وقت آن رسیده که نرده کنار تخت را بالا بکشید، هر چیزی که ممکن است بچه زیر پایش قرار داده و بالا برود را دور کنید تا از سقوط و افتادن بچه از گهواره یا از روی اشیا جلوگیری کنید. به علاوه، قرار دادن گهواره یا صندلی بچه در نزدیکی مبلمان موجب می شود که بچه دنیای زیر مبل را اکتشاف کرده و اشیای کوچکی که زیر مبل و راحتی لغزیده است را گاز بگیرد و احتمال خفگی وجود دارد.

رشد و تکامل بچه در سن نه ماهگی

در سن 9 ماهگی بسیاری از بچه ها از اکتشاف صورت والدین خود لذت می برند و از انگشت اشاره خود برای کشف چشم، گونه، دماغ و دهان والدین استفاده می کنند و مهارت های حرکتی دستان خود را تقویت می کنند. همچنین بسیاری از بچه ها با کف دست به صورت والدین سیلی می زنند و لذت می برند. همچنین از برداشتن اشیای داخل یک محفظه بزرگ لذت می برند. استفاده از یک سبد پر از اسباب بازی های درشت می تواند به آنها مهارت های نسبیت و سایز را آموزش دهد. همچنین کوبیدن اشیا به همدیگر برای بچه ها این سن لذت زیادی به همراه دارد.

رشد و تکامل بچه در سن ده ماهگی

یکی از تکامل های چشمگیر سن ده ماهگی این است که بچه متقاعد می شود بعضی چیزها وجود دارد حتی اگر نتواند آنها را ببیند یا لمس کند. بچه های کوچکتر ندیدن چیزی را حمل بر نبودن آن می دانند. بچه 10 ماهه متوجه می شود که مادر هنوز وجود دارد اگر که او را نبیند یا با او بازی نکند. این مسئله موجب اضطراب جدایی در بچه می شود. بچه ممکن است احساس رها شدن بکند. بازی قایم موشک می تواند به بچه آموزش دهد که مادر و اشیای مهم دوباره بر می گردند و اضطراب جدایی وی را کاهش دهد.

رشد و تکامل بچه در سن یازده ماهگی

در سن یازده ماهگی بچه هر چه بیشتر به زبان آموزی می پردازد. بچه در این سن به شنیدن مکالمات، موسیقی و حرکات دست برای تکامل مهارت های زبانی نیاز دارد. اگر در خانه شما به دو زبان صحبت می شود، مهم نیست ادامه بدهید اما از کلمات و واژه های هر دو زبان استفاده کنید مثلا پسرم این گربه یا کت است. بازی ها، تماشای تلویزیون و رسانه های دیجیتال نمی توانند جایگزین تجربه انسانی واقعی برای زبان آموزی شوند. بچه شما بیشتر از هر اسباب بازی شما را دوست دارد و می خواهد با شما حرف بزند.

رشد و تکامل بچه در یکسال اول

دامنه رشد و تکامل بچه ها بسیار وسیع است مثلا بچه عموما راه رفتن مستقل را بین 9 تا 16 ماهگی یاد می گیرند، تفاوت هفت ماهه ای بین بچه ها وجود دارد. مطالعات مختلف نشانگر آن است که یادگرفتن یک مجموعه از مهارت ها نشانگر ارشدیت و عالی بودن آینده یک بچه نیست. بعضی از بچه ها فعالیت های خاصی را بیشتر دوست دارند و مهارت خاصی را زودتر یاد می گیرند. به هر حال بیشترین نقش را والدین و اطرافیان در تکامل بچه ها بازی می کنند.

بیشترین توقعات والدین از سال اول زندگی بچه خود

بعد از تحمل نه ماه حاملگی و یک زایمان دردناک، حالا شما رسما یک والد هستید. تبریک عرض می کنم و ورود شما به پر چالش ترین و جالب ترین سال های عمرتان را تبریک می گویم. می توانید از برترین ها و ماندگارترین لحظات سال اول رشد بچه خود لذت ببرید و گرفتن تصاویر و ویدیو، این لحظات را ماندگار کنید.

اولین لبخند نوزاد

چه کسی فکر می کرد که «خوابیدن مثل یک بچه» به معنی بیدار شدن مکرر در طول شب است. دقیقا زمانی که خسته شده اید و قرار است از بی خوابی و خستگی کنترل خود را از دست بدهید، متوجه می شوید که بچه شما نیز یک فرد منحصر به فرد است. بچه ها در حدود 2 ماهگی به شما لبخند می زنند و صداهایی از خود در می آورند که شما را به وجد می آورد. حتی وقتی در اتاق حرکت می کنید، بچه 2 ماهه با چشمانش شما را دنبال می کند. می توانید ادعا کنید که صورت شما را می شناسد و از دیدن شما لذت می برد و خوشحال می شود.

اولین خنده نوزاد

بچه در سن 4 ماهگی شروع به خندیدن معنی دار می کند. همچنین توان گذاشتن انگشت و مشت خود در دهان را پیدا می کند و از اینرو شروع به مکیدن انگشت شست یا مشت دست خود می کند که رفتاری خود آرام کننده است. همچنین تکامل عصبی بچه بهتر می شود و حرکات تکانشی و غیر ارادی دست و پاها از بین می رود. خنده های وی مسری است و شما را نیز به خنده و خوشحالی وادار می کند و به یک بچه خنده روی 4 ماهه تبدیل می شود.

خوابیدن کل شب

بچه در سن 5 تا 6 ماهگی به بلوغ مغزی می رسد که قادر می شود کل شب را بخوابد. شما دوباره در این زمان به زندگی عادی بر میگردید. به علاوه، یک برنامه چرت روزانه منظم برای بچه ترتیب بدهید. حالا وقت استراحت شما است.

اولین نشستن بچه

عمودی نشستن بچه در سن 6 ماهگی لازم است. حالا دیگر نگاه کردن به سقف در حالت طاقباز کافی است و بچه باید عمودی بنشیند و چشم انداز جهان و اشیاء را بهتر ببیند. هماهنگی دست – چشم – دهان به بچه امکان یادگیری در مورد اشیا را از طریق لمس و گذاشتن در دهان می دهد. همه چیز را در دهان خود می کند. بچه ها در سن 6 تا 8 ماهگی یاد می گیرند که مستقل بنشیند.

اولین خزیدن و سینه خیز بچه

در طی 4 تا 6 هفته بعد از نشستن بچه، به هر جایی می خزد. میل به خزیدن بچه زیاد می شود، اما یک چالش روانی برای بچه ها است. عیبی ندارد که من از تو دور بشم و کمی سینه خیز بروم، ولی هرگز تو نباید از من دور بشوی زیرا دچار اضطراب جدایی می شوم. حتما لازم نیست که بچه چهار دست و پا بخزد، بعضی از بچه ها روی شکم و سینه می خزند. ایمنی بچه در این زمان بسیار مهم است. بچه ها در این زمان بیش از حد در یافتن اشیای گم شده و مدفون شده در زیر مبل و فرش و وسایل دیگر خبره هستند، پس مواظب اشیایی که ممکن است به گلوی بچه بپرد و خفگی ایجاد کند، باشید.

اولین بای بای کردن بچه

یاد گرفتن زبان یکی از عناصر حیاتی دوره تکاملی بچه است. اداهای تصادفی و صداهای نامفهوم به تدریج و طی تکرار به صداهای معنادار تبدیل می شوند. بسیاری از صداهای بچه بی معنی است اما به تدریج معنی پیدا می کند مثلا ماماما کردن های بچه به تدریج به مامان تبدیل می شود یا بابابا کردن ها به بابا تبدیل می شود. به همین طریق تکان دادن دست ها به یک عادت خداحافظی در زمان ترک والدین تبدیل می شود که حدود 6-7 ماهگی ظاهر می شود.

با دست غذا خوردن

در سن 9 ماهگی بیشتر بچه می توانند کوچکترین اشیا را با دست برداند و فورا در دهان خود بگذارند. بایستی مواظب ایمنی بچه بد. هرچند این توانایی برداشتن اشیا راهی است برای تکامل عصبی بچه و آمادگی یادگرفتن جویدن غذا. هرچند در اوایل قوه جاذبه به توان بچه چربیده و مقداری از غذا می ریزد اما از دید بچه امری بسیار حیرت آور است و برای تجربه خودش هم کمی به نیروی جاذبه کمک می کند.

ایستادن بچه

عموما بچه ها از سنین 9 ماهگی تا 16 ماهگی ایستادن مستقل را فرا می گیرند. هرچند تسلط بر این مهارت چندین هفته افتادن و گریه کردن به همراه دارد. بعد از یادگرفتن ایستادن، بچه با هیجان فراوان دست اشیایی مثل راحتی توی اتاق گرفته و اطراف خانه می خزند و بایستی مواظب ایمنی بچه بود.

اولین گام برداشتن بچه

آخرین مرحله از فرآیند راه رفتن بچه بیشتر روانشناختی است تا جسمی. بسیاری از بچه ها با کمترین توجهی به انگشت والد خود که در دست دارد، دور اتاق می گردد. بعضی از بچه ها می ترسند و بایستی به تدریج راه رفتن مستقل را به آنها آموخت.

ادای کلمات

زمانی که بچه به اولین سال تولد خود نزدیک می شود، عموماً می تواند چندین کلمه پایه را بیان کند. مثلا اسم خودش را می شناسد، می تواند نه بگوید، به اشیای آشنا اشاره کرده و با نام بردن آنها با انگشت خود نشان میدهد. می توانید از چشمانشان بفهمید که وقتی می گویند ماما واقعا منظورشان مادر است و وقتی بابا می گویند واقعا منظورشان بابا است. حالا بچه نوزاد شما بزرگ شده است. دستمریزاد.